Futur

Mit Futur (lat. futurum – dat wat tokümmt, wat wesen wüll/schall) warrt een grammatikalsch Kategorien van Verben, betekent, (tokümsitg, tegenwordig un verleden) Möglichkeiten mit to kennmarken, man in Sünnerheed, wat tokümstig Dingen andröppt. Dor sünd ook anner Marken in een Spraak, üm düüdlich to maken, dat een över tokamen Dingen praten wüll, to’n Bispill Temporaladverbien, soas morgen. Dor is it man noog Präsens to bruken, to’n Bispill Marion kümmt morgen.

Futur I

Futur I as Tempus för tokamen Tiden

Futur is dat Tempus för tokümstig Dingen. Plattdüütsch hett dree Verben, tokamen Schehnissen un Tostänn mit to beschrieven: warden/warrn, schölen, wölen, man Bedüden un Gebruuk verschelt.

Futur I mit warden/warrn

Plattdüütsch

Wenn dat nu jüst of tominnst glieks losgeiht, denn kann een warden/warrn + Infinitiv bruken. To’n Bispill: it warrt regen, meent de eerst Drüppen sünd al bi daltofalen, of faalt glieks in een poor Minüten dal. In Plattdüütsch is noch de oold Mening van dat Verb bwohrt soas in latiensch vertere = dreihen. Dor warrt denn mehr een Wessel dann de Tokumst mit uutdrückt.

Hoochdüütsch

In Hoochdüütsch is werden + Infinitv dat Middel generell de Tokumst to beschrieven. Denn is dat ok egal, of dor nu een Minüter twee or heel Ewen nödig sünd, ehr dat nu passert.

Futur I mit wölen of schölen

Üm generell to markeren, dat it Tokumst is, wor een över snackt, kann een schölen + Infinitv of wölen + Infinitiv bruken. Dat is dat plattdütsch Pendant to hoochdüütsch werden. Beid Verben (schölen, wölen) köönt allweeg uuttuscht warrn.

Ik schall/wüll morgen kamen. De Trein schall/wüll morgen kamen.

Man liekers, mit wölen kann een versöken, noch so een subjektiv Element mit rintopacken, dat de Akteur dat nich blots doon schall, man ook doon wüll. Annersrüm kann een mit schölen versöken, een objektiv Element rintodoonn, sünnerlich för Dingen, of för Minschen, wenn se wat maken mööt, of se nu wüllt or nicht.

Modalet Futur

Vermoden

Wenn een över tokamen Dingen praat, is dor altied und alweeg een subjektiv Uutsag binnen, dat een sick bloots vermoden is, wat dor nu wesen of gebören schall (want nüms – neen Wickersch neen Töversch – kann spellen, wat de Tokumst bringen schall). Düss Gissen un Missen, wat in schölen un wölen binnenstickt, betekent ook för togenwordig Gebörtnissen un Tostänn een Vermodensien.

• Bispill:
  • „He wüll in Hamborg weasen.“ = „Ik giss, he is in Hamborg“

Vermahnen/Upfördern

Fördat Begehrten Gedankens teelt (Hoochdüütsch: Der Wunsch ist der Vater des Gedankens), warrt Futurformen ook gebruukt, üm een Vermahnen uuttodrücken. De Spreker hööpt, dat de Rezipient sien Begehrt fullfüllt.

• „Du schast dien Middageten heel un deel upeten“.

Futur II

Tokamen Tied

Dat „Futur II“, ook „Futur exakt“, (wölen/schölen + Perfekt Infinitv: „ik schall eten hebben, anfungen sein“) drückt een Beschehen uut, wat binnen de tokamen Tied afslaten is. Altenativen sünd Präsens of Perfekt.

• „Neechst Johr bi de Tied rüm schall ik mien Führerschein maakt hebben“.

Möglichkeit

Futur II warrt faken bruukt, üm uuttodrücken, dat een Gebörtnis of een Tostann möglich nu is of fröher weer, sünners för Gissingen.

• „Robert schall al dor wesen.“
• „Woor is/weer Robert?“ – „(Ik giss,) he schall to Huss wesen/wesen hebben.“