Sofer
Sofer (dat „s“ is scharp: „ßofér“, hebrääsch „Schriever“) is en Begreep ut dat Jödendom. In de Tiet vun den eersten jöödschen Tempel weer dat dat Woort för en Schriever. Later in de Tiet vun den tweeten Tempel meen dat Woort en Schriftgelehrten.
In de talmudsche Tiet weer dat wedder dat Woort för en Schriever, de hebrääsche Texten afschrifft. De Sofer schrifft Torahrullen, Mesusot un Tefillin un he deit dat ok vundaag noch mit de Hand. De Utbillen to den Sofer düert lang un disse Berop warrt in’t Judendom hoch ansehen.
De Bibeltexten warrt mit en Vagelfedder un mit Dint schreven, in de keen Metall binnen is. Disse Dint warrt vun den Sofer tomehrst sülvst maakt. De Ünnerlaag mutt jümmers ut Pergament ut Huut vun Deerten ween, de dorför kultisch rein is, as t.B. ut Rinderhuut. De Sofer mutt de Texten akkraat un ahn Fehler schrieven. He dörv ok nich en enkelten Bookstaven ut sien Gedächtnis schrieben. He mutt jedeen Bookstaven enkelt koperen. De Text warrt ok nich mit Ornamenten utstaffeert, wieldat so en Ornament den hilligen Text verännert. Wenn in den afschreven Text en Fehler binnen is, dann döcht disse Text nich mehr as Torah, Tefillin oder Mesusa.
Wenn en Text, den en Sofer afschreven hett, oll warrt oder kaputtgeiht, warrt he nich eenfach wegsmieten. He warrt in en Genizah opbewohrt oder op en jöödsch Karkhoff begraven.
Literatur
[ännern | Bornkood ännern]- Eric Ray: Sofer: The Story of a Torah Scroll. Torah Aura Publications, Los Angeles 1999. ISBN 0-933873-98-0.
- Helge Stadelmann: Ben Sira als Schriftgelehrter. Eine Untersuchung zum Berufsbild des vor-makkabäischen Sofer unter Berücksichtigung seines Verhältnisses zu Priester-, Propheten- und Weisheitslehrertum. Mohr Siebeck, Tübingen 1980, ISBN 978-3-16-143511-9.
- David Stern: The Jewish Bible: A Material History. University of Washington Press, Seattle / London 2017. ISBN 978-0-2957-4148-2.