Lihat sumber bagi Pesawat pejuang

'''Pesawat pejuang''' ialah [[pesawat tentera]] yang direka untuk bertempur dengan [[kapal terbang]] lain. Ia berlainan dengan [[pesawat pengebom]] yang direka bagi menyerang sasaran darat, terutamanya untuk menggugurkan bom. Pesawat pejuang secara umumnya adalah lebih kecil (jika dibandingkan dengan pesawat pengebom), lebih laju, mempunyai ketangkasan yang tinggi dan dilengkapi dengan sistem deria dan senjata yang semakin canggih untuk memintas dan bertempur dengan kapal terbang musuh. Mercu tanda pesawat pejuang ialah kelajuan tinggi, mudah dikendalikan, dan saiz yang kecil berbanding dengan pesawat tempur lain.

[[Fail:Fighter.formation.arp.750pix.jpg|thumb|250px|Sebuah [[A-10 Thunderbolt II]], [[F-86 Sabre]], [[P-38 Lightning]] dan [[P-51 Mustang]] dalam formasi semasa pertunjukan udara di Pengkalan Udara Tentera Udara Langley, Virginia. Formasi ini mempamerkan empat generasi pesawat Tentera Udara – 3 daripadanya ialah pejuang]]

Banyak pejuang mempunyai keupayaan menyerang sasaran darat kedua, dan ada yang direka sebagai pejuang pengebom dua kegunaan. Seringkali pesawat yang tidak memenuhi takrifan piwaian dipanggil pejuang. Panggilan ini mungkin atas sebab-sebab politik atau keselamatan negara, untuk tujuan pengiklanan, atau sebab-sebab lain.<ref>{{cite web |url=http://www.designation-systems.net/usmilav/nonstandard-mds.html |title=Non-Standard DOD Aircraft Designations |author=Andreas Parsch |date=22 September 2011}}</ref>

Matlamat utama sesuatu pesawat pejuang adalah untuk menguasai keunggulan udara pada medan perang. Sejak [[Perang Dunia Pertama]], mencapai dan mengekalkan keunggulan udara telah dianggap penting untuk kemenangan dalam peperangan konvensional.<ref>{{cite web |url=http://www.iwar.org.uk/military/resources/aspc/text/theory/mitch.htm |title=Mitchell’s Theory |author= |date=22 September 2011 |work=Air & Space Power Course |publisher=College of Aerospace Doctrine, Research and Education |access-date=2014-07-20 |archive-date=2012-01-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120120010348/http://www.iwar.org.uk/military/resources/aspc/text/theory/mitch.htm |url-status=dead }}</ref> Kejayaan atau kegagalan usaha berperang untuk mendapatkan keunggulan udara bergantung kepada beberapa faktor termasuk kemahiran juruterbang itu, kekukuhan taktik doktrin untuk menggerakkan pejuangnya, dan bilangan dan prestasi pejuang mereka. Kerana pentingnya penguasaan udara, sejak awal pertempuran udara angkatan tentera telah sentiasa bersaing untuk membangunkan teknologi pejuang unggul dan untuk menggunakan pejuang ini dalam jumlah yang lebih besar, dan meletakkan armada pejuang yang berdaya maju yang menelan sebahagian besar daripada belanjawan pertahanan bersenjata moden.<ref>{{cite web |url=http://www.flightglobal.com/blogs/the-dewline/2011/08/exclusive-us-air-force-combat.html |title=XCLUSIVE: US Air Force combat fleet's true operational costs revealed |author=[[Stephen Trimble]] |date=22 September 2011 |work=Stephen Trimble's The Dew Line |publisher=Flight Global }}</ref> Indonesia melancarkan projek pesawat pejuang siluman buatan tempatan yang pertama, iaitu [[I-22 Sikatan]].


== Pendahuluan ==
Pada suatu masa sejurus sebelum meletusnya [[Perang Dunia II]], terdapat dua jenis pesawat pejuang. Pesawat kecil satu enjin yang digunakan sebagai pesawat pemintas dan pesawat pejuang siang, kadang-kala dirujuk sebagai '''pengejar''' ''(pursuit)'', sementara reka bentuk enjin berkembar digunakan sebagai [[pesawat pejuang berat]]. 

Peranan yang terakhir ternyata tidak dapat dilaksanakan, atau tidak cukup usaha diberikan untuk menjadikan ia kekal berguna. Kemudian ia disenaraikan kepada peranan kedua yang sentiasa bertambah, termasuk [[pesawat penyerang|pejuang penyerang]], [[pesawat pengebom|pemusnah pengebom]] dan [[pesawat pejuang|pejuang malam]], yang mana enjin berkembar memberikannya keupayaan tambahan yang diperlukan untuk memenuhi peranan ini.

Ketika prestasi [[enjin pesawat]] semakin meningkat, terutamanya dengan [[enjin jet]] pada 1960-an, keperluan bagi reka bentuk berlainan perlahan-lahan lenyap. Mula-mula reka bentuk pesawat pemintas, pemusnah pengebom dan pejuang malam digabung ke dalam kelas pesawat tunggal. Kemajuan berikutnya dalam sistem pensasar dan peningkatan keupayaan bebanan bererti pejuang moden mampu membawa beban seberat pengebom Perang Dunia II, menyingkirkan kebanyakan peranan pengebom dan pesawat penyerang darat. Kini biasanya hanya terdapat dua reka bentuk pejuang umum, pesawat kecil yang merupakan asas tunjang kebanyakan [[tentera udara]], dan reka bentuk yang lebih besar untuk beroperasi pada jarak lebih jauh, kadangkala dikenali sebagai [[pesawat pemintas]].

Pesawat pejuang dimajukan semasa [[Perang Dunia I]], dan digunakan bagi menjatuhkan pesawat peninjau musuh dan [[belon]]. Kuasa enjin amat terhad sehinggakan ia hampir tidak mampu terbang, tetapi pada akhir peperangan ia menjadi reka bentuk utama dalam simpanan.

Pada [[Perang Dunia II]], pesawat pejuang amat penting. [[Penguasaan udara]] telah menjadi bahagian penting dalam doktrin ketenteraan, terutamanya dalam kes [[blitzkrieg]]. Ketidakupayaan [[Tentera Udara Jerman|Luftwaffe]] untuk memusnahkan skuadron pejuang British semasa [[Pertempuran Britain]] menjadikan penjajahan Britain melalui laut tidak dapat dilaksanakan. Apabila kuasa enjin meningkat, reka bentuk sedia ada seringkali digunakan bagi peranan lain, dengan pesawat seperti [[Republic P-47]] dan [[Hawker Typhoon]] menjadi masyhur sebagai pesawat penyerang.

[[Messerschmitt]] memajukan pejuang jet beroperasi yang pertama, [[Messerschmitt Me 262|Me 262]], terbukti lebih pantas berbanding pesawat berkipas biasa. Umumnya, jet adalah kebal selagi juruterbangnya menggunakan kelebihan kepantasannya. Me 262 mampu terbang jauh daripada pejuang yang bertahan, atau, di tangan juruterbang terlatih, ia mampu mengejar pejuang lawan begitu pantas sehinggakan lawan tidak mampu lari daripada meriamnya. Me 262 kurang digunakan, sebahagiannya akibat kekurangan bahan api Jerman. Tambahan lagi, kelebihan kelajuannya dibataskan dengan banyak oleh desakan [[Adolf Hitler]] agar ia digunakan terutamanya sebagai pejuang pengebom. Bagaimanapun, pesawat itu jelas menunjukkan pengakhiran tempoh pejuang berenjin berkipas. [[Gloster Meteor]] [[United Kingdom|Britain]], yang dibangunkan semenjak akhir 1930-an, dihasilkan tidak lama kemudian, dirangsang oleh laporan mengenai jet Jerman, dan pada akhir perang kesemua reka bentuk pejuang berenjin kipas terhenti.

Pada 1950-an, pesawat berenjin jet yang mampu mencapai penerbangan [[supersonik]] dibangunkan. Kuasa enjin yang dihasilkan masih rendah, dan reka bentuk dikhususkan bagi peranan tertentu. Sebanarang{{Apa}} tentera udara mungkin mempunyai tiga atau empat reka bentuk, pejuang siang, pejuang malam, pesawat penyerang dll.

Perbezaan ini berterusan berkurangan semasa 1960-an, tidak semestinya dangan hasil yang baik. [[F-4 Phantom|McDonnell F-4 ''Phantom II'']] direka sepenuhnya sebagai [[pesawat pemintas]] bagi [[Tentera Laut Amerika Syarikat]], tetapi berjaya dalam peranan [[Pesawat Tempur Pelbagai Peranan|pesawat pelbagai peranan]] bagi [[Tentera Udara Amerika Syarikat]] dan [[Kor Marin Amerika Syarikat]] termasuk juga kebanyakan negara lain. Bagaimanapu, hanya beberapa tahun kemudian [[General Dynamics F-111]], bertujuan berperanan sebagai pejuang pelbagai peranan, pelbagai khidmat, terbukti sangat teruk, tidak berguna sebagai pesawat pejuang sehinggakan versi tentera laut dibatalkan, dan jenis tersebut berakhir sebagai [[pesawat pengebom]]. Belanjawan dan realiti politik semakin memaksa pembangunan pelbagai peranan berbanding pesawat khusus, tetapi selain pengecualian tertentu (seperti [[F/A-18 Hornet]]), permintaan bagi pesawat penyerang yang baik dan pejuang tempur udara yang baik kekal sukar dicapai.

Pembangunan terkini termasuk penonjolan radar bagi pesawat – teknik yang dikenali sebagai [[teknologi halimunan|halimunan]] – termasuk juga peningkatan jarak pada kelajuan supersonik ([[superkrus]]) dan pergerakan yang lebih baik. Akhirnya, kebanyakan pihak percaya bahawa tidak terdapat masa depan bagi pesawat pejuang berpemandu kerana mereka akhirnya akan digantikan oleh [[Pesawat Tempur Tanpa Pemandu|''Unmanned Combat Air Vehicle'']] (UCAV). Bagaimanapun, pasukan udara utama dunia sekarang dalam proses menggantikan pesawat mereka dengan pesawat generasi baru, dengan itu perubahan ini kemungkinannya memakan masa yang lebih lama.

== Sejarah ==

=== Pesawat pejuang berenjin piston ===
==== 1914-1918 ====

[[Fail:RoteBaron.JPG|thumb| Replika kapal terbang [[Fokker Dr.I]] di [[Pameran Udara Berlin|ILA 2006]], pesawat 3 satah "[[Red Baron]]"]]

Pertempuran udara mula-mula timbul semasa [[Perang Dunia I]] ketika mana seorang juruterbang dari [[Perancis]] [[Roland Garros]] diberi pingat kerana ciptaannya meletakkan mesingan pada kapal terbangnya yang menembak peluru melalui kipas. Walaupun reka bentuk tersebut jatuh ke tangan Jerman, Garros telah menggunakannya untuk menjatuhkan tiga pesawat musuh.

Kapal terbang terkenal (dengan tahun diperkenalkan) :
* {{UK}} - [[Vickers F.B.5]] (1915)
* {{GER}} - [[Fokker Eindecker]] (1915)
* {{FRA}} - [[Nieuport 11]] (1915)
* {{UK}} - [[Airco DH-2]] (1915)
* {{GER}} - [[Albatros D.III]] (1916)
* {{FRA}} - [[Nieuport 17]] (1916)
* {{GER}} - [[Fokker Dr.I]] (1917)  
* {{FRA}} - [[SPAD S.XIII]] (1917)
* {{FRA}} - [[Nieuport 28]] (1917)
* {{UK}} - [[Sopwith Camel]] (1917)
* {{UK}} - [[Royal Aircraft Factory S.E.5]] (1917)
* {{GER}} - [[Fokker D.VII]] (1918)
* {{UK}} - [[Sopwith Snipe]] (1918)

==== 1919-1938 ====
Semasa tempoh antara perang reka bentuk pejuang berubah daripada kapal terbang dua sayap yang diperbuat daripada kayu dan kain semasa Perang Dunia I, menjadi kapal terbang satu dan dua sayap yang diperbuat daripada logam.

Dalam tempoh beberapa tahun sebelum Perang Dunia II, pejuang yang menjadi terkemuka semasa Pertempuran Britain dimajukan - [[Supermarine Spitfire]], [[Hawker Hurricane]] dan [[Messerschmitt Bf 109]]. Yang terakhir diuji dalam [[Perang Saudara Sepanyol]].

'''Kapalterbang dua sayap'''
* {{CZE}} - [[Avia B-534]]
* {{ITA}} - [[Fiat CR.42]]
* {{SWE}} - [[Svenska Aero Jaktfalken]]
* {{UK}} - [[Bristol Bulldog]]
* {{UK}} - [[Gloster Gladiator]]
* {{UK}} - [[Hawker Fury]] 
* {{USA}} - [[Boeing F4B|Boeing F4B-4]]

'''Kapalterbang sayap tunggal'''
* {{JPN}} - [[Mitsubishi A5M|Mitsubishi A5M 'Claude']]
* {{NLD}} - [[Fokker D.XXI]]
* {{POL}} - [[PZL P.11]]
* {{USSR}} - [[Polikarpov I-16]]
* {{UK}} - [[Hawker Hurricane]]
* {{USA}} - [[Boeing]] [[P-26 Peashooter]]
* {{USA}} - [[Brewster Buffalo|F2A Brewster Buffalo]]

==== 1939-1945 ====

Kebanyakan pesawat ini mampu melebihi 400 bth (600 km/h) dalam penerbangan mendatar, dan cukup pantas ketika menjunam sehinggakan ia mula berhadapan dengan gelora transonik yang dialami hampir pada Mach 1, kadang-kala berkecai dalam penerbangan akibat beban berat pada kapal terbang semasa hampir mencapai "kelajuan bunyi". Brek junaman dimajukan pada akhir Perang Dunia II bagi menimima masalah ini dengan itu mengembalikan kawalan pada juruterbang.


[[Fail:Supermarine Spitfire Mk XVI NR.jpg|thumb|right| [[Supermarine Spitfire]]]]
[[Fail:FW190-D9.jpg|thumb|right|Focke-Wulf Fw 190]]
[[Fail:Yak 9 1.jpg|thumb|right|Yakovlev Yak-9]]
[[Fail:P-51A.jpg|thumb|right| Model awal P-51A Mustang]]

Kapalterbang ternama

{{AUS}}
* [[CAC Boomerang]]
 
{{FRA}}
* [[Bloch MB.150]]
* [[Dewoitine D.520]]
* [[Morane-Saulnier M.S.406]]
 
{{FIN}}
* [[VL Myrsky]]
 
{{ITA}}
* [[Macchi C.200]]
* [[Macchi C.202]]
* [[Macchi C.205]]
* [[Fiat G.55]]
* [[Fiat G.50]]
* [[Reggiane Re 2000]]
* [[Reggiane Re 2001]]
* [[Reggiane Re 2005]]
 
{{JPN}}
* [[Kawanishi N1K-J]]
* [[Nakajima Ki-27]]
* [[Nakajima Ki-43]]
* [[Nakajima Ki-44]]
* [[Nakajima Ki-84]]
* [[Kawasaki Ki-61]]
* [[Kawasaki Ki-100]]
* [[A6M Zero]]
* [[Mitsubishi J2M]]
 
[[Fail:Flag of Germany 1933.svg|20px]] [[Nazi Jerman]] 
* [[Messerschmitt Bf 109]]
* [[Messerschmitt Bf 110]]
* [[Focke-Wulf Fw 190]]
* [[Messerschmitt Me 163]]
* [[Messerschmitt Me 210]]
* [[Heinkel He 100]]
* [[Heinkel He 111]]
* [[Heinkel He 112]]
 
{{POL}}
* [[PZL P.24]]
 
{{ROU}}
* [[IAR-80]]
 
{{SWE}}
* [[FFVS J22]]

{{USSR}}
* [[Yakovlev Yak-1]]
* [[Yakovlev Yak-3]]
* [[Yakovlev Yak-9]]
* [[Lavochkin LaGG-3]]
* [[Lavochkin La-5]]
* [[Lavochkin La-7|Lavochkin La-7 'Fin']]
* [[Mikoyan-Gurevich MiG-3]]

{{UK}}
* [[Supermarine Spitfire]]
* [[Hawker Hurricane]]
* [[Hawker Typhoon]]
* [[Hawker Tempest]]
* [[De Havilland Mosquito]]
* [[Gloster Meteor]]
* [[Boulton Paul Defiant]]
* [[Hawker Sea Fury]]

{{USA}}
* [[Grumman]] [[F4F Wildcat]]
* [[Vought]] [[F4U Corsair]]
* [[Grumman]] [[F6F Hellcat]]
* [[Curtiss-Wright|Curtiss]] [[P-36 Hawk]]
* [[Lockheed Corporation|Lockheed]] [[P-38 Lightning]]
* [[Bell Aircraft|Bell]] [[P-39 Airacobra]]
* [[Curtiss-Wright|Curtiss]] [[P-40 Warhawk]]
* [[Republic Aviation Company]] [[Republic P-47|Republic P-47 Thunderbolt]]
* [[North American Aviation|North American]] [[P-51 Mustang]]
* [[Bell Aircraft|Bell]] [[P-63 Kingcobra]]

[[Fail:Flag_of_the_Kingdom_of_Yugoslavia.svg|20px]] [[Yugoslavia]]
* [[Rogozarski IK-3]]

=== Pesawat pejuang berkuasa jet ===
==== Generasi Pertama (1944-1953) ====

Jet pejuang generasi pertama menghadapi masalah pada kelajuan bunyi (menyerupai dengan pejuang berenjin omboh/piston) sehinggalah jurutera penerbangan Richard Whitcomb menemui "aturan luas permukaan Whitcomb" pada 1952. Rekaan berikut menonjolkan fiuslaj "berbentuk botol" yang meningkatkan prestasi. Ini merupakan perbezaan penting antara jet pejuang awal (F-86, dan lain-lain) dengan yang berikutnya seperti F-5.

[[Fail:MiG-15 RB1.jpg|thumb| Pesawat MiG-15 dengan lambang [[Poland]] ]]


Pesawat ternama :

{{CAN}}
* [[Avro CF-100|Avro CF-100 Canuck]]

{{FRA}}
* [[Dassault Ouragan]]
* [[Dassault Mystère]]
* [[Dassault Mystère IV]]

[[Fail:Flag of Germany 1933.svg|20px]] [[Nazi Jerman]]
* [[Messerschmitt Me 262]]
* [[Heinkel He 162]]

{{bendera|China}}
* [[Shenyang J-5]]

{{SWE}}
* [[Saab Tunnan]]

{{USSR}}
* [[Mikoyan-Gurevich MiG-9|Mikoyan-Gurevich MiG-9 'Fargo']]
* [[Mikoyan-Gurevich MiG-15|Mikoyan-Gurevich MiG-15 'Fagot']]
* [[Mikoyan-Gurevich MiG-17|Mikoyan-Gurevich MiG-17 'Fresco']]
* [[Lavochkin La-15|Lavochkin La-15 'Fantail']]
* [[Yakovlev Yak-15]]/[[Yakovlev Yak-17|17 'Feather']]
* [[Yakovlev Yak-23|Yakovlev Yak-23 'Flora']]
* [[Yakovlev Yak-25|Yakovlev Yak-25 'Flashlight']]

{{UK}}
* [[de Havilland Vampire]]
* [[Gloster Meteor]]

{{USA}}
* [[Lockheed Corporation|Lockheed]] [[P-80 Shooting Star]]
* [[Republic Aviation Company|Republic]] [[F-84 Thunderjet]]
* [[Republic Aviation Company|Republic]] [[F-84F Thunderstreak]]
* [[North American Aviation|North American]] [[F-86 Sabre]]
* [[Northrop]] [[F-89 Scorpion]]
* [[Lockheed Corporation|Lockheed]] [[F-94 Starfire]]
* [[North American Aviation|North American]] [[FJ Fury]]
* [[McDonnell Aircraft|McDonnell]] [[F2H Banshee]]
* [[McDonnell Aircraft|McDonnell]] [[F3H Demon]]
* [[Douglas Aircraft Company|Douglas]] [[F3D Skyknight]]
* [[Douglas Aircraft Company|Douglas]] [[F4D Skyray]]
* [[Vought]] [[F7U Cutlass]]
* [[Grumman]] [[F9F Panther]]

==== Generasi Kedua (1953-1960) ====
[[Fail:F-100A.jpg|thumb| Pesawat "generasi ke-2" North American [[F-100 Super Sabre]]. Ia ialah pesawat pertama A.S yang melepasi kelajuan bunyi semasa penerbangan.]]

[[Fail:F-105 Thunderchief underside.jpg|thumb|right| Pesawat pejuang [[F-105 Thunderchief]]]]

[[Fail:MiG-21_RB15.JPG|thumb|right| Pesawat generasi ke-2 [[Mikoyan-Gurevich MiG-21]] 'Fishbed' ]]

[[Fail:Lansen 1.JPG|thumb|right| Pesawat generasi ke-2 [[Saab 32 Lansen]] ]]

Pesawat pejuang generasi ke-2 banyak menggunakan teknologi-teknologi baru unuk meningkatkan keupayaan serangan. Penggunaan peluru berpandu seperti [[AIM-9 Sidewinder]] dan [[AIM-7 Sparrow]] telah diperkenalkan.

Pengkhususan utama semasa era ini adlah [[Pesawat penyerang|pesawat pejuang-pengebom]] seperti [[F-105 Thunderchief]] dan [[Sukhoi Su-7]], dan [[pesawat pemintas]] seperti [[English Electric Lightning]] dan [[F-104 Starfighter]]. 

Pesawat ternama :

{{FRA}}
* [[Dassault Étendard IV]]
* [[Dassault Super Mystère]]

{{IND}}
* [[HAL HF-24 Marut]]

{{bendera|China}}
* [[Shenyang J-6|Shenyang J-6 'Farmer']]

{{SWE}} 
* [[Saab 32 Lansen]]
* [[Saab 35 Draken]]

{{USSR}}
* [[Mikoyan-Gurevich MiG-19|Mikoyan-Gurevich MiG-19 'Farmer']]
* [[Mikoyan-Gurevich MiG-21|Mikoyan-Gurevich MiG-21 'Fishbed']]
* [[Sukhoi Su-7|Sukhoi Su-7 'Fitter-A']]
* [[Sukhoi Su-9]]/[[Sukhoi Su-11|11 'Fishpot']]

{{UK}}
* [[English Electric Lightning]]
* [[de Havilland Venom]]
* [[De Havilland Sea Vixen]]
* [[Gloster Javelin]]
* [[Hawker Hunter]]
* [[Supermarine Scimitar]]
* [[Supermarine Swift]]

{{USA}}
* [[Vought|Chance-Vought]] [[F-8 Crusader]]
* [[Grumman]] [[F-9 Cougar]]
* [[Grumman]] [[F-11 Tiger]]
* [[North American Aviation|North American]] [[F-100 Super Sabre]]
* [[McDonnell Aircraft|McDonnell]] [[F-101 Voodoo]]
* [[Convair]] [[F-102 Delta Dagger]]
* [[Lockheed Corporation|Lockheed]] [[F-104 Starfighter]]
* [[Republic Aviation Company|Republic]] [[F-105 Thunderchief]]
* [[Convair]] [[F-106 Delta Dart]]

==== Generasi Ketiga (1960-1970) ====
[[Fail:F-4 Phantom II, Davis-Monthan.JPG|thumb|right| Pesawat generasi ke-3 A.S, F-4 Phantom II]]
[[Fail:MiG-25 fig2agrau USAF.jpg|thumb|right| Pesawat generasi ke-3 Soviet, MiG-25]]
[[Fail:KampfflugzeugF-8China.jpg|thumb|right| Pesawat generasi ke-3 China, J-8II]]
[[Fail:Two_Mirage_III_of_the_Royal_Australian_Air_Force_1.JPEG|thumb|right| Pesawat generasi ke-3 [[Tentera Udara Diraja Australia]] Mirage IIIO ]]

Pesawat pejuang generasi ke-3 menandakan kematangan inovasi teknologi yang diperkenalkan pada pesawat generasi pertama. Keupayaan tempur pesawar telah ditingkatkan dengan penggunaan peluru berpandu yang dipertingkatkan, radar, dan sistem avionik yang lain. Paling ketara ialah pengalaman pertempuran dengan menggunakan peluru berpandu dan senjata tembakan automatik terbaru, terutaanya meriam rangkaian yang menggunakan enjin elektrik untuk menjana mekanisma meriam, yang mana membolehkan senjata tunggal berbilang laras seperti meriam [[Vulcan 20mm]]) dibawa dan yang mana mempunyai kadar tembakan dan ketepatan yang tinggi. 

Pesawat ternama :

{{FRA}}
* [[Dassault Mirage III]]
* [[Dassault Mirage 5]]
* [[Dassault Mirage F1]]

{{bendera|Iran}}
* [[HESA Azarakhsh]]
* [[HESA Saeqeh]]

{{ISR}}
* [[IAI Nesher]]
* [[IAI Kfir]]

{{bendera|China}}
* [[Chengdu J-7|Chengdu J-7 'Fishbed']]
* [[Shenyang J-8|Shenyang J-8 'Finback']]
* [[Xian JH-7|Xian JH-7 'Flounder']]

{{bendera|Afrika Selatan}}
* [[Atlas Cheetah]]

{{SWE}}
* [[Saab 37 Viggen]]

{{USSR}}
* [[Mikoyan-Gurevich MiG-21|Mikoyan-Gurevich MiG-21MF/bis 'Fishbed']]
* [[Mikoyan-Gurevich MiG-23|Mikoyan-Gurevich MiG-23 'Flogger']]
* [[Mikoyan-Gurevich MiG-25|Mikoyan-Gurevich MiG-25 'Foxbat']]
* [[Sukhoi Su-15|Sukhoi Su-15 'Flagon']]
* [[Sukhoi Su-17|Sukhoi Su-17 'Fitter']]
* [[Tupolev Tu-28|Tupolev Tu-28 'Fiddler']]

{{USA}}
* [[McDonnell Douglas]] [[F-4 Phantom|F-4 Phantom II]]
* [[F-5A|Northrop F-5]]

==== Generasi Keempat (1970-1990) ====

[[Fail:F-14 Tomcat VF-31 2006.jpg|thumb|right| Pesawat F-14 Tomcat]]

[[Fail:Mirage 2000EG.jpg|thumb|right| Pesawat Mirage 2000]]



Sebagai reaksi atas peningkatan kos terhadap pesawat pejuang dan kejayaan pesawat [[F-4 Phantom|F-4 Phantom II]], pesawat pejuang pelbagai peranan (MRCA) menjadi popular dalam jangka waktu ini. Pesawat pejuang seperti [[Mikoyan-Gurevich MiG-23]] dan [[Panavia Tornado]] mempunyai versi di reka khusus untuk melaksanakan pelbagai peranan, walaupun begitu pesawat ''MRCA'' sebenar ialah [[F/A-18 Hornet]] dan [[Dassault Mirage 2000]]. 

Tidak seperti pesawat pemintas di era sebelumnya, kebanyakan pesawat penguasaan udara moden direka untuk pertempuran lincah di udara, dengan pengecualian pada pesawat [[Mikoyan MiG-31]] dan [[Panavia Tornado|Panavia Tornado ADV]]. Kawalan [[terbang dengan wayar]] dan [[kestabilan santai]] merupakan perkara biasa dalam pesawat pejuang moden. Perubahan ketara lain ialah menstandardkan komponen dan pengantungan pada penyelengaraan yang lebih mudah mana pesawat pejuang awal memerlukan sehingga 50 jam-bekerja oleh krew sokongan untuk setiap jam penerbangan di udara. Kebanyakan pesawat pejuang moden hanya memerlukan 10 jam-bekerja bagai setiap jam penerbangan di udara, malah terdapat pesawat pejuang yang mana lebih cekap.

Pesawat ternama :

{{FRA}}
* [[Dassault Mirage 2000]]/[[Dassault Mirage 2000N/2000D|2000N/2000D]]

{{bendera|China}}
* [[Shenyang J-11|Shenyang J-11 'Flanker']]

{{bendera|China}} / {{PAK}}
* [[JF-17 Thunder]]

{{Flag|Taiwan}}: 
* [[AIDC F-CK-1 Ching-kuo]]

{{USSR}}
* [[Mikoyan MiG-29|Mikoyan MiG-29 'Fulcrum']]
* [[Mikoyan MiG-31|Mikoyan MiG-31 'Foxhound']]
* [[Sukhoi Su-27]]/[[Sukhoi Su-33|33 'Flanker']]

{{UK}} / {{GER}} / {{ITA}}
* [[Panavia Tornado]]

{{USA}}
* [[Grumman]] [[F-14 Tomcat]]
* [[McDonnell Douglas]] [[F-15 Eagle]]
* [[General Dynamics]] / [[Lockheed Martin]] [[F-16 Fighting Falcon]]
* [[McDonnell Douglas]] [[F/A-18 Hornet]]
* [[Northrop]] [[F-20 Tigershark]]

==== Generasi Ke 4.5 (1990-2000) ====
[[Fail:Eurofighter Typhoon 2.jpg|thumb| Eurofighter Typhoon (UK, Jerman, Itali, Sepanyol)]]

[[Fail:Aero-Sukhoi1.JPG|thumb| Sukhoi Su-30MKI 'Flanker' (India)]]

[[Fail:Swedish_JAS-39_Gripen_landing.jpg|thumb| JAS-39 Gripen (Sweden)]]

[[Fail:Dassault Rafale B.jpg|thumb|Dassault Rafale (Perancis)]]

[[Fail:FA-18F Super Hornet - Paris Air Show 2007.jpg|thumb| F/A-18E Super Hornet (A.S)]]

Generasi ke 4.5 ditentukan untuk menandakan jangka waktu singkat disebabkan tiadanya perkembangan teknologi aerodinamik jika dibandingkan dengan kemajuan yang dibawa generasi ke-3 dan ke-4, tetapi pencapaian yang mengagumkan dalam avionik dan elektronik penerbangan yang lain. Sebahagian besarnya disebabkan oleh kemajuan yang telah dicapai dalam teknologi mikrocip dan semi konduktor dalam tahun 1980-an dan 1990-an. Kombinasi ini menjurus pereka untuk mengeluarkan reka bentuk generasi ke-4 yang "dipertingkatkan", dengan kerangka pesawat diasaskan daripada kerangka pesawat sedia ada atau teori reka bentuk yang sama seperti sebelumnya tetapi dengan penggunaan avionik dan radar untuk jangka masa pendek dan maklum balas yang diterima daripada reka bentuk halimunan generasi ke-4, yang mana kemudiannya akan digunakan sepenuhnya untuk membangunkan pesawat generasi ke-5. Contoh pesawat generasi ke 4.5 ialah pesawat [[F/A-18E/F Super Hornet]], yang mana berdasarkan teknologi reka bentuk [[F/A-18 Hornet]] di tahun 1970-an. Walaupun secara luarannya, keadaan reka bentuk bentuk pesawat ini lebih kurang sama, pesawat Super Hornet mempunyai sistem avionik termaju seperti [[kokpit kaca]] (yang mana masih 90% sama dengan pesawat asal), radar AESA yang lebih stabil, enjin terbaru, penggunaan bahan komposit untuk menurunkan berat, dan perubahan kecil pada bentuk pesawat untuk mengurangkan kesan radar. Contoh lain ialah pesawat [[F-15E Strike Eagle]], versi [[pesawat serang darat]] di era [[Perang Dingin]] iaitu pesawat [[F-15 Eagle]] dengan kerangka pesawat yang diperkukuh dan enjin dipertingkatkan, paparan kokpit kaca, dan sistem pengemudian mengikut permukaan dan sasaran termaju. Daripada pesawat generasi ke 4.5, hanya pesawat Super Hornet, Strike Eagle, dan Rafale yang telah terlibat dalam aksi pertempuran.

Pesawat ternama :

{{FRA}}
* [[Dassault Rafale]]

{{IND}}
* [[HAL Tejas]]

{{JPN}} / {{USA}}
* [[Mitsubishi F-2]]

{{bendera|China}}
* [[Chengdu J-10]]
* [[Shenyang J-11|Shenyang J-11B 'Flanker']]

{{RUS}}
* [[Mikoyan MiG-29M]]/[[MiG-35|35 'Fulcrum']]
* [[Sukhoi Su-30]]/[[Sukhoi Su-35|35]]/[[Sukhoi Su-37|37 'Flanker']]
* [[Sukhoi Su-34|Sukhoi Su-32/34 'Fullback']]

{{RUS}} / {{IND}}
* [[Sukhoi Su-30MKI|Su-30MKI 'Flanker']]

{{RUS}} / {{bendera|China}}
* [[Sukhoi Su-30MKK|Su-30MKK 'Flanker']]

{{SWE}}
* [[Saab]] [[JAS 39 Gripen]]

{{UK}} / {{GER}} / {{ITA}} / {{ESP}}
* [[Eurofighter Typhoon]]

{{USA}}
* [[Boeing]] [[F-15E Strike Eagle]] <small>dan terbitan selepasnya</small>
* [[General Dynamics]] / [[Lockheed Martin]] [[F-16 Fighting Falcon|F-16C/D Block 50/52]] <small>dan terbitan selepasnya</small>
* [[Boeing]] [[F/A-18E/F Super Hornet]]

==== Generasi Kelima (2000-Sekarang) ====


[[Fail:Lockheed F-35 Joint Strike Fighter.jpg|thumb|right| Pesawat [[Lockheed Martin X-35|X-35]], prototaip untuk [[F-35 Lightning II]], pesawat pejuang "generasi ke-5"]]

Daripada pesawat ini, hanya pesawat [[F/A-22 Raptor]] buatan A.S, telah dikeluarkan pada tahun 2004 dan sedang beroperasi.

===== Dalam perkhidmatan =====

{{USA}}
* [[Lockheed Martin]] / [[Boeing]] [[F/A-22 Raptor]]<small>(penerbangan sulung pada tahun 1997)</small>

===== Dalam pembangunan =====

{{IND}}
* [[Pesawat Tempur Sederhana]] - penerbangan sulung dijangka pada 2012.

* {{PRC}} 
** [[Shenyang J-XX]] <small>(J-13 dan J-14 dijangka akan mula memasuki perkhidmatan pada tahun 2012)</small>

{{RUS}}
* [[Sukhoi]] [[Sukhoi PAK FA|PAK FA]] - penerbangan sulung pada 2009.<ref>[http://en.rian.ru/russia/20070522/65892313.html Pesawat tempur generasi ke-5 Rusia dijangka terbang pada akhir tahun 2008-Ivanov]</ref><ref>[http://en.rian.ru/russia/20070808/70574505.html Rusia akan membina prototaip pesawat pejuang generasi ke-5 secepat mungkin]</ref>

{{RUS}} / {{IND}} 
[[Sukhoi/HAL FGFA]] <small>''(versi 2 tempat duduk bagi [[Sukhoi PAK FA]])'<ref>[http://en.rian.ru/russia/20070808/70574505.html "Russia to build fifth-generation fighter prototype soon"]</ref>''</small>

* {{KOR}} / {{IDN}}
** [[KAI KF-X]] <small>(penerbangan sulung dijangka pada tahun 2014)</small> 

{{USA}} / {{UK}} / {{ITA}} / {{NED}} / {{CAN}} / {{TUR}} / {{AUS}} / {{NOR}} / {{DEN}}
* [[Lockheed Martin]] [[F-35 Lightning II]] - (penerbangan sulung dilakukan pada tahun 2006)

===== Demonstrasi teknologi =====

{{JPN}}
* [[Mitsubishi ATD-X|Mitsubishi '''ATD-X''']] <small>(penerbangan sulung dijangka pada tahun 2014)</small>

{{RUS}}
* [[Sukhoi Su-47|Sukhoi Su-47 Berkut 'Firkin']] <small>(penerbangan sulung dilakukan pada tahun 1997)</small>
* [[Mikoyan Projek 1.44|Mikoyan Projek 1.44 'Flatpack']] <small>(penerbangan sulung dilakukan pada tahun 2000)</small>

{{USA}}
* [[F/A-22 Raptor#YF-22 "Lightning II"|Lockheed Martin YF-22 Lightning II]] <small>(penerbangan sulung dilakukan pada tahun 1990)</small>
* [[YF-23 Black Widow II|Northrop YF-23 Black Widow II]] <small>(penerbangan sulung dilakukan pada tahun 1990)</small>
* [[Boeing Bird of Prey]] <small>(penerbangan sulung dilakukan pada tahun 1996)</small>
* [[McDonnell Douglas X-36]] <small>(penerbangan sulung dilakukan pada tahun 1997)</small>
* [[Lockheed Martin X-35]] <small>(penerbangan sulung dilakukan pada tahun 2000)</small>
* [[Boeing X-32|Boeing X-32 JSF]] <small>(penerbangan sulung untuk pesawat X-32A dilakukan pada tahun 2000, penerbangan sulung versi X-32B STOVL dilakukan pada tahun 2001)</small>

== Rujukan ==
{{reflist}}

== Pautan luar ==
* [http://www.fighter-planes.com/ Kapalterbang pejuang dan Pesawat Tentera (data dan imej)]
* [http://www.india-defence.com/specifications/fighters Spesifikasi, Perincian, Gambar] dan [http://www.india-defence.com/specifications/ Sistem-sistem Persenjataan] jet pejuang terkemuka.
* [http://www.topfighters.com/ Pesawat pejuang tentera secara terperinci]
* [http://www.skygod.com/quotes/combat.html Petikan pesawat tempur]
<!-- The below are interlanguage links. -->

{{Jenis pesawat tentera (peranan)}}

[[Kategori:Pesawat tentera]]
[[Kategori:Pesawat pejuang| ]]