Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België
| Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Locatie | Diverse locaties:
Brussel, België
| |||
| Oppervlakte | ong. 20.000 m² | |||
| Type | Schone kunsten | |||
| Opgericht | 1801 | |||
| Personen | ||||
| Conservator | Michel Draguet | |||
| Aantal bezoekers | 714.360 (2010) | |||
| Officiële website | ||||
| ||||
De Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België (KMSKB) groeperen verschillende in Brussel gevestigde musea, waaronder:
- Old Masters Museum
- Fin-de-Siècle Museum
- Modern Museum
- Wiertzmuseum
- Constantin Meuniermuseum
- Magrittemuseum
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]Het Museum voor Schone Kunsten opende de deuren in 1803. Waar Brusselse kunstliefhebbers voorheen hun gading zochten in kerken en private collecties, konden ze nu terecht in een publieksmuseum dat veertien zalen van het Oude Hof innam. Het was Charles de la Serna Santander, bestuurder van de in 1797 opgerichte École centrale, die het plan had opgevat om een museum uit te bouwen rond de circa 1500 werken in de depots, afkomstig uit gesloten kloosters. Guillaume Bosschaert had ongeveer honderd stukken geselecteerd voor de verzameling en was op 13 oktober 1798 officieel aangesteld tot conservator van het museum van de École centrale, dat echter beperkt toegankelijk was. Dankzij het Besluit-Chaptal kreeg Brussel in 1801 de toezegging van een regionaal museum, en het volgende jaar kwamen zelfs enkele afgevoerde werken terug uit het Louvre, waaronder een viertal Rubens. Een tweede zending van 31 schilderijen volgde in 1811, het jaar waarin de stad Brussel eigenaar werd van het museum. Vier jaar later restitueerde Lodewijk XVIII zelfs een honderdtal afgevoerde meesterwerken. Koning Willem I der Nederlanden sponsorde een uitbreiding van de collectie en liet twee vleugels bijbouwen aan het huidige Museumplein (het zogenaamde Paleis voor Nationale Nijverheid, geopend in 1830).
Na de Belgische onafhankelijkheid werd in 1835 het concept van een nationaal museum uitgewerkt. Door een overeenkomst van 31 december 1842 nam de staat de eigendom over van de stad. Drie jaar later kreeg het Musée Royal de Peinture et de Sculpture een afdeling eigentijdse kunst. Van 1862 tot 1877 verhuisde die afdeling tijdelijk naar de Academiënpaleis. De werken van de oude meesters verhuisden in 1887 uit het Oude Hof naar de Regentschapsstraat, een nieuwe bestemming gevend aan het in 1880 geopende Paleis voor Schone Kunsten van Alphonse Balat. De moderne kunst bleef nog tot 1962 in het Oude Hof, kwam tot 1978 terecht in een krappe behuizing aan het Koningsplein, en vond dan vanaf 1984 aansluiting bij de oude kunst in een ondergronds complex met lichtput, ontworpen door Roger Bastin.
Vanaf 2004 begon het museum aan een herstructureringsprogramma, met de bedoeling om de collecties beter te ontsluiten en een groter publiek te bereiken. Conservator Michel Draguet wilde verschillende collecties van federale instellingen samenbrengen en specifieke musea oprichten die een bepaalde deelcollectie beter uitlichten.[1] In 2009 werd hiertoe overgegaan tot de oprichting van het Magrittemuseum. In 2013 opende het Fin-de-Siècle Museum in de ondergrondse zalen, waar sinds 1984 het museum voor moderne kunst was gevestigd.[2]
Bestuur
[bewerken | brontekst bewerken]Aan het hoofd van deze federale instelling staat een hoofdconservator die bij ministrieel besluit wordt benoemd,[3] anno 2023 is dit een directeur-generaal.
| start | Einde | Naam |
|---|---|---|
| 1821 | Auguste de Thysebaert | |
| Paul Fierens | ||
| Claire Janson | ||
| 1927 | Leo Van Puyvelde | |
| 1961 | 1984 | Philippe Roberts-Jones |
| 1985 | 1989 | Henri Pauwels |
| 2005 | 2023 | Michel Draguet[4] |
| 2023 | 2024 | Sara Lammens[5] |
| 2024 | Kim Oosterlinck[6] |
Toekomstplannen
[bewerken | brontekst bewerken]
Het sluiten van het museum voor moderne kunst stuitte echter op veel protest, doch dit betekende tevens het begin van de concretisering van een nieuw internationaal museum voor moderne en hedendaagse kunst op een andere locatie in Brussel. Tegen 2022 zou dit nieuwe museum moeten kunnen openen.[7] De collectie zou bestaan uit de kunstwerken van het opgedoekte museum voor moderne kunst, uit bruiklenen van privé-verzamelaars en uit de collecties van grote bankinstellingen.[8]
Collectie
[bewerken | brontekst bewerken]De collectie bestaat uit meer dan 20.000 schilderijen, beeldhouwwerken en tekeningen die de nationale en in mindere mate de internationale ontwikkelingen binnen de schone kunsten tonen sinds de veertiende eeuw tot vandaag.
Old Masters Museum, vroeger Museum voor Oude Kunst
[bewerken | brontekst bewerken]In dit museum wordt een uitgebreide collectie schilderijen, beelden en tekeningen uit de 15de tot de 18e eeuw bewaard, met o.a. werken van de Vlaamse Primitieven Rogier van der Weyden, Petrus Christus, Dirk Bouts, Hans Memling, Jheronimus Bosch; verder ook Peter Paul Rubens, Jacob Jordaens en Antoon van Dyck.
Museum voor Moderne Kunst
[bewerken | brontekst bewerken]Dit museum werd in 2013 opgedeeld in het Fin-de-Siècle Museum en het Modern Museum, gehuisvest in een gebouw ontwerpen door Roger Bastin, toont kunstwerken vanaf de geboorte van Jacques-Louis David (1748) tot nu. Deze symbolische datum verwijst direct naar het misschien wel belangrijkste werk in deze collectie: het schilderij dat David in 1793 maakte: De dood van Marat. Er zijn veel werken van René Magritte en van andere Belgische kunstenaars zoals bijvoorbeeld Fernand Khnopff, Théo van Rysselberghe, James Ensor, Paul Gauguin, Rik Wouters, Léon Spilliaert, Constant Permeke, Paul Delvaux, Marcel Broodthaers, Panamarenko en een bekend werk van Salvador Dalí.
Een selectie van de voornaamste werken:
De achttiende eeuw
[bewerken | brontekst bewerken]- Jacques-Louis David, De dood van Marat, 1793
De negentiende eeuw
[bewerken | brontekst bewerken]- Edward Burne-Jones, De bruidsstoet van Psyche, 1895
- John Constable, Het strand nabij Brighton, 1826
- Gustave Courbet, De bronnen van de Loue, 1864
- Jacques-Louis David, Mars wordt ontwapend door Venus, 1824
De twintigste eeuw
[bewerken | brontekst bewerken]- Josef Albers, Signaal, 1967
- Francis Bacon, De paus met de uilen, 1958
- Pierre Bonnard, Naakt bij tegenlicht, 1908
- Marcel Broodthaers, Rode kookpan met mosselschelpen, 1965
- Marc Chagall, Ik en het dorp, 1912
- Tony Cragg, Fragmenten, 1987
- Salvador Dalí, De bekoring van Sint-Antonius, 1946
- Nicolas Schöffer, Spatiodynamique 24, 1968
- George Segal, The hustle, the four-hand pass, 1980
- Léon Spilliaert, Zelfportret, 1908
- Léon Spilliaert, De dijk, 1909
- Yves Tanguy, Het vliegtuig, 1929
- Gustave Van de Woestyne, Zondagnamiddag, 1914
- Frits Van den Berghe, Zondag, 1924
- Georges Vantongerloo, Relatie, variatie, 1938
- Victor Vasarely, Kerrhon, 1954
- Rik Wouters, De fluitspeler, 1914
- Rik Wouters, De huiselijke zorgen, 1914
- Ossip Zadkine, Diana, 1937
Vanwege verbouwingswerken is er voorlopig slechts een beperkt deel van de uitgebreide collectie te zien.
Wiertzmuseum
[bewerken | brontekst bewerken]Dit Wiertzmuseum is gewijd aan Antoine-Joseph Wiertz (1806-1865), een kunstenaar uit de Belgische romantiek.
Meuniermuseum
[bewerken | brontekst bewerken]Dit museum is gewijd aan Constantin Meunier (1831-1905), een kunstenaar uit het Belgische realisme.
Magrittemuseum
[bewerken | brontekst bewerken]Het Musée Magritte Museum is geopend op 2 juni 2009. Het drie verdiepingen tellende museum heeft de grootste collectie van René Magritte ter wereld.
Bezoekersaantallen
[bewerken | brontekst bewerken]De musea hadden in 2010 een totaal van ongeveer 715.000 bezoekers.[9] Hiermee staat het museum in de top 100 van drukst bezochte musea ter wereld en is het het meest bezochte museumcomplex van België.[10] Dankzij de opening van het Magrittemuseum komt het aantal unieke bezoekers sinds 2009 een pak hoger uit dan voorheen. Sinds 2004 was er al een opmerkelijke stijging op te tekenen. Het Magrittemuseum kreeg in 2010 zo'n 425.000 bezoekers over de vloer en is daarmee het succesvolste onderdeel van de musea.[11]
| 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2013 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bezoekers | 312.126 | 367.168 | 302.701 | 509.147 | 499.983 | 427.377 | 463.085 | 489.855 | 712.233 | 714.360 | 661.593 |
Tentoonstellingen
[bewerken | brontekst bewerken]De KMSKB organiseren per jaar gemiddeld 2 grote internationale tentoonstellingen die zich zowel op oude als moderne kunst van vooral binnenlandse kunstenaars toespitsen. De laatste jaren heeft BOZAR eveneens een sterke reputatie opgebouwd inzake exposities op dit gebied.
Belangrijke tentoonstellingen in het recente verleden:
- 28.05.2013 - 13.07.2014: Sculptuur na 1945
- 12.10.2012 - 15.09.2013: Jan Fabre
- 12.10.2012 - 27.01.2013: Jordaens en de Antieken
- 11.09.2012 - 01.05.2013: Frits Van den Berghe, Constant Permeke, Gustave De Smet
- 15.10.2010 - 09.01.2011: Van Delacroix tot Kandinsky, oriëntalisme in Europa
- 26.03.2010 - 27.06.2010: Het symbolisme in België
- 23.10.2009 - 31.01.2010: Delvaux en de oudheid
- 08.05.2009 - 30.08.2009: Alfred Stevens
- 18.11.2008 - 04.01.2009: Meunier in Sevilla
- 16.05.2008 - 21.09.2008: De Britse koninklijke collectie, van Bruegel tot Rubens
- 23.11.2007 - 30.03.2008: Alechinsky van A tot Y
- 14.09.2007 - 27.01.2008: Rubens, een genie aan het werk
- 22.09.2006 - 04.02.2007: Spilliaert, een vrije geest
Galerij
[bewerken | brontekst bewerken]-
Dirk Bouts:
De gerechtigheid van keizer Otto : De vuurproef -
Robert Campin:
De Boodschap aan Maria -
Hans Memling:
Portret van Willem Moreel -
Rogier van der Weyden:
Portret van Antoon van Bourgondië -
Pieter Bruegel de Oude:
De volkstelling van Bethlehem -
Lucas Cranach de Oude:
Portret van Dr. Scheyring -
Frans Snyders:
Hertenjacht -
Antoon van Dyck:
Portret van de beeldhouwer François Duquesnoy -
-
Jacques-Louis David:
Mars ontwapend door Venus -
Melchior d'Hondecoeter: Dode haan, hangend aan een spijker -
-
Meester van de Catharinalegende:
Episoden uit het leven van de H. Catharina
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- Officiële website
- Collectie
- Online catalogus van de collectie
- Beschrijving bibliotheek - vlabidoc.be (gearchiveerd)
Literatuur
[bewerken | brontekst bewerken]- Christophe Loir,
La sécularisation des œuvres d'art dans le Brabant (1773-1842). La création du musée de Bruxelles, 1998 (gearchiveerd) - Michèle Van Kalck (red.), De Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België. Twee eeuwen geschiedenis, 2 dln., 2003
- ↑ Federale musea toe aan drastische hervorming. Knack (1 december 2010). Geraadpleegd op 27 juli 2011.
- ↑ Art Nouveau centraal in nieuw Brussels museum. Knack (8 februari 2011). Geraadpleegd op 27 juli 2011.
- ↑ https://fine-arts-museum.be/nl/de-instelling/wetenschapsbeleid. Gearchiveerd op 4 februari 2023.
- ↑ Gearchiveerde kopie. Gearchiveerd op 6 december 2022. Geraadpleegd op 21 april 2023.
- ↑ (fr) Qui va prendre la direction des Musées des Beaux-Arts?. Le Soir (25 april 2023). Geraadpleegd op 20 juli 2024.
- ↑ (fr) Dieu, Maxime, Kim Oosterlinck est le nouveau directeur des Musées royaux des Beaux-Arts. BX1 (28 juni 2024). Geraadpleegd op 20 juli 2024.
- ↑ Krijgt Brussel een gloednieuw museum voor hedendaagse kunst?. Knack (26 juli 2011). Geraadpleegd op 27 juli 2011.
- ↑ Brussel moet museum met privécollecties uitbouwen. Knack (8 juni 2011). Geraadpleegd op 27 juli 2011.
- ↑ Schriftelijke vraag in verband met de bezoekersaantallen door Caroline Désir aan de minister van Wetenschapsbeleid (22 maart 2011). Geraadpleegd op 27 juli 2011.
- ↑ Exhibition and museum attendance figures 2010. The Art Newspaper (april 2011). Gearchiveerd op 7 juni 2012. Geraadpleegd op 27 juli 2011.
- ↑ Aantal bezoekers Magrittemuseum halveert. Brusselnieuws (23 mei 2011). Geraadpleegd op 27 juli 2011.
· 
· 
