Naar inhoud springen

Jonathan Israel

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Jonathan Israel
Plaats uw zelfgemaakte foto hier
Persoonlijke gegevens
Volledige naam Jonathan Irvine Israel
Geboortedatum 26 januari 1946
Geboorteplaats Londen
Nationaliteit Vlag van Verenigd Koninkrijk Brits
Academische achtergrond
Alma mater Universiteit van Cambridge
Wetenschappelijk werk
Vakgebied Geschiedenis
Instituten Institute for Advanced Study (2001–2016)
University College London (1974–2001)
Onderzoek De Republiek
Overig onderzoek Ideeëngeschiedenis van de Verlichting
Belangrijke prijzen Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw (2004)
Frans Banning Cocqpenning (2012)
Comeniusprijs (2017)
Bekende werken The Dutch Republic (1995)
Radical Enlightenment (2001)
Enlightenment Contested (2006)
Democratic Enlightenment (2011)
The Enlightenment That Failed (2019)
Website
Dbnl-profiel

Jonathan Irvine Israel (Londen, 26 januari 1946) is een Brits historicus, die heeft geschreven over de Nederlandse geschiedenis, het tijdperk van de Verlichting en het Europese jodendom. Israël werd in januari 2001 benoemd tot hoogleraar moderne Europese geschiedenis aan de School of Historical Studies aan het Institute for Advanced Study in Princeton (New Jersey), Verenigde Staten[1] Hij was eerder hoogleraar Nederlandse geschiedenis en instituties aan University College London. Hij is een van de leidende historici over de Verlichting.

Israel studeerde geschiedenis aan de Universiteit van Cambridge en werd na zijn afstuderen onderzoeksassistent aan de Universiteit van Oxford. Hij promoveerde op een onderwerp uit de zeventiende-eeuwse geschiedenis van Mexico. Hij was verbonden aan de universiteiten van Newcastle-upon-Tyne en Hull en aan University College London waar hij de vroegmoderne geschiedenis van Europa en de koloniale geschiedenis van Spanje doceerde.

In 1985 volgde hij professor K.W. Swart op als hoogleraar Nederlandse geschiedenis in Londen. Hij was de eerste niet-Nederlander op die post. Vanaf 2002 is hij verbonden aan het Princeton Institute of Advanced Studies in de Verenigde Staten. Hij publiceerde vele tientallen artikelen en boeken. Op 10 december 2004 hield Israel de Pierre Bayle-lezing in Rotterdam, die de persoon tot onderwerp had waarnaar de lezing is vernoemd: Pierre Bayle. Van april tot juni 2007 vervulde hij bij de Koninklijke Bibliotheek een fellowship. Tijdens zijn onderzoeksperiode bij de Koninklijke Bibliotheek richtte hij zich op Nederlands spinozisme en radicaal denken als een historisch en cultureel fenomeen van 1670 tot 1800.[2]

In 1995 verscheen zijn monumentale geschiedenis van de Nederlands Republiek: The Dutch Republic: Its Rise, Greatness, and Fall, 1477-1806.

Israels hoofdwerk, bestaande uit vier delen: Radical Enlightenment (2001), Enlightenment Contested (2006), Democratic Enlightenment (2011) en The Enlightenment that Failed (2019), is een monumentale geschiedenis van de verlichting. In zijn definitie duurde deze periode van 1680-1800. Centraal staat de nadruk op de grote invloed van de 'radicale verlichting' (de term is niet geïntroduceerd door Israel[3]). Aan de bron van deze radicale verlichting staat het werk van de filosoof Baruch Spinoza. Waar eerder gedacht werd dat het spinozisme slechts een geringe invloed heeft uitgeoefend, toont Israel in zijn gedetailleerde werk aan dat deze invloed juist bijzonder groot was, zowel op het Europese vasteland, als ook, in mindere mate, in Groot-Brittannië, Ierland, alsmede in de Verenigde Staten, zoals bijvoorbeeld blijkt uit het werk van Thomas Paine.[4] De radicale verlichting zou, door zijn neiging tot religieus scepticisme en tot de republikeinse staatsvorm, geleid hebben tot de huidige liberaal-democratische staat.

Jonathan Israel is, en dat is uitzonderlijk voor een niet-Nederlander, ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Hij ontving in 2005 een eredoctoraat aan de Universiteit Antwerpen. In 2012 werd hij onderscheiden met de Frans Banning Cocqpenning, uitgereikt door de burgemeester van Amsterdam, Eberhard van der Laan, "voor belangrijke bijdragen aan de internationale bekendheid van de stad Amsterdam als historische handelsstad en intellectuele vrijstaat."[5] Ook werd hem de Comeniusprijs 2017 toegekend.

In het Nederlands verschenen van hem:

  • Nederland als centrum van de wereldhandel: 1585-1740, druk 1991, 504 blz., Uitgeverij Van Wijnen - Franeker, ISBN 905194036X
  • De Verlichting, de Nederlanders en de toekomst der geschiedenis, 1998, 32 blz., De Volkskrant - Amsterdam ISBN 90-71474-49-6
  • De Republiek, 1477-1806, 5e druk 2001, 1368 blz., uitgeverij Van Wijnen - Franeker, ISBN 9789051943375
  • De joden in Europa, 1550-1750, druk 2003, 356 blz., uitgeverij Van Wijnen - Franeker, ISBN 9051942222
  • Radicale Verlichting: hoe radicale Nederlandse denkers het gezicht van onze cultuur voorgoed veranderden, druk 2005, 944 blz., uitgeverij Van Wijnen - Franeker, ISBN 9789051942392
  • In strijd met Spinoza : het failliet van de Nederlandse Verlichting (1670-1800), Bert Bakker, Wassenaar : NIAS, 2007. ISBN 978-90-351-3209-2
  • Gedachtevrijheid versus godsdienstvrijheid : een dilemma van de Verlichting, Soeterbeeck Programma, Nijmegen, 2007, 99 blz.
  • Verlichting onder vuur: Filosofie, moderniteit en emancipatie, 1670-1752, druk 2010, 1184 blz., uitgeverij Van Wijnen - Franeker, ISBN 9789051943276
  • Revolutie van het denken: Radicale Verlichting en de wortels van onze democratie, druk 2011, 240 blz., uitgeverij Van Wijnen - Franeker, ISBN 9789051944105
  • Democratische Verlichting: Filosofie, revolutie en mensenrechten 1750-1790, druk 2015, 1280 blz., uitgeverij Van Wijnen - Franeker, ISBN 9789051944358
  • Revolutionaire ideeën: een intellectuele geschiedenis van de Franse revolutie,druk 2017, 1200 blz., uitgeverij Van Wijnen - Franeker ISBN 9789051945355
  • The Enlightenment that Failed. Ideas, Revolution, and Democratic Defeat, 1748-1830, Oxford University Press, 2019, ISBN 9780198738404
  • Lopend vuur. Hoe de Amerikaanse Revolutie de wereld in vlam zette, 1775-1848, uitgeverij Van Wijnen - Franeker, 2020 ISBN 978-90-5194-554-6
[bewerken | brontekst bewerken]