Isaäc Paul Delprat
| Isaäc Paul Delprat | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Algemeen | ||||
| Geboren | 25 november 1793 | |||
| Overleden | 14 mei 1880 | |||
| Partij | conservatief | |||
| Religie | Waals Hervormd | |||
| Titulatuur | dr.h.c. | |||
| Functies | ||||
| 1852-? | lid Comité van Defensie | |||
| 1854-1858; 1858-1862 |
lid Tweede Kamer der Staten-Generaal | |||
| 1856-1857 | lid Parlementaire enquête naar het Zwolsche Diep | |||
| 1860-1861 | lid Parlementaire enquête naar Maas en Zuid-Willemsvaart | |||
| 1861-1862 | voorzitter Parlementaire enquête naar de zeemacht | |||
| ||||
Isaäc Paul Delprat ('s-Gravenhage, 25 november 1793 – aldaar, 14 mei 1880) was een Nederlands ingenieur, legerofficier en politicus.
Opleiding
[bewerken | brontekst bewerken]Delprat was een zoon van predikant, hofkapelaan en topambtenaar Daniël Delprat en Françoise May, en was een broer van de latere Minister van Oorlog, Félix Albert Théodore Delprat. Na privé-onderwijs en de nutsschool ging Isaäc Paul Delprat in de Franse tijd als cadet naar de Militaire School te 's-Gravenhage (1810) en als élève naar de École des Ponts et Chaussees te Parijs waar hij werd opgeleid tot militair ingenieur. Tijdens zijn opleiding werd hij gedetacheerd bij de waterstaatwerken in Den Helder onder Jan Blanken. Na het beleg van Naarden werd hij in 1814 assistent bij de Artillerie- en Genieschool in Delft.
Carrière
[bewerken | brontekst bewerken]Delprat werd vervolgens in 1818 genie-officier te Bergen (Henegouwen), en na al enkele jaren te hebben geassisteerd bij het onderwijs in genie-wetenschappen aan de Artillerie- en Genieschool te Delft werd hij in 1828 benoemd tot hoofd onderwijs in de wis- en natuurkundige vakken bij de Koninklijke Militaire Academie. Van oktober 1830 tot mei 1831 was hij enige tijd in actieve dienst betrokken bij de verdediging van de vesting en citadel van Antwerpen tijdens de Belgische opstand.
Delprat klom verder op tot commandant van de Koninklijke Militaire Academie (1841), lid staf der genie (1843) en werd in 1852 uiteindelijk benoemd tot lid van het Comité van Defensie. In dat jaar werd hij ook bevorderd tot kolonel. Vanaf 1854 was hij daarnaast bestuurslid van het Koninklijk Instituut van Ingenieurs (KIVI), waar hij in 1860 ook voorzitter van zou worden. In 1861 werd Delprat een eredoctoraat verleend door de Hogeschool te Utrecht in de wiskunde en natuurwetenschappen. Bij het eind van zijn eerste termijn in de Tweede Kamer werd Delprat nog bevorderd tot titulair generaal-majoor. Daarnaast was hij van 1859-1873 voorzitter van de raad van bestuur van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag.
Politiek
[bewerken | brontekst bewerken]In 1854 werd Delprat namens 's-Gravenhage gekozen in de Tweede Kamer der Staten-Generaal, waar hij een conservatief profiel had. Hij sprak hier vooral over zaken waar hij veel ervaring mee had in zijn carrière: militaire zaken en waterstaat. Zo was hij lid van zowel de parlementaire enquête naar het Zwolsche Diep (1856).
In 1856 was hij voorzitter van de commissie belast met een onderzoek inzake de verhoogde waterspiegel op de Waal en de Merwede. De verhoging van de waterstand (die kort daarna door de aanleg van de Nieuwe Merwede in een belangrijke verlaging veranderde) werd bevestigd. Als oplossing werd aangegeven het versterken van de bemaling van het Kanaal van Steenenhoek, en voor betere afvoer van het Lingewater tijdens hoog water op de rivier, alsmede de bouw van een tweede sluis bij Asperen.
In 1857 was hij lid van een commissie over verzakkingen van de kademuren bij Nijmegen. En in 1860 was hij lid van de parlementaire enquête inzake de Maas en Zuid-Willemsvaart (1860). In 1861 kwam er, mede op zijn initiatief, een parlementaire enquête naar de staat van de zeemacht, waar hij ook het voorzitterschap van zou vervullen.
In 1858 versloeg hij de liberaal Metman nog na herstemming, maar in 1862 stelde Delprat zich niet meer herkiesbaar. In dat jaar werd hij benoemd tot Commandeur in de Orde van de Nederlandse Leeuw.
De locatie van originele exemplaren van deze publicaties is te vinden door uitvouwen van Bibliografische Informatie hieronder en dan op het OCLC nummer achter ‘world cat identities’ te klikken.
- Isaäc Paul Delprat. Verhandeling over de zijdelingsche drukking der aarde tegen bekleedingsmuren en beschoeijingen. Gearchiveerd op 14 oktober 2022.
- Isaäc Paul Delprat (1826). Verhandeling over de baan der voortgeworpene ligchamen ... benevens toepassingen op het berekenen der schoots- en worpsverheden van het Nederlandsch geschut, etc. P. de Groot. Gearchiveerd op 16 november 2020.
- Isaäc Paul Delprat (1834). Verhandeling over de gedaante der gewelven, en de afmetingen hunner regtstanden: afgeleid uit de eerste gronden der statica. Gebroeders van Cleef. Gearchiveerd op 5 juli 2022.
- Isaäc Paul Delprat (1852). Verhandeling over den wederstand van balken en ijzeren sta. Gearchiveerd op 5 juli 2022. ven, derzelver veerkracht in aanmerking nemende, naar aanleiding der latere theoriën en proeven].
- Isaäc Paul Delprat (1855). Over de Betrekking tusschen de gemiddelde van het water in rivieren en de werkelijke snelheid. C. G. Van der Post. Gearchiveerd op 5 juli 2022.
- F.W. Conrad, I.P. Delprat (1858). Verslag over de verzakking te Nijmegen. C.G. van der Post, Amsterdam, pp. 15. Gearchiveerd op 29 januari 2023.
- Isaäc Paul Delprat (1867). Beginselen der Werktuigkunde, voor de Kadetten der artillerie en genie. Gearchiveerd op 21 oktober 2022.
- Isaäc Paul Delprat (1867). Rapport over de aanvragen naar de concessie voor het aanvoeren van drinkwater te 's-Gravenhage. Gearchiveerd op 5 juli 2022.
- Delprat, I.P. (1875). Invloed der digting van het kanaal van St. Andries op den waterstand van de Waal tusschen Hulhuizen en Bommel. verhandelingen Koninklijk Instituut van Ingenieurs 1875-1876: blz. 85-94 (pdf, blz. 151-156).
- Bronnen
- Ramaer, J.C. (1911). Nieuw Nederlands Biografisch Woordenboek, "Isaac Paul Delprat", deel 6, blz. 390.
- Levensbeschrijving van dr. J.P. Delprat, A.J. de Bordes, F.J. van den Berg en W.C. Hojel, in Not. Koninklijk Instituut van Ingenieurs 1882-83, bijlage 23, pdf, blz. 63-94.
De informatie op deze pagina, of een eerdere versie daarvan, is geheel of gedeeltelijk gebaseerd op de feiten op www.parlement.com.
