Salzburg (deelstaat)
Salzburg (Beiers: Soizburg of Lånd Soizburg) is een deelstaat (Bundesland) van Oostenrijk. De hoofdstad is de gelijknamige stad Salzburg, die tevens de grootste stad van de deelstaat is met 149.997 inwoners. De deelstaat wordt ter onderscheiding van de stad ook Salzburgerland (Duits: Salzburger Land) genoemd.
Deelstaat van Oostenrijk 
| |||
|---|---|---|---|
| |||
| Situering | |||
| Hoofdstad | Salzburg | ||
| Coördinaten | 47°25'12"NB, 13°13'12"OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 7156 km² | ||
| Inwoners (01-01-2020) |
558.410 (73,7 inw./km²) | ||
| Politiek | |||
| Gouverneur | Wilfried Haslauer jr. (ÖVP) | ||
| Coalitie | ÖVP FPÖ | ||
| Overig | |||
| Districten | 1 Statutarstadt 5 Bezirke | ||
| Gemeenten | 119 | ||
| ISO 3166-2 | AT-5 | ||
| Website | www | ||
| Detailkaart | |||
| |||
| |||
Geografie
bewerkenDe deelstaat heeft een oppervlakte van 7.156 km² en heeft 558.410 inwoners (2020). Daarmee heeft het een bevolkingsdichtheid van 74 inwoners per km². Qua grootte is het de zesde deelstaat van de Alpenrepubliek.
Het Salzburgerland grenst aan Duitsland in het westen, in het zuiden aan Italië en de deelstaten Tirol en Karinthië. In het oosten grenst het aan de deelstaten Opper-Oostenrijk (noordoost) en Stiermarken.
Het hoogste punt van de deelstaat is de Großvenediger. De top van de berg ligt 3.657 meter boven de zeespiegel. Het is daarmee de vierde hoogste berg van Oostenrijk.
Onderverdeling
bewerkenSalzburg is onderverdeeld in 1 zelfstandige stad (Statutarstadt) en 5 districten (Bezirke).
Zelfstandige steden
bewerkenDistricten
bewerken- Salzburg-Umgebung (Flachgau)
- Hallein (Tennengau)
- St. Johann im Pongau (Pongau)
- Zell am See (Pinzgau)
- Tamsweg (Lungau)
(2023-)
Politiek
bewerkenDe Landdag van Salzburg (Landtag) bestaat uit 36 parlementsleden. Bij de laatste verkiezingen op 22 april 2018 werd de christendemocratische ÖVP met 37,8% van de stemmen veruit de grootste partij. Er werd een coalitie wordt gevormd met sociaaldemocratische SPÖ en de liberale partij NEOS. De volgende verkiezingen staan gepland in 2023.
Bestuurders
bewerken
Landespräsidenten
bewerken- 1850-1852: Friedrich von Herberstein
- 1852-1855: Karl von Lobkowitz
- 1855-1859: Otto von Fünfeichen
- 1860: Ernest von Gourcy-Droitaumont
- 1861-1863: Franz von Spiegelfeld
- 1863-1867: Eduard von Taaffe
- 1867-1869: Karl von Coronini-Cronberg
- 1870-1871: Adolf von Auersperg
- 1872-1897: Siegmund von Thun-Hohenstein
- 1897-1908: Clemens von Saint-Julien-Wallsee
- 1908-1913: Lewin von Schaffgotsch
- 1913-1918: Felix von Schmitt-Gasteiger
Landeshauptleute
bewerken- 1861-1872: Joseph von Weiß
- 1872-1880: Hugo Raimund von Lamberg
- 1880-1890: Carl Choroinsky
- 1890-1897: Albert Schumacher
- 1897-1902: Alois Winkler
- 1902-1909: Albert Schumacher
- 1909-1919: Alois Winkler
- 1919-1922: Oskar Meyer
- 1922-1938: Franz Rehrl
- 1938-1938: Anton Wintersteiger
- 1938-1941: Friedrich Rainer
- 1941-1945: Gustav Adolf Scheel
- 1945-1945: Adolf Schemel
- 1945-1947: Albert Hochleitner
- 1947-1949: Josef Rehrl
- 1949-1961: Josef Klaus
- 1961-1977: Hans Lechner
- 1977-1989: Wilfried Haslauer sr.
- 1989-1996: Hans Katschthaler
- 1996-2004: Franz Schausberger
- 2004-2013: Gabi Burgstaller
- 2013-heden: Wilfried Haslauer jr.
Cultuur
bewerkenTradities
bewerken
Salzburg herbergt veel verschillende gebruiken, waarvan sommige slechts (nog) in een enkele plaats gebruikt worden. Binnen de gehele deelstaat komt voorafgaand aan Kerstmis de Nikolaus met de Krampus. Een ontwikkeling in grotere steden of marktgemeenten zijn de georganiseerde Krampuslopen, waarbij de Krampusfiguren zich eerder richten naar fantasiekostuums uit de filmindustrie. Een van de weinige gebieden waar Krampusfiguren jaarlijks nog onder het motto "getreu dem Guten, alten Brauch" ("trouw aan het goede oude gebruik") op 5 en 6 december van huis tot huis trekken, is het Gasteinertal.
Jaarlijks komen in de Raunächten na Kerstmis Glöckler en Perchten, die tot doel hebben de boze geesten van de winter te verjagen (Winteraustreiben) en zo plaats te maken voor het nieuwe jaar. Bekend is onder meer de Pongauer Perchtenlauf.
Levendige zomergebruiken, in het bijzonder in Lungau, zijn de Prangstangen en de Samsonommegangen. In de stad Salzburg is de vijf dagen durende Rupertikirtag een van de bekendste volksfeesten in Oostenrijk. Dit evenement wordt jaarlijks door meer dan 100.000 personen bezocht.
Cultuurverenigingen en culturele evenementen
bewerkenHet Dachverband Salzburger Kulturstätten fungeert binnen de deelstaat als de overkoepelende vereniging en vertegenwoordiger van gemeenschappelijke culturele belangen. Officiële raadgevende commissies uit naam van de deelstaat zijn de Salzburgse Landes-Kulturbeirat (deelstaat-cultuuradviescommissie) en de Salzburgse Kulturdienst (cultuurdienst).
Grote culturele evenementen vinden voornamelijk plaats in de stad Salzburg. Tot de belangrijkste cultuurevenementen in de deelstaat behoren – naast traditionele evenementen van lokaal belang – de Rauriser Literaturtage (Raurische literatuurdagen, sinds 1971), het Internationale Jazzfestival Saalfelden (sinds 1979) en de Paul-Hofhaimer-dagen die in Radstadt plaatsvinden (oude en nieuwe muziek, sinds 1987).
Cultuurbevordering
bewerkenDe staat Salzburg heeft verschillende culturele initiatieven genomen om de hedendaagse kunst te ondersteunen. Op het gebied van de literatuur zijn deze de Raurische literatuurprijs, de Georg-Trakl-prijs voor lyriek en de Jahresstipendien für Literatur (Jaarstudiebeurzen voor literatuur). Op het gebied van muziek, film en beeldende kunst zijn er de Großen Kunstpreis für Musik (Grote kunstprijs voor muziek), de Muziekprijs Salzburg en verschillende prijzen voor architectuur, keramiek, schilderkunst en grafiek.
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Land_Salzburg op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.