Nazlı Eray'ın Sis Kelebekleri romanından yola çıkarak postmodern edebiyatın zaman algısı üzerine ... more Nazlı Eray'ın Sis Kelebekleri romanından yola çıkarak postmodern edebiyatın zaman algısı üzerine yazılmıştır.
Atatürk Ansiklopedisi Süleyman Nazif Maddesi, 2021
Babası Diyarbekirli Mehmed Said Paşa'dır. Divan şiiri tarzında manzumeleri olan Said Paşa'nın Mîz... more Babası Diyarbekirli Mehmed Said Paşa'dır. Divan şiiri tarzında manzumeleri olan Said Paşa'nın Mîzânü'l-edeb adlı belâgat kitabı ile Mir'âtü'l-iber adlı on ciltlik tarihi yanında Mirat-ı Sıhhat, Tabsiratü'l İnsan, Diyarbekir Tarihi adlı eserleri vardır. Kitâbet ve inşâsıyla tanınan büyük babasının adı da Süleyman Nazif'tir. Annesi Ayşe Hanım'ın ataları Akkoyunlu Devleti'ne mensup Hindî adlı bir Türkmen aşiretinin reisleridir. Dedesi ise yine döneminin ediplerinden Mecmua-ı Eşar sahibi İbrâhim Cehdî'dir. Büyük dedelerinden Mehmet Emiri Efendi ile İsmail Fami Efendi Divan şairleridir.
Journal of International Social Research, Apr 20, 2016
Romanın ortaya çıkması ve gelişimiyle eski edebi türlerin hâkimiyeti ciddi biçimde sarsılmıştır. ... more Romanın ortaya çıkması ve gelişimiyle eski edebi türlerin hâkimiyeti ciddi biçimde sarsılmıştır. Bu sarsıntı diğer türlerin romana öykünmesine, roman tekniklerini içermelerine yol açmıştır. Mikhail Bakhtin romanın modern dönemi yansıtan en önemli tür olduğunu belirtir. Ona göre roman diğer türleri etkileyerek onları dönüştürmeye başlamıştır. Ülkemizde de benzer bir süreç yaşanmış şiir dili giderek düz yazı diline yaklaşmıştır. Bu sürecin en önemli örneklerinden biri Safahat’tır. Akif, eserinde, geleneksel şiir dilinden uzaklaşarak romana benzeyen yeni bir dil kullanmıştır. Şair, romandan alınan unsurları kullanarak kendine has bir üslup yaratmıştır. Böylece anlatmak istediği çok sayıda konuya kendi istediği biçimde yaklaşma imkânı bulmuştur. Bu makalede Bakhtin’in romanlaşma süreci hakkındaki düşüncelerinin Safahat’taki izleri aranacaktır.
International Journal Of Turkish Literature Culture Education, 2019
Edebiyatimizda tarihi romanlardan genellikle tarihi belgelerde yazili olan olaylara bagli kalmala... more Edebiyatimizda tarihi romanlardan genellikle tarihi belgelerde yazili olan olaylara bagli kalmalari beklenmistir. Postmodernizmle birlikte tarih bilimi sorgulanmaya baslanmistir. Tarihi belgelerin gercegi tam olarak yansitamayacaklari dusuncesi yerlesince alternatif yollar aranmaya baslanmistir. Bu asamada tarihi romanlar da degisime ugramistir. Ozellikle populer romanlardan gelen pek cok unsur geleneksel tarihi romanlari degistirmistir. Bu turlerden en etkilisi Bati edebiyatindan alinan fantastik romandir. Fantastik romanlardaki kurt adamlar, vampirler, ejderhalar, sihirli nesneler vb. figurler tarihi romanlarda kullanilmaya baslanmistir. Yeni tarihi romanlarin en onemli ozelliklerinden biri eski Turk mitolojisi ve destanlarinin uzerinde yukselmesidir. Ozellikle Orta Asya Turklerinin yasamlari bu romanlarda genis bicimde yer alir. Boylece eski Turklerin kulturu ile fantastik olan birleserek tarihi fantezi romanlarini olusturmustur.
Fantastik roman Turk edebiyatinda yeni bir turdur. Bu tur, Batida pozitivizmin etkileri ile guc k... more Fantastik roman Turk edebiyatinda yeni bir turdur. Bu tur, Batida pozitivizmin etkileri ile guc kazanmiĢtir. Sosyal hayatin modernizm tarafindan kesin kontrolu Batili okuyucularin fantezi romanina ilgisini arttirmiĢtir. Ote yandan, Turkiye’de bazi nedenlerle durum farklidir: Turkiye’de birey Batili karĢiligi kadar sosyal hayata yabancilaĢmamiĢtir, geleneksel hayatin kurallarina uyumlu yaĢamaktadir; ayrica dinin sosyal hayat uzerindeki etkisi devam etmektedir. Tum bu nedenler turun geliĢimini engellemiĢtir. Bu sure boyunca, Turk okuyucusu uzun sure Batili fantastik roman cevirilerini, sinema filmlerini seyrederek ture aĢina olmuĢtur. 2000 yilindan sonra ilk fantezi romanlari yazilmaya baĢlanmiĢtir. Turk fantezi edebiyati birincil ve ikincil dunyalari anlatan az sayida esere sahiptir. Birincil dunya fantezileri icerisinde “Karanlik Fantezi” ve “ġehir Fantezisi” altturlerinde eserler verilmiĢtir. Ġkincil dunyaya dair uretilen fantezi romanlari ise “Kilic ve Buyu” ve “Epik Fantezi” altt...
FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 2019
Gotik edebiyat ilk olarak Avrupa’da ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla bu kıtanın tarihi
özelliklerin... more Gotik edebiyat ilk olarak Avrupa’da ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla bu kıtanın tarihi
özelliklerini yansıtmaktadır. Aristokrat geçmişin otoriter ayrımları gotik edebiyatın en
önemli belirleyenidir. Ayrıca modernizmi savunan ve karşı çıkan alt türleriyle kuramsal
bir tavır da barındırmaktadır. Bu edebi tür Amerika’ya götürüldüğünde yeni kıtanın sosyal,
tarihi, ekonomik yanlarının etkisinde kalmıştır.
Amerikan gotiğinde söz konusu ülkenin coğrafi özellikleri yansıtılmıştır. Benzer şekilde
Anadolu gotiği de yerli coğrafyanın özelliklerini barındırmaktadır. Geçmişten gelen
halk kültürün içindeki korku ögeleri yeni dönem romanlarına aktarılmaya başlanmıştır.
Böylece Anadolu’nun insanı ve coğrafyası korku romanlarının konusu olmuştur.
Hidayet romanlarında ulus devletin ve global kültürün modernleştirme çabalarına karşı yeni bir ka... more Hidayet romanlarında ulus devletin ve global kültürün modernleştirme çabalarına karşı yeni bir kadın kimliği üretilmeye çalışılmıştır. Hidayet romanlarında arayış içindeki insanların dini fark etmesi ve eski yaşantılarından koparak dindar bir hayat sürmeleri konu edilmektedir. Yazarlar bu süreci anlatırken modernist değerlere karşı dini kuralları koyarlar. Batılılar gibi giyinen kadınların şuursuz olduğunu Müslüman bir kadının farklı giyinmesi gerektiğini söylerler. Hidayet romanlarında dindarlığın en önemli ölçütü ise türbandır. Hidayet romanlarında mini etek ve türban karşıtlığı sürekli olarak tekrarlanır. Kadınların bu iki seçenekten birini tercih etmeleri gerektiği vurgulanır. Hidayet romanları, gerçek İslam’ın ne olduğunu sorarak buna İslamcı çizgide cevaplar vermeye çalışır. Bu cevaplar, aynı zamanda, okuyucuya günlük hayatta yol gösterecek niteliktedir. Hidayet romanı yazarları ideal Müslüman bir kadının, İslamcı düşünceyi yayabilmek için, eğitimli olması gerektiğini ancak iyi bir anne olmaktan da vazgeçmemesinin ne kadar önemli olduğunu anlatırlar. Bu çalışmada öncelikle hidayet romanlarının ideolojik arka planı araştırılacaktır. Sonrasında ise bu eserlerdeki kadın kimliğinin niteliği belirlenmeye çalışılacaktır.
Bilimkurgunun alt türlerinden biri olan ütopik bilimkurgular geleceğin dünyasının
olumlu yöndeki... more Bilimkurgunun alt türlerinden biri olan ütopik bilimkurgular geleceğin dünyasının
olumlu yöndeki değişimine yönelik hayalleri içermektedir. Bu eserlerdeki geleceğin
toplumu bilimsel altyapıya dayanmaktadır. Dolayısıyla bilimkurgu türünü esas
almaktadır. Gelecekteki olumlu toplumsal yapılar ise ütopya edebiyatından devralınmıştır.
Batı edebiyatında birkaç yüzyıl öncesine giden bu türler insanlığın geleceğe
dair umudunu yansıtmaktadır. Türk edebiyatında Batı’dan daha geç başlamış
olsa da bilimkurgu edebiyatı önemli yol kat etmiştir. Yirminci yüzyılın başlarından
itibaren ele alınan ilk telif eserler incelendiğinde hepsinin geleceği anlattığı görülmektedir.
Bu eserlerde Türk ve Müslüman toplumların bilim ve teknoloji yardımıyla
gelişmiş medeniyetler inşa ettiği zaman dilimleri tasvir edilmektedir. Yahya
Kemal’in “Çamlar Altında Musahabe II” adlı eseri de aynı içeriğe sahiptir. Şair
eserinde imparatorluğun yaşadığı sorunlardan uzak bir geleceği düşlemiştir. Zaman
makinesi ile geleceğe yolculuk yapan Yahya Kemal oradaki teknolojik yapıyı gözlemleyerek
kendi zamanının okuyucuna aktarmıştır. Bunları yaparken bir yandan
da tarih, mimari gibi çeşitli konulardaki görüşlerini de esere yansıtmıştır.
Anahtar kelimeler:Bilimkurgu, ütopya, ütopik bilimkurgu, Yahya Kemal,
zaman makinesi.
Birinci Dünya Savaşı sırasında doğmuş olan Garip şairleri Kurtuluş Savaşı sürerken çocukluklarını... more Birinci Dünya Savaşı sırasında doğmuş olan Garip şairleri Kurtuluş Savaşı sürerken çocukluklarını yaşamış, İkinci Dünya Savaşı başladıktan hemen sonraki dönemde de Garip şiirini oluşturmuşlardır. Günlük hayatı ironik bir dille işleyen Orhan Veli, Oktay Rifat ve M. Cevdet sadece yerel olanla yetinmemiş, farklı coğrafyalarda yaşanan sorunlara da duyarsız kal(a)mamış, şiirlerinde uzak coğrafyalarda yaşanan insani sorunları da işleyerek evrensele ulaşmışlardır. Bu süreçte özellikle İkinci Dünya Savaşı’na şahit olmuş ve dolaylı etkileriyle yüzleşmek zorunda kalmışlardır. Şiirlerinde bu savaş yanında genel anlamda savaş olgusunu da işlemişler, savaş karşıtlıklarını çok sayıda şiirde dile getirmişlerdir. Onların bu tutumu Garip akımının ardından da devam etmiştir. Garip şairleri başta İkinci Harbi Umumi, Harbe Giden, Polonyalı Çocuklar olmak üzere kimi şiirlerinde doğrudan İkinci Dünya Savaşı’nı konu edinmişler, savaştaki ülkelerde yaşananları ve bunlara dair üzüntülerini kaleme almışlardır. Türkiye savaşa girmemiş olmasına rağmen çeşitli yönlerden bu savaşın etkilerini hissetmiş, Garipçilerin çok duyarlı olduğu günlük hayat yeniden şekillenmiştir. Sonuçta Festival, Eski Zaman, Yeni Yol, Tenezzüh gibi şiirlerinde bu etkileri sosyal ve psikolojik yönden dile getirmişlerdir. Garip şairleri ayrıca savaşın karşıtı olan barışa dair inançlarına da Illusion, Olsun da Gör, Atom, gibi şiirlerinde yer vermişlerdir. Bu çalışmada, adı geçen üç şairin, Garip akımı sırasında ve sonrasında savaş konusuna nasıl yaklaştıkları şiirlerinden örneklerle ortaya konulmaya çalışılacaktır.
Özet: Postkolonyal düşünce sömürgecilikten kurtulan ülkelerin kültür, dil, edebiyat ve siyasetini... more Özet: Postkolonyal düşünce sömürgecilikten kurtulan ülkelerin kültür, dil, edebiyat ve siyasetini inceleme nesnesi yapan bir disiplindir. Postmodernizm ve Oryantalizmle kurduğu yakın ilişki ile birlikte kuramsal araçları daha da zenginleşen postkolonyal düşüncenin çalışma alanı günümüzde hayli genişlemiş, sömürge olmamış ülkelerin kültürel haritasını incelemek için de yaygın biçimde kullanılmaya başlanmıştır. Türkiye sömürge olmamış ancak sömürgecilik sonrası döneme ait olan kültürel etkilenmelerle karşılaşmıştır. Devam eden süreçte ise tıpkı eskiden sömürgeleştirilmiş olan ülkelerdeki gibi kendi içerisinde çok sayıda çelişkiyi barındıran yeni, melez bir kültüre sahip olmuştur. Bu nedenle Türkiye'de üretilmiş edebi metinleri sömürgeci anlayışla etkileşimleri bağlamında ele almak zorunludur. Halide Edip Adıvar'ın eserlerinde postkolonyal terimlerle açıklanmaya muhtaç pek çok temel sorun mevcuttur. Bu yöntemle tekrar bakıldığında yazarın içinde bulunduğu kültürü de yabancı olan kadar eleştirdiği ve bir değişim arzuladığı, ayrıca bu yolda kadınlara öncü rol biçtiği anlaşılmaktadır. Böylece geri kalmış, ötekileştirilmiş bir milletin içinde bulunduğu çemberden çıkmasıyla eş zamanlı olarak kadının ötekileştirilmesi sorunu da aşılmış olacaktır. Ancak yazar, sadece kadınlarla yetinmemiş, yerli ve yabancı erkekleri de hedeflediği kültürel bir kopuşun aktörleri olarak hayal etmiştir. Halide Edip kadının politik alana katılımı ve ideal kadının temsili meselesini Yeni Turan adlı eseriyle oldukça erken bir tarihte ele almıştır. Ateşten Gömlek'te işgale direnişle birlikte kadının toplumsal yeniden konumlanışı öne çıkmaktadır. Kadın artık erkeğin savaştan dönüşünü bekleyen pasif bir kişi değildir. Vurun Kahpeye ve Tatarcık romanlarında eğitimli kadının bireysel tavır alarak kendini sınırlayan mevcut yerel kültüre direnişi, o kültürü değiştirmeye yönelik çabası konu edilir.
Prof. Dr. Mine Mengi Adına Türkoloji Sempozyumu, 2011
Özet
Popüler edebiyat belirli formülere uygun olarak üretilen eserlerden oluşmaktadır. Bu eserler... more Özet Popüler edebiyat belirli formülere uygun olarak üretilen eserlerden oluşmaktadır. Bu eserlerde basmakalıp kişi ve olaylar kullanılmaktadır. Popüler edebiyatın bir başka özelliği de okuyucuların günlük hayattan kaçma ve rahatlama isteklerine cevap vermesidir. Türk edebiyatında roman, ilk yazılmaya başladığı günlerden bu yana, sürekli olarak ülke sorunlarını işlemiştir. Yansıtmacı bir edebiyat olduğu için okuyucuların beklentilerini dikkate almamış, bunun yerine kendince ciddi meseleleri gündeme getirmiştir. Yazarlar gibi akademi de popüler edebiyatı önemsememiş, eğlencelik ve gelip geçici olarak görmüştür. 1980 yılında gerçekleşen askeri darbe ülkedeki tüm sosyal siyasal dengeleri yeniden kurmuştur. Edebiyatçılar bu süreçte siyasal konuları ele almaya çekinmiş zamanla popüler edebiyata yönelmişlerdir. Popüler edebiyatın gelişmesinin bir başka önemli nedeni de okuyucuların Batılı popüler romanları okuma imkânlarının gelişmesidir. Bu dönemde eski türlere ek olarak yeni popüler türler ülkemizde gelişme göstermiştir.
Summary of Article Popular literature include works produced in accordance with a specific formulas. In these books stereotypes and similar events are used. Another feature of popular literature is giving a chance to the reader to escape and relax from daily life. Since the beginning days of the novel in Turkish literature it has continuously functioned as the reflector of the country's problems. As being a mimetic literature it has been taken it’s own serious issues into account rather than the expectations of readers. The authors did not give any value to the popular literature just like academy and saw these works as recreational and temporary. The military coup in 1980 re-established all the political and social balance of the country. Authors have been wary the political issues at this process and leaned to popular literature. Another important reason for the development of popular literature is readers’ better opportunities to read Western popular novels. During this period, in addition to the former genres new popular genres has been developed in our country.
Son yirmi yılda Türk edebiyatında ilginç değişiklikler olduğu görülmektedir. Bu değişiklikler pop... more Son yirmi yılda Türk edebiyatında ilginç değişiklikler olduğu görülmektedir. Bu değişiklikler popüler edebiyatın belirginleşmesiyle karakterizedir. Popüler edebiyat kanon dışında bırakılan eserleri adlandırmak için kullanılan bir terimdir. Popüler edebiyat statükoyu destekleyen standart bir yapıdadır. Formülleşmiş özellikleri nedeniyle seri biçimde üretilebilmekte ve piyasada dağıtılmaktadır. Ahmet Altan 1980’ler boyunca çok satan bir yazardır. Yazar, Aldatmak adlı romanında ev ortamını ve dış dünyanın günah dolu yanlarını kullanarak ideolojik bir atmosfer oluşturmaya çalışır. Bu atmosferin amacı okuyucunun günlük ideolojisini desteklemek ve aynı zamanda romanın çok satılmasını garantilemektir. Ev ve dış dünya arasındaki ilişkilerden kaynaklanan günahların cezalandırılması yazarın okuyucuların dünyası ile bağ kurmasını kolaylaştırır.
Popüler Romanlar: Polisiye, Casus, Bilimkurgu, Fantastik, Korku-Gotik, Hidayet, Popüler Tarihi Ro... more Popüler Romanlar: Polisiye, Casus, Bilimkurgu, Fantastik, Korku-Gotik, Hidayet, Popüler Tarihi Romanlar
Nazlı Eray'ın Sis Kelebekleri romanından yola çıkarak postmodern edebiyatın zaman algısı üzerine ... more Nazlı Eray'ın Sis Kelebekleri romanından yola çıkarak postmodern edebiyatın zaman algısı üzerine yazılmıştır.
Atatürk Ansiklopedisi Süleyman Nazif Maddesi, 2021
Babası Diyarbekirli Mehmed Said Paşa'dır. Divan şiiri tarzında manzumeleri olan Said Paşa'nın Mîz... more Babası Diyarbekirli Mehmed Said Paşa'dır. Divan şiiri tarzında manzumeleri olan Said Paşa'nın Mîzânü'l-edeb adlı belâgat kitabı ile Mir'âtü'l-iber adlı on ciltlik tarihi yanında Mirat-ı Sıhhat, Tabsiratü'l İnsan, Diyarbekir Tarihi adlı eserleri vardır. Kitâbet ve inşâsıyla tanınan büyük babasının adı da Süleyman Nazif'tir. Annesi Ayşe Hanım'ın ataları Akkoyunlu Devleti'ne mensup Hindî adlı bir Türkmen aşiretinin reisleridir. Dedesi ise yine döneminin ediplerinden Mecmua-ı Eşar sahibi İbrâhim Cehdî'dir. Büyük dedelerinden Mehmet Emiri Efendi ile İsmail Fami Efendi Divan şairleridir.
Journal of International Social Research, Apr 20, 2016
Romanın ortaya çıkması ve gelişimiyle eski edebi türlerin hâkimiyeti ciddi biçimde sarsılmıştır. ... more Romanın ortaya çıkması ve gelişimiyle eski edebi türlerin hâkimiyeti ciddi biçimde sarsılmıştır. Bu sarsıntı diğer türlerin romana öykünmesine, roman tekniklerini içermelerine yol açmıştır. Mikhail Bakhtin romanın modern dönemi yansıtan en önemli tür olduğunu belirtir. Ona göre roman diğer türleri etkileyerek onları dönüştürmeye başlamıştır. Ülkemizde de benzer bir süreç yaşanmış şiir dili giderek düz yazı diline yaklaşmıştır. Bu sürecin en önemli örneklerinden biri Safahat’tır. Akif, eserinde, geleneksel şiir dilinden uzaklaşarak romana benzeyen yeni bir dil kullanmıştır. Şair, romandan alınan unsurları kullanarak kendine has bir üslup yaratmıştır. Böylece anlatmak istediği çok sayıda konuya kendi istediği biçimde yaklaşma imkânı bulmuştur. Bu makalede Bakhtin’in romanlaşma süreci hakkındaki düşüncelerinin Safahat’taki izleri aranacaktır.
International Journal Of Turkish Literature Culture Education, 2019
Edebiyatimizda tarihi romanlardan genellikle tarihi belgelerde yazili olan olaylara bagli kalmala... more Edebiyatimizda tarihi romanlardan genellikle tarihi belgelerde yazili olan olaylara bagli kalmalari beklenmistir. Postmodernizmle birlikte tarih bilimi sorgulanmaya baslanmistir. Tarihi belgelerin gercegi tam olarak yansitamayacaklari dusuncesi yerlesince alternatif yollar aranmaya baslanmistir. Bu asamada tarihi romanlar da degisime ugramistir. Ozellikle populer romanlardan gelen pek cok unsur geleneksel tarihi romanlari degistirmistir. Bu turlerden en etkilisi Bati edebiyatindan alinan fantastik romandir. Fantastik romanlardaki kurt adamlar, vampirler, ejderhalar, sihirli nesneler vb. figurler tarihi romanlarda kullanilmaya baslanmistir. Yeni tarihi romanlarin en onemli ozelliklerinden biri eski Turk mitolojisi ve destanlarinin uzerinde yukselmesidir. Ozellikle Orta Asya Turklerinin yasamlari bu romanlarda genis bicimde yer alir. Boylece eski Turklerin kulturu ile fantastik olan birleserek tarihi fantezi romanlarini olusturmustur.
Fantastik roman Turk edebiyatinda yeni bir turdur. Bu tur, Batida pozitivizmin etkileri ile guc k... more Fantastik roman Turk edebiyatinda yeni bir turdur. Bu tur, Batida pozitivizmin etkileri ile guc kazanmiĢtir. Sosyal hayatin modernizm tarafindan kesin kontrolu Batili okuyucularin fantezi romanina ilgisini arttirmiĢtir. Ote yandan, Turkiye’de bazi nedenlerle durum farklidir: Turkiye’de birey Batili karĢiligi kadar sosyal hayata yabancilaĢmamiĢtir, geleneksel hayatin kurallarina uyumlu yaĢamaktadir; ayrica dinin sosyal hayat uzerindeki etkisi devam etmektedir. Tum bu nedenler turun geliĢimini engellemiĢtir. Bu sure boyunca, Turk okuyucusu uzun sure Batili fantastik roman cevirilerini, sinema filmlerini seyrederek ture aĢina olmuĢtur. 2000 yilindan sonra ilk fantezi romanlari yazilmaya baĢlanmiĢtir. Turk fantezi edebiyati birincil ve ikincil dunyalari anlatan az sayida esere sahiptir. Birincil dunya fantezileri icerisinde “Karanlik Fantezi” ve “ġehir Fantezisi” altturlerinde eserler verilmiĢtir. Ġkincil dunyaya dair uretilen fantezi romanlari ise “Kilic ve Buyu” ve “Epik Fantezi” altt...
FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 2019
Gotik edebiyat ilk olarak Avrupa’da ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla bu kıtanın tarihi
özelliklerin... more Gotik edebiyat ilk olarak Avrupa’da ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla bu kıtanın tarihi
özelliklerini yansıtmaktadır. Aristokrat geçmişin otoriter ayrımları gotik edebiyatın en
önemli belirleyenidir. Ayrıca modernizmi savunan ve karşı çıkan alt türleriyle kuramsal
bir tavır da barındırmaktadır. Bu edebi tür Amerika’ya götürüldüğünde yeni kıtanın sosyal,
tarihi, ekonomik yanlarının etkisinde kalmıştır.
Amerikan gotiğinde söz konusu ülkenin coğrafi özellikleri yansıtılmıştır. Benzer şekilde
Anadolu gotiği de yerli coğrafyanın özelliklerini barındırmaktadır. Geçmişten gelen
halk kültürün içindeki korku ögeleri yeni dönem romanlarına aktarılmaya başlanmıştır.
Böylece Anadolu’nun insanı ve coğrafyası korku romanlarının konusu olmuştur.
Hidayet romanlarında ulus devletin ve global kültürün modernleştirme çabalarına karşı yeni bir ka... more Hidayet romanlarında ulus devletin ve global kültürün modernleştirme çabalarına karşı yeni bir kadın kimliği üretilmeye çalışılmıştır. Hidayet romanlarında arayış içindeki insanların dini fark etmesi ve eski yaşantılarından koparak dindar bir hayat sürmeleri konu edilmektedir. Yazarlar bu süreci anlatırken modernist değerlere karşı dini kuralları koyarlar. Batılılar gibi giyinen kadınların şuursuz olduğunu Müslüman bir kadının farklı giyinmesi gerektiğini söylerler. Hidayet romanlarında dindarlığın en önemli ölçütü ise türbandır. Hidayet romanlarında mini etek ve türban karşıtlığı sürekli olarak tekrarlanır. Kadınların bu iki seçenekten birini tercih etmeleri gerektiği vurgulanır. Hidayet romanları, gerçek İslam’ın ne olduğunu sorarak buna İslamcı çizgide cevaplar vermeye çalışır. Bu cevaplar, aynı zamanda, okuyucuya günlük hayatta yol gösterecek niteliktedir. Hidayet romanı yazarları ideal Müslüman bir kadının, İslamcı düşünceyi yayabilmek için, eğitimli olması gerektiğini ancak iyi bir anne olmaktan da vazgeçmemesinin ne kadar önemli olduğunu anlatırlar. Bu çalışmada öncelikle hidayet romanlarının ideolojik arka planı araştırılacaktır. Sonrasında ise bu eserlerdeki kadın kimliğinin niteliği belirlenmeye çalışılacaktır.
Bilimkurgunun alt türlerinden biri olan ütopik bilimkurgular geleceğin dünyasının
olumlu yöndeki... more Bilimkurgunun alt türlerinden biri olan ütopik bilimkurgular geleceğin dünyasının
olumlu yöndeki değişimine yönelik hayalleri içermektedir. Bu eserlerdeki geleceğin
toplumu bilimsel altyapıya dayanmaktadır. Dolayısıyla bilimkurgu türünü esas
almaktadır. Gelecekteki olumlu toplumsal yapılar ise ütopya edebiyatından devralınmıştır.
Batı edebiyatında birkaç yüzyıl öncesine giden bu türler insanlığın geleceğe
dair umudunu yansıtmaktadır. Türk edebiyatında Batı’dan daha geç başlamış
olsa da bilimkurgu edebiyatı önemli yol kat etmiştir. Yirminci yüzyılın başlarından
itibaren ele alınan ilk telif eserler incelendiğinde hepsinin geleceği anlattığı görülmektedir.
Bu eserlerde Türk ve Müslüman toplumların bilim ve teknoloji yardımıyla
gelişmiş medeniyetler inşa ettiği zaman dilimleri tasvir edilmektedir. Yahya
Kemal’in “Çamlar Altında Musahabe II” adlı eseri de aynı içeriğe sahiptir. Şair
eserinde imparatorluğun yaşadığı sorunlardan uzak bir geleceği düşlemiştir. Zaman
makinesi ile geleceğe yolculuk yapan Yahya Kemal oradaki teknolojik yapıyı gözlemleyerek
kendi zamanının okuyucuna aktarmıştır. Bunları yaparken bir yandan
da tarih, mimari gibi çeşitli konulardaki görüşlerini de esere yansıtmıştır.
Anahtar kelimeler:Bilimkurgu, ütopya, ütopik bilimkurgu, Yahya Kemal,
zaman makinesi.
Birinci Dünya Savaşı sırasında doğmuş olan Garip şairleri Kurtuluş Savaşı sürerken çocukluklarını... more Birinci Dünya Savaşı sırasında doğmuş olan Garip şairleri Kurtuluş Savaşı sürerken çocukluklarını yaşamış, İkinci Dünya Savaşı başladıktan hemen sonraki dönemde de Garip şiirini oluşturmuşlardır. Günlük hayatı ironik bir dille işleyen Orhan Veli, Oktay Rifat ve M. Cevdet sadece yerel olanla yetinmemiş, farklı coğrafyalarda yaşanan sorunlara da duyarsız kal(a)mamış, şiirlerinde uzak coğrafyalarda yaşanan insani sorunları da işleyerek evrensele ulaşmışlardır. Bu süreçte özellikle İkinci Dünya Savaşı’na şahit olmuş ve dolaylı etkileriyle yüzleşmek zorunda kalmışlardır. Şiirlerinde bu savaş yanında genel anlamda savaş olgusunu da işlemişler, savaş karşıtlıklarını çok sayıda şiirde dile getirmişlerdir. Onların bu tutumu Garip akımının ardından da devam etmiştir. Garip şairleri başta İkinci Harbi Umumi, Harbe Giden, Polonyalı Çocuklar olmak üzere kimi şiirlerinde doğrudan İkinci Dünya Savaşı’nı konu edinmişler, savaştaki ülkelerde yaşananları ve bunlara dair üzüntülerini kaleme almışlardır. Türkiye savaşa girmemiş olmasına rağmen çeşitli yönlerden bu savaşın etkilerini hissetmiş, Garipçilerin çok duyarlı olduğu günlük hayat yeniden şekillenmiştir. Sonuçta Festival, Eski Zaman, Yeni Yol, Tenezzüh gibi şiirlerinde bu etkileri sosyal ve psikolojik yönden dile getirmişlerdir. Garip şairleri ayrıca savaşın karşıtı olan barışa dair inançlarına da Illusion, Olsun da Gör, Atom, gibi şiirlerinde yer vermişlerdir. Bu çalışmada, adı geçen üç şairin, Garip akımı sırasında ve sonrasında savaş konusuna nasıl yaklaştıkları şiirlerinden örneklerle ortaya konulmaya çalışılacaktır.
Özet: Postkolonyal düşünce sömürgecilikten kurtulan ülkelerin kültür, dil, edebiyat ve siyasetini... more Özet: Postkolonyal düşünce sömürgecilikten kurtulan ülkelerin kültür, dil, edebiyat ve siyasetini inceleme nesnesi yapan bir disiplindir. Postmodernizm ve Oryantalizmle kurduğu yakın ilişki ile birlikte kuramsal araçları daha da zenginleşen postkolonyal düşüncenin çalışma alanı günümüzde hayli genişlemiş, sömürge olmamış ülkelerin kültürel haritasını incelemek için de yaygın biçimde kullanılmaya başlanmıştır. Türkiye sömürge olmamış ancak sömürgecilik sonrası döneme ait olan kültürel etkilenmelerle karşılaşmıştır. Devam eden süreçte ise tıpkı eskiden sömürgeleştirilmiş olan ülkelerdeki gibi kendi içerisinde çok sayıda çelişkiyi barındıran yeni, melez bir kültüre sahip olmuştur. Bu nedenle Türkiye'de üretilmiş edebi metinleri sömürgeci anlayışla etkileşimleri bağlamında ele almak zorunludur. Halide Edip Adıvar'ın eserlerinde postkolonyal terimlerle açıklanmaya muhtaç pek çok temel sorun mevcuttur. Bu yöntemle tekrar bakıldığında yazarın içinde bulunduğu kültürü de yabancı olan kadar eleştirdiği ve bir değişim arzuladığı, ayrıca bu yolda kadınlara öncü rol biçtiği anlaşılmaktadır. Böylece geri kalmış, ötekileştirilmiş bir milletin içinde bulunduğu çemberden çıkmasıyla eş zamanlı olarak kadının ötekileştirilmesi sorunu da aşılmış olacaktır. Ancak yazar, sadece kadınlarla yetinmemiş, yerli ve yabancı erkekleri de hedeflediği kültürel bir kopuşun aktörleri olarak hayal etmiştir. Halide Edip kadının politik alana katılımı ve ideal kadının temsili meselesini Yeni Turan adlı eseriyle oldukça erken bir tarihte ele almıştır. Ateşten Gömlek'te işgale direnişle birlikte kadının toplumsal yeniden konumlanışı öne çıkmaktadır. Kadın artık erkeğin savaştan dönüşünü bekleyen pasif bir kişi değildir. Vurun Kahpeye ve Tatarcık romanlarında eğitimli kadının bireysel tavır alarak kendini sınırlayan mevcut yerel kültüre direnişi, o kültürü değiştirmeye yönelik çabası konu edilir.
Prof. Dr. Mine Mengi Adına Türkoloji Sempozyumu, 2011
Özet
Popüler edebiyat belirli formülere uygun olarak üretilen eserlerden oluşmaktadır. Bu eserler... more Özet Popüler edebiyat belirli formülere uygun olarak üretilen eserlerden oluşmaktadır. Bu eserlerde basmakalıp kişi ve olaylar kullanılmaktadır. Popüler edebiyatın bir başka özelliği de okuyucuların günlük hayattan kaçma ve rahatlama isteklerine cevap vermesidir. Türk edebiyatında roman, ilk yazılmaya başladığı günlerden bu yana, sürekli olarak ülke sorunlarını işlemiştir. Yansıtmacı bir edebiyat olduğu için okuyucuların beklentilerini dikkate almamış, bunun yerine kendince ciddi meseleleri gündeme getirmiştir. Yazarlar gibi akademi de popüler edebiyatı önemsememiş, eğlencelik ve gelip geçici olarak görmüştür. 1980 yılında gerçekleşen askeri darbe ülkedeki tüm sosyal siyasal dengeleri yeniden kurmuştur. Edebiyatçılar bu süreçte siyasal konuları ele almaya çekinmiş zamanla popüler edebiyata yönelmişlerdir. Popüler edebiyatın gelişmesinin bir başka önemli nedeni de okuyucuların Batılı popüler romanları okuma imkânlarının gelişmesidir. Bu dönemde eski türlere ek olarak yeni popüler türler ülkemizde gelişme göstermiştir.
Summary of Article Popular literature include works produced in accordance with a specific formulas. In these books stereotypes and similar events are used. Another feature of popular literature is giving a chance to the reader to escape and relax from daily life. Since the beginning days of the novel in Turkish literature it has continuously functioned as the reflector of the country's problems. As being a mimetic literature it has been taken it’s own serious issues into account rather than the expectations of readers. The authors did not give any value to the popular literature just like academy and saw these works as recreational and temporary. The military coup in 1980 re-established all the political and social balance of the country. Authors have been wary the political issues at this process and leaned to popular literature. Another important reason for the development of popular literature is readers’ better opportunities to read Western popular novels. During this period, in addition to the former genres new popular genres has been developed in our country.
Son yirmi yılda Türk edebiyatında ilginç değişiklikler olduğu görülmektedir. Bu değişiklikler pop... more Son yirmi yılda Türk edebiyatında ilginç değişiklikler olduğu görülmektedir. Bu değişiklikler popüler edebiyatın belirginleşmesiyle karakterizedir. Popüler edebiyat kanon dışında bırakılan eserleri adlandırmak için kullanılan bir terimdir. Popüler edebiyat statükoyu destekleyen standart bir yapıdadır. Formülleşmiş özellikleri nedeniyle seri biçimde üretilebilmekte ve piyasada dağıtılmaktadır. Ahmet Altan 1980’ler boyunca çok satan bir yazardır. Yazar, Aldatmak adlı romanında ev ortamını ve dış dünyanın günah dolu yanlarını kullanarak ideolojik bir atmosfer oluşturmaya çalışır. Bu atmosferin amacı okuyucunun günlük ideolojisini desteklemek ve aynı zamanda romanın çok satılmasını garantilemektir. Ev ve dış dünya arasındaki ilişkilerden kaynaklanan günahların cezalandırılması yazarın okuyucuların dünyası ile bağ kurmasını kolaylaştırır.
Popüler Romanlar: Polisiye, Casus, Bilimkurgu, Fantastik, Korku-Gotik, Hidayet, Popüler Tarihi Ro... more Popüler Romanlar: Polisiye, Casus, Bilimkurgu, Fantastik, Korku-Gotik, Hidayet, Popüler Tarihi Romanlar
Uploads
Papers by veli uğur
özelliklerini yansıtmaktadır. Aristokrat geçmişin otoriter ayrımları gotik edebiyatın en
önemli belirleyenidir. Ayrıca modernizmi savunan ve karşı çıkan alt türleriyle kuramsal
bir tavır da barındırmaktadır. Bu edebi tür Amerika’ya götürüldüğünde yeni kıtanın sosyal,
tarihi, ekonomik yanlarının etkisinde kalmıştır.
Amerikan gotiğinde söz konusu ülkenin coğrafi özellikleri yansıtılmıştır. Benzer şekilde
Anadolu gotiği de yerli coğrafyanın özelliklerini barındırmaktadır. Geçmişten gelen
halk kültürün içindeki korku ögeleri yeni dönem romanlarına aktarılmaya başlanmıştır.
Böylece Anadolu’nun insanı ve coğrafyası korku romanlarının konusu olmuştur.
olumlu yöndeki değişimine yönelik hayalleri içermektedir. Bu eserlerdeki geleceğin
toplumu bilimsel altyapıya dayanmaktadır. Dolayısıyla bilimkurgu türünü esas
almaktadır. Gelecekteki olumlu toplumsal yapılar ise ütopya edebiyatından devralınmıştır.
Batı edebiyatında birkaç yüzyıl öncesine giden bu türler insanlığın geleceğe
dair umudunu yansıtmaktadır. Türk edebiyatında Batı’dan daha geç başlamış
olsa da bilimkurgu edebiyatı önemli yol kat etmiştir. Yirminci yüzyılın başlarından
itibaren ele alınan ilk telif eserler incelendiğinde hepsinin geleceği anlattığı görülmektedir.
Bu eserlerde Türk ve Müslüman toplumların bilim ve teknoloji yardımıyla
gelişmiş medeniyetler inşa ettiği zaman dilimleri tasvir edilmektedir. Yahya
Kemal’in “Çamlar Altında Musahabe II” adlı eseri de aynı içeriğe sahiptir. Şair
eserinde imparatorluğun yaşadığı sorunlardan uzak bir geleceği düşlemiştir. Zaman
makinesi ile geleceğe yolculuk yapan Yahya Kemal oradaki teknolojik yapıyı gözlemleyerek
kendi zamanının okuyucuna aktarmıştır. Bunları yaparken bir yandan
da tarih, mimari gibi çeşitli konulardaki görüşlerini de esere yansıtmıştır.
Anahtar kelimeler:Bilimkurgu, ütopya, ütopik bilimkurgu, Yahya Kemal,
zaman makinesi.
Garip şairleri başta İkinci Harbi Umumi, Harbe Giden, Polonyalı Çocuklar olmak üzere kimi şiirlerinde doğrudan İkinci Dünya Savaşı’nı konu edinmişler, savaştaki ülkelerde yaşananları ve bunlara dair üzüntülerini kaleme almışlardır.
Türkiye savaşa girmemiş olmasına rağmen çeşitli yönlerden bu savaşın etkilerini hissetmiş, Garipçilerin çok duyarlı olduğu günlük hayat yeniden şekillenmiştir. Sonuçta Festival, Eski Zaman, Yeni Yol, Tenezzüh gibi şiirlerinde bu etkileri sosyal ve psikolojik yönden dile getirmişlerdir.
Garip şairleri ayrıca savaşın karşıtı olan barışa dair inançlarına da Illusion, Olsun da Gör, Atom, gibi şiirlerinde yer vermişlerdir.
Bu çalışmada, adı geçen üç şairin, Garip akımı sırasında ve sonrasında savaş konusuna nasıl yaklaştıkları şiirlerinden örneklerle ortaya konulmaya çalışılacaktır.
Popüler edebiyat belirli formülere uygun olarak üretilen eserlerden oluşmaktadır. Bu eserlerde basmakalıp kişi ve olaylar kullanılmaktadır. Popüler edebiyatın bir başka özelliği de okuyucuların günlük hayattan kaçma ve rahatlama isteklerine cevap vermesidir.
Türk edebiyatında roman, ilk yazılmaya başladığı günlerden bu yana, sürekli olarak ülke sorunlarını işlemiştir. Yansıtmacı bir edebiyat olduğu için okuyucuların beklentilerini dikkate almamış, bunun yerine kendince ciddi meseleleri gündeme getirmiştir. Yazarlar gibi akademi de popüler edebiyatı önemsememiş, eğlencelik ve gelip geçici olarak görmüştür.
1980 yılında gerçekleşen askeri darbe ülkedeki tüm sosyal siyasal dengeleri yeniden kurmuştur. Edebiyatçılar bu süreçte siyasal konuları ele almaya çekinmiş zamanla popüler edebiyata yönelmişlerdir. Popüler edebiyatın gelişmesinin bir başka önemli nedeni de okuyucuların Batılı popüler romanları okuma imkânlarının gelişmesidir. Bu dönemde eski türlere ek olarak yeni popüler türler ülkemizde gelişme göstermiştir.
Summary of Article
Popular literature include works produced in accordance with a specific formulas. In these books stereotypes and similar events are used. Another feature of popular literature is giving a chance to the reader to escape and relax from daily life.
Since the beginning days of the novel in Turkish literature it has continuously
functioned as the reflector of the country's problems. As being a mimetic literature it has been taken it’s own serious issues into account rather than the expectations of readers. The authors did not give any value to the popular literature just like academy and saw these works as recreational and temporary.
The military coup in 1980 re-established all the political and social balance of the country. Authors have been wary the political issues at this process and leaned to popular literature. Another important reason for the development of popular literature is readers’ better opportunities to read Western popular novels. During this period, in addition to the former genres new popular genres has been developed in our country.
Ahmet Altan 1980’ler boyunca çok satan bir yazardır. Yazar, Aldatmak adlı romanında ev ortamını ve dış dünyanın günah dolu yanlarını kullanarak ideolojik bir atmosfer oluşturmaya çalışır. Bu atmosferin amacı okuyucunun günlük ideolojisini desteklemek ve aynı zamanda romanın çok satılmasını garantilemektir. Ev ve dış dünya arasındaki ilişkilerden kaynaklanan günahların cezalandırılması yazarın okuyucuların dünyası ile bağ kurmasını kolaylaştırır.
Books by veli uğur
özelliklerini yansıtmaktadır. Aristokrat geçmişin otoriter ayrımları gotik edebiyatın en
önemli belirleyenidir. Ayrıca modernizmi savunan ve karşı çıkan alt türleriyle kuramsal
bir tavır da barındırmaktadır. Bu edebi tür Amerika’ya götürüldüğünde yeni kıtanın sosyal,
tarihi, ekonomik yanlarının etkisinde kalmıştır.
Amerikan gotiğinde söz konusu ülkenin coğrafi özellikleri yansıtılmıştır. Benzer şekilde
Anadolu gotiği de yerli coğrafyanın özelliklerini barındırmaktadır. Geçmişten gelen
halk kültürün içindeki korku ögeleri yeni dönem romanlarına aktarılmaya başlanmıştır.
Böylece Anadolu’nun insanı ve coğrafyası korku romanlarının konusu olmuştur.
olumlu yöndeki değişimine yönelik hayalleri içermektedir. Bu eserlerdeki geleceğin
toplumu bilimsel altyapıya dayanmaktadır. Dolayısıyla bilimkurgu türünü esas
almaktadır. Gelecekteki olumlu toplumsal yapılar ise ütopya edebiyatından devralınmıştır.
Batı edebiyatında birkaç yüzyıl öncesine giden bu türler insanlığın geleceğe
dair umudunu yansıtmaktadır. Türk edebiyatında Batı’dan daha geç başlamış
olsa da bilimkurgu edebiyatı önemli yol kat etmiştir. Yirminci yüzyılın başlarından
itibaren ele alınan ilk telif eserler incelendiğinde hepsinin geleceği anlattığı görülmektedir.
Bu eserlerde Türk ve Müslüman toplumların bilim ve teknoloji yardımıyla
gelişmiş medeniyetler inşa ettiği zaman dilimleri tasvir edilmektedir. Yahya
Kemal’in “Çamlar Altında Musahabe II” adlı eseri de aynı içeriğe sahiptir. Şair
eserinde imparatorluğun yaşadığı sorunlardan uzak bir geleceği düşlemiştir. Zaman
makinesi ile geleceğe yolculuk yapan Yahya Kemal oradaki teknolojik yapıyı gözlemleyerek
kendi zamanının okuyucuna aktarmıştır. Bunları yaparken bir yandan
da tarih, mimari gibi çeşitli konulardaki görüşlerini de esere yansıtmıştır.
Anahtar kelimeler:Bilimkurgu, ütopya, ütopik bilimkurgu, Yahya Kemal,
zaman makinesi.
Garip şairleri başta İkinci Harbi Umumi, Harbe Giden, Polonyalı Çocuklar olmak üzere kimi şiirlerinde doğrudan İkinci Dünya Savaşı’nı konu edinmişler, savaştaki ülkelerde yaşananları ve bunlara dair üzüntülerini kaleme almışlardır.
Türkiye savaşa girmemiş olmasına rağmen çeşitli yönlerden bu savaşın etkilerini hissetmiş, Garipçilerin çok duyarlı olduğu günlük hayat yeniden şekillenmiştir. Sonuçta Festival, Eski Zaman, Yeni Yol, Tenezzüh gibi şiirlerinde bu etkileri sosyal ve psikolojik yönden dile getirmişlerdir.
Garip şairleri ayrıca savaşın karşıtı olan barışa dair inançlarına da Illusion, Olsun da Gör, Atom, gibi şiirlerinde yer vermişlerdir.
Bu çalışmada, adı geçen üç şairin, Garip akımı sırasında ve sonrasında savaş konusuna nasıl yaklaştıkları şiirlerinden örneklerle ortaya konulmaya çalışılacaktır.
Popüler edebiyat belirli formülere uygun olarak üretilen eserlerden oluşmaktadır. Bu eserlerde basmakalıp kişi ve olaylar kullanılmaktadır. Popüler edebiyatın bir başka özelliği de okuyucuların günlük hayattan kaçma ve rahatlama isteklerine cevap vermesidir.
Türk edebiyatında roman, ilk yazılmaya başladığı günlerden bu yana, sürekli olarak ülke sorunlarını işlemiştir. Yansıtmacı bir edebiyat olduğu için okuyucuların beklentilerini dikkate almamış, bunun yerine kendince ciddi meseleleri gündeme getirmiştir. Yazarlar gibi akademi de popüler edebiyatı önemsememiş, eğlencelik ve gelip geçici olarak görmüştür.
1980 yılında gerçekleşen askeri darbe ülkedeki tüm sosyal siyasal dengeleri yeniden kurmuştur. Edebiyatçılar bu süreçte siyasal konuları ele almaya çekinmiş zamanla popüler edebiyata yönelmişlerdir. Popüler edebiyatın gelişmesinin bir başka önemli nedeni de okuyucuların Batılı popüler romanları okuma imkânlarının gelişmesidir. Bu dönemde eski türlere ek olarak yeni popüler türler ülkemizde gelişme göstermiştir.
Summary of Article
Popular literature include works produced in accordance with a specific formulas. In these books stereotypes and similar events are used. Another feature of popular literature is giving a chance to the reader to escape and relax from daily life.
Since the beginning days of the novel in Turkish literature it has continuously
functioned as the reflector of the country's problems. As being a mimetic literature it has been taken it’s own serious issues into account rather than the expectations of readers. The authors did not give any value to the popular literature just like academy and saw these works as recreational and temporary.
The military coup in 1980 re-established all the political and social balance of the country. Authors have been wary the political issues at this process and leaned to popular literature. Another important reason for the development of popular literature is readers’ better opportunities to read Western popular novels. During this period, in addition to the former genres new popular genres has been developed in our country.
Ahmet Altan 1980’ler boyunca çok satan bir yazardır. Yazar, Aldatmak adlı romanında ev ortamını ve dış dünyanın günah dolu yanlarını kullanarak ideolojik bir atmosfer oluşturmaya çalışır. Bu atmosferin amacı okuyucunun günlük ideolojisini desteklemek ve aynı zamanda romanın çok satılmasını garantilemektir. Ev ve dış dünya arasındaki ilişkilerden kaynaklanan günahların cezalandırılması yazarın okuyucuların dünyası ile bağ kurmasını kolaylaştırır.