Jacobus Nozeman
| Jacobus Nozeman | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Jacobus Nozeman, gravure van C.F. Fritzsch uit 1745
| ||||
| Algemene informatie | ||||
| Volledige naam | Jacobus Nozeman | |||
| Geboren | 30 augustus 1693 | |||
| Geboorteplaats | Hamburg
| |||
| Overleden | 6 oktober 1745 | |||
| Overlijdensplaats | Amsterdam
| |||
| Land |  Nederland
| |||
| Werk | ||||
| Genre(s) | vocale muziek, kamermuziek | |||
| Beroep | componist, organist, violist | |||
| Instrument(en) | orgel, viool | |||
| ||||
Jacobus Nozeman, meestal Jacob en soms ook Giacomo Nozeman genoemd (Hamburg, 30 augustus 1693 - Amsterdam, 6 oktober 1745), was een Nederlands componist, organist en violist.[1]
Levensloop
[bewerken | brontekst bewerken]Jacob Nozeman werd in Hamburg geboren als zoon van de reizende Nederlandse toneelspelers Johannes Nozeman (Jean Baptiste Noseman) en Anna Rijndorp.[2] Nozeman, die opgroeide in Den Haag en Leiden, moet omstreeks 1710 verhuisd zijn naar Amsterdam. Hij huwde in 1717 met Geertruida Maria Costerus (ook wel Geertruij Kosterus). Zij hadden twee zonen, Cornelius Nozeman (1720-1785), die predikant, natuuronderzoeker en ornitholoog werd, en de jonggestorven predikant Jan Willem Nozeman (1733-1768). Het gezin woonde vanaf 1722 aan de Prinsengracht en later aan de zuidzijde van de Egelantiersgracht (bij de eerste brug).
Van wie Nozeman muziekonderricht heeft gekregen, is niet bekend. In de jaren 1714-1716 speelde hij enige malen viool in het orkest van de Amsterdamse Stadsschouwburg, waarvan ook de componisten Hendrik Anders en Willem de Fesch deel uitmaakten. Hij was van 1719 tot zijn dood in 1745 organist van de remonstrantse kerk te Amsterdam.
In zijn werk toont hij zich een overgangsfiguur van barok- naar rococomuziek. Hij schreef viool- en cellosonates en liederen. Bekend bleven een aantal sonates voor viool en basso continuo. Volgens een bron heeft hij ook contact gehad met een Portugees-Joodse chazan, voor wie hij (althans ene Nozeman) een Hatzi Qadish (oftewel half-kaddisj) componeerde.[3]
Een deel van Nozemans werken werd gepubliceerd door de Amsterdamse muziekuitgeverijen van Michel-Charles le Cène en van Gerhard Fredrik Witvogel (1696-1746). Niet alles is bewaard gebleven: de muziek van zijn opusnummers 4 en 5 is niet teruggevonden.
Hij werd op 15 oktober begraven in een huurgraf bij de Waalse Kerk.
Composities
[bewerken | brontekst bewerken]- 1720: Mengelzangen (20 liederen op teksten van H. van de Burg)
- 1725: Zes Sonates in mineur-toonsoorten voor viool en basso continuo, op. 1
- 1736: Zes sonates in majeur-toonsoorten voor viool en basso continuo, op. 2
- 1739: Gezangen, verrijkt met eene en twee stemmen en haare byzondere partijen, op. 3 (13 liederen op teksten van Petrus Merkman)
- 1742: La bella tedesca (24 Pastorelles, Muzettes en Paisennes per il Cembalo), op. 4 - vermist
- 1745: Zes sonates voor violoncello en basso continuo, op. 5 - vermist
- Jaartal onbekend:
- Allemande, voor viool-solo
- Prelude, voor blokfluit-solo
- Hatzi Qadish voor cantor-solo[3]
- Jaarzangen
Trivia
[bewerken | brontekst bewerken]- In het 15e seizoen van het tv-programma Verborgen verleden bleek Floortje Dessing een afstammeling te zijn van Nozeman.
Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- Bladmuziek van Jacobus Nozeman op de website van het International Music Score Library Project
- Hatzi Qadish - Grave
- Jacobus Nozeman, Sonates, opus 2: Aria op YouTube
- ↑ In officiële stukken wordt hij ook wel aangeduid als Jacobus Noseman,
- ↑ Internetpagina van Rudolf Rasch - Hoofdstuk Vier - Nederlandse componisten. Zo is Jacob Nozeman te Hamburg geboren als zoon van reizende Nederlandse toneelspelers
- ↑ a b Informatie van de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem - Joodse Muziek Research Center (gearchiveerd)
Bibliografie
- Eduard Reeser: Musikwissenschaft in Holland, in: Acta Musicologica, Vol. 32, Fasc. 4 (Oct. - Dec., 1960), pp. 160-174
- R.A. Rasch: Nozeman, Jacob, The New Grove Dictionary of Music and Musicians, 2nd ed., 2001
- Hans Ester, Etty Mulder: Duitse Kroniek: Fließende Übergänge - Historische und theorethische Studien zu Musik und Literatur, Rodopi, Amsterdam, 1997
- Jacob Wilhelm Lustig en J. W. Enschede: Biografische aanteekeningen over musici. Organist van de Martinikerk te Groningen (1762), in: Tijdschrift der Vereeniging voor Noord-Nederlands Muziekgeschiedenis, D. 8ste, 2de Stuk (1906), pp. 146-165
- J.G. Schönau: Jacob Nozeman, in: Haerlem jaarboek 1933 ; p.64-69
- Jos de Klerk: Muzikale speurtochten in Haarlems historie, Haarlem : Damiate, 1960, 80 p.
- Antoinette Lohmann: De componist Jacob Nozeman (1693-1745), een tijdsbeeld. Toelichting bij cd van Nozemans opus 1 door Antoinette Lohman (viool) en ensemble Furor Musicus. Den Haag: Nederlands Muziek Instituut, 2010. NMI CD1001
- Dirk Jacobus Balfoort: Het muziekleven in Nederland in de 17de en 18de eeuw (1938)
- Geïllustreerd muzieklexicon, onder redactie van Mr. G. Keller en Philip Kruseman, medewerking van Sem Dresden, Wouter Hutschenruijter (1859-1943), Willem Landré, Alexander Voormolen en Henri Zagwijn; uitgegeven in 1932/1949 bij J. Philips Kruseman, Den Haag; pagina 508
- Jozef Robijns, Miep Zijlstra: Algemene muziek encyclopedie, Haarlem: De Haan, 1979-1984, ISBN 978-90-228-4930-9, deel 7, pagina 225; bijdrage van W.H. Thijsse