Deimos (Maand)

Een Bild von Deimos, opnaam 1976 von de Sonde Viking 2.

In de Astronomie betekend Deimos een von de twee Maanden von den Mars. He is 1877 tosamen mit den tweeten Maand Phobos von den Astronom Asaph Hall opdeckt worrn. De Naam is ut de greekschen Mythologie afleid: Dor wörrn Phobos un Deimos de Söhn un Begleiders von Ares (lat.: Mars).

Ümlop

Von de beiden Maanden is Deimos wieter weg von den Mars. Sien Ümlopbaan is mit een Exzentrizität von 0,00033 meist kreisrund; se hett en Radius von ungefiehr 23.459 km. För een Ümlop bruukt he so bi 1 Dag 6 Stünnen un 18 Minuuten. Dorbi wiest he jümmers mit de glieken Siet no den Mars, as Deimos – jüst as de Maand von de Eer un överhaupts de meesten Mannden in uns Sünnsystem – een bunnen Rotatschoon hett. De Baan is üm 1,79° den Äquater von den Mars kippt.

Eegenschoppen

Vergliek von de Grött von Phobos un Deimos.

Deimos is de lüttere von de twee Maanden un ok in'n Vergliek mit de anneren Maanden in Sünnsystem tämlich lütt. Sien Maat is 15 × 12,2 × 11 km bi een Dicht von ungefäär 1,7 g/cm³. De scheve Gestalt von den Maand düüt dorop hen, dat Deimos – wie ok Phobos – fröher Asteroiden wörrn, de von den Mars infungen worrn sünd.

Deimos is een von de düüstersten Körpers in dat Sünnsystem. Siene Albedo is man blots 0,07. dat bedüüt, blots 7 % von dat Licht, wat op den Maand fallt, warrt ok woller trüggsmeten. Boben ob den Maand finnst, jüst ok as bi Phobos, een fiene Stoffschich, de as Regolith betekend warrt. Dat Tüchs gifft dat ok op uns eegen Maand. Bi Deimos is man de Schich wat dicker as ob Phobos. Dorüm sütt deimos ok glatter ut un hett nich so utprägte Strukturen. Man twee von de Kraters wöörn no twee Schrievers nöömt, as de al beide Maanden beschreven hebbt – un dorbi wörr ok de Wiet von den Mars as ok de Ümloptiet so goot dropen, dat een dat kuum glöven kann – noch bevör se överhaupt opdeckt wöörn. :

Swift — no Jonathan Swift (1667-1745)
Voltaire — no den Pseudonym von den Schriever François-Marie Arouet (1694-1778)

Deimos un de Kultur

Dat wörr so: 1727 harr Jonathan Swift dat Opdecken von de beiden Maanden in den drütten Deel von dat Book „Gullivers Reisen: Lemuel Gulliver“ soteseggen vörutseggt. Dorin warrt vertellt, dat de laputaanschen Astronomen von twee lüttje Steerns oder Satelliten wüssen, de üm den Mars lopt. De nöögste schüll von den Middelpunkt von'n Mars nipp un nau dree, de annere fief Dörmeters wiet weg wesen. De eerste löpt in tein, de annere in eenuntwintichenhalf Stünnen um den Planeten.

Voltaire hett disse Saak denn 1750 in sien Geschicht Micromegas inbaut, in de een Ries von den Steern Sirius uns Sünnsystem besocht.

Dat is alln's tämlich sünnerbaar, as to de Tiet de dormols bekannten Maanden – dat wörrn de von de Eer, de Galileischen Maanden un Titan – ganz annere Ümloptieten harrn un dorüm nich as Vörlaag in Fraag kömmen.