Pergi ke kandungan

Senarai Hikayat Melayu

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.

Hikayat (Jawi: حكاية) ialah sebuah istilah bahasa Bahasa Arab yang diterjemahkan secara harfiah kepada "cerita" dan merupakan satu bentuk sastera Melayu. Rencana ini membentangkan senarai hikayat Melayu dari pelbagai tempoh masa.

Gambaran keseluruhan

[sunting | sunting sumber]

Hikayat Melayu mengisahkan pengembaraan pahlawan dari kerajaan-kerajaan di seluruh Kepulauan Melayu (menjangkau Indonesia dan Malaysia moden, khususnya di Sumatera) atau kronik kerajaaan mereka. Kisah-kisah yang terkandung di dalamnya, walaupun berdasarkan sejarah, sangat romantis.[1] Format puisi tidak diperlukan dalam Hikayat Melayu dan Arab manakala Hikayat Aceh memerlukannya.[2]

Abad ke-14

[sunting | sunting sumber]

Abad ke-15

[sunting | sunting sumber]

Abad ke-16

[sunting | sunting sumber]

Abad ke-17

[sunting | sunting sumber]
  • Spraek en Woord-Boek SWB 1603
  • Taj al-Salatin (Dewan) TS.D 1603 (MS ±1775)
  • Taj al-Salatin (Roorda) TS.R 1603
  • Hikayat Aceh Aceh ±1625 (MS ±1675)
  • Cerita Kutai Kutai 1625 (MS 1849)
  • Bustan al-Salatin BS 1640 (MS >1807)
  • Hujjat al-Siddîq HS 1641-1644 (MS 1772)
  • Hikayat Tanah Hitu Hitu 1650 (MS <1662)
  • Hikayat Ibrahim ibn Adham IbrA ±1650 (MS 1775)
  • Hikayat Pelanduk Jenaka Pel unknown (MS ±1650)
  • Sejarah Melayu SM ±1650 (MS 1808)
  • Hikayat Banjar dan Kota Waringin Banj 1663 (MS 1810)
  • Tarjumân al-Mustafîd TM 1642-1693 (MS ±1675)
  • Bab Takzir BT ±1680 (MS <1753)
  • Hikayat Ibrahim ibn Adham (short) IbrA.s 1689 (MS 1817)
  • Raja Babi (1775)[5]

Abad ke-18

[sunting | sunting sumber]
  • Asal Bangsa Jin & Dewa-Dewa ABJD ±1700 (MS 1855)
  • Hikayat Hang Tuah Tuah 1700 (MS 1849)
  • Hikayat Patani Pat 1730 (MS 1839)
  • Surat al-Anbiya' Anb ±1750
  • Syair Bidasari Bid ±1750 (MS 1825)
  • Risalah Shihabuddin RS 1750s (MS 1823)
  • Risalah fi 'l-Tawhid RT 1760s (MS 1783)
  • Misa Melayu Misa ±1780 (MS 1836)
  • Hikayat Nakhoda Muda Nakh 1788 (MS <1791)
  • Hikaaitaan - Hikayats by Guru Gobind Singh (1704)

Abad ke-19

[sunting | sunting sumber]
  • Hikayat Perintah Negeri Benggala PNB 1811 (MS 1811)
  • Syair Sultan Maulana Maul ±1815 (MS 1825)
  • Syair Sinyor Kosta Kosta 1820
  • Syair Raja Tedung dengan Raja Katak T&K unknown (MS ±1865)
  • Hikayat Merong Mahawangsa MW ±1821 (MS 1898)
  • Surat Keterangan Syeikh Jalaluddin SJal >1821 (MS <1829)
  • Silsilah Perak Perak ±1826
  • Syair Kerajaan Bima Bima ±1830 (MS 1857)
  • Syair Dagang Berjual-Beli DBB 1831
  • Syair Potong Gaji PG 1831
  • Syair Tengku Perbu Perb 1835
  • Hikayat Panca Tanderan 1835
  • Kisah Pelayaran Abdullah ke Kelantan 1838
  • Civil War in Kelantan Kel 1839
  • Hikayat Marakarma (Si Miskin) Misk unknown (MS 1855)
  • Ceretera2 karangan Abdullah Abd.C 1843,1851
  • Hikayat Abdullah 1843
  • Syair2 karangan Abdullah Abd.S 1828-1848
  • Syair Engku Puteri EPut 1844
  • Hikayat Maharaja Marakarma Mar 1844 or 1848
  • Syair Perang Johor PJ 1844
  • Hikayat Iblis Iblis 1846
  • Syair Kunjungan Tengku Selangor KTS <1860
  • Warnasarie Ws 1852
  • Kisah Pelayaran Abdullah ke Mekah 1854
  • Mukhtasar Tawarikh al-Wustha TW 1854
  • Hikayat Siak Siak 1855 (MS 1893)
  • Syair Kumbang Mengindera Kumb <1859
  • Surat kepada Von de Wall VdW 1856-1872
  • Syair Bayan Budiman BayB ±1860
  • Syair Kumbang dan Melati K&M <1866
  • Syair Bunga Air Mawar Mwr <1866
  • Syair Nuri dengan Simbangan Nuri ±1860
  • Syair Nyamuk dan Lalat Nymk ±1860
  • Syair Saudagar Bodoh SBod 1861
  • Hikayat Raja Damsyik Dmsy.H 1863
  • Syair Raja Damsyik Dmsy.S 1864
  • Syair Kiamat Kmt unknown (MS 1865)
  • Salasilah Melayu dan Bugis M&B 1865
  • Tuhfat al-Nafis TN 1866 (MS 1890)
  • Syair Awai Awai 1868
  • Syair Bunga-Bungaan Bunga ±1870
  • Syair Burung Pungguk Pung ±1870
  • Syair Unggas Soal Jawab Ungg 1871
  • Syair Sang Kupu-Kupu Kupu ? 1870s
  • Kitab Suci KS 1879 (PL), 1935 (PB)
  • Raja Inggeris Jubili RIJ 1887
  • Ucapan Kwin Jubili UKJ 1887 (edition 1891) PB 1889-1938
  • Muhimmat al-Nafa´is MN 1892
  • Syair Perjalanan Sultan Lingga PSL 1894
  • Al-Imam Imam 1906-1908
  • Syair Raksi Raksi unknown (MS 1915)
  • Majalah Guru MG 1930-1935
  • Saudara S 1930-1935
  • Warta Malaya WM 1931-1935
  • Majlis M 1932-1935

Lebih-lebih

[sunting | sunting sumber]
  • Hikayat Mara Karma
  • Hikayat Gul Bakawali
  • Hikayat Perang Sabil (Hikayat Prang Sabi)
  • Hikayat Raja Baday
  • Hikayat Éseutamu

Tulisan Jawi asli karya bahasa Aceh Hikayat Perang Sabil (Hikayat Prang Sabi) telah ditransliterasi ke dalam abjad Latin dan diberi penjelasan oleh Ibrahim Alfian (Teuku.) yang diterbitkan di Jakarta.[6] Perang sabi ialah perkataan Aceh untuk jihad, perang suci dan karya sastera bahasa Aceh tentang perang sabi diedarkan oleh ulama Islam ('ulama) seperti Teungku di Tiro untuk membantu penentangan terhadap Belanda dalam Perang Aceh.[7] Balasan yang dianugerahkan oleh di syurga yang diperincikan dalam teks Arab Islam dan kekejaman Belanda dihuraikan dalam Hikayat Perang Sabil yang dibacakan bersama oleh puak kecil Ulama dan Aceh yang bersumpah sebelum mencapai status "syahid" yang diinginkan dengan melancarkan serangan berani mati terhadap Belanda.[8] Perang sabil adalah bahasa Melayu yang setara dengan istilah lain seperti Jihad, Ghazawat untuk "Perang Suci", teks itu juga dieja "Hikayat perang sabi".[9] Novel fiksyen seperti Sabil karya Sayf Muhammad Isa: Prahara di Bumi Rencong tentang perang Aceh melawan Belanda termasuk rujukan tentang Hikayat Perang Sabil.[10] Mualimbunsu Syam Muhammad menulis karya berjudul "Motif Perang Sabil di Nusantara", Motivasi perang sabil di Nusantara: kajian kitab Ramalan Joyoboyo, Dalailul-Khairat, dan Hikayat Perang Sabil tentang sejarah perang jihad Indonesia.[11] Kanak-kanak dan wanita mendapat ilham untuk melakukan serangan berani mati oleh Hikayat Perang Sabil terhadap Belanda.[12] Hikayat Perang Sabil juga dikenali sebagai "Hikayat Prang Sabi".[13] Hikayat Perang Sabil dianggap sebagai sebahagian daripada kesusasteraan Melayu abad ke-19.[14] Di Aceh yang diduduki Belanda, Hikayat Perang Sabil telah dirampas dari rumah Sabi semasa serbuan Polis pada 27 September 1917.[15][16][17]

Lihat juga

[sunting | sunting sumber]

Catatan

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ Frits A. Wagner, Indonesia; The Art Of An Island Group, Ann E. Keep, tr. New York: McGraw-Hill, 1959, 246.
  2. ^ Kees Versteegh; Mushira Eid (2005). Encyclopedia of Arabic Language and Linguistics: A-Ed. Brill. m/s. 8–. ISBN 978-90-04-14473-6.
  3. ^ Journal of the Straits Branch of the Royal Asiatic Society. 1898. m/s. 107–.
  4. ^ Journal of the Straits Branch of the Royal Asiatic Society. 1898. m/s. 143–.
  5. ^ "The Malay Story of the Pig King - Asian and African studies blog". blogs.bl.uk (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2017-05-31.
  6. ^ Ibrahim Alfian (Teuku.) (1992). Sastra perang: sebuah pembicaraan mengenai Hikayat Perang Sabil. PT Balai Pustaka. ISBN 978-979-407-422-0.
  7. ^ Keat Gin Ooi (1 January 2004). Southeast Asia: A Historical Encyclopedia, from Angkor Wat to East Timor. ABC-CLIO. m/s. 123–. ISBN 978-1-57607-770-2.
  8. ^ Anthony Reid (17 March 2014). The Blood of the People: Revolution and the End of Traditional Rule in Northern Sumatra. NUS Press. m/s. 10–. ISBN 978-9971-69-637-5.
  9. ^ Vladimir Braginsky (19 October 2015). The Turkic-Turkish Theme in Traditional Malay Literature: Imagining the Other to Empower the Self. BRILL. m/s. 291–. ISBN 978-90-04-30594-6.
  10. ^ Sayf Muhammad Isa (8 October 2014). Sabil: Prahara di Bumi Rencong. Qanita. GGKEY:EZ5D51UPWRR.
  11. ^ Mualimbunsu Syam Muhammad (2013). Motivasi perang sabil di Nusantara: kajian kitab Ramalan Joyoboyo, Dalailul-Khairat, dan Hikayat Perang Sabil. Media Madania. ISBN 978-602-19227-2-9.
  12. ^ John Braithwaite; Valerie Braithwaite; Michael Cookson; Leah Dunn (2010). Anomie and Violence: Non-truth and Reconciliation in Indonesian Peacebuilding. ANU E Press. m/s. 347–. ISBN 978-1-921666-23-0.
  13. ^ Jelani Harun (2013). Jalan ke Taman: Esei-esei Penghargaan untuk Professor Ali Ahmad (Penerbit USM). Penerbit USM. m/s. 68–. ISBN 978-983-861-671-3.
  14. ^ Siti Hawa Hj. Salleh (2010). Malay Literature of the 19th Century. ITBM. m/s. 366–. ISBN 978-983-068-517-5.
  15. ^ Akademika. Jawatankuasa Penerbitan, Universiti Kebangsaan Malaysia. 1972. m/s. 98, 100, 102.
  16. ^ Ibrahim Alfian (Teuku.) (1987). Perang di Jalan Allah: Perang Aceh, 1873-1912. Pustaka Sinar Harapan. m/s. 130.
  17. ^ http://www.acehbooks.org/pdf/ACEH_02603.pdf [PDF URL kosong]

Pautan luar

[sunting | sunting sumber]
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Senarai_Hikayat_Melayu&oldid=6304669"