Naar inhoud springen

Anglicisme

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Als anglicisme gelden woorden, zinsconstructies en uitdrukkingen die gevormd zijn naar het Engels en niet stroken met het Nederlandse idioom. Bij ontleningen aan het Amerikaans-Engels wordt ook wel gesproken van een amerikanisme.

Leenvertaling

[bewerken | brontekst bewerken]

Een anglicisme wordt, zoals wel meer barbarismes, door veelvuldig gebruik over het algemeen steeds gewilliger aanvaard. Dan is er sprake van een leenvertaling. Voorbeelden zijn:

  • de uitdrukking een glimp opvangen (van to catch a glimpse);[1]
  • "biefstuk" naar beef steak, maar met een andere betekenis dan in het Engels (waar "biefstuk" rump steak is).

Overgangsfase

[bewerken | brontekst bewerken]

Een uitdrukking als de grootste overwinning ooit (in plaats van tot nog toe, aller tijden) bevindt zich in een overgangsfase. De Nederlandse Taalunie wijst deze constructie nog af als anglicisme, terwijl het eveneens gezaghebbende Onze Taal er maar weinig problemen mee heeft.[bron?]

Een voorbeeld van een overname van een conventie is het gebruik van een punt voor decimale getallen zoals 9.7 (uitgesproken als 9 punt 7) in plaats van 9,7 (uitgesproken als 9 komma 7), bijvoorbeeld bij de quotering van het kunstschaatsen. Het omgekeerde verschijnsel - het scheiden van duizendtallen met een komma zoals in het Engels - wordt in het Nederlands zelden aangetroffen.

De ergernis over anglicismen kan afhangen van het niveau waarop het voorkomt, zoals uitgelegd in het artikel barbarismen. Het zwaarste niveau in het algemeen is het syntactische.

Anglicisme[2] Engelse oorsprong Correct Nederlands
aan het eind van de dag at the end of the day uiteindelijk, als puntje bij paaltje komt, op het einde van de rit
administratieve indeling administrative division bestuurlijke indeling
adresseren ('aandacht besteden aan') to address aandacht besteden aan, aanpakken (van), bezighouden met, aan de orde stellen
tijdslot time slot tijdvenster, tijdvak, tijdsleuf (terminologie bij spoorwegen en telecom)
asteroïde asteroid planetoïde
een beslissing maken make a decision een beslissing nemen
dood lichaam dead body kadaver
de meest dure schoenen (anglicistische overtreffende trap) the most expensive shoes de duurste schoenen
dramatische veranderingen dramatic changes drastische veranderingen
globale economie global economy mondiale economie, wereldeconomie
huisgemaakte taart home made cake taart van het huis, zelfgemaakte taart
Het zit in de pijplijn It's in the pipeline. Het is in de plannen opgenomen, staat op stapel.
Het derde wiel (aan de wagen) zijn Being the third wheel Het vijfde wiel aan de wagen zijn
Hij was de eerste om op de maan te landen. He was the first person to land on the moon. Hij was de eerste die op de maan landde.
Je bent vrij om te vertrekken You are free to leave Het staat je vrij om te vertrekken
karakter character personage
anglicistisch meervoud:
mensen die hun huizen moeten verlaten
de zon scheen op onze gezichten
we zaten beiden in onze auto's
 
people forced to leave their homes
the sun was shining on our faces
we were both sitting in our cars
 
mensen die hun huis moeten verlaten
de zon scheen op ons gezicht
we zaten beiden in onze auto
Onder constructie Under construction In aanbouw
paswoord password wachtwoord
punt (.) in bijvoorbeeld 3.2 3.2 3,2 (komma)
serieuze verwondingen serious injuries ernstige verwondingen
sinds (om een reden aan te geven) since aangezien, omdat
5000 troepen 5000 troops 5000 manschappen/soldaten
vroeger of later sooner or later vroeg of laat
Wat denk je van hem? What do you think of him? Wat vind je van hem?
Eerlijk met iemand zijn Be honest with someone Eerlijk tegen iemand zijn
Zij werden verteld dat ze weg moesten They were told to leave Hun werd verteld dat ze weg moesten
In voorraad In stock Op voorraad
voor nu for now voor het/dit moment, voorlopig, nu

Onjuist leestekengebruik

[bewerken | brontekst bewerken]

Ook bepaalde leestekens worden soms onder invloed van het Engels verkeerd gebruikt. Een bekend voorbeeld is de komma voor en in een opsomming: hij houdt van appels, peren, en sinaasappels (he likes apples, pears, and oranges). Ook dit kan als anglicisme worden beschouwd. Correct Nederlands is: hij houdt van appels, peren en sinaasappels (zonder komma voor en).

Onjuist spatiegebruik

[bewerken | brontekst bewerken]

Ook onjuist spatiegebruik, vooral het onterecht splitsen van samengestelde woorden, kan in veel gevallen onder Engelse invloed ontstaan. Het kan echter ook andere oorzaken hebben, zoals de invloed van spellingcontrolesoftware.

Wikibooks heeft meer over dit onderwerp: Vruchtbrengend woordenboek.