Hotspot (Vulkan)

Eenige bekannte Hotspots op de Eer.

Hotspots is en engelsch Woort, dat soveel bedüüt as hitten Plack un is en Begreep ut de Eerdwetenschoppen. Kanns ok Plume to seggen. Dormit warrt en Klass von Vulkane beschreven, de nich afhängig sünd von tektonische Grenzen.

Theorie

De meisten Vulkane sünd dor, wo de Eerdplaten jümmer Grenzen hebt, nipp und nau seggt, wo se uteenanner drieft oder tohoopstöt. Dor finnt denn Aflööp statt, de den Vulkanismus utlösen doot. De Hotspots scheert sik aver nich dorüm wo de Platengrenzen sünd, de künnt överall opduken. Dat liggt doran, dat dat Magma, dat den Hotspot spiesen deit, deep in de Eer entsteit, wo de Eerdmantel von de Eerdplaten un jümmer Krepen nix markt. Dat hitte Magma stiggt denn as en Mantelplume op un fritt sik so as en Sniedbrenner dör de Lithosphäär bit dat boben denn as en Vulkan togang kummt.

So ganz nipp un nau weet een noch nich. wo dat Magma nu entsteit. Dat gift aver Anteken, dat wenigstens eenige dorvon ut 2900 km Deep von de Karn-Mantel-Grenz opstiegen dot. De Lava, de denn ut den Hotspot-Vulkan rut kummt, warrt Ocean Island Basalt (OIB) nöömt. Dat is engelsch ün beteken een Basalt de sik von normalen ozeanischen Basalt ünnerscheed. As sik aver nu de Eerdplaten bewegt, de Hotspot ober an Oort un Steed blift, kann över den Hotspot en ganze Keed vun Vulkanen entstahn, de vun den Hotspot weg jümmer öller warrt. Dör so’n Insel-Keed is 1963 toeerst de Geoloog John Tuzo Wilson op de Idee mit de Hotspots kommen. Hüüt is dissse Theorie fasten Bestanddeel vun uns Verstahn vun de Eer.

Opbau von Hotspots

Hotspots künnt blots entstahn wo dat in de Eer en thermische Grenzschicht gifft. Dor kann sik dat Magma ophitten, bit de Schicht unbestännig warrt und dat Magma no baven stiggt. Dat is denn as en Slauch, de so bi 50 bit 200 km Radius hett un ok Manteldiapir oder Plumeslauch nöömt warrt. Baven vöran warrt dat Magma afdrängt, wat denn so’n schirmförmige Kapp utbillt, wat as Plumekopp betekent warrt.

Wenn so en Plumekopp baven ankummt, denn kummt bannig veel Lava op eenmal to’n Vörschien, de grote Rebeden överflooten deit (Man seggt dorüm ok Flootbasalt dorto). En bekannt Biespeel dorvör is de Trap-Basalt von den Dekkan-Plateau in Indien. Wenn de Plumekopp baven ankamen is, denn gifft dat blots noch den smallen Slauch, un de sorgt denn vör de Vulkane.

Woneem gifft dat Hotspots

Hotspots künnt överall to Gang kommen, man dat is vör dat Magma nich so licht, sik dör de Lithosphäär dörtobrennen. Dorüm kennt man de meesten Hotspots in de Ozeanen. Dor sünd nämlich de Eerdplaten nich so dick as ünner de Kontinente und könnt denn beter dörkommen. Dat heet nich unbedingt, dat ünner Kontinente weniger dorvun sünd, man se kommt villicht nicht bit nar boben dör. To de bekanntsten Hotspots hörrt Hawaii, Iesland, Yellowstone und de Eifel in Düütschland.

Op dat Bild sünd 44 Öörd markeert, vun de man teemlich seker weet, dat wi dat dor mit Hotspots to doon hebbt. Dat gifft aver ok Lüüd, de noch von veel mehr Hotspots snackt. In de Tabell sünd de Namen un Öörd optekend, de to de Tallen in dat Bild hörrt.

Bi dat Öller (in Millioon Johr) zeigt de Hochtall woher dat Öller afleidt is. Dor liggt entweder dat Öller von dat tohüürig Flootbasalt-Rebeet tu Grunn’n (¹), de Afschätzen von de öllste Insel von de Inselkeed (²) oder dat is eenfach so afschätzt (³).

Verdeelung von Hotspots op de Eer
Nr.	Naam	Öller	Geogr. Breed	Geogr. Läng
1	Azoren	100²	38,5° N	28,4° W
2	Balleny	36²	66,8° S	163,3° O
3	Bowie	30³	53,0° N	135,0° W
4	Caroline	80³	5,0° N	164,0° O
5	Cobb	43³	46,0° N	130,0° W
6	Darfur	140²	13,0° N	24,0° O
7	Easter	100³	27,1° S	109,3° W
8	Eifel	40²	50,0° N	7,0° O
9	Fernando	201¹	4,0° S	32,0° W
10	Galápagos	85¹	0,4° S	91,5° W
11	Guadeloupe	25³	27,0° N	113,0° W
12	Hawaii	100³	19,4° N	155,3° W
13	Hoggar	20²	23,0° N	6,0° O
14	Iesland	60¹	65,0° N	19,0° W
15	Jan Mayen	210¹	71,1° N	8,2° W
16	Juan Fernandez	30³	34,0° S	82,0° W
17	Kamerun	31²	4,2° N	9,2° O
18	Kanaren	65²	28,0° N	18,0° W
19	Kap Verde	20²	15,0° N	24,0° W
20	Kerguelen	117¹	49,0° S	69,0° O
21	Komoren	63²	11,8° S	43,3° O
22	Lord Howe	50³	33,0° S	159,0° O
23	Louisville	120¹	51,0° S	138,0° W
24	Macdonald	120³	29,0° S	140,2° W
25	Marion	195¹	46,9° S	37,8° O
26	Marquesas	9²	11,0° S	138,0° W
27	Meteor	120²	52,0° S	1,0° O
28	Nieg England	120²	28,0° N	32,0° W
29	Oostafrika	40¹	6,0° N	34,0° O
30	Oostaustralien	50³	38,0° S	143,0° O
31	Pitcairn	8²	25,0° S	129,0° W
32	Raton	20²	37,0° N	104,0° W
33	Réunion	67¹	21,2° S	55,7° O
34	St. Helena	100²	17,0° S	10,0° W
35	Samoa	14²	15,0° S	168,0° W
36	San Felix	30³	26,0° S	80,0° W
37	Socorro	25³	18,7° N	111,0° W
38	Tahiti	5²	17,9° S	148,1° W
39	Tasmanien	50³	39,0° S	156,0° O
40	Tibesti	80³	21,0° N	17,0° O
41	Trindade	65³	20,5° S	28,8° W
42	Tristan da Cunha	125¹	38,0° S	11,0° W
43	Vema	40²	33,0° S	4,0° O
44	Yellowstone	15¹	44,6° N	110,5° W
45	Anahim		52,9° N	123,7° W