Overleg:Eeuw

Onhandige formulering

Wat is de oorsprong van het woord "eeuw"?

De formulering 0h0m0s is erg ongelukkig op deze pagina. Kan wat mij betreft beter vervangen worden. --Bomme 27 jan 2007 13:25 (CET)

---

Van Dale

Ik heb Van Dale-online ook geraadpleegd, er wordt niets gezegd over een eeuw als bijvoorbeeld lopend van 1-1-1900 tot 1-1-2000. De (mijn) papieren versie: "de eenentwintigste eeuw begint op 1 januari 2001".Madyno (overleg) 7 mrt 2021 19:49 (CET)

Jaar 0

Volgens mij kent ISO 8601 wel een jaar 0, maar dat is het jaar 1 v.Chr., dus het jaar voor het jaar 1. Madyno (overleg) 7 mrt 2021 22:47 (CET)

Dat klopt, maar wat is precies je punt? Hoopje (overleg) 8 mrt 2021 10:24 (CET)

Dat staat al in het artikel. Veel mensen denken dat het jaar 0 het eerste jaar van de jaartelling is. Madyno (overleg) 8 mrt 2021 10:35 (CET)

Volgens de ISO-standaard bestaat er dus wel een jaar 0. Dat is inderdaad niet de jaartelling die door historici over het algemeen gebruikt wordt, maar ook die jaartelling stamt van honderden jaren na het begin van de jaartelling. Hoopje (overleg) 8 mrt 2021 10:55 (CET)

Begin je weer? 😇 Madyno (overleg) 8 mrt 2021 11:16 (CET)

"Weer" ?? Hoopje (overleg) 9 mrt 2021 08:41 (CET)

Tja, waar begint wat. Madyno (overleg) 9 mrt 2021 13:11 (CET)

Wat is er nieuw?

@Patrick: Wat is het nieuwe in je edits? Verder denk ik niet dat je kunt zeggen dat Van Dale het begrip 'eeuw' definieert. Van Dale geeft alleen maar weer. Waar stuur je op aan? Madyno (overleg) 10 mrt 2021 18:16 (CET)

Om te beginnen heb ik de twee conventies overzichtelijk in aparte paragrafen gezet. Die kunnen dan apart besproken worden. Heb je een suggestie voor een andere titel dan "Eeuw volgens Van Dale"? - Patrick (overleg) 10 mrt 2021 18:37 (CET)

Verder moeten de twee conventies neutraal behandeld worden, dus niet "lijkt" en "vergissing". - Patrick (overleg) 10 mrt 2021 20:43 (CET)

Ik wil niet spreken van twee conventies. Van Dale geeft de gangbare, bestaande - logische - opvatting weer. Het is buiten kijf dat veel mensen niet snappen dat 2000 het laatste jaar van een eeuw is en niet het eerste. Dat mag best vermeld worden. Dat sommige mensen jaren met 19xx als jaartal een mooi pakketje vinden, wat mij betreft. Maar noem het dan het 19e pakketje, want dat is het. Madyno (overleg) 11 mrt 2021 10:30 (CET)

Ook ik wil zeker niet spreken van twee conventies. En zeker niet van een "conventie van Van Dale". Dit is niet meer dan wat gebruikelijk is. En dat lijkt me hier voldoende. Natuurlijk mag/moet de ISO-opvatting (noem het een definitie of beschrijving) genoemd worden. Maar maak het de argeloze lezer van dit artikel niet onnodig moeilijk.

Convenio (Lat) betekent onder meer overeenkomen (het eens worden), afspreken. Dat doe je niet via een woordenboek of een encyclopedie. Dat woord hoort hier volgens mij niet.

Overigens, in mijn (beknopte) woordenboek L-N (Wolters) komt het woord centennium niet voor. Wel het bijv.nw.centeni (ae, a) = telkens honderd. En ja, ook het woord centuria (ae) = afdeling van honderd, 1/60 van een legioen._ DaafSpijker _overleg 11 mrt 2021 16:11 (CET)

(*) Opmerking. Hier staat: Centennium - Early 19th century; earliest use found in Augustus Granville (1783–1872), physician and Italian patriot. From post-classical Latin centennium period of a hundred years from classical Latin centum hundred + -ennium (in biennium, triennium, etc.). | DaafSpijker _overleg 11 mrt 2021 16:23 (CET)|

Hier spelen zaken die eigenlijk los van elkaar een antwoord behoeven: ten eerste of een en ander correct is verwoord en ten tweede of het de lezer helpt om beide 'invalshoeken' überhaupt onder een apart kopje op te nemen, waarbij de titels van die kopjes ook nog weer punt van discussie kunnen zijn. Ik heb wel de indruk dat er inderdaad twee benaderingswijzen zijn, rond het jaar 2000 zagen we dat er per 1-1-2000 allerlei festiviteiten plaatsvonden, terwijl anderzijds een strikte berekening leidt tot een millenniumovergang die plaatsvond op 1-1-2001.

Een ander punt dat ik wil benadrukken is dat het in een artikel 'Eeuw' uitdrukkelijk in de eerste plaats moet gaan om de tijdsduur. Een punt dat pas als tweede aan de orde komt is vervolgens de datum waarop een eeuw aanvangt. Bob.v.R (overleg) 11 mrt 2021 17:00 (CET)

In het huidige artikel wordt (te?) weinig gemeld over de tijdspanne 'eeuw'. Is dit een significante tijdspanne in de menselijke geschiedenis, zijn er gemeenschappelijke aspecten (naast hun leeftijd) bij honderdjarigen, hoeveel diersoorten kunnen de 100-jarige leeftijd bereiken? Precies hetzelfde kan overigens worden opgemerkt over het Duitstalige en het Engelstalige artikel. Positief in het Engelstalige artikel vind ik dat er een duidelijk kopje 'Start and end of centuries' staat boven het gedeelte dat specifiek handelt over het aspect van de begin- en einddatum van eeuwen. Het daarvoor gebruiken van een duidelijk kopje zou ik graag overnemen. Ook de grafische illustratie in het Engelstalige artikel van de beide 'invalshoeken' vind ik interessant. Bob.v.R (overleg) 12 mrt 2021 02:08 (CET)

@Patrick, "reageer op de OP", las ik (ergens in een W:BWS). Welnu, verwacht je eerst een [bron]-vraag bij de tweede zin onder het kopje Varia? Ook nadat je de opmerking hierboven bij (*) hebt gelezen? En nadat je het woord centennium gelegd hebt naast het woord decennium, waarbij ik lees "... is afkomstig van het Latijnse decem, dat tien betekent, in combinatie met <het eveneens Latijnse; DS> annus voor jaar." _ DaafSpijker _overleg 12 mrt 2021 12:31 (CET)

Ik heb daarover niets veranderd, behalve een verplaatsing naar varia. - Patrick (overleg) 12 mrt 2021 13:48 (CET)

Vind je dat ik eerst de bron-vraag moet stellen? Of vind je dat ik direct de onbebronde uitspraak in de laatste zin van Varia kan aanpassen?_ DaafSpijker _overleg 12 mrt 2021 14:00 (CET)

Dat kan je wat mij betreft direct aanpassen. - Patrick (overleg) 12 mrt 2021 14:18 (CET)

Hiërarchische indeling

Daar verschijnt de hiërarchische indeling (=boomstructuur) van perioden weer. Deze opmerking is toch op zichzelf nietszeggend. In elke eeuw passen 10 decennia, en 10 eeuwen vormen weer een millenuim. Trouwens wat is er hierarchisch aan dagen, weken, maanden en jaren?Madyno (overleg) 12 mrt 2021 11:51 (CET)

Met eeuwen van 1901-2000 en 2001-2100 en jaren 90 van 1990-1999 en jaren 0 van 2000-2009 zijn de jaren 0 verdeeld over twee eeuwen. Er is dan geen hiërarchische indeling. - Patrick (overleg) 12 mrt 2021 13:40 (CET)

Jaren, maanden en dagen zijn hiërarchisch ingedeeld, met weken erbij is er geen hiërarchische indeling omdat een week verdeeld kan zijn over twee maanden en zelfs twee jaren. - Patrick (overleg) 12 mrt 2021 14:27 (CET)

Nederlandse versie van het plaatje op de Engelstalige wikipedia

Nederlandstalige versie:

Strikt versus ISO8601

Jaar	2 v.Chr.	1 v.Chr.	1	2	...	99	100	101	102	...	199	200	201	202	...	1899	1900	1901	1902	...	1999	2000	2001	2002	...	2099	2100	2101	2102	...
Strikt	1e eeuw v.Chr.		1e eeuw					2e eeuw					3e eeuw		...	19e eeuw		20e eeuw					21e eeuw					22e eeuw		...
ISO8601	1e eeuw v.Chr.		1e eeuw				2e eeuw					3e eeuw			...	19e eeuw	20e eeuw					21e eeuw					22e eeuw			...

Bob.v.R (overleg) 14 mrt 2021 02:13 (CET)

Het plaatje klopt in zoverre niet dat de jaren 1 - 99 geen eeuw vormen. Het is dan ook de vraag of ISO 8601 dat zo noemt. Madyno (overleg) 14 mrt 2021 22:01 (CET)

Goed punt. In het artikel ISO 8601 staat: "Hoewel in de gebruikelijke jaartelling geen jaar 0 voorkomt, heeft volgens de standaard ISO 8601 het jaar 1 v. Chr. het jaartal 0000." En het Engelstalige artikel over ISO 8601 merkt op: "by convention 1 BC is labelled +0000, 2 BC is labeled −0001, and so on". Dus dan zouden we uitkomen op:

Strikt versus ISO 8601

Jaar	3 v.Chr.	2 v.Chr.	1 v.Chr.	1	2	...	99	100	101	102	...	199	200	201	202	...	1899	1900	1901	1902	...	1999	2000	2001	2002	...	2099	2100	2101	2102	...
Strikt	1e eeuw v.Chr.			1e eeuw					2e eeuw					3e eeuw		...	19e eeuw		20e eeuw					21e eeuw					22e eeuw		...
ISO 8601	1e eeuw v.Chr.		1e eeuw					2e eeuw					3e eeuw			...	19e eeuw	20e eeuw					21e eeuw					22e eeuw			...

Bob.v.R (overleg) 15 mrt 2021 00:41 (CET)

Volgens het principe van 3.1.3.7, representation with reduced precision, zou "eeuw 20" i.p.v. "21e eeuw" (enz.) passender zijn, vooral in zo'n diagram waarin de relatie met "21e eeuw" toch al duidelijk is. - Patrick (overleg) 15 mrt 2021 07:46 (CET)

Zou ik ook logischer vinden, maar ja, logica is in dit soort discussies meestal niet leidend. Wat nu 2e eeuw heet in de systematiek van ISO zou dan eeuw 1 worden, logisch, want het is de eerste dergelijke eeuw. Wat nu 1e eeuw heet werd dan eeuw 0, geheel in lijn met het systeem. Madyno (overleg) 15 mrt 2021 11:37 (CET)

Dan maak ik jullie graag even attent op 3.1.2.23 Bob.v.R (overleg) 15 mrt 2021 11:53 (CET)

Wat speciaal?

3.1.2.23

century

time scale unit (3.1.1.7) of 100 calendar years (3.1.2.21)duration (3.1.1.8), beginning with a year whose year number is divisible without remainder by 100

EXAMPLE

The 19th century covers the years 1800 through 1899. Note 1 to entry: Century is also used to refer to an arbitrary duration of 100 years, however century is not used as such in this document. Madyno (overleg) 15 mrt 2021 13:12 (CET)

Patrick zegt hierboven: "... zou "eeuw 20" i.p.v. "21e eeuw" (enz.) passender zijn". Dat blijkt dus niet het geval, want ISO 8601 heeft het wel degelijk over "The 19th century". Bob.v.R (overleg) 15 mrt 2021 13:38 (CET)

Ik denk dat Patrick alleen maar zegt dat in het ISO-systeem 19e eeuw logischer is voor de jatren 1900-1999 dan 20e. Dat vind ik trouwens ook. Je zou ook kunnen spreken van de jaren 1900. Madyno (overleg) 15 mrt 2021 16:25 (CET)

Een complicatie bij jaren 1900 is wel dat het ook een decennium kan zijn. - Patrick (overleg) 15 mrt 2021 19:31 (CET)

Ik weet wat: het 1900-centennium. Madyno (overleg) 15 mrt 2021 19:40 (CET)

ISO 8601 zegt: "The 19th century covers the years 1800 through 1899." dus dat lijkt me geheel duidelijk, los van of wij dat logisch vinden of niet (maar ik vind het niet onlogisch). Bob.v.R (overleg) 15 mrt 2021 19:55 (CET)

┌────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────┘ Kun jij dan uitleggen welke die andere 18 eeuwen zijn? Madyno (overleg) 15 mrt 2021 22:38 (CET)

Het gaat er niet of ISO 8601 'gelijk heeft' of niet. ISO is een toonaangevende organisatie en wikipedia geeft zo duidelijk mogelijk weer wat de overeenkomsten en verschillen zijn tussen 'strikt' en ISO 8601. Het is niet aan ons om te gaan beweren dat ISO 8601 'geen gelijk heeft' of iets dergelijks. Antwoord op jouw retorische vraag: dat moet als het goed is blijken uit het plaatje. Bob.v.R (overleg) 16 mrt 2021 00:31 (CET)

Ik zeg ook niet zoiets als zou ISO niet gelijk hebben. Ik reageer op jouw opmerking dat jij het logisch (niet onlogisch) vindt dat de jaren 1800-1899 de 19e eeuw genoemd worden. Antwoord op mijn retorische(?) vraag? Uit het plaatje blijkt niet welke de 18 eeuwen zijn die voorafgaan aan de 19e. In het plaatje staan er 19: 1e eeuw v.Chr., 1e eeuw, ..., 18e eeuw (impliciet). Het is blijkbaar niet goed. Vermoedelijk zijn er nog veel meer. De vraag van mij komt er dus op neer wat de logica is om de 1e eeuw zo te noemen. Madyno (overleg) 16 mrt 2021 10:34 (CET)

Ik had tussen haakjes gezet het niet onlogisch te vinden. Bewust tussen haakjes, omdat het voor de discussie geen verschil maakt(!). De eerste eeuw ziet er bij ISO 8601 wat vreemd uit, maar het zijn (althans in de 2e versie van het plaatje) toch wel 100 jaar, die weliswaar niet alle 100 na Christus zijn. Daarom is deze invalshoek inderdaad niet 'strikt' te noemen. Het zijn de jaren die door ISO worden genummerd van 0000 t/m 0099, dus het is de eerste 'ISO-eeuw'. In het plaatje zou eventueel bij ISO de term 'eerste eeuw' tussen quotes kunnen worden gezet om dit extra te accentueren. Bob.v.R (overleg) 16 mrt 2021 11:57 (CET)

Dat weet ik uiteraard allemaal ook wel. Maar juist daarom vind ik het niet logisch. Namelijk om de 100 jaren 00-99 die samen niet de eerste eeuw vormen, toch zo te noemen. Jij zegt wel: het is de eerste ISO-eeuw, maar dat is nog maar de vraag. De eeuw (-99)-(-01) is dan eerder dan de eerste? Madyno (overleg) 16 mrt 2021 14:12 (CET)

Jij weet het, en wij weten dat jij het weet, daarom noemde ik jouw vragen ook retorisch. Misschien kunnen we daarom het serieuze deel als afgehandeld beschouwen en dan onder een apart kopje voortgaan (bij voldoende belangstelling) met filosofisch/retorische bespiegelingen? Bob.v.R (overleg) 16 mrt 2021 16:24 (CET)

De periode (-99)-(-01) is overigens sowieso geen eeuw, dus dat scheelt weer in de discussie. :-) Maar nog even een serieuzere opmerking over het plaatje: in versie 2 haal ik nu de interne koppelingen weg bij de ISO-invalshoek, omdat die koppelingen verwijzen naar de strikte eeuwen en niet naar de ISO-eeuwen. Bob.v.R (overleg) 16 mrt 2021 16:34 (CET)

┌────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────┘ Inderdaad, ik schreef dat gedachteloois op, maar de eeuw vóór de eeuw 00-99 moet in deze systematiek bestaan uit de jaren (-0100)-(-0001) en daaraan voorafgaand (-0200)-(-0101). Deze eeuwen beginnen natuurlijk bij een rond jaartal, maar helaas beginnen de jaartallen niet met hetzelfde tweecijferig getal.Madyno (overleg) 16 mrt 2021 23:40 (CET)

Klopt. En een eeuw waarvan 99 van de 100 jaren vallen na het nulpunt van de Christelijke jaartelling aanmerken als 'eerste eeuw' (zoals ISO doet) is m.i. goed te volgen, maar het is, inderdaad, niet 'strikt'. Bob.v.R (overleg) 17 mrt 2021 00:07 (CET)

Voor de 10.000 jaar vóór het jaar 0000 zou ook gebruik gemaakt kunnen worden van een negatief millenniumnummer op de plaats van het eerste cijfer. Eeuw -2 die loopt van -0200 tot en met -0101 wordt dan geschreven eeuw (-1)8, die loopt van (-1)800 tot en met (-1)899. Een andere mogelijkheid is het gebruik van een vast 10.000-tal (-1), zodat het wordt eeuw (-1)98, die loopt van (-1)9800 tot en met (-1)9899. - Patrick (overleg) 17 mrt 2021 02:32 (CET)

Er kan ongetwijfeld heel veel, maar het gaat nu vooral om de twee met bronnen onderbouwbare mogelijkheden. En daar zouden we het m.i. ook toe moeten beperken. Bob.v.R (overleg) 17 mrt 2021 02:56 (CET)

Eigenlijk zou in het diagram ook het jaartal 0000 conform ISO moeten staan.Madyno (overleg) 29 mrt 2021 23:57 (CEST)