Pasta
Pasta is en soort eaten van unreysen deyg of bloom vermengd med water of eier. Et deyg drukket se plat un snydet et in lange streapels of voldet der andere förme van. Torechtemaken geyt döär de pasta to koaken of bakken. Rysbloom of bounachtigen as linsen wordet der ouk wal es vöär bruked, üm af to wesselen med gevööl un smak in den mund of üm glutenvry to koaken. Pasta is unmisbår in de italiaanske köäken.
Pasta’s sint ruwweg in to deylen in twey grupen: edröygd (secca) un versk (fresca). De meyste dröygde pastasoorten untståt döär der water an to unttrekken med en fabriksmåtig proces, mär kan ouk in huus emaked worden. Verske pasta fresca wördt når gebruuk med de hande maked, mangs med hülpe van simpele machines. Up groute skåle kan et ouk, mär dan in en fabrik.
De meystvöärkummende förme sint lange un korte slyrten, pypkes, skelpen, rüllekes, platte förme un skyve. Der sint 310 verskillende förme dröyge un verske pasta, un allens by mekander hebbet dee 1300 verskillende namens. In Italie is dat de streake verskillend. De cavatelli is byvöärbeald under 28 verskillende namens bekend, afhangelik van wår as y et de lüde vråget.
Binnen de italiaanske köäkene wordet pasta’s meysttyds in dree gerechten gebruked: as pasta asciutta wördt ekoakede pasta up nen telder serveerd med ne sauce der oaverhen. In pasta in brodo is et spül deyl van ne supenmåltyd. De darde kategory is de pasta al forno, wårby pasta as deyl van en gerecht in ne skåle in den oavend geyt (de forno).
Når verholding sint pastagerechten meysttyds simpel, mär et eyne gerecht is et andere neet. Wat gerechten, sou as pastasalades, deent blouts as eyrsten gang vöär lechte middagmåltyden. Andere gerechten sint ouk bedoold as åvendeaten. Dår geyt dan ouk vake meyr döärhen. Ouk in pastasaucen gevt et heyl wat to kesen as et geyt üm smak, klöär un tekstuur.
Wat vodingswaerde angeyt hevt ekoakeden, kalen pasta 31% koalhydraten (vöärnamelik sterke), 6% proteinen. Vet sit der nauweliks in, mangaan wal wat. Wyders hevt pasta weinig mikronutrienten. Pasta kan smaakverstarkers of versteavigers hebben of van vulkoren emaked weasen.