Piet Stalmeier

Piet Stalmeier
Algemene informatie
Volledige naam	Petrus Cornelis Stalmeier
Geboren	10 juli 1912
Geboorteplaats	Denekamp
Overleden	3 september 1990
Overlijdensplaats	Wenen
Land	Nederland
Werk
Genre(s)	HaFaBramuziek
Beroep	componist, dirigent, organist en muziekpedagoog
Instrument(en)	orgel, piano
Portaal	Muziek

Petrus Cornelis (Piet) Stalmeier (Denekamp, 10 juli 1912 – Wenen (Oostenrijk), 3 september 1990^[1]^[2]^[3]) was een Nederlands componist, dirigent, organist en muziekpedagoog.

Levensloop

Piet (ook wel gekend als Peep, wat Twents is voor Petrus^[4]^[5]^[6]^[7]) Stalmeier is geboren op 10 juli 1912 in een muzikale familie in Denekamp, een dorp in het Overijsselse Twente. Zijn vader, Marinus Stalmeier, speelde verdienstelijk klarinet bij het muziekkorps van Staatsmijn Emma en speelde ook goed piano. Piet en zijn jongere broer Bernard (1918–1998) kwamen hierdoor vroeg met muziek in aanraking:^[5]^[8] Piet kreeg zijn eerste muzieklessen van zijn vader.^[7]

In augustus 1919 verhuisde het gezin Stalmeier naar Hoensbroek in de provincie Limburg. Vader Stalmeier werd toen vrij snel gevraagd orgel te spelen in de kerk van de paters in Treebeek. Op zijn elfde nam Piet deze taak over en zou er tot 1936 mee doorgaan. Hij verdiende tevens een zakcent met pianobegeleiding van stomme films in het toentertijd groeiend aantal bioscopen. Op zijn vijftiende schreef hij zijn eerste arrangement, een variatie op het mijnwerkerslied Glück Auf.^[4]

Na de mulo studeerde Stalmeier aan de muziekschool te Heerlen en daarna aan het Koninklijk Conservatorium te Luik (1930–1936). Hij behaalde er eerste prijzen voor solfège, harmonieleer, contrapunt, compositie bij Francois Rasse en Armand Marsick en muziekgeschiedenis en de Prix d'Excellence voor piano bij Louis Closson, orgel bij Charles Hens en kamermuziek bij Jules Robert. Hierna ging hij naar Conservatorium Maastricht (1937–1939). Daar kreeg hij directielessen bij Henri Hermans.

Gedurende de Tweede Wereldoorlog begon Stalmeier met het arrangeren van orkestwerken voor blaasorkesten. Hiermee voorzag hij in een grote behoefte, want voor fanfare bestond weinig muziek.

Na de oorlog ging hij naar het Rotterdams Conservatorium (1947–1950), waar hij lessen kreeg van Eduard Flipse, de toenmalige dirigent van het Rotterdams Philharmonisch Orkest.

Stalmeier tijdens zijn zilveren huldiging als dirigent van het muziekkorps van staatsmijn Maurits. Zittend vlnr: zijn vader, Stalmeier zelf en zijn echtgenote Jeanny. Staande vlnr: zoon Frans, dochter Elly, schoonzoon Anthony, dochter Joke en zoon Paul.

Stalmeier werd in 1965 gehuldigd vanwege zijn zilveren jubileum als dirigent van het muziekkorps van de staatsmijn Maurits te Geleen, waar hij sinds 1939 actief was.

In 1979 nam hij afscheid van het Maastrichts conservatorium en ging met pensioen. Hij bleef evenwel actief als arrangeur, componist en jurylid. In 1987, het jaar van zijn 75^e verjaardag, werd hij voor zijn oeuvre geëerd met diverse onderscheidingen en huldigingsconcerten.^[4]

Hij was weduwnaar toen hij in 1990 onverwacht op 78- jarige leeftijd overleed tijdens een bezoek aan Wenen. De liefde voor muziek heeft hij op zijn kinderen overgedragen. Met name zijn zonen Frans en Paul Stalmeier (1944) zijn in zijn voetsporen getreden.^[9]^[5]^[10]

Werkvelden

Stalmeier in 1952 als dirigent van het Limburgse Staatsmijn Emma harmonieorkest

Dirigentschap

Tijdens zijn studietijd was hij reeds dirigent van verschillende koren, vooral mannenkoren, en blaasorkesten, zoals het fanfareorkest Harpe Davids, en Harmonie Concordia, beide in Treebeek. Op 23-jarige leeftijd was hij dirigent van het Mijnkoor van de Laura, van het Simpelveldse "St.-Davidkoor", van Mannenkoor David Spekholzerheide (1938-1944) en het Rumpens Mannenkoor.

Hij was ook dirigent van het Hoensbroek's Symfonieorkest (1946–1956), van het Harmonieorkest van de Staatsmijn Maurits (1939–1965) en het Harmonieorkest van de Staatsmijn Emma (1946–1965) Met deze orkesten was hij heel succesrijk. Na de opheffing van de mijnorkesten in 1965 werd een nieuw harmonieorkest geformeerd onder de naam D.S.M.-orkest, waar Stalmeier tot 1971 dirigent was. Voorts was hij dirigent van de Bergeijkse Koninklijke Harmonie Echo der Kempen (1956–1963).

Muziekpedagogiek

Stalmeier was directeur van de muziekschool te Hoensbroek (1945–1972). Hij kreeg grote bekendheid als docent aan het Brabants Conservatorium in Tilburg (1962–?) en aan het Conservatorium Maastricht (1972–1979).

Jurylid

Vanaf 1947 was Stalmeier jurylid bij concoursen, zoals in 1985 bij de Wereld Muziek Concours te Kerkrade. In 1987 werd hij voor zijn werk geëerd tijdens een huldigingsconcert in het Wijngrachttheater in Kerkrade.

Kerkmuziek

Kerkmuziek heeft een belangrijke rol in Stalmeiers muzikale leven gespeeld. Vanaf zijn elfde en tot 1936 was hij organist in de Rooms-Katholieke Barbarakerk te Treebeek. Daarna was hij organist en dirigent in de Heilig Hart kerk te Mariarade-Hoensbroek, alwaar hij vanaf 1970 St. Jozef, een groot gemengd koor, dirigeerde. Dit koor trad op met kerkelijke en profane muziek, vaak met begeleiding van het Limburgs Symfonie Orkest.

Composities voor harmonie- en fanfareorkest

1935 Ellinore ouverture, opus 7
1940 Fête au Village, Fantasie-ouverture
1. La Procession
2. Danse Villagoise
3. Fête
1948 Een mooie Zomerdag, ouverture
1948 En avant
1948 Glück auf
1948 Vivat Neerlandia
1948 Vlug en Kwiek
1952 Jubileum-mars der Staatsmijnen in Limburg
1953 Limburgia mars
1955 Jeanny Mars
1961 Just in Time
1961 Lauda Sion, processie mars
1961 Maurits mars
1961 The Last Moment
1967 Ouverture Fantastique
1968 Ouverture dramatique
1968 De Kampioenen
1968 Drumband En Avant
1968 Kleine Suite voor Blaasorkest
1. Intrada alla Marcia
2. Air (melodie)
3. Allegro rondo
1970 School mars
1970 Spanish Suite
1. Prélude
2. Habanera (Calypso)
3. Paso doble
1978 Divertissement Rhapsodique - in 1978 bekroond met de Hilvarenbeekse Muziekprijs
1. De Romantiek
2. De Barok (fugetta)
3. Impressionisme
4. Expressionisme
1978 Images du Vercors, symfonisch gedicht
1979 Suite Picturale
1. Ouverture en Marche
2. Invitation à la Dance
3. Le Rondeau et Finale
1981 Een mooie zomerdag, ouverture
1982 Concertsuite voor Fanfare
1. Ouverture
2. Romance
3. Rondo Scherzando
4. Epiloog
1983 Drie Symfonische schetsen
1. Prélude
2. Dans
3. Finale
1985 Suite Pastorale
1. Aurore (dageraad)
2. A l'Eglise
3. Fête Populaire (Rondeau)
1985 Missa simplex, mis voor gemengd koor en harmonieorkest
1985 Impressions du Village
1. Au Matin - de vroege ochtenduren en de rust in het dorp
2. Meditation - de processie en de kerkgang van de dorpsbewoners
3. Cortège - het feest barst los en er wordt flink gedanst
1988 Peace of Life - prelude voor fanfare
1e Concours-mars
2e Concours-mars
3e Concours-mars
Emma Mars
Quintique, voor harmonie- of fanfareorkest (in samenwerking met: Kees Schoonenbeek, Jos Rijken, Kees Vlak en Wim Laseroms
1. Intrada
2. Pastoral promenade
3. Andantino
4. Scherzo
5. Marcia festiva

Onderscheidingen

1960: Gouden medaille in de Orde van de Witte Olifant, toegekend door de toenmalige koning van Thailand^[11]
1974: Pro Ecclesia et Pontifici, pauselijke onderscheiding
1981: Zilveren legpenning van de gemeente Hoensbroek
1986: Prijs van de Nederlandse Blaasmuziek, uit handen van J. Matti, burgemeester van Weert. De prijs was beschikbaar gesteld door BFO, VARA en Wilma Bouw.
1987: Gouden speld met twee briljanten, de hoogste onderscheiding van de Limburgse muziekbond
1987: Ridder in de Orde van Oranje-Nassau^[12]^[13]

Postume erkenningen

1995: Omdoping van de Parallelweg tot de Piet Stalmeierstraat in Hoensbroek^[11]
2015: Piet Stalmeier Festival, een tweedaagse festival in het teken van Stalmeier georganiseerd door harmonie St. Caecilia, de Heemkundevereniging en koren uit Hoensbroek, in het kader van “het Jaar van de Mijnen”.^[14]^[6]^[15]

Bibliografie

Wolfgang Suppan, Armin Suppan: Das Neue Lexikon des Blasmusikwesens, 4. Auflage, Freiburg-Tiengen, Blasmusikverlag Schulz GmbH, 1994, ISBN 3-923058-07-1
Paul E. Bierley, William H. Rehrig: The heritage encyclopedia of band music : composers and their music, Westerville, Ohio: Integrity Press, 1991, ISBN 0-918048-08-7
Caspar Becx, Loek Paques: Componisten en hun Blaasmuziek - Repertorium Notities, Utrecht: Samo Nederland, 1989. ISBN 90-70628-16-3
Norman E. Smith: March music notes, Lake Charles, La.: Program Note Press, 1986, ISBN 978-0-9617346-1-9
Paul Frank, Burchard Bulling, Florian Noetzel, Helmut Rosner: Kurzgefasstes Tonkünstler Lexikon - Zweiter Teil: Ergänzungen und Erweiterungen seit 1937, 15. Aufl., Wilhelmshaven: Heinrichshofen, Band 1: A-K. 1974. ISBN 3-7959-0083-2; Band 2: L-Z. 1976. ISBN 3-7959-0087-5
Harry Strijkers, Dirigenten in Limburg, 2010. pp. 323-4. ISBN 9789072459770

Externe links

Krantenknipsels op Rijckheyt
Foto's van Piet Stalmeier, op Beeldbank van Historisch centrum Limburg

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Overlijden Piet Stalmeier (rouwkaart). Google Docs (10 juli 1912). Geraadpleegd op 13 augustus 2024.
↑ Grothues, Bernard (2015), Hommage aan Piet Stalmeier, Heemkundevereniging Hoensbroek, ISBN 978-90-79766-13-0
↑ Frusch, Jos, "Een groot musicus en integer mens - Piet Stalmeier in Wenen overleden", Limburgsch dagblad, 4 september 1990.
↑ ^a ^b ^c Poulssen, Angeli, "Piet Stalmeier morgen 75 jaar", Limburgsch dagblad, 9 juli 1987.
↑ ^a ^b ^c Dijk, Mark van (2007). ‘Möge der Kunstsinn fortschreiten!’. Land van Herle (1)
↑ ^a ^b Cuijpers, Jan (november 2015). Het instituut Stalmeier. Jaar van de Mijnen 2015 : p. 179
↑ ^a ^b Stalmeier, Piet. (musicus) (biografie), Rijckheyt. Geraadpleegd op 19 augustus 2024
↑ Bernard Stalmeier (Denekamp 1918 - Maas tricht 1998) ging naar de Heerlense Ambachtschool en haalde daar een monteursdiploma. In zijn vrije tijd volgde hij muziekonderwijs in Hoensbroek. Evenals zijn vader en broer trad hij in dienst van de Staatsmijn Emma. Eind 1945 koos hij fulltime voor de muziek en trad in dienst bij het Maastrichts Symphonie Orkest. Later speelde hij ook in de korpsen van Staatsmijn Emma en Maurits. Hij dirigeerde verschillende hafaverenigingen, met name St. Caecilia Hoensbroek.
↑ Paul Stalmeier (Hoensbroek, 1944) studeerde na de mulo aan het conservatorium in Maastricht. Hij speelde klarinet in de orkesten van Staatsmijn Emma en Staatsmijnen/DSM. Tussen 1965 en 1973 was hij dirigent van St. Caecilia Hoensbroek. In 1973 opende hij in Hoensbroek een muziekzaak: Stalmeier Music bv.
↑ Pasing, Theo, ""Tempelklanken" in wereldpremiere", Limburgsch dagblad, 29 april 1978.
↑ ^a ^b Detail Beelddocument. Regionaal Historisch Centrum Limburg. Geraadpleegd op 17 augustus 2024.
↑ "Steeds minder lintjes op koninginnedag", Limburgsch dagblad, 30 april 1987.
↑ Kanselarij der Nederlandse Orden: Index gedecoreerden, Achternaam: Schmidt stalmeier genaamd. Nationaal archief (1987). Geraadpleegd op 9 augustus 2024.
↑ Fens, Kyra, Hommage aan Piet Stalmeier. De Mijnen.nl (25 september 2015).
↑ R.B., Piet Stalmeier, musicus (recensie), Mijnstreek, 2016, nr: 1/2, p. 53

Zie de categorie Piet Stalmeier van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] Overlijden Piet Stalmeier (rouwkaart). Google Docs (10 juli 1912). Geraadpleegd op 13 augustus 2024.

[2] Grothues, Bernard (2015), Hommage aan Piet Stalmeier, Heemkundevereniging Hoensbroek, ISBN 978-90-79766-13-0

[3] Frusch, Jos, "Een groot musicus en integer mens - Piet Stalmeier in Wenen overleden", Limburgsch dagblad, 4 september 1990.

[:1-4] Poulssen, Angeli, "Piet Stalmeier morgen 75 jaar", Limburgsch dagblad, 9 juli 1987.

[:2-5] Dijk, Mark van (2007). ‘Möge der Kunstsinn fortschreiten!’. Land van Herle (1)

[:3-6] Cuijpers, Jan (november 2015). Het instituut Stalmeier. Jaar van de Mijnen 2015 : p. 179

[:4-7] Stalmeier, Piet. (musicus) (biografie), Rijckheyt. Geraadpleegd op 19 augustus 2024

[8] Bernard Stalmeier (Denekamp 1918 - Maas tricht 1998) ging naar de Heerlense Ambachtschool en haalde daar een monteursdiploma. In zijn vrije tijd volgde hij muziekonderwijs in Hoensbroek. Evenals zijn vader en broer trad hij in dienst van de Staatsmijn Emma. Eind 1945 koos hij fulltime voor de muziek en trad in dienst bij het Maastrichts Symphonie Orkest. Later speelde hij ook in de korpsen van Staatsmijn Emma en Maurits. Hij dirigeerde verschillende hafaverenigingen, met name St. Caecilia Hoensbroek.

[9] Paul Stalmeier (Hoensbroek, 1944) studeerde na de mulo aan het conservatorium in Maastricht. Hij speelde klarinet in de orkesten van Staatsmijn Emma en Staatsmijnen/DSM. Tussen 1965 en 1973 was hij dirigent van St. Caecilia Hoensbroek. In 1973 opende hij in Hoensbroek een muziekzaak: Stalmeier Music bv.

[10] Pasing, Theo, ""Tempelklanken" in wereldpremiere", Limburgsch dagblad, 29 april 1978.

[:0-11] Detail Beelddocument. Regionaal Historisch Centrum Limburg. Geraadpleegd op 17 augustus 2024.

[12] "Steeds minder lintjes op koninginnedag", Limburgsch dagblad, 30 april 1987.

[13] Kanselarij der Nederlandse Orden: Index gedecoreerden, Achternaam: Schmidt stalmeier genaamd. Nationaal archief (1987). Geraadpleegd op 9 augustus 2024.

[14] Fens, Kyra, Hommage aan Piet Stalmeier. De Mijnen.nl (25 september 2015).

[15] R.B., Piet Stalmeier, musicus (recensie), Mijnstreek, 2016, nr: 1/2, p. 53

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]