Xavier van Bourbon-Parma
Frans Xavier Karel Maria Anna Jozef van Bourbon-Parma (Camaiore, 25 mei 1889 – Zizers, 7 mei 1977) was vanaf 1974, na het overlijden van zijn neef Robert II, titulair hertog van Parma, de zevende carlistische troonpretendent en volgens sommigen ook wettig pretendent van de Franse troon. Hij was het vijftiende kind en de zesde zoon van titulair hertog Robert I van Parma en is in Nederland bekend als vader van Karel Hugo van Bourbon-Parma, de voormalige echtgenoot van prinses Irene.
| Xavier van Bourbon-Parma | ||
|---|---|---|
| 25 mei 1889 - 7 mei 1977 | ||
| ||
Prins Xavier met zijn echtgenote prinses Madeleine en hun dochter prinses Maria de las Nieves (januari 1970)
| ||
| Hertog van Parma en Piacenza | ||
| Periode | 1974 - 1975 | |
| Voorganger | Robert II van Bourbon-Parma | |
| Opvolger | Carel Hugo van Bourbon-Parma | |
| Graaf van Molina | ||
| Periode | 1975 - 1977 | |
| Geboren | Camaiore | |
| Overleden | Zizers | |
| Vader | Robert I van Parma | |
| Moeder | Maria Antonia van Bragança | |
| Dynastie | Bourbon-Parma | |
| Partner | Madeleine van Bourbon-Busset | |
| Kinderen | (1.) Carlos Hugo (1997) (2.) Luisa (2012) (2.) Cecilia (2013) (2.) Carlos (2016) | |
 Wapen als Graaf van Molina | ||
Hij ontving onderwijs aan het seminarie der jezuïeten te Feldkirch, volgde in Frankrijk een opleiding tot landbouwkundig ingenieur en studeerde te Parijs politieke en economische wetenschappen.
Eerste Wereldoorlog
bewerkenBij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog meldde hij zich samen met zijn oudere broer Sixtus aan bij het Franse leger maar zij konden als buitenlandse prinsen niet worden toegelaten. In het Belgische leger werden de broers wel toegelaten en zij brachten het in de oorlog tot kapitein bij de artillerie. Xaviers zuster Zita was als echtgenote van Karel I echter keizerin van Oostenrijk-Hongarije en zijn broers Elias en Felix dienden in het Oostenrijkse leger. Deze situatie leidde in 1917 tot de zogenoemde Sixtus-affaire.
Xavier droeg het Franse Croix de guerre en het Belgische Oorlogskruis. Hij was ridder in de Belgische Orde van Leopold II.
Huwelijk en kinderen
bewerkenNa de oorlog nam hij de Franse nationaliteit aan en trad op 12 november 1927 op het kasteel van Lignières in het huwelijk met Marie Madeleine Yvonne de Bourbon-Busset (23 maart 1898 – 1 september 1984), een afstammeling van Lodewijk van Bourbon, prins-bisschop van Luik.
Xavier en Madeleine hadden 6 kinderen:
- Maria Francisca (19 augustus 1928), trouwde met prins Eduard van Lobkowicz (1926–2010)
- Carel Hugo, hertog van Parma (8 april 1930 – 18 augustus 2010), trouwde met prinses Irene der Nederlanden (1939)
- Maria Teresa (28 juli 1933 – 26 maart 2020)
- Cecilia (12 april 1935 - 1 september 2021)
- Maria de las Nieves (29 april 1937)
- Sixtus Hendrik (22 juli 1940)
Spaanse Burgeroorlog
bewerkenHoewel met de dood van de carlistische troonpretendent Alfonso Carlos de Borbón in 1936 het Spaanse dynastieke geschil in theorie was opgelost – met hem stierf de carlistische tak van het huis Bourbon uit en verviel het recht op de troon dus aan Alfons XIII – weigerde een deel der carlisten Alfons XIII als wettig troonpretendent (hij was in 1931 afgezet) te erkennen. Volgens hen kwam het recht op de Spaanse troon nu toe aan de tak Bourbon-Parma en wel in de persoon van Xavier (zijn oudere broers werden vanwege hun politieke sympathieën of persoonlijke levenswandel niet geschikt geacht), die door Alfonso Carlos als regent was aangewezen.
Xavier gaf zijn aanhangers (requetés) militaire training in Spanje. Hij nam actief deel aan de opstand van generaal Mola tegen de Tweede Spaanse Republiek die leidde tot de Spaanse Burgeroorlog. Zijn vrijwilligers golden als goede en fanatieke strijders. Francisco Franco volgde Mola op en legde een fascistische ideologie op. Toen Xavier zich hiertegen verzette werd hij door Franco het land uitgezet.
Tweede Wereldoorlog
bewerkenXavier diende gedurende de Tweede Wereldoorlog opnieuw in het Belgische leger en speelde later een belangrijke rol bij de Franse maquis. Hij werd door de nazi's gevangengenomen en naar Natzweiler en Dachau gezonden. In Dachau weigerde hij de hem aangeboden elite-behandeling. Hij wenste net als alle andere gevangenen te worden behandeld.
Nadat hij in 1945 door Amerikaanse troepen was bevrijd ging hij met zijn gezin weer op zijn beide kastelen in Frankrijk wonen. In 1952 riep hij zich uit tot koning van Spanje, maar werd in 1969 door Franco gepasseerd toen deze Juan Carlos de Borbón, kleinzoon van Alfons XIII, als opvolger aanwees. Xavier benoemde in 1975 zijn oudste zoon Carlos Hugo als troonopvolger en noemde zichzelf voortaan graaf van Molina.
- Dijl, drs. J. van, De geschiedenis der Carlisten. J.H. Kok N.V. Kampen 1964
- Microsoft Encarta Winkler Prins Editie 2003
| Voorganger: Alfons Karel (I) |
Carlistisch troonpretendent 1936-1975 |
Opvolger: Carlos Hugo (I) |