Jacobus Wisse
Jacobus[1] Wisse Czn. (Oostkapelle, 9 oktober 1843 - Zierikzee, 21 augustus 1921) was een predikant die van grote invloed is geweest op het voortbestaan van de Christelijke Gereformeerde Kerken in 1892, daarnaast was hij een van de eerste docenten aan de Theologische School van dit kerkverband.
| Jacobus Wisse Czn. | ||
|---|---|---|
| Persoonlijke gegevens | ||
| Geboortedatum | 9 oktober 1843 | |
| Geboorteplaats | Oostkapelle | |
| Overlijdensdatum | 21 augustus 1921 | |
| Overlijdensplaats | ZierikzeeZierikzee
| |
| Nationaliteit |  Nederlandse
| |
| Wetenschappelijk werk | ||
| Vakgebied | Systematische theologie | |
| Universiteit | Theologische Universiteit Apeldoorn | |
Jacobus Wisse en de Christelijke Gereformeerde Kerk
bewerkenWisse werd op 9 oktober 1843 op kasteel Westhove, tussen Domburg en Oostkapelle, geboren. Zijn vader Cornelis Wisse was tuinman. Het gezin behoorde tot een kerkelijke groepering die gevormd was door de activiteiten van de oefenaar J.W. Vijgeboom. Hij trouwde op drieëntwintigjarige leeftijd op 3 april 1867 te Middelburg met Jozina de Vogel. In de jaren 1863 en 1864 is hij in militaire dienst geweest en kende het leven in de kazerne en daar buiten. Hij studeerde aan de Theologische School die behoorde bij de Christelijke Gereformeerde Kerk te Kampen, waar hij op 18 juli 1873 zijn kandidaatsexamen deed. Zijn eerste gemeente was die van Dordrecht (Kuipershaven), waar hij op 19 oktober 1873 werd bevestigd. Daarna diende hij de gemeente te Sliedrecht. Eind 1878 werd hij te "s-Gravenhage beroepen, waar hij op 9 maart 1879 intrede deed. Hij werd ook redacteur van 'Het Stichtsche wekkertje', het latere officiële orgaan van de Christelijke Gereformeerde Kerk, in deze functie heeft hij grote inlvoed gehad op het kerkverband. Wisse, die predikant was in de afgescheiden kerken of Christelijke Gereformeerde kerken en dominee F.P.L.C. van Lingen, die uit de kring van het réveil kwam, legden de nadruk op wedergeboorte en bekering en hadden een afkeer van de rationalistische Abraham Kuyper, de voorman van de Doleantie en de dolerende kerken. Wisse, die uit een Kruisgemeente kwam, legde contact met Van Lingen om de idealen van de Afscheiding van 1834 uit te dragen. Ze vonden elkaar in een bezwaarschrift tegen de vereniging van de Christelijke Gereformeerde Kerk en de dolerende kerken, deze bezwaren waren zowel kerkrechtelijk als leerstellig. Van Lingen, Wisse en de kerken te Zierikzee, Noordeloos en Teuge gingen niet mee met de vereniging van beide kerkgroepen, maar bleven Christelijk Gereformeerd, waar zich al spoedig andere kerken (spijtoptanten) bij aansloten.[2][3]
Jacobus Wisse als docent
bewerkenOmdat de voortgezette kerk geen theologische opleiding meer had stichtte de synode van de Christelijke Gereformeerde Kerk in 1894 een Theologische School in Den Haag, waar F.P.L.C. van Lingen en Jacobus Wisse de eerste docenten van werden. De opleiding verhuisde in 1899 naar Rijswijk. In 1902 legde hij, in verband met onvrede over het benoemingen beleid van de synode, deze functie neer en werd hij tot zijn dood gemeentepredikant in Zierikzee.[4]
Externe link
bewerken- H.J. Ponsteen, 'Wisse, Johannes', in: Biografisch lexicon voor de geschiedenis van het Nederlands protestantisme 5 (2001), p. 572-573.
- ↑ In vakliteratuur komt abusievelijk ook wel de naam Johannes voor, maar in de burgerlijke stand wordt steeds de naam Jacobus gebruikt. Zowel in het Biografisch Lexicon voor de Geschiedenis van het Nederlands Protestantisme als in J. van Genderen en W. van 't Spijker (red.), Luisteren en leren. Jubileumboek van de Theologische Universiteit van de Christelijke Gereformeerde Kerken in Nederland 1894-1994 ( Amsterdam, 1994), p. 19 noot 10 wordt de voornaam Johannes gebruikt.
- ↑ H. van der Ham, "Ds Jac. Wisse 1843-1921" (1) en "Ds Jac. Wisse 1843-1921" (2)" in resp. Bewaar het pand, 26 juli 2016, p. 10 en 6 september 2016, p. 10/11. Gearchiveerd op 1 december 2017.
- ↑ H.J. Ponsteen, 'Wisse, Johannes', in: Biografisch lexicon voor de geschiedenis van het Nederlands protestantisme 5 (2001), p. 572-573.
- ↑ W. van ’t Spijker, "Het vertrek van ds. J. Wisse van de Theologische School van de Christelijk Gereformeerde Kerk (1906)" in Oude Paden, 1 juni 1996, pp. 3-10