Chandrayaan-3
| Chandrayaan-3 | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Organisatie | ISRO | |||
| Missienaam | Chandrayaan-3 | |||
| Lanceringsdatum | 14 juli 2023 09:05:17 UTC | |||
| Lanceerbasis | Satish Dhawan Space Centre | |||
| Draagraket | LVM3 M4 | |||
| Massa | 3900 kg Module aandrijving: 2148 kg Module lander (Vikram): 1752 kg inclusief Rover (Pragyan) 26 kg | |||
| Doel | onderzoek naar de Maan met behulp van lander en rover, met gebruik van orbiter van vorige missie | |||
| Baan om hemellichaam | 6 augustus 2023 | |||
| Landing hemellichaam | 23 augustus 2023 12:32 UTC | |||
| ||||
Chandrayaan-3 is een onbemande maanlandermissie van het Indiase ruimteagentschap ISRO die op 14 juli 2023 is gelanceerd.[1] Op 23 augustus 2023 landde het ruimtevaartuig bij de zuidpool van de Maan.
Doel
[bewerken | brontekst bewerken]
Na een succesvolle zachte landing op de maan zal de maanwagen Pragyan stalen verzamelen om de chemische verbindingen ervan te analyseren. De verzamelde data worden via schotelantenne-stations op Aarde doorgestuurd naar de ISRO in Bangalore, India voor uitgebreide analyse. De tijdsduur van de volledige missie is veertien dagen.[3][4]
De zuidpool van de maan wordt gezien als een veelbelovende plek voor toekomstige projecten. Hij heeft kraters waarvan de randen permanent zonlicht krijgen, en is dus potentieel interessant voor zonnepanelen. Het ijs in de kraters zou daarnaast kunnen dienen voor water en zuurstof bij het bouwen van een maanbasis.[5]
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]Ontwikkeling
[bewerken | brontekst bewerken]Chandrayaan-3 is de opvolger van de Chandrayaan-2-missie uit 2019. De Indian Space Research Organisation (ISRO) hoopte na de problemen met Chandrayaan-2 in 2020 alsnog een lander op de Maan te landen met missie Chandrayaan-3.[6] Die lancering werd uitgesteld naar juli 2023.[7][8] De missie bevat alleen een nieuwe lander en gebruikt voor de communicatie de Chandrayaan-2-orbiter die al om de maan cirkelt.
Vlucht
[bewerken | brontekst bewerken]Na de lancering op 14 juli 2023 werd de excentrische baan om de Aarde stapsgewijs vergroot om in de invloedssfeer van de Maan terecht te komen. De lander en voortstuwingsmodule bereikten lunar injection op 5 augustus 2023, wat inhoudt dat deze door de zwaartekracht van de Maan is gevangen en om de Maan cirkelt. Op 17 augustus 2023 werd de lander losgekoppeld van de voortstuwingsmodule. Hierna werd de baan om de Maan stapsgewijs verlaagd en rond gemaakt in voorbereiding op de landing.[9]
Landing
[bewerken | brontekst bewerken]Op 23 augustus om 12:32 UTC werd er succesvol bij de zuidpool van de Maan geland op 69⁰22' ZB, 32⁰21' OL nabij de maankrater Manzinus U. Daarmee is India, na de Sovjet-Unie, de Verenigde Staten en China, het vierde land dat een zachte maanlanding heeft gemaakt en het eerste land dat in het zuidpoolgebied is geland. Het ruimtevaartuig zal na de missie blijven staan op de Maan.
Missie
[bewerken | brontekst bewerken]Op 24 augustus reed de rover Pragyan vanaf de maanlander op het maanoppervlak voor zijn eerste rit. Het reed slechts tien centimeter per seconde om schade te voorkomen. Zijn activiteiten verliepen volgens schema en alle systemen functioneerden normaal.[10] Pragyan ontdekte sporen van zwavel, aluminium, ijzer, titanium en zuurstof op het maanoppervlak vlakbij de zuidpool.[11]
Op 4 september 2023 maakte de Vikram met succes een experimentele hoppervlucht. Deze steeg met behulp van zijn stuwers op tot zo’n 40 centimeter boven het maanoppervlak en landde 30 tot 40 centimeter van de originele landingsplaats.[12] Deze sprong kan worden gezien als een test voor een toekomstig retourmissie die vanaf het maanoppervlak wordt gelanceerd.[13]
Na een periode van twee weken had Pragyan op 2 september 2023 ongeveer 100 meter afgelegd. De verzamelde data en foto's van Pragyan werden via de maanlander naar aarde verstuurd. Bij het invallen van de nacht op 4 september werd de lander in laag-energie modus gezet, bij de volgende zonsopkomst op 22 september 2023 zouden Pragyan en Vikram ontwaakt moeten worden voor een nieuwe set opdrachten.[13][14] Bij de eerste mogelijkheid werd nog geen reactie ontvangen.[15] Een mogelijke verklaring is dat de accu's de koude maannacht niet overleefd hebben.
De voortstuwingsmodule die Chandrayaan-3 in een baan om de maan bracht, keerde na zijn hoofdmissie vanaf 9 oktober 2023 terug. Op 4 december was deze terug in een baan om de Aarde.
- Externe link
- Referenties
- ↑ Maarten Bockstaele, Indiase Chandrayaan-3-raket succesvol gelanceerd en op weg naar de maan. VRT NWS (14-07-2023).
- ↑ (en) Pultarova, Tereza, India's Chandrayaan-3 moon rover Pragyan snaps 1st photo of its lander near the lunar south pole. Space.com (30 augustus 2023). Geraadpleegd op 24 september 2023.
- ↑ ESA ground stations support Chandrayaan-3 Moon mission. The European Space Agency (13 juli 2023).
- ↑ Missie geslaagd: India landt als eerste ooit onbemand ruimtetuig op de zuidpool van de maan. VRT NWS (23 augustus 2023).
- ↑ Waarom de race om de maan weer in volle gang is. NOS (10 augustus 2023).
- ↑ (en) Chethan KumarChandrayaan-3: Second bid to land on Moon by November 2020, Times of India, 14 november 2019. Gearchiveerd op 16 mei 2023.
- ↑ (en) Tweet van ISRO Spaceflight, Twitter, 21 mei 2023
- ↑ (en) Andrew Jones India revises Gaganyaan human spaceflight plan, delays Chandrayaan-3, SpaceNews, 23 februari 2021
- ↑ (en) Howell, Elizabeth, India's Chandrayaan-3 moon lander successfully separates, prepares for Aug. 23 touchdown. Space.com (17 augustus 2023). Geraadpleegd op 17 augustus 2023.
- ↑ Nog een succes voor Indiase maanmissie: maanlander laat rovertje los. nos.nl (25 augustus 2023).
- ↑ Indiase maanlander vindt zwavel en ontdekt elementen nabij zuidpool Maan. Het Laatste Nieuws (29 augustus 2023).
- ↑ (en) X-post van de ISRO, X.com, 4 september 2023
- ↑ a b (en) Pultarova, Tereza, Chandrayaan-3 rover and lander in sleep mode but might wake up later this month. Space.com (4 september 2023). Geraadpleegd op 4 september 2023.
- ↑ Indiase maanrover klaar met rondje, wetenschappers analyseren gegevens. NOS. Geraadpleegd op 4 september 2023.
- ↑ (en) Pultarova, Tereza, India tries waking up Chandrayaan-3 moon lander, without success (so far). Space.com (22 september 2023). Geraadpleegd op 23 september 2023.