De Smurfen (stripreeks)
| De Smurfen | ||||
|---|---|---|---|---|
| Les Schtroumpfs | ||||
| Land van oorsprong |  België
| |||
| Oorspronkelijke taal | Frans | |||
| Genre | humoristische strip, avonturenstrip, historische strip, fantasystrip, kinderstrip | |||
| Creatieteam | ||||
| Bedenker(s) | Peyo | |||
| Schrijver(s) | Peyo, Yvan Delporte, Thierry Culliford, Luc Parthoens, Philippe Delzenne, Miguel Díaz, Alain Jost, Gos | |||
| Tekenaar(s) | Peyo, Alain Maury, Luc Parthoens, Ludo Borecki, Pascal Garray, Jeroen De Coninck | |||
| Publicatie | ||||
| Uitgever | Dupuis, Cartoon Creation, Le Lombard, Standaard Uitgeverij | |||
| Publicatie | 1959-heden | |||
| Publicatiemedia | Stripboeken, tijdschriften | |||
| Huidige status | Actief | |||
| Eerste publicatie | De zwarte Smurfen (1959) | |||
| Laatste publicatie | De witte storm (2021) | |||
| Website | ||||
| ||||
De Smurfen (Frans: Les Schtroumpfs) is een Belgische stripreeks, bedacht door Peyo en Yvan Delporte. Na het overlijden van Peyo nam zijn zoon Thierry Culliford de supervisie over.
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]De reeks begon als een spin-off van een andere strip van Peyo, Johan en Pirrewiet, waarin de Smurfen een bijrol hadden gekregen in het verhaal De fluit met zes smurfen (1958) en enkele latere avonturen.[1] In 1959 maakten de Smurfen hun eerste verschijning als zelfstandige stripreeks. Hun eerste avontuur werd als bijlage bij Spirou gegeven. Dit idee kwam van Yvan Delporte, die later betrokken bleef bij alles wat met de Smurfen te maken had. Hij verfijnde de Smurfentaal en verzon namen voor enkele Smurfen. Zijn idee bestond uit het uitgeven van boekjes voor de reeks mini-récits waarbij het verhaal op een grote pagina werd afgedrukt en door de lezer gevouwen en geknipt moest worden tot een klein boekje van 44 pagina's. Die vormen het begin van de stripavonturen van de Smurfen, maar ze vormen geen onderdeel van de echte stripreeks. In het totaal verschenen zes van deze kleine verhalen: Les schtroumpfs noirs, Le voleur de schtroumpfs, L'œuf et les Schtroumpfs, Le Faux Schtroumpf, La Faim des Schtroumpfs en Le Centième Schtroumpf. De zes verhaaltjes werden later hertekend op een groter formaat en zijn in die vorm opgenomen in de feitelijke stripreeks. Het eerste verhaal op het normale formaat was Smurfonie in ut.
In 1992 overleed Peyo. Het laatste Smurfen-album waar hij aan meewerkte, was De Geldsmurf. Na Peyo's dood gingen Nine, zijn weduwe en inkleurster, tezamen met zoon Thierry zich over de reeks ontfermen.
Tekenfilms
[bewerken | brontekst bewerken]
Zie De Smurfen (televisieserie) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Het succes van de Smurfen werd wereldwijd door de tekenfilms die door Hanna-Barbera werden gemaakt.
Uitgeverijen
[bewerken | brontekst bewerken]De Smurfen werden eerst uitgegeven bij Dupuis, maar vanaf De Vliegsmurf werden de albums uitgegeven bij Cartoon Creation. Vanaf De Geldsmurf werden de nieuwe albums en de albums van Cartoon Creation bij Le Lombard uitgegeven. Sinds het album Een kind bij de Smurfen (2008) worden de nieuwe albums uitgegeven door de Standaard Uitgeverij. De albums van alle vorige uitgeverijen worden bij deze uitgeverij heruitgegeven met een opgefriste cover en herziene belettering. In het Frans blijven de albums echter uitgegeven worden bij Le Lombard. De erfgenamen van Peyo kozen voor het Nederlands echter voor een andere uitgever omdat de overkoepelende vertaler van o.a. Dupuis en Le Lombard, Balloon Books, volgens hen niet genoeg publiciteit maakte voor de reeks.[2]
Omschrijving
[bewerken | brontekst bewerken]
Hoofdfiguren in deze stripreeks zijn de blauwe dwergjes met hun grote witte muts. Van uiterlijk lijken ze allemaal op elkaar, maar hebben elk hun eigen karakter. Ook spreken ze een vreemde taal waarin heel wat woorden zijn vervangen door het woord smurf of gesmurft, dat heet de Smurfentaal. Er is ook een leider, de Grote Smurf. Hij leidt het blauwe volkje een vredig en gelukkig bestaan.
Soms wordt het Smurfendorp geterroriseerd door de gemene tovenaar Gargamel, die de Smurfen het liefst allemaal wil uitroeien.
Personages
[bewerken | brontekst bewerken] Zie Lijst van personages uit de Smurfenalbums voor het hoofdartikel over dit onderwerp.In het verhaal De Honderdste Smurf wordt gezegd dat er 100 Smurfen zijn. In latere verhalen komen daar nog de Smurfin, Sassette, Babysmurf en Wilde Smurf bij. Van de 100 oorspronkelijke Smurfen zijn er meer dan 90 die intussen een eigen naam hebben gekregen. Elke Smurf heeft een eigen karakter die meestal een uitvergroting is van één typische menselijke eigenschap. Veel van deze Smurfen werden bedacht door Yvan Delporte.
Naast de Smurfen komen er ook vaak mensen en dieren aan bod in de verhalen. Zo zijn er o.a. Gargamel met zijn kat Azraël, magiër Homnibus en de hond Puppy.
Smurfenalbums
[bewerken | brontekst bewerken]Hoofdreeks
[bewerken | brontekst bewerken]De eerste 13 albums werden oorspronkelijk uitgegeven bij Dupuis, de nummers 14, 15 en 16 bij Cartoon Creation en de nummer 17 tot en met 25 bij Le Lombard. Van album 26 tot en met 38 was Standaard Uitgeverij de uitgeverij van De Smurfen in het Nederlandstalig gebied. Standaard Uitgeverij veranderde de titel en omslag van album 15 helemaal. De recentste versie van album 15, Luilaksmurf heeft slaap, bevat ook één ander verhaal ten opzichte van de oude versie. In 2020 ging de reeks naar Ballon Media, maar omdat kort na de wissel Standaard Uitgeverij en Ballon Comics fusioneerden, bleef de reeks alsnog onder de naam van fusiebedrijf Standaard Uitgeverij verschijnen.[3] De reeks kreeg wel een nieuwe hoofding.
Tussen 2013 en 2016 bracht Dupuis de eerste dertien albums samen in een Franse integrale reeks, met een dossier in elke integraal. In 2018 bracht Standaard Uitgeverij hiervan een vertaling uit.[4]
| Nummer | Titel | Oorspronkelijke titel | Jaartal |
| 1 | De zwarte Smurfen | Les Schtroumpfs noirs | 1963 |
| 2 | De Smurführer | Le Schtroumpfissime | 1965 |
| 3 | De Smurfin | La Schtroumpfette | 1967 |
| 4 | Het ei en de Smurfen | L'Œuf et les Schtroumpfs | 1968 |
| 5 | De Smurfen en de krwakakrwa | Les Schtroumpfs et le Cracoucass | 1969 |
| 6 | De Ruimtesmurf | Le Cosmoschtroumpf | 1970 |
| 7 | De Leerlingsmurf | L'Apprenti Schtroumpf | 1971 |
| 8 | Dat moet je smurfen! | Histoires de Schtroumpfs | 1972 |
| 9 | Smurfe koppen en koppige Smurfen | Schtroumpf Vert et Vert Schtroumpf | 1973 |
| 10 | Smurfensoep | La Soupe aux Schtroumpfs | 1976 |
| 11 | De Olympische Smurfen | Les Schtroumpfs Olympiques | 1983 |
| 12 | De Babysmurf | Le Bébé Schtroumpf | 1984 |
| 13 | De Smurfjes | Les P'tits Schtroumpfs | 1988 |
| 14 | De Vliegsmurf | L'Aéroschtroumpf | 1990 |
| 15 | Een kusje voor de Smurfin* | - | 1991 |
| Luilaksmurf heeft slaap* | L'Étrange Réveil du Schtroumpf | 2012 | |
| 16 | Babysmurf wil een beer | - | 1991 |
| 17 | De Geldsmurf | Le Schtroumpf Financier | 1992 |
| 18 | De juwelensmurfer | Le Schtroumpfeur de bijoux | 1994 |
| 19 | Dokter Smurf | Docteur Schtroumpf | 1996 |
| 20 | De Wilde Smurf | Le Schtroumpf sauvage, | 1998 |
| 21 | De Smurfendreiging | La Menace schtroumpf | 2000 |
| 22 | Alles smurft vanzelf | On ne schtroumpfe pas le progrès | 2002 |
| 23 | De Reportersmurf | Le Schtroumpf reporter | 2003 |
| 24 | De goksmurfen | Les Schtroumpfs joueurs | 2005 |
| 25 | Smurfensalade | Salade de Schtroumpfs | 2006 |
| 26 | Een kind bij de Smurfen | Un enfant chez les Schtroumpfs | 2008 |
| 27 | Het boek dat alles weet | Les Schtroumpfs et le Livre qui dit tout | 2008 |
| 28 | Het Smurfenparadijs | Schtroumpf les Bains | 2009 |
| 29 | De Grote Smurfin | La Grande Schtroumpfette | 2010 |
| 30 | De gouden boom | Les Schtroumpfs et l’Arbre d’or | 2011 |
| 31 | De Politiesmurfen | Les Schtroumpfs de l'ordre | 2012 |
| 32 | De Smurfen in Pililut | Les Schtroumpfs à Pilulit | 2013 |
| 33 | Gargamel is verliefd | Les Schtroumpfs et l'Amour Sorcier | 2014 |
| 34 | De Smurfenheld | Schtroumpf le héros | 2015 |
| 35 | De Smurfen en de halfgeest | Les Schtroumpfs et le demi-génie | 2016 |
| 36 | De Smurfen en de paarse bonen | Les Schtroumpfs et les haricots mauves | 2017 |
| 37 | De dappere draak | Les Schtroumpfs et le dragon du lac | 2018 |
| 38 | De droommachine | Les Schtroumpfs et la machine à rêver | 2019 |
| 39 | De vlucht van de ooievaars | Les Schtroumpfs et le vol des cigognes | 2020 |
| 40 | De witte storm | Les Schtroumpfs et la tempête blanche | 2021 |
| 41 | De verloren kinderen | Les Schtroumpfs et les enfants perdus | 2022 |
| 42 | Gargamel de Smurfenvriend | Gargamel, l'ami des Schtroumpfs | 2023 |
| 43 | De tovermantel | Les Schtroumpfs et la cape magique | 2024 |
*: Een kusje voor de Smurfin werd niet in het Frans uitgegeven. De Franstalige nummer 15, L'Étrange Réveil du Schtroumpf paresseux, bevat enkele verhalen uit Een kusje voor de Smurfin en Babysmurf wil een beer. Hierdoor bevat de Nederlandstalige reeks een album meer dan de Franstalige. De Franstalige nummer 15 bevat wel dezelfde verhalen als het later album Luilaksmurf heeft slaap.
Andere reeksen
[bewerken | brontekst bewerken]Mini-récits Schtroumpfs
[bewerken | brontekst bewerken]De eerste reeks van de Smurfen, getekend op klein formaat. Later werden deze verhaaltjes hertekend en opgenomen in de reguliere reeks. Ze verschenen niet in het Nederlands. In 2008 bracht de krant Le Soir ze opnieuw uit. In 2004 bracht uitgeverij Niffle de eerste twee opnieuw uit in een speciaal koffertje met wat extra info. Hieronder staat een lijst van de 6 verhalen.
- Les schtroumpfs noirs (1959)
- Le voleur de schtroumpfs (1959)
- L'œuf et les Schtroumpfs (1960)
- Le Faux Schtroumpf (1961)
- La Faim des Schtroumpfs (1961)
- Le Centième Schtroumpf (1962)
Smurfen-Miniboekjes
[bewerken | brontekst bewerken]In deze reeks verschenen 9 delen. De afmetingen zijn 13,8 x 12,8 cm. Ze zijn uitgegeven door Dupuis in de jaren 1982 en 1983.
- De Smurfentaart
- De Smurfin en de maan
- De omgekeerde Smurf
- De vliegende Smurf
- De valse Smurf
- De Zwerfsmurf
- De Tuurlifoon
- De Smurf en de weermachine
- De Leerling-Toversmurf
Vier verhalen van de Smurfen
[bewerken | brontekst bewerken]De drie delen uit deze reeks uit 1991 bevatten elk 4 verhalen. Ze zijn uitgegeven door Kidpress en hebben een kaft met blauw als basiskleur.
Smurfenstreken
[bewerken | brontekst bewerken]In deze reeks verschenen vijf albums met 44 gags van één pagina lang. Ze hebben geen specifieke titel.
120 blagues et autres surprises
[bewerken | brontekst bewerken]Vijf albums met korte gags en tekeningen. Ze werden niet vertaald in het Nederlands en hebben geen specifieke titel.
Zoekboeken
[bewerken | brontekst bewerken]Deze reeks omvat boeken waarbij je op een afbeelding van telkens twee bladzijden een aantal Smurfen en voorwerpen moet zoeken.
- Waar is Brilsmurf? (2008)
- Waar is Babysmurf? (2008)
- Waar is Potige Smurf? (2009)
- Groot zoekboek (2010; bevat de platen van de vorige drie boeken)
- Zoek en vind ... Knutselsmurf (2012)
- Zoek en vind ... Koksmurf (2012)
- Zoek en vind ... Knutselsmurf (2016)
De reeks is uitgegeven bij Standaard Uitgeverij.
Les Schtroumpfs hors-série
[bewerken | brontekst bewerken]Onvertaalde reeks met speciale uitgaven.
- Les schtroumpfeurs de flûte (2008)
- Mini Schtroumpfs à Mini prix (tien albums uit de hoofdreeks op kleiner formaat)
L'univers des Schtroumpfs
[bewerken | brontekst bewerken]Bundeling van korte verhalen, enkel in het Frans verkrijgbaar.
- Gargamel et les Schtroumpfs (2011)
- Noël chez les Schtroumpfs (2012)
- Sacrée Schtroumpfette (2013)
- Des monstres et des Schtroumpfs (2014)
- Les Schtroumpfs fêtent Halloween (2014)
- Les Schtroumpfs font du sport (2015)
- Les Schtroumpfs en vacances (2016)
De Smurfen en het verloren dorp
[bewerken | brontekst bewerken]Deze stripreeks startte in 2017, naar aanleiding van de gelijknamige film uit dat jaar. De reeks bouwt ook verder op deze film, met de toen geïntroduceerde meisjes. In eerste instantie werd alleen het eerste album vertaald van het Frans naar het Nederlands, zonder aanduiding van een reeks. Na de fusie van Standaard Uitgeverij en Ballon Comics in 2020 werd de reeks alsnog verdergezet in het Nederlands.
- De Smurfen en het verloren dorp (2017)
- Het verraad van Smurfbloesem (2018, vertaling 2020)
- De raaf (2019, vertaling 2021)
- Een nieuw begin (2020, vertaling 2022)
- De staf van Smurfwilgje (2022, vertaling 2023)
- Het dolende eiland (2023, vertaling 2024)
- Het land van de Smurfende Stenen (2024)
Buiten reeks
[bewerken | brontekst bewerken]- Het Rode Kruis en de Smurfen (promotie Rode Kruis, 1996)
- De smurf uit de ruimte (promotie Fristi/Cécémel, 1996)
In de reeks Johan en Pirrewiet
[bewerken | brontekst bewerken]- 9. De fluit met zes smurfen (1960)
- 10. De oorlog der 7 bronnen (1961)
- 12. Het onzalige land (1964)
- 13. De hekserij van Bozerik (1970)
- 14. De Horde van de Raaf (1994)
- 16. De nacht van de magiërs (1998)
- ↑ Recensie. Jouster Courant (29 oktober 2016). Geraadpleegd op 31 oktober 2016.
- ↑ Nieuwsbrief De Stripspeciaalzaak januari/februari 2008. De Stripspeciaalzaak (januari/februari 2008). Gearchiveerd op 8 juni 2012. Geraadpleegd op 8 februari 2010.
- ↑ StripFacts. Stripspeciaalzaak.be (21 januari 2020). Gearchiveerd op 21 februari 2020. Geraadpleegd op 21 januari 2020.
- ↑ LastDodo nr 7098471, nr 7186761, nr 7328035 en nr 7399923.
- (fr) Peyo, Jalabert, Olivier (2003). Les Schtroumpfs. La Dernière Heure/Les Sports & La Libre Belgique, Italië, 206 pp.
- (fr) De Kuyssche, Alain (2009). Brigands et malandrins. Dupuis, Marcinelle, 174 pp. ISBN 9782800143521. Geraadpleegd op 31 januari 2010.
· 
· 