Pergi ke kandungan

Negeri dan wilayah di Australia

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Negeri dan wilayah Australia
PerthAdelaideMelbourneCanberraSydneyBrisbaneDarwinHobartTasmaniaWilayah Ibu Negara AustraliaWilayah Ibu Negara AustraliaAustralia BaratWilayah UtaraAustralia SelatanQueenslandNew South WalesVictoriaTasmaniaTeteluk Besar AustraliaLaut TasmanLautan HindiLaut CoralIndonesiaPapua New GuineaTeluk CarpentariaLaut ArafuraTimor TimurLaut TimorTerumbu Sawar Besar
Sebuah peta yang boleh diklik bagi negeri-negeri di Australia, wilayah tanah besar dan ibu negara berkenaan
KategoriNegeri bersekutu (6)
Wilayah persekutuan dalaman (3)
Wilayah persekutuan luaran (7)
LokasiKomanwel Australia
Jumlah penduduk0 (Kepulauan Ashmore dan Cartier, Kepulauan Heard dan McDonald) – 7,704,300 (New South Wales)
Keluasan10 km2 (3.9 bt2) (Kepulauan Laut Coral) – 5,896,500 km2 (2,276,700 bt2) (Wilayah Antartik Australia)
Subbahagian

Australia (secara rasmi dikenali sebagai Komanwel Australia) ialah sebuah persekutuan enam buah negeri, bersama-sama dengan sepuluh buah wilayah persekutuan. Tanah besar Australia terdiri daripada lima daripada enam buah negeri bersekutu dan tiga wilayah persekutuan (wilayah "dalaman"). Negeri Tasmania ialah sebuah pulau kira-kira 200 kilometer dari tanah besar. Tujuh wilayah buah baki dikelaskan untuk beberapa tujuan sebagai wilayah "luar". Selain daripada Wilayah Antartik Australia, yang merupakan tuntutan Australia untuk sebahagian daripada Antartika, Australia adalah negara keenam terbesar di dunia berdasarkan jumlah kawasan.

Semua negeri dan dua wilayah dalaman terbesar adalah sebahagiannya berkerajaan sendiri, dan juga diwakili dalam parlimen persekutuan; wilayah-wilayah lain ditadbir oleh kerajaan persekutuan. Sejak 2015, kawalan persekutuan juga telah diperluaskan ke kawasan Pulau Norfolk yang dahulunya ditadbir sendiri.[1] Tiga daripada wilayah luar negeri berpenghuni; yang lain semuanya tidak didiami, selain daripada ahli-ahli sains tidak tetap.

Australia secara geografi

[sunting | sunting sumber]

Istilah geographic Australia (Australia secara geografi) digunakan oleh kerajaan Australia untuk menggambarkan kawasan yang diliputi oleh statistik demografi seperti angka penduduk negara. Kawasan ini terdiri daripada Pulau Krismas dan Kepulauan Cocos (Keeling) sebagai tambahan kepada enam negeri dan tiga wilayah tanah besar.[2] Pulau Norfolk adalah satu-satunya wilayah dengan penduduk asli yang bukan sebahagian daripada geografi Australia.

Wilayah luar, negeri dan wilayah

[sunting | sunting sumber]
Bahagian pentadbiran
Australia
Peringkat pertama
Peringkat kedua
Peta rujukan bagi negeri-negeri dan wilayah-wilayah Australia
Negeri dan wilayah Australia[3]
Bendera Nama negeri/wilayah Singkatan ISO[4] Postal Jenis Ibu negeri
(atau penempatan terbesar) 		Penduduk[5] Keluasan (km²)[6]
[n 1] Kepulauan Ashmore dan Cartier Luaran (Pelabuhan luar pantai) &&&&&&&&&&&&&&00.&&&&&00 199
[n 1] Wilayah Antartik Australia AAT AQ[n 2] Luaran Stesen Davis 0Ralat ungkapan: Aksara tanda baca "," tidak dikenali.Ralat ungkapan: Aksara tanda baca "," tidak dikenali1,000[n 3] 5,896,500
Wilayah Ibu Negara Australia ACT AU-ACT ACT Wilayah Canberra &&&&&&&&&0395200.&&&&&0395,200 2,358
Pulau Krismas CX Luaran[n 4] Flying Fish Cove 0Ralat ungkapan: Aksara tanda baca "," tidak dikenali.Ralat ungkapan: Aksara tanda baca "," tidak dikenali2,072 135
Kepulauan Cocos (Keeling) CC Luaran[n 4] Pulau Barat &&&&&&&&&&&&0596.&&&&&0596 14
[n 1] Kepulauan Laut Coral Luaran (Pulau Willis) &&&&&&&&&&&&&&04.&&&&&04[n 5] 10
[n 1] Pulau Heard dan Kepulauan McDonald HIMI HM Luaran (Atlas Cove) &&&&&&&&&&&&&&00.&&&&&00 372
[n 1] Wilayah Jervis Bay JBT JBT Wilayah (Kampung Jervis Bay) &&&&&&&&&&&&0377.&&&&&0377 70
New South Wales NSW AU-NSW NSW Negeri Sydney &&&&&&&&07704300.&&&&&07,704,300 800,642
Pulau Norfolk NF Luaran Kingston 0Ralat ungkapan: Aksara tanda baca "," tidak dikenali.Ralat ungkapan: Aksara tanda baca "," tidak dikenali2,302 35
Wilayah Utara NT AU-NT NT Wilayah Darwin &&&&&&&&&0244000.&&&&&0244,000 1,349,129
Queensland Qld AU-QLD QLD Negeri Brisbane &&&&&&&&04827000.&&&&&04,827,000 1,730,648
Australia Selatan SA AU-SA SA Negeri Adelaide &&&&&&&&01706500.&&&&&01,706,500 983,482
Tasmania Tas AU-TAS TAS Negeri Hobart &&&&&&&&&0518500.&&&&&0518,500 68,401
Victoria Vic AU-VIC VIC Negeri Melbourne &&&&&&&&06039100.&&&&&06,039,100 227,416
Australia Barat WA AU-WA WA Negeri Perth[7] &&&&&&&&02613700.&&&&&02,613,700 2,529,875

Lihat juga: Senarai kod Negeri

Australia pernah mempunyai tiga buah wilayah yang kini tidak berfungsi lagi dalam sejarah:

Latar belakang dan gambaran

[sunting | sunting sumber]

Negeri-negeri yang berasal sebagai tanah jajahan British yang berasingan sebelum Persekutuan pada 1901. Koloni New South Wales telah ditubuhkan pada tahun 1788 dan asalnya merangkumi banyak tanah besar Australia, berserta Pulau Lord Howe, New Zealand, Pulau Norfolk, dan Van Diemen's Land, sebagai tambahan kepada kawasan yang kini dirujuk sebagai negeri New South Wales. Semasa abad ke-19, kawasan yang besar telah berturut-turut dipisahkan untuk membentuk Koloni Tasmania (pada mulanya ditubuhkan sebagai tanah jajahan yang berasingan yang dinamakan Van Diemen's Land pada 1825), Koloni Australia Barat (pada mulanya ditubuhkan sebagai Koloni Sungai Swan yang lebih kecil pada 1829), Wilayah Australia Selatan (1836), Koloni New Zealand (1840),[8] Koloni Victoria (1851) dan Koloni Queensland (1859). Semasa pembentukan Persekutuan, enam koloni New South Wales, Victoria, Queensland, Australia Selatan, Australia Barat, dan Tasmania menjadi negara pengasas Komanwel baru Australia.

Kuasa perundangan negeri-negeri dilindungi oleh perlembagaan Australia, seksyen 107, dan di bawah prinsip federalisme undang-undang Komanwel yang hanya terpakai kepada negeri-negeri di mana dibenarkan oleh perlembagaan. Wilayah, sebaliknya, adalah dari perspektif perlembagaan secara langsung tertakluk kepada Kerajaan Komanwel; undang-undang bagi wilayah ditentukan oleh Parlimen Australia.[9]

Sebahagian besar wilayah secara langsung ditadbir oleh Kerajaan Komanwel, manakala dua (Wilayah Utara dan Wilayah Ibu Negara Australia) mempunyai tahap pemerintahan sendiri walaupun kurang berbanding dengan negeri-negeri. Di wilayah-wilayah yang ditadbir sendiri, Parlimen Australia mengekalkan kuasa penuh untuk menggubal undang-undang, dan boleh mengatasi undang-undang yang dibuat oleh institusi wilayah, yang telah dilakukan pada masa yang jarang berlaku. Bagi tujuan badan-badan antara kerajaan Australia (dan bersama Australia-New Zealand), Wilayah Utara dan Wilayah Ibu Negara Australia dianggap seolah-olah negeri.

Setiap negeri mempunyai Gabenor, dilantik oleh Ratu, yang menurut konvensyen dilakukan atas nasihat Premier negeri. Pentadbir Wilayah Utara, sebaliknya, dilantik oleh Gabenor Jeneral. Wilayah Ibu Negara Australia tidak mempunyai sama ada Gabenor atau Pentadbir, tetapi Gabenor Jeneral menjalankan beberapa kuasa yang dalam bidang kuasa lain dilaksanakan oleh Gabenor negeri atau Pentadbir wilayah, seperti kuasa untuk membubarkan Dewan Undangan.

Wilayah Jervis Bay ialah satu-satunya wilayah dalaman bukan pemerintahan sendiri. Sehingga tahun 1989, ia ditadbir seolah-olah ia sebahagian daripada ACT, walaupun ia sentiasa menjadi wilayah yang berasingan. Di bawah syarat-syarat Akta Penerimaan Wilayah Jervis Bay, undang-undang ACT terpakai bagi Wilayah Jervis Bay setakat mana ia terpakai dan dengan syarat ia selaras dengan Ordinan.[10] Walaupun penduduk di Wilayah Jervis Bay umumnya tertakluk kepada undang-undang yang dibuat oleh Dewan Undangan ACT, mereka tidak diwakili dalam Dewan Perhimpunan. Mereka diwakili dalam Parlimen Australia sebagai sebahagian daripada Kewasan Pengundi Bahagian Fraser dalam ACT dan tertakluk kepada dua orang Senat dari ACT. Dalam aspek yang lain, wilayah ditadbir secara terus oleh Kerajaan Persekutuan melalui portfolio Wilayah.

Wilayah luar Pulau Norfolk memiliki tahap pemerintahan sendiri dari tahun 1979 sehingga 2015.

Setiap negeri mempunyai parlimen dwidewan kecuali Queensland, yang dimansuhkan dewan atasannya pada tahun 1922. Dewan rendah dipanggil Dewan Undangan Negeri, kecuali di Australia Selatan dan Tasmania, di mana ia dikenali sebagai Dewan Perhimpunan. Tasmania adalah satu-satunya negeri untuk menggunakan perwakilan berkadar untuk pilihan raya ke dewan rendah; semua yang lain memilih ahli daripada kawasan pilihan raya ahli tunggal, menggunakan pengundian keutamaan. Dewan atasan dipanggil Majlis Perundangan dan biasanya dipilih dari kawasan berbilang ahli menggunakan perwakilan berkadar. Ketiga-tiga wilayah yang ditadbir sendiri, ACT, Wilayah Utara, dan Pulau Norfolk, masing-masing mempunyai Dewan-Dewan Undangan ekadewan.

Ketua kerajaan di setiap negeri dipanggil Premier, dilantik oleh Gabenor negeri. Dalam keadaan normal, Gabenor akan melantik sebagai Perdana sesiapa yang menerajui parti atau gabungan yang menguasai dewan rakyat (dalam kes Queensland, satu-satunya dewan) Parlimen negeri. Walau bagaimanapun, pada masa krisis perlembagaan, Gabenor boleh melantik orang lain sebagai Premier. Ketua kerajaan di wilayah dalaman yang ditadbir sendiri dipanggil Ketua Menteri. Ketua Menteri Wilayah Utara, dalam keadaan biasa sesiapa yang mengawal Dewan Undangan Negeri, dilantik oleh Pentadbir.

Istilah perbandingan

[sunting | sunting sumber]
Entiti Jenis entiti Ikatan kepada Ratu Pentadbir dalaman Ketua Kerajaan Dewan Atas Parlimen Dewan Bawah Parlimen Ahli Parlimen
Dewan Atas Dewan Bawah[note 1]
Komanwel Australia Kerajaan persekutuan Langsung Gabenor Jeneral Perdana Menteri Senat Dewan Rakyat Senator MP
South Australia Negeri bersekutu Langsung (ditubuhkan oleh Akta Australia) Gabenor Premier Majlis Perundangan Dewan Perhimpunan MLC MHA
Tasmania
New South Wales Dewan Undangan MP
Victoria MLA
Australia Barat
Queensland N/A (abolished 1922) — MP
Wilayah Ibu Negara Australia Wilayah yang ditadbir sendiri Tidak langsung (melalui Gabenor Jeneral bertindak sebagai "Pentadbir") Perhimpunan dan Ketua Menteri Ketua Menteri — MLA
Wilayah Utara Tidak langsung (melalui Gabenor Jeneral) Pentadbir
Pulau Krismas Wilayah luaran Datuk Bandar/Presiden Daerah Majlis Daerah Ahli Majlis
Kepulauan Cocos (Keeling)
Pulau Norfolk Majlis Daerah[note 2]
Catatan:
  1. ^ Singkatan MP adalah boleh diterima, dan sememangnya lebih biasa, istilah untuk ahli-ahli dewan yang lebih rendah.
  2. ^ Di antara tahun 1979 dan 2015 Pulau Norfolk ialah sebuah wilayah luar yang ditadbir sendiri dengan badan perundangan sendiri, Dewan Undangan Norfolk, sehingga dimansuhkan oleh Parlimen Komanwel.

Perangkaan

[sunting | sunting sumber]
Negeri / wilayah Keluasan tanah[6]
  • Penduduk
  • (Mac 2016)[5]
 Kepadatan penduduk
  • % penduduk
  • di ibu negara
km2 batu2 Number /km2 /batu2</su> %
 Wilayah Ibu Negara Australia 2,358 910 ke-8 0Ralat ungkapan: Aksara tanda baca "," tidak dikenali.Ralat ungkapan: Aksara tanda baca "," tidak dikenali395,200 ke-7 167.6 434 ke-1 99.6% ke-1
 New South Wales 800,642 309,130 ke-5 &&&&&&&&07704300.&&&&&07,704,300 ke-1 9.62 24.9 ke-3 63.0% ke-5
 Victoria 227,416 87,806 ke-6 &&&&&&&&06039100.&&&&&06,039,100 ke-2 26.56 68.8 ke-2 71.0% ke-4
 Queensland 1,730,648 668,207 ke-2 &&&&&&&&04827000.&&&&&04,827,000 ke-3 2.79 7.2 ke-5 46.0% ke-7
 Australia Selatan 983,482 379,725 ke-4 &&&&&&&&01706500.&&&&&01,706,500 ke-5 1.74 4.5 ke-6 73.5% ke-2
 Australia Barat 2,529,875 976,790 ke-1 &&&&&&&&02613700.&&&&&02,613,700 ke-4 1.03 2.7 ke-7 73.4% ke-3
 Tasmania 68,401 26,410 ke-7 &&&&&&&&&0518500.&&&&&0518,500 ke-6 7.58 19.6 ke-4 41.0% ke-8
 Wilayah Utara 1,349,129 520,902 ke-3 &&&&&&&&&0244000.&&&&&0244,000 ke-8 0.18 0.47 ke-8 54.0% ke-6

Jadual jarak

[sunting | sunting sumber]
Jadual jarak di Australia
Adelaide
2673 Albany
1533 3588 Alice Springs
1578 3633 443 Uluru
2045 4349 3038 3254 Brisbane
2483 1943 2483 1223 3317 Broome
3352 5656 2457 2900 1716 2496 Cairns
1196 3846 3706 2751 1261 3275 2568 Canberra
3022 4614 1489 1932 3463 1803 2882 4195 Darwin
1001 3674 2534 2579 1944 3636 3251 918 4023 Hobart
3219 3787 1686 2129 3660 1045 3079 4392 827 4220 Kununurra
2783 5087 2505 2948 976 2840 740 1999 2930 2682 3127 Mackay
731 3404 2264 2309 1674 3124 2981 648 3753 609 3950 2412 Melbourne
2742 5106 1209 1652 1829 1834 1248 2561 1634 3075 1831 1296 2805 Mount Isa
2781 409 3696 3741 4457 2389 5764 3954 4205 3782 3378 5195 3512 4905 Perth
1412 3970 3830 2875 1001 3373 2495 286 4034 1142 4516 1926 872 2400 4078 Sydney

Jarak dalam kilometer dari bandar yang sama pada paksi X-Y.

Kod negeri dan wilayah

[sunting | sunting sumber]
Negeri/wilayah Singkatan Isyarat panggilan Pos Nombor telefon di Australia Zon masa
AM/FM TV Amatur Singkatan Poskod Std Musim panas
Wilayah Ibu Negara Australia ACT 1xx(x)[nb 1] xx(x)Cn[nb 1] VK1xx[nb 1] ACT 02nn,[nb 2] 26nn, 29nn +61 2 62xx xxxx
+61 2 61xx xxxx		 +10 +11
New South Wales NSW 2xx(x) xx(x)Nn VK2xx NSW 1nnn,[nb 2] 2nnn +61 2 xxxx xxxx[nb 3] +10 (+​9 1⁄2) +11
Victoria Vic 3xx(x) xx(x)Vn VK3xx VIC 3nnn, 8nnn[nb 2] +61 3 xxxx xxxx[nb 3] +10 +11
Queensland Qld 4xx(x) xx(x)Qn VK4xx QLD 4nnn, 9nnn[nb 2] +61 7 xxxx xxxx +10
Australia Selatan SA 5xx(x) xx(x)Sn VK5xx SA 5nnn +61 8 8xxx xxxx
+61 8 7xxx xxxx		 +​9 1⁄2 +​10 1⁄2
Australia Barat WA 6xx(x) xx(x)Wn VK6xx WA 6nnn +61 8 9xxx xxxx
+61 8 6xxx xxxx		 +8
Tasmania Tas 7xx(x) xx(x)Tn VK7xx TAS 7nnn +61 3 6xxx xxxx +10 +11
Wilayah Utara NT 8xx(x) xx(x)Dn VK8xx NT 08nn +61 8 89xx xxxx +​9 1⁄2
Wilayah luaran
Pulau Norfolk 2xx(x) xx(x)Nn VK2xx NSW 2899 +672 3 xx xxx +11
Pulau Krismas 6xx(x) xx(x)Wn VK9xx WA 6798 +61 8 9164 xxxx +7
Pulau Cocos 6xx(x) xx(x)Wn VK9xx WA 6799 +61 8 9162 xxxx +​6 1⁄2
Wilayah Antartik Australia AAT none VK0xx TAS +672 1 +6 to +8
Pulau Macquarie none +10 +11
  1. ^ a b c Beberapa stesen penyiaran di ACT mempunyai isyarat panggilan diperuntukkan seolah-olah ACT adalah sebahagian daripada New South Wales.
  2. ^ a b c d Ini digunakan untuk sesetengah pengguna Peti Surat Pos dan Peti Surat besar sahaja.
  3. ^ a b Beberapa pengecualian terpakai bagi nombor dalam julat nombor negeri ini.

Lihat juga

[sunting | sunting sumber]

Catatan

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ a b c d e Bendera kebangsaan Australia digunakan dalam wilayah yang tidak mempunyai bendera mereka sendiri.
  2. ^ Under the definitions in ISO 3166-1, the AAT is covered by the Antarctican ISO 3166-1 alpha-2 code "AQ".
  3. ^ No permanent population, research station with fluctuating staff numbers.
  4. ^ a b Part of geographic Australia
  5. ^ No permanent population, weather monitoring station generally with four staff.

Rujukan

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ Strom, Marcus (1 June 2016). "Norfolk Island elects council that supports self-determination". Sydney Morning Herald.
  2. ^ Pink, Brian (2010). "Definition of Australia". Australian Standard Geographical Classification (ASGC) (Laporan). Australian Bureau of Statistics. m/s. 5. Unknown parameter |sectionurl= ignored (bantuan)
  3. ^ Melainkan jika diperuntukkan, rujukan dan butiran data yang disediakan dalam jadual boleh didapati dalam artikel negeri dan wilayah individu.
  4. ^ ISO 3166-2:AU (Kod ISO 3166-2 bagi negeri-negeri dan wilayah-wilayah Australia)
  5. ^ a b "3101.0 – Australian Demographic Statistics, Mar 2016". Australian Bureau of Statistics. 22 September 2016. Dicapai pada 1 November 2016.
  6. ^ a b "Area of Australia - States and Territories". Geoscience Australia: National Location Information. Geoscience Australia. Dicapai pada 2 November 2016.
  7. ^ The old capital of Western Australia was technically Broome, although it was never quite defined as such. Perth was eventually defined as the capital by statute in 2016: City of Perth Act 2016 (WA) in AustLII.
  8. ^ A.H. McLintock (ed), An Encyclopaedia of New Zealand, 3 vols, Wellington, NZ:R.E. Owen, Government Printer, 1966, vol 3 p. 526.'
  9. ^ Constitution of Australia, section 122
  10. ^ "Jervis Bay Territory Governance and Administration". Although the Jervis Bay Territory is not part of the Australian Capital Territory, the laws of the ACT apply, insofar as they are applicable and, providing they are not inconsistent with an Ordinance, in the Territory by virtue of the "Jervis Bay Acceptance Act 1915". The Department of Regional Australia, Local Government, Arts and Sport. Dicapai pada 17 January 2013.

Pautan luar

[sunting | sunting sumber]
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Negeri_dan_wilayah_di_Australia&oldid=4568312"