Mosoeldam
| Mosoeldam | ||
|---|---|---|
| ||
De dam met links het stuwmeer
| ||
| Algemene gegevens dam | ||
| Plaats | 70 kilometer ten noorden van Mosoel | |
| Type | gewichtsdam | |
| Hoogte | 113 m | |
| Lengte | 3400 m | |
| Vermogen | Mosoel 1: 4 x 187,5 MW Francisturbines Mosoel 2: 4 x 15,5 MW Kaplanturbines Mosoel 3: 2 x 120 MW Francis pomp turbines Totaal: 1.052 MW | |
| Bouw | ||
| Bouwperiode | 1980-1986 | |
| Stuwmeer | ||
| Belangrijkste bronnen | Tigris | |
| Belangrijkste uitlopen | Tigris | |
| Volume | 11,1 miljard m³ km³ | |
| ||
De overlaat in de dam
| ||
| ||
Luchtfoto dam
| ||
De Mosoeldam, eerder bekend als Saddamdam, is de grootste stuwdam in Irak.[1] Hij is gelegen in het noorden van het land, aan de rivier de Tigris, in de westelijke provincie Ninawa, stroomopwaarts van de Noord-Iraakse stad Mosoel.
Het door de dam gevormde stuwmeer kan maximaal 11,1 miljard m³ water bevatten. Gemeten naar dit criterium is het de op drie na grootste stuwdam van het Midden-Oosten. De dam herbergt diverse waterkrachtcentrales die 1,7 miljoen inwoners van Mosoel van elektriciteit voorzien: vier turbines van 187,5 megawatt en een pompcentrale van 250 MW. De Mosoeldam vangt het smeltwater op van de bergen in Turkije; dat land ligt zo'n 100 km ten noorden van de stuwdam.[2]
Bouw en inwerkingstelling van de dam
[bewerken | brontekst bewerken]De bouw begon in 1981, nadat de regering van Saddam Hoessein de opdracht had toegekend aan een Duits-Italiaans consortium geleid door Hochtief. De ondergrond van (in water oplossend) gips, kalksteen en klei stelde grote stabiliteitsproblemen. De door de ingenieurs voorgestelde remedie werd niet gevolgd om vertraging te vermijden. Als alternatief werd een groutgalerij voorzien, die toeliet om continu inspuitingen te doen in de ondergrond. De dam was klaar in 1984 en in de lente van 1985 liet men het stuwmeer vollopen. Verschillende archeologisch interessante plaatsen verdwenen onder water. Stroomproductie begon op 7 juli 1986.
Verslechtering van de staat van de dam
[bewerken | brontekst bewerken]Tijdens de Amerikaanse interventie in Irak uitte het United States Army Corps of Engineers grote bezorgdheid over het mogelijke bezwijken van de dam.[3] De aanbeveling om het waterniveau niet boven de 318 meter te laten uitstijgen, werd opgevolgd. Tussen 7 en 18 augustus 2014 was de dam bezet door rebellen van de terreurgroep Islamitische Staat.[4] Tijdens deze korte bezetting heeft veel personeel de dam verlaten om niet meer terug te keren.[5] Sindsdien verloopt het grouten niet meer volgens het voorziene schema van 18 keer per week.
In december 2015 belastte de regering het Italiaanse Trevi met het uitvoeren van dringende herstellingswerken. Een Amerikaanse generaal meldde in januari 2016 dat zijn land met de Iraakse regering werkt aan een calamiteitenplan voor het geval dat de dam het zou begeven.[6] Met name de toevloed van smeltwater in de lente werd gevreesd.[5] In maart 2016 meldde de Iraakse premier Haider al-Abadi dat de dam op instorten stond. Instorting zou kunnen leiden tot een vloedgolf van zo'n 14 meter hoog, die grote delen van Irak onder water zou zetten en die het leven van meer dan een half miljoen mensen bedreigt.[1]
- ↑ a b "Grootste stuwdam van Irak kan elk moment openbarsten", deredactie.be, 11 maart 2016. Geraadpleegd op 12 maart 2016.
- ↑ Iraqi Dam Has Experts On Edge Until Inspection Eases Fears, Andrew G. Wright, Engineering News-Record, 5 mei 2003
- ↑ Rapport van september 2007: Geologic Setting of Mosul Dam and Its Engineering Implications
- ↑ Islamitische Staat heeft grootste stuwdam van Irak in handen, NRC Handelsblad, 8 augustus 2014
- ↑ a b Neglect May Do What ISIS Didn’t: Breach Iraqi Dam, New York Times, 10 januari 2016
- ↑ Iraq's Mosul dam could face catastrophic collapse - top U.S. general, Reuters, 28 januari 2016
