Overleg:Standaardnederlands

Welk diallect?

Weet iemand welk Nederlands dialect is verkozen tot standaardnederlands? Dit is wel handig om op deze pagina te vermelden. Magnentius 29 mei 2004 16:10 (CEST)

kijk eens op http://taal.phileon.nl/taalkaarten.php – De voorgaande bijdrage werd geplaatst door 213.201.169.170 (overleg · bijdragen) 26 aug 2004 10:56

Standaardnederlands is gebaseerd op de taal van de Statenbijbel. En het Nederlands van de bijbel is voor een groot stuk gebaseerd op de Brabantse dialecten (vandaar bijvoorbeeld het gebruik van het voornaamwoord gij). Het hertogdom Brabant was voor de Honderdjarige Oorlog immers het belangrijkste gewest in de Nederlanden. Na de val van Antwerpen werd Holland het belangrijkste gewest, maar het prestige van het Brabants was toen nog groot genoeg om de bijbelvertaling op de Brabantse dialecten te baseren.

De Standaardnederlandse spreektaal is echter gebaseerd op het Hollands. En naarmate meer elementen van de spreektaal in de schrijftaal werden opgenomen (bijvoorbeeld: gij wordt jij of manneken wordt mannetje), werd de Standaardnederlandse schrijftaal ook Hollandser. Het is daarom dat veel oorspronkelijk Brabantse woorden vandaag vaak nogal schrijftalig klinken, terwijl de Hollandse veel gewoner klinken. Bijvoorbeeld werpen tegenover gooien of gelijk tegenover zoals.

Het Standaardnederlands is dus gebaseerd op het Brabants met Hollandse spreektaalelementen.

Over het algemeen wordt trouwens gezegd dat het dialect van Haarlem het dichtste bij het Standaardnederlands staat.

Heer van Robaais 29 jun 2006 09:28 (CEST)

Vóór 1500 was het Vlaams (dat toen nog sterke Westvlaamse trekken had) het toonaangevende dialect in het Dietsche gebied. De "Brabantse" standaardschrijftaal van de Statenbijbel was daarom ook niet vrij van Vlaamse invloeden, die echter vaak niet meer als zodanig herkend worden omdat ze algemeen ingang hebben gevonden in het Hollands en Brabants.

Van de 5 hoofddialectgroepen van het Nederlands hebben dus alleen het Nedersaksisch en Limburgs een zeer geringe bijdrage geleverd aan het Standaardnederlands. Een van de weinige uitzonderingen is het woord "onbeschoft", eigenlijk de Groningse variant van "onbeschaafd", dat een plaats in de standaardtaal kon krijgen omdat de betekenis een nuanceverschil kreeg met het standaardwoord.

Lignomontanus 24 aug 2006 16:24 (CEST)

Nog te doen

• Concrete referenties naar de werken van de Taalunie opnemen
• Site OCenW checken voor aanvullende informatie
• Geen rol overheid Suriname en Antillen in de Taalunie?
• Interessante informatie op http://cf.hum.uva.nl/poldernederlands/abn_nederlands/rehabilitatie.html. Misschien hier wat van verwerken in het artikel. – De voorgaande bijdrage werd geplaatst door Rene Pijlman (overleg · bijdragen) 21 apr 2003 00:47

ABN

Deze aanduiding (ABN) is in onbruik geraakt

Daar ben ik niet zo zeker van. De term ABN of AN is meer gebruikt dan "Standaardnederlands" heb ik de indruk. Giskart 5 mei 2003 00:51 (CEST)

Ja, zeker nog in de volksmond... Puckly 16 apr 2004 22:23 (CEST)

"Beschaafd" in Algemeen beschaafd Nederlands zegt niets over de spreker, maar alles over de gebruikte taal. Je kunt (kan) een ander soort Nederlands (of Hollands) spreken, zonder onbeschaafd te zijn. We kunnen (kannen?) dus rustig spreken over ABN, zonder beledigend te zijn (wezen).– De voorgaande bijdrage werd geplaatst door 82.72.216.95 (overleg · bijdragen) 26 jul 2005 11:20

Flevoland

Kan er iemand vertellen wat er gebeurd is met de provincie Flevoland op de taalkaart?– De voorgaande bijdrage werd geplaatst door 164.140.155.143 (overleg · bijdragen) 5 feb 2008 13:41

Waar heb je het in vredesnaam over? EdY 5 feb 2008 12:51 (CET)

De anoniem bedoelt hoogstwaarschijlijk http://taal.phileon.nl/kaart/hoppenbrouwers.php#ffm , een subpagina van de bovenste link op dit overleg. aleichem _groeten 5 feb 2008 13:02 (CET)

Precies! – De voorgaande bijdrage werd geplaatst door 164.140.155.143 (overleg · bijdragen) 13 feb 2008 13:23

<offtopic>Beste anoniem, ondertekenen doe je door 4 tildes achter elkaar te plaatsen: ~~~~. Lexw 13 feb 2008 12:27 (CET)

Misschien wel eens opgelet bij aardrijkskunde? Flevoland is wettelijk ontstaan op 27 juni 1985!!!! – De voorgaande bijdrage werd geplaatst door Tulpenbloem (overleg · bijdragen) 9 jun 2008 19:50

Die kaart dateert uit 2011, gebaseerd op onderzoek uit de jaren tachtig, en de Flevopolders bestaan al iets langer dan de provincie. Belangrijker is denk ik dat de polders geen eigen dialect hebben omdat de bevolking geheel uit immigranten uit andere delen van het land bestaat. Zie Nederlands in de IJsselmeerpolders.

De zinnen over Haarlems versus Drontens met het woord 'echter' in dít artikel vind ik enigszins dubieus: er is geen echte tegenstelling, want het idee over Haarlems ontstond in de tijd dat Dronten nog lang niet bestond. Bever (overleg) 24 sep 2016 14:00 (CEST)

Invoer ABN

ABN is toch ingevoerd tijdens de regeerperiode van Lodewijk Napoleon Bonaparte? Op een gegeven moment zouden streektalen en dialecten verboden zijn ten gunste van ABN? --BlueKnight 30 dec 2008 07:25 (CET)

In 1806 kwam er een nationale wet voor openbaar lager onderwijs, inderdaad onder Lodewijk Napoleon maar al voorbereid tijdens de Bataafse Republiek door Johannes van der Palm. Daarbij werd uitgegaan van de nationale taal. Zo raadden de schoolopzieners de onderwijzers aan om met hun leerlingen alleen (Standaard-)Nederlands te spreken en niet bijv. Fries en ook hun leerlingen te verbieden om onderling dialect te spreken. Er was nog geen leerplicht, dus niet alle kinderen volgden het nieuwe onderwijs (60-80% van de jongens en 40-60% van de meisjes in 1826). Bron: Hans Knippenberg & Ben de Pater, De eenwording van Nederland, p. 136-139 en p. 169-174.

Daarnaast was er de invoering van de Spelling-Siegenbeek. Dit alles heeft natuurlijk bijgedragen aan de opkomst van de standaardtaal, maar dit was een geleidelijk proces. Al veel langer was zich in de elite een gemeenschappelijke taal gaan vormen, anderzijds bleven mensen nog lang dialect spreken. Afgezien van de scholen was er denk ik geen sprake van een verbod. Bever (overleg) 21 mei 2020 01:18 (CEST)

Fries

Het Fries wordt hier genoemd als streektaal. Omdat het Fries al sinds jaar en dag een woordenlijst en grammatica kent heeft het Fries de status van een taal. Anders dan de streektalen, is het Fries (formeel) gelijkwaardig aan het Nederlands. Bjamri 24 apr 2009 12:35 (CEST)

Rol van Taalunie

De 2e en laatste alinea van de intro gaat nu vrij uitgebreid in op de rol van de Taalunie. Het lijkt bijna alsof het Standaardnederlands een product van de Taalunie is. Het is echter in de loop der eeuwen ontstaan en heeft zich steeds aangepast door een samenspel van schrijvers-als-taalgebruiker, schrijvers óver taal (taaladviseurs) en leraren. In de betekenis 'verzorgd Nederlands' is het dan ook niet strikt af te bakenen.

Heden ten dage zijn er allerlei taaladviseurs en zeker als het niet om spelling gaat maar om grammatica of stijl, volgen die niet per se de Taalunie, eerder geeft de Taalunie adviezen op basis van wat de consensus is onder neerlandici, als men die kan vinden. Standaardwerken als de ANS voor grammatica en de Van Dale voor woordenschat zijn niet van de Taalunie en zijn eerder descriptief dan prescriptief.

Met de passage over de Taalunie is op zich niet veel mis, maar door de positie in de intro en het ontbreken van bovenstaande context, krijgt deze te veel gewicht, waardoor je zou kunnen denken dat de rol vergelijkbaar is met die van de academiën in sommige landen vroeger. Bever (overleg) 20 mei 2020 23:17 (CEST)

Standaardnederlands ←→ Algemeen (Beschaafd) Nederlands

Moet uit het artikel impliciet blijken dat met het Standaardnederlands hetzelfde wordt bedoeld als met het Algemeen (Beschaafd) Nederlands, met name het Algemeen Nederlands? Ik zie het nergens expliciet vermeld staan in het artikel (en het antwoord op die vraag weet ook ik niet). – De voorgaande bijdrage werd geplaatst door 85.144.109.36 (overleg · bijdragen) 13 mrt 2023 om 14:10 PS: Wil je voortaan alsjeblieft op overlegpagina's ondertekenen met vier tildes (~~~~)? Er wordt dan automatisch een link naar je gebruikerspagina geplaatst.

Maar ik heb geen gebruikerspagina! – De voorgaande bijdrage werd geplaatst door 85.144.109.36 (overleg · bijdragen) 13 mrt 2023 om 15:02

Evengoed is het fijn voor overige gebruikers om meteen te zien wanneer het bericht geplaatst is, en vanuit welk Wiki-account (of IP-adres, zoals in jouw geval). Dus toch graag doen! :-) Laurier (overleg) 13 mrt 2023 15:43 (CET)

Status van het Standaardnederlands

Is het gebruik van Standaardnederlands wel verplicht in scholen in België? In België vallen scholen die gesubsideerd worden door de overheid onder de onderwijstaalwet van 1963. Die wet bepaalt Nederlands als voertaal in scholen in het Nederlandstalige grondgebied. Deze wet maakt geen vermelding van een standaardtaal. Tom Igodt (overleg) 4 nov 2023 16:19 (CET)