Deze pagina geeft een overzicht van alle uitgelichte artikels en/of afbeeldingen op het portaal Mexico. Voor elke week van het jaar is er zo'n artikel en/of afbeelding. Voel u vrij om deze te bewerken door de bijhorende bewerk-link te volgen.
Uitgelicht deze week (46)
Himno Nacional Mexicano is het volkslied van Mexico. Het werd geschreven door Francisco González Bocanegra op de muziek van de Catalaan Jaime Nunó. Het lied werd in 1854 het volkslied, nadat het een door president Antonio López de Santa Anna uitgeschreven wedstrijd had gewonnen. Na het omverwerpen van Santa Anna werden een paar coupletten die naar hem ("de onsterfelijke krijger van Zempoala") verwezen geschrapt. Af en toe gaan er stemmen op om het oorlogszuchtige karakter van het volkslied wat af te zwakken. Tot op heden heeft de traditie echter stand gehouden.
De Revillagigedo-eilanden vormen een archipel bestaande uit vier eilanden en behoren tot Mexico. De eilanden werden in 1533 ontdekt door Hernando de Grijalva. Ze kregen aan het eind van de achttiende eeuw hun huidige naam, toen ze genoemd werden naar vicekoning Revilla Gigedo de jongere. Socorro is het grootste en tevens hoogste eiland van de archipel; de vulkaan Evermann bereikt een hoogte van 1130 meter. De andere eilanden zijn Clarión, San Benedicto en Roca Partida, dat niet meer is dan een rotsblok. Alleen Socorro en Clarión zijn bewoond, op deze eilanden zijn marinebases gevestigd. Vanwege de unieke ecologie zijn de Revillagigedo-eilanden als biosfeerreservaat aangewezen.
De decena trágica (tragische tiendaagse) was een staatsgreep gepleegd door generaal Victoriano Huerta in 1913. Nadat conservatieve troepen Félix Díaz uit de gevangenis hadden bevrijd vonden er tien dagen lang hevige gevechten plaats in Mexico-stad tussen aanhangers van Díaz en het regeringsleger geleid door Huerta. Het bleek echter dat Huerta een samenzwering had gesmeed met Díaz; nadat de meeste regeringsgetrouwe troepen waren gesneuveld, liet hij president Francisco I. Madero (afbeelding) gevangennemen en dwong hem tot aftreden. Vier dagen later werden Madero en zijn vicepresident Pino Suárez of laffe wijze vermoord. De decena trágica zorgde voor een schokgolf in Mexico, zelfs Madero's tegenstanders waren verontwaardigd over het verraad van Huerta. De staatsgreep leidde een nieuwe bloedige fase in de Mexicaanse Revolutie, waarbij Huerta uiteindelijk het onderspit moest delven tegen Carranza.
Jalisco is een deelstaat in het westen van Mexico. De hoofdstad van Jalisco is Guadalajara. Deze stad werd in 1532 gesticht door de Spaanse veroveraar "bloederige" Guzmán en is de economische motor van West-Mexico. Andere steden zijn Zapopan, Ciudad Guzmán en de bekende badplaats Puerto Vallarta. Jalisco staat bekend als een rooms-katholiek bolwerk; tijdens de Cristero-oorlog werd hier dan ook hevig gevochten. Veel dingen die als typisch Mexicaans beschouwd worden, zoals tequila, de sombrero en mariachimuziek, komen oorspronkelijk uit Jalisco.
De Slag om Chapultepec was een van de laatste veldslagen uit de Mexicaans-Amerikaanse Oorlog. Deze was deel van de slag om Mexico-stad en werd gevochten in september 1847. De Amerikaanse generaal Winfield Scott wist Nicolás Bravo te verslaan, die na afloop van de slag gevangen werd genomen. De slag verliep voor de Mexicanen zo dramatisch dat president Santa Anna zou hebben opgemerkt dat God een Yankee is. De slag wordt vooral herinnerd vanwege de Niños Héroes, jonge soldaten die zich weigerden terug te trekken toen Bravo daar opdracht voor gaf om te sterven voor hun land. De laatste van hen zou zich in een Mexicaanse vlag hebben gewikkeld en van de toren op de heuvel Chapultepec af zijn gesprongen.
Onze-Lieve-Vrouw van Guadalupe is de beschermheilige van Mexico. In 1531 zou zij zijn verschenen aan de indiaan Juan Diego, en zou in zijn taal tot hem hebben gesproken. Hoewel de vraag of er werkelijk een Mariaverschijning heeft plaatsgevonden omstreden is (zelfs onder katholieken) is zij uitgegroeid tot hét symbool van Mexico. Nobelprijswinnaar Octavio Paz heeft zelfs eens gezegd dat Mexicanen slechts vertrouwen hebben in de Nationale Loterij en in de Maagd van Guadalupe. De Maagd van Guadalupe wordt niet alleen gebruikt door katholieken maar ook door nationalisten en zelfs socialisten. De verering van de Maagd van Guadalupe wordt gezien als een voortzetting van de verering van de Azteekse godin Tonantzin.
De charro is een typisch Mexicaanse ruiter. Hij wordt wel gezien als de Mexicaanse variant van de Amerikaanse cowboy, hoewel het volgens veel Mexicanen andersom is. Charro's vinden hun oorsprong in de charreada, de Mexicaanse variant op rodeo, die beoefend werd door de bekwaamste paardrijders op de haciënda's. De charro geldt als de archetypische Mexicaan, en wordt geassocieerd met mariachimuziek, koppigheid, nationalisme en machismo. In de jaren 50 werden acteurs als Pedro Infante en Jorge Negrete nationale helden vanwege hun films waarin zij zingende charro's vertolkten. In de vakbeweging is een charro een vakbondsleider die niet de belangen van de werknemers maar van de overheid vertegenwoordigt.
Chihuahua is een deelstaat in het noorden van Mexico. De hoofdstad heet eveneens Chihuahua, maar de grootste stad is Ciudad Juárez. Deze stad is gelegen aan de grens met de Verenigde Staten en de laatste jaren vooral bekend vanwege het schrikbarend hoge aantal moorden op vrouwen. Met haar woestijnen en revolutionaire verleden is het een typisch Mexicaanse staat. De belangrijkste toeristenattractie van Chihuahua is de spectaculaire Koperkloof in het westen van de staat, waar de CHEPE-spoorlijn doorheen voert.
Tina Modotti was een Italiaans-Mexicaans fotografe, actrice en communistisch activiste. Op 28-jarige leeftijd kwam zij naar Mexico-stad, waar zij terechtkwam in het bohemiénsleven van de hoofdstad. Ze werkte als fotografe en was actief in de communistische partij totdat zij voor de Mexicaanse regering te lastig werd en het land werd uitgezet. Ze kwam terecht in Europa en was onder andere aanwezig bij de Spaanse burgeroorlog totdat ze naar Mexico kon terugkeren. Modotti overleed in 1942, mogelijk nadat ze was vergiftigd door een Stalinistische agent.
San Cristóbal Ecatepec in de gemeente Ecatepec de Morelos, kortweg Ecatepec, is een deel van de agglomeratie Mexico-Stad en hoort bij de deelstaat Mexico. Met 1,65 miljoen inwoners was de gemeente in 2020 naar inwonertal de vijfde van het land. Een groot deel is gebouwd op de bodem van het voormalige Texcocomeer en bestaat uit sloppenwijken. De gemeente is vernoemd naar de onafhankelijkheidsstrijder José María Morelos die er in 1815 werd gefusilleerd. Sinds 1995 is het een bisschopszetel.
Expropiación Petrolera is de naam die in Mexico wordt gegeven aan de nationalisering van de olie-industrie door president Lázaro Cárdenas op 18 maart 1938. Achttien maart is een nationale feestdag in Mexico. Cárdenas kondigde de nationalisering aan, nadat buitenlandse oliebedrijven zich weigerden te houden aan de Mexicaanse arbeidswetten. De nationalisering leidde tot een golf van nationale trots, de oprichting van het staatsoliebedrijf PEMEX en een verbreking van de diplomatieke betrekkingen door de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Nederland.
De sombrero is een Mexicaans type hoed. In het Spaans is elke hoed met een rand een sombrero en daarom heet dit type hoed in Spanje een sombrero mexicano en in Mexico een sombrero de charro.
Doorgaans zijn sombrero's gemaakt van stro of vilt. De naam is afkomstig van het Spaanse woord sombra, dat schaduw betekent. Sombrero's werden dan ook oorspronkelijk gedragen door veldarbeiders als bescherming tegen de zon. Inmiddels is de sombrero onderdeel van het typisch mexicaanse mariachikostuum en een toeristisch symbool voor Mexico.
Tijuana is een stad van 1,8 miljoen inwoners (2020) in het uiterste noordwesten van Mexico, in de deelstaat Baja California. Het is de hoofdstad van de gemeente Tijuana dat met 1,9 miljoen inwoners de grootste gemeente van Mexico is. Tijuana ligt even ten zuiden van San Diego en vormt met deze stad een bi-nationale urbane agglomeratie van ongeveer 5 miljoen inwoners. De grensovergang bij San Ysidro tussen San Diego en Tijuana is een van de drukste grensovergangen ter wereld. In het westen grenst Tijuana aan de Grote Oceaan.
Tijuana was de plaats waar chefkok Caesar Cardini zijn restaurant had en waar de eerste Caesarsalade werd opgediend.
Antonio López de Santa Anna was tussen 1833 en 1855 minstens zes keer President van Mexico. Hij wisselde gemakkelijk en vaak van ideologie en alliantie. Tijdens de Mexicaanse onafhankelijkheidsoorlog steunde hij eerst de Spanjaarden, daarna liep hij over naar Augustín de Iturbide. In 1823 sloot hij zich aan bij het plan van Casa Mata waarbij Iturbide omver werd geworpen. Tijdens de gebakoorlog tegen de Fransen in 1838 verloor hij een been, dat hij met militaire eer liet begraven in Mexico-stad. Tijdens officiële optochten verscheen Santa Anna sindsdien altijd met zijn houten been over zijn schouder, om te laten zien wat hij wel niet had opgeofferd voor zijn land. Toen Santa Anna weer eens werd afgezet, werd het grafmonument voor zijn been door de bevolking verwoest en zijn been ontvreemd. Hij wordt vooral herinnerd als de man die ervoor verantwoordelijk is dat Mexico grote delen van het grondgebied kwijtraakte aan de Verenigde Staten. Tussen 1853 en 1855 regeerde hij voor het laatst. Hij leefde 20 jaar in ballingschap voor hij terug mocht keren naar Mexico. Hij stierf in 1876 in vergetelheid en als arme man in Mexico-stad.
Het Belgisch legioen (1864-1867), ook wel het Régiment Impératrice-Charlotte, was een expeditiekorps van 1500 Belgische vrijwilligers dat in 1864 werd gevormd en vocht aan de zijde van de keizerlijken tijdens de Franse interventie in Mexico. Het regiment stond onder leiding van Alfred van der Smissen. Op 3 april 1865 nam het regiment de stad Tacámbaro in om het te verdedigen tegen het leger van Benito Juárez. Enkele tientallen vrijwilligers uit Oudenaarde en Leopoldsburg kwamen hierbij om het leven. Het Monument van Tacambaro op het gelijknamige Tacambaroplein in Oudenaarde werd opgericht ter nagedachtenis.
De Cristero-oorlog (Spaans: Guerra Cristera) of Cristiada was een burgeroorlog in Mexico tussen de regering enerzijds en de cristeros, rooms-katholieke rebellen, anderzijds. De cristero-oorlog duurde van 1926 tot 1929.
Het conflict tussen kerk en staat sluimerde al sinds het invoeren van de Mexicaanse grondwet van 1917, waar een aantal anti-kerkelijke elementen in voorkwamen. De Cristero-oorlog was bijzonder bloedig en door beide zijden werden ontzettende wreedheden begaan. In totaal kostte de oorlog aan 10.000 tot 90.000 mensen het leven.
Het EZLN wordt wel aangeduid als de eerste anti-/andersglobalistische beweging. Tegenwoordig gebruikt de beweging voornamelijk vreedzaam politiek activisme om haar doelstellingen, autonomie voor de inheemse bevolking en afschaffing van het neoliberaal kapitalisme, te bewerkstelligen.
Spaans (Spaans: español) of Castiliaans (castellano) is een Romaanse taal en is een van de meest gesproken talen ter wereld. In vele bronnen en statistieken wordt aangevoerd dat Spaans door meer dan 400 miljoen mensen wordt gesproken, maar dat is slechts ten dele waar: voor velen van hen is niet het Spaans, maar een andere in- of uitheemse taal de moedertaal. De meeste sprekers van het Spaans leven in Latijns-Amerika.
In Mexico heeft ruim 90% van de bevolking het Spaans als moedertaal en wordt het door 97% van de bevolking verstaan. Daarmee is Mexico het land met het grootste aantal Spaanstaligen ter wereld. Het Spaans is de facto de officiële landstaal. Het Mexicaans-Spaans kenmerkt zich onder ander door het nadrukkelijk uitspreken van onbeklemde medeklinkers en de vele leenwoorden uit het Nahuatl. De kaart hiernaast geeft een beeld van regionale verschillen binnen het Mexicaans-Spaans.
Lázaro Cárdenas del Río (Jiquilpan, 21 mei 1895 – Mexico-Stad, 21 oktober 1970) was een Mexicaans politicus en militair. Hij was President van Mexico van 1934 tot 1940. Cárdenas was een buitengewoon charismatisch staatsman, en geldt als een van de populairste presidenten die Mexico ooit gehad heeft. Verschillende steden in het hele land zijn naar hem genoemd, waarvan Lázaro Cárdenas in Michoacán de grootste is.
Cárdenas overleed aan kanker in 1970. Per testament liet hij zijn huis na aan de UNESCO, om er een school te vestigen.
Quintana Roo is een van de 31 Staten van Mexico en ligt geheel op het schiereiland Yucatán. De staat grenst in het noorden en het westen aan de Mexicaanse staten Yucatán en Campeche, en in het zuiden aan de landen Guatemala en Belize. Ten oosten van de staat ligt de Caraïbische Zee. Quintana Roo heeft een oppervlakte van 50.350 km² en 1.857.985 inwoners (2020).
De hoofdstad van Quintana Roo is Chetumal, maar de bekendste plaatsen zijn waarschijnlijk de badplaatsen Cancún en Playa del Carmen. Bovendien bevinden zich een groot aantal Maya-ruïnesteden, zoals Cobá, Kohunlich en Tulum zich in Quintana Roo. Ook het natuurreservaat Sian Ka'an valt onder Quintana Roo.
Cancún is een stad in het uiterste zuidoosten van Mexico, gelegen op het schiereiland Yucatán in de staat Quintana Roo. De stad heeft een kleine 900.000 inwoners en is wereldbekend als toeristenoord.
Tot de jaren '50 van de twintigste eeuw was Cancún een onbetekenend plaatsje op een eiland vlakbij de kust, met enige visserij en een aantal Maya-ruïnes. De Mexicaanse regering en internationale investeerders besloten echter Cancún tot toeristenoord te ontwikkelen. Het werd door een dam met het vasteland verbonden en er werd een internationale luchthaven aangelegd. Vanaf de jaren zestig begon Cancún snel te groeien.
Tegenwoordig is Cancún een grote stad, waarvan het grootste gedeelte op het vasteland gevestigd is.
Cancún wordt jaarlijks bezocht door drie miljoen toeristen, de meerderheid afkomstig uit de Verenigde Staten.
De "Cancunenses" zijn mensen die in Cancún wonen en komen uit alle windstreken, voornamelijk uit de rest van Mexico, Verenigde Staten en Canada, maar ook zijn er Duitsers, Spanjaarden, Belgen en Nederlanders te vinden.
Yucatán is een staat in het oosten van Mexico. Het is gelegen op het gelijknamige schiereiland, en grenst aan de staten Campeche en Quintana Roo. In de Post-Klassieke Periode van het Pre-Columbiaanse Tijdperk vormde Yucatán het kernland van de Mayabeschaving, en de ruïnes van Chichén Itzá en Mayapan trekken ook vandaag de dag nog duizenden bezoekers. In 1542 werd Yucatán veroverd door Francisco de Montejo, bijgenaamd "El Adelantado", die de huidige hoofdstad Mérida stichtte. De negentiende eeuw was een rumoerige periode, waarin Yucatán zich onafhankelijk verklaarde, en later de Mayabevolking de blanken goeddeels verdreven. Aan het eind van de negentiende eeuw bloeide de Yucateekse economie, en was het 's werelds grootste exporteur van de vezel henequén.
De Nationale Autonome Universiteit van Mexico (UNAM) is de grootste universiteit van Mexico. De UNAM is tevens de grootste, en een van de meeste gerenommeerde universiteiten van Latijns-Amerika. De universiteit werd in 1553 gesticht als Keizerlijke en Pauselijke Universiteit van Mexico en is daarmee de oudste universiteit van het Amerikaanse vasteland. In 1910 kreeg de universiteit haar huidige naam. De UNAM is een broeinest van politieke activiteit. Veel invloedrijke politici en analisten zijn van de universiteit afkomstig. De UNAM is dan ook verschillende keren het toneel geweest van stakingen of opstootjes, waarvan die van 1968, die eindigde in een bloedbad, het meest berucht is. Onder de UNAM-alumni bevinden zich drie Nobelprijswinnaars: Alfonso García Robles (vrede), Octavio Paz (literatuur) en Mario Molina (scheikunde).
Mexico-Stad, vaak gewoon Mexico genoemd, is de hoofdstad van Mexico. Mexico-Stad is een van de grootste steden ter wereld. De stad, tot 2017 Federaal District genaamd, telt 16 gemeentes met in totaal 8,9 miljoen inwoners. De agglomeratie, waarin voorsteden die bij de deelstaat Mexico horen, telt ruim 23 miljoen inwoners. De stad werd in 1325 als Tenochtitlan door de Azteken gesticht. Op haar hoogtepunt had Tenochtitlan 200.000 tot 300.000 inwoners, op Parijs en Constantinopel na de grootste stad ter wereld.
In 1519 bereikte de Spaanse conquistadorHernán Cortés de stad. Na eerst vriendelijk te zijn ontvangen werd hij later de stad uitgejaagd waarna hij de stad belegerde. Na de verovering werd het de hoofdstad van het onderkoninkrijk Nieuw-Spanje en na 1821 van het onafhankelijke Mexico. In de twintigste eeuw begon het inwonertal fors te groeien, en het was zelfs een tijdlang de grootste stad ter wereld. In 1968 werden de Olympische Spelen in Mexico-Stad georganiseerd.
Cholula is een stad in de deelstaat Puebla. In het oude Meso-Amerika was het al voor het begin van de christelijke jaartelling een belangrijk religieus centrum. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Teotihuacán is de stad nooit vernietigd, waardoor nog ten tijde van de Azteken vorsten werden ingehuldigd in Cholula. Met een geschatte bevolking van 100.000 mensen was het ten tijde van de komst van de Spanjaarden de op een na grootste stad van Centraal-Mexico. De Spaanse veroveraar Cortés richtte op zijn doortocht in Cholula een bloedbad aan. In Cholula bevindt zich de Grote Piramide van Cholula. Deze gigantische piramide heeft een oppervlakte van 450 bij 450 meter, en een hoogte van 66 meter, waarmee het qua volume het grootste door mensen gebouwde bouwwerk is. Op de piramide, die er nu uitziet als een heuvel, staat tegenwoordig een katholieke kerk.
Anthony Quinn was een acteur, schilder en beeldhouwer, en is wellicht het bekendst door de titelrol die hij speelde in Zorba de Griek (1964). Anthony Quinn werd geboren in Chihuahua. Zijn Iers-Mexicaanse vader werkte in Los Angeles als cameraman. Na het overlijden van zijn vader was Anthony gedwongen voor zijn oma, moeder en zusters te zorgen. Hij werkte in een matrassenfabriek, speelde saxofoon in het evangelisch orkest van Aimee Semple McPherson en studeerde en werkte met de beroemde architect Frank Lloyd Wright. Het was Wright die Anthony Quinn overtuigde toneelschool te gaan doen om zijn spraak te verbeteren. Zodoende werd de weg naar het theater geopend.
De Huichol is een volk in het westen van Mexico. Er waren in 2015 zo'n 52.500 Huichol. Ze leven in de Westelijke Sierra Madre, in de staten Jalisco, Nayarit, Durango en Zacatecas. De Huichol noemen zich in hun eigen taal Wirrá'itari, wat 'tovenaar' betekent. Hun taal maakt deel uit van de Uto-Azteekse taalfamilie. Hun meest naaste verwanten zijn de Cora. Over hun oorsprong is niet veel bekend, waarschijnlijk zijn zij ten tijde van de Spaanse verovering gemigreerd naar het gebied waar zij nu wonen. De Huichol leven vrij afgezonderd van de rest van de wereld. Ze zijn een landbouwend volk, en kennen gemeenschappelijk grondbezit. Ook kennen ze nog hun eigen religie, met een animistisch en sjamanistisch karakter. Elk jaar ondernemen zij een tocht naar Wirikuta in San Luis Potosí, om daar peyote te verzamelen voor hun religieuze rituelen.
In 1519 zette Hernán Cortés voet aan wal en stichtte aan de Mexicaanse golfkust de stad Veracruz. Francisco de Montejo, el adelantado begon in 1527 met de georganiseerde onderwerping van het schiereiland Yucatán. Hij boekte aanvankelijk een succes toen hij de stad Campeche innam, maar de Maya's van Yucatán bleken echter weerbarstig en wisten de Spanjaarden wederom te verdrijven.
Er bleven echter nog decennialang opstanden voorkomen, en het zou nog tot 1697 duren voordat Tayasal aan het Peténmeer in het huidige Guatemala zich als laatste stad ten slotte overgaf aan de Spanjaarden.
De Tolteken (Nahuatl: Toltecah) waren een volk en een beschaving dat van de tiende tot de twaalfde eeuw een groot deel van Centraal-Mexico domineerde.
Het Tolteekse volk ontstond vermoedelijk door een samensmelting van nomadische Chichimeken uit het noorden met sedentaire Nonoalken uit het Dal van Mexico. Mogelijk waren ze een van de volken die de val van Teotihuacan veroorzaakten. De Tolteken waren een van de invloedrijkste volkeren van pre-Columbiaans Amerika, Tolteekse invloeden zijn aangetroffen van New Mexico tot Costa Rica.
De Golf van Mexico (Engels: Gulf of Mexico, Spaans: Golfo de México) is een zee in Noord-Amerika. De Golf van Mexico wordt begrensd door Mexico (Yucatán, Campeche, Veracruz, Tamaulipas), de Verenigde Staten (van oost naar west: Florida, Alabama, Louisiana, Mississippi, Texas) en Cuba. Door de Straat Yucatan is de Golf van Mexico verbonden met de Caribische Zee en door de Straat Florida met de Atlantische Oceaan. Het zuidelijke deel van de Golf van Mexico wordt ook wel de Golf van Campeche genoemd.
Miguel Hidalgo y Costilla (Pénjamo, 8 mei 1753 – Chihuahua, 30 juli 1811) was een Mexicaanse priester die de Mexicaanse Onafhankelijkheidsoorlog in gang zette.
Hidalgo was de pastoor van het stadje Dolores (nu naar hem Dolores Hidalgo genoemd) in de hedendaagse deelstaat Guanajuato. Toen zijn plannen ontdekt en hij gearresteerd dreigde te worden, besloot hij ze meteen uit te voeren. In de nacht van 16 september 1810 luidde hij de klokken van zijn kerk en hield een vurige toespraak over Mexicaanse onafhankelijkheid. Deze gebeurtenis, de Grito de Dolores, was het begin van de Mexicaanse opstand tegen de Spanjaarden.
Ook al werd Hidalgo al na een paar maanden gevangengenomen en geëxecuteerd, hij wordt vandaag de dag nog steeds geëerd als bevrijder en Vader des vaderlands van Mexico.
Het Aztekenstadion (Spaans: Estadio Azteca) is een voetbalstadion in Coyoacán, Mexico-Stad. De capaciteit is 114.500, daarmee is het een van grootste stadions ter wereld. Het stadion was tweemaal de finaleplaats voor een Wereldkampioenschap voetbal: in 1970 en in 1986.
Tegenwoordig wordt het stadion gebruikt door Club América.
De Maya's (Yucateeks Maya: Maaya'ob, Spaans: mayas) zijn een volk in het zuiden van Mexico en noordelijk Centraal-Amerika. Er zijn 8 á 9 miljoen Maya's, verdeeld over 29 verschillende volkeren. In Guatemala wonen zo'n zes miljoen Maya's, in Mexico 2,5 miljoen en in El Salvador, Belize en Honduras elk enkele duizenden. In de precolumbiaanse periode vormden zij een van de grote Meso-Amerikaanse beschavingen.
In de koloniale tijd was het Mayagebied grotendeels van de buitenwereld afgesloten en alleen de lokale bevolking had enige weet van de ruïnes van de oude steden. In 1839 bezocht een Amerikaans reiziger, John Lloyd Stephens Copán, Palenque en andere plaatsen in het gezelschap van een Engels architect en tekenaar Frederick Catherwood. Hun geïllustreerd verslag van de vondsten brachten een sterke belangstelling voor de vondsten en de bevolking van het gebied te weeg.
Colima is een van de kleinere staten van Mexico. De staat is gelegen tussen Jalisco en Michoacán aan de Grote Oceaan. Ook de Revillagigedo-eilanden maken er deel van uit. De staat is afhankelijk van de Volcán de Colima, die zich overigens niet in Colima maar in Jalisco bevindt. Colima is genoemd naar de legendarische 'meester van de vulkaan' Colimotl. Het wordt regelmatig geteisterd door aardbevingen.
Monterrey is een industriestad in het noordoosten van Mexico. Het is de hoofdstad van de deelstaat Nuevo León en het belangrijkste economische centrum van Noord-Mexico. In de stad Monterrey wonen 1,1 miljoen mensen, in de agglomeratie 3,6 miljoen. Daarmee is het de derde agglomeratie van Mexico na Mexico-stad en Guadalajara. De stad werd gesticht in 1596 en staat bekend om zijn vele industrieën zoals bier, glas en staal.
Guadalupe Victoria was de eerste president van Mexico. Hij was geboren als Felix Fernández, maar veranderde zijn naam naar aanleiding van de onafhankelijkheid van Mexico. Hij werd president in 1824 na het omverwerpen van keizer Agustín I. Het belangrijkste wapenfeit van zijn presidentschap was het afschaffen van de slavernij. Hij werd afgezet in 1829 en overleed 14 jaar later.
Het Nahuatl was de taal van de Tolteken en Azteken en wordt tegenwoordig nog door zo'n anderhalf miljoen mensen in Centraal-Mexico gesproken. Het Nahuatl behoort tot de Uto-Azteekse taalfamilie. Het is een agglutinerende taal, waardoor er vaak lange woorden voorkomen. Het Nederlands heeft een twintigtal woorden overgenomen uit het Nahuatl, waaronder tomaat, chocolade en ocelot.
De Republiek Yucatán ontstond na de afscheiding van Yucatán in Mexico in 1841. Gouverneur Santiago Méndez, eigenlijk een voorstander van eenheid met Mexico, tekende de onafhankelijkheid nadat president Santa Anna en compromis tussen Yucatán en de centrale regering had genegeerd. De Yucateken wisten een Mexicaans leger te verslaan, maar in 1843 sloten ze zich toch weer aan bij Mexico nadat de economie in het slop was geraakt door de onafhankelijkheid. Drie jaar later verklaarde Méndez Yuctatán echter weer onafhankelijk, omdat Santa Anna opnieuw afspraken had geschonden. Een opstand onder de oorspronkelijke bevolking werd de republiek echter noodlottig. Buitenlandse mogendheden wilden of konden geen steun verlenen zodat Yucatán zich in 1848 toch maar weer bij Mexico aansloot.
De Popocatépetl is de op een na hoogste berg van Mexico. 'Popo' bevindt zich op de grens van de deelstaten México, Morelos en Puebla. Vroeger was hij vanuit Mexico-stad te zien, maar vanwege de luchtvervuiling is de Popocatépetl tegenwoordig vanuit de stad meestal niet zichtbaar. Popocatépetl is Nahuatl voor 'rokende berg'. Het is een actieve stratovulkaan. Sinds 1994 heeft de vulkaan vrijwel permanent een rookpluim die vanuit Puebla en Morelos goed te zien is. Zestiende eeuwse kloosters op de flanken van de Popocatépetl zijn door de UNESCO uitgeroepen tot werelderfgoed.
Een glas tequila en een MargaritaTequila is een sterke alcoholische drank afkomstig uit Jalisco. Het wordt gemaakt van sap van de agave tequilana. Tequila is de naam van bepaalde soort mezcal; het is een beschermd handelsmerk en mag alleen gedragen worden door mezcals uit de streek rond Santiago de Tequila. Een bekende misvatting is dat tequila een worm bevat. In werkelijkheid komt dit alleen voor in een speciaal type mezcal uit de staat Oaxaca.
De Paseo de la Reforma, bijgenaamd de Seine van beton, is een avenue in Mexico-Stad. De Paseo loopt tussen de parken Chapultepec en Alameda. De straat wordt gekenmerkt door de vele monumenten. Onder anderen Simón Bolívar, Christoffel Columbus, Cuauhtemoc en Winston Churchill worden door monumenten geëerd. Het bekendste monument aan de Paseo de la Reforma is wellicht de Ángel de la Independencia. In een mausoleum aan de voet van dit monument liggen twaalf leiders uit de onafhankelijkheidsstrijd begraven.
De Mexicaanse peso is de munteenheid van Mexico. Een peso is verdeeld in 100 centavos. Op de munten staan Azteekse symbolen, op de bankbiljetten helden uit de Mexicaanse geschiedenis. Tot in de negentiende eeuw was de Mexicaanse peso een van de belangrijkste munten ter wereld. De waarde van de Amerikaanse dollar was gekoppeld aan die van de peso en een land als China gebruikte de munt voor internationale transacties. In 1994 raakte de peso in korte tijd de helft van haar waarde kwijt. Door deze traumatische ervaring kreeg de centrale bank van Mexico duidelijkere en grotere onafhankelijke bevoegdheden vanuit de politiek.
Veracruz is een stad aan de Golf van Mexico. In tegenstelling tot wat men zou verwachten is het niet de hoofdstad van de staat Veracruz, dat is namelijk Xalapa. Veracruz is voornamelijk bekend als badplaats, en heeft ook bewogen geschiedenis. De stad werd gesticht door Hernán Cortés in 1519. Het is het begin van de belangrijkste route tussen de Golfkust en Mexico-Stad. Daardoor is het talloze keren onder de voet gelopen door vijandige legers: Spanjaarden, Fransen, Engelsen en Amerikanen. Veracruz heeft vier keer de titel heroica (heldhaftig) gekregen, meer dan enig andere Mexicaanse stad. De stad heette vroeger Vera Cruz, maar de naam is veranderd om het minder Christelijk te laten klinken.
Guerrero is een deelstaat in het zuiden van Mexico, genoemd naar de onafhankelijkheidsstrijder Vicente Guerrero. De staat werd gevormd in 1869 uit de zuidelijke gebieden van Puebla en Mexico. Guerrero is zeer bergachtig, het grootste deel wordt ingenomen door de Zuidelijke Sierra Madre. Guerrero staat bekend als gewelddadig. De guerrillabeweging EPR is er actief en in recenter jaren is ook het drugsgerelateerde geweld sterkt toegenomen. Volgens Amnesty International bezondigd ook de overheid in Guerrero zich aan politiek geweld. De hoofdstad van Guerrero is Chilpancingo. Andere bekende steden zijn Taxco en Acapulco.
De Zapoteken zijn een indiaans volk dat leeft in de deelstaat Oaxaca. Tijdens de pre-Columbiaanse periode bouwden ze verschillende steden, waarvan Monte Albán de bekendste is. Voor het bouwen van deze stad hebben ze een hele bergtop afgeplat. De Zapoteken waren ook het eerste volk in Amerika met een schrift. Hun gebied werd nooit helemaal veroverd door de Azteken maar in 1527 werden zij onderworpen aan de Spanjaarden. Er leven momenteel zo'n 800.000 Zapoteken in Mexico, waarvan de helft nog Zapoteeks spreekt. Wellicht de bekendste Zapoteek was Benito Juárez, die in de negentiende eeuw de eerste president van indiaanse afkomst ter wereld was.
De Mexicaanse Revolutie brak in 1910 uit, met als doel de dictator Porfirio Díaz omver te werpen. Al snel ontaardde het in een bloedige burgeroorlog, waarbij een miljoen mensen om het leven kwamen. Na de omverwerping van Díaz kwam de liberaal Madero aan de macht, die na twee jaar echter weer omver werd geworpen door generaal Huerta, die een militaire dictatuur vestigde. Ook Huerta bleef niet lang aan de macht, na een jaar werd hij verdreven. De revolutie kwam in rustiger vaarwater toen in 1917 een nieuwe grondwet werd opgesteld. Revolutionaire helden als Pancho Villa en Emiliano Zapata zijn wereldberoemd geworden.
Himno Nacional Mexicano is het volkslied van Mexico. Het werd geschreven door Francisco González Bocanegra op de muziek van de Catalaan Jaime Nunó. Het lied werd in 1854 het volkslied, nadat het een door president Antonio López de Santa Anna uitgeschreven wedstrijd had gewonnen. Na het omverwerpen van Santa Anna werden een paar coupletten die naar hem ("de onsterfelijke krijger van Zempoala") verwezen geschrapt. Af en toe gaan er stemmen op om het oorlogszuchtige karakter van het volkslied wat af te zwakken. Tot op heden heeft de traditie echter stand gehouden.
De Nationale Actiepartij (Partido Acción Nacional, PAN) is een politieke partij. De partij werd opgericht in 1939 door rooms-katholieken, die na het einde van de cristero-oorlog op een vreedzame manier de gevestigde revolutionaire partij wilde bestrijden. De PAN is dan ook een conservatieve partij, die vaak vergeleken wordt met de Republikeinse Partij van de Verenigde Staten of de Europese christendemocratische partijen. Banden met de Katholieke Kerk hebben de partij wel eens in de problemen gebracht, aangezien het in Mexico niet is toegestaan religie en politiek te vermengen. Ex-president Vicente Fox is lid van de PAN.
Nezahualcoyotl (1402-1472) was dichter-koning van de pre-columbiaanse stadstaat Texcoco. Hij maakte Texcoco tot het Athene van Mexico. Omdat hij de tiran Maxtla heeft verdreven wordt hij in Mexico gezien als een strijder tegen onderdrukking. In 1427 ging hij de Azteekse Driebond aan met Tenochtitlan en Tlacopan, waarmee het Azteekse rijk ontstond. Hij was filosofisch ingesteld en monotheïstisch, iets wat zeldzaam was in het oude Mexico. Nezahualcoyotl kreeg maar liefst 110 kinderen. Hij werd opgevolgd door Nezahualpilli, een van zijn zoons. Ciudad Nezahualcóyotl, een voorstad van Mexico-stad, is naar hem genoemd.
Chiapas is een bergachtige en bosrijke deelstaat in het zuiden van Mexico, met Tuxtla Gutiérrez als hoofdstad. Het bekendst is Chiapas wellicht vanwege het Zapatistisch Nationaal Bevrijdingsleger (EZLN). Het EZLN, geleid door de mysterieuze Subcomandante Marcos, kwam in 1994 in opstand, maar voert sindsdien eerder een mediaoorlog dan een echte oorlog. Oorzaken van deze opstand liggen in het feit dan Chiapas de armste staat van Mexico is. Dat de oorspronkelijke bevolking van Chiapas vroeger een roemrijker bestaan had, bewijzen de ruïnes van onder andere Palenque, Yaxchilán en Bonampak. Een van de bekendste toeristische attracties is de Cañón del Sumidero, hiernaast afgebeeld.
Querétaro, voluit Santiago de Querétaro, is de hoofdstad van de staat Querétaro de Arteaga. De stad heeft meer dan een miljoen inwoners en ligt op een hoogte van ongeveer 1800 meter. Querétaro staat bekend als een dure stad en er is weinig criminaliteit. Voor toeristen is de stad interessant vanwege de vele historische bouwwerken; het centrum van de stad staat dan ook op de lijst van werelderfgoed van de UNESCO. Het bekendst is Querétaro wellicht vanwege de executie van keizer Maximiliaan, die hier in 1867 plaatsvond. Deze executie is vereeuwigd op een schilderij van Edouard Manet. Verder werd hier in 1917 de huidige Mexicaanse grondwet getekend. Het Mexicaanse volkslied werd voor het eerst ten gehore gebracht in Querétaro.
Ernesto Zedillo Ponce de León was president van Mexico van 1994 tot 2000. Hij is econoom en eigenlijk toevallig president geworden. Na de moord op presidentskandidaat Colosio was Zedillo een van de weinige PRI-leden die nog beschikbaar was. Toen hij aantrad als president bevond Mexico zich in een enorme crisis: twee politieke moorden in een jaar tijd en de opstand van het Zapatistisch Nationaal Bevrijdingsleger in Chiapas. Kort na zijn aantreden verloor door de Tequilacrisis bovendien de peso de helft van haar waarde. Hoewel zijn regering enigszins gekenmerkt werd door autoritaire tendensen, zorgde hij ook voor een democratisering. In 1997 verloor regeringspartij PRI voor het eerst de meerderheid in het parlement en werd oppositiekandidaat Cuauhtémoc Cárdenas tot burgemeester van Mexico-Stad gekozen. In 2000 werd PAN-kandidaat Vicente Fox tot zijn opvolger gekozen, waarmee een einde kwam aan 71 jaar PRI-bestuur.
Tortilla's vormen het volksvoedsel van de meeste Mexicanen. Tortilla's worden gemaakt van maïs en gelijken enigszins op een pannenkoek. Tortilla's worden al sinds de pre-Columbiaanse tijd gegeten in Mexico en Centraal-Amerika.
De Azteken noemden het tlaxcalli. Het huidige woord voor tortilla komt uit het Spaans, en betekent letterlijk "taartje". Ze worden steeds meer machinaal in plaats van met de hand vervaardigd, tot onvrede van veel liefhebbers die menen dat met de hand gemaakte tortilla's beter smaken.
De Azteken of Mexica waren een Meso-Amerikaansebeschaving die bestond tussen circa 1200 en 1521 in het huidige Mexico. Het centrum van hun beschaving bevond zich in de voorloper van het huidige Mexico-Stad in een stad genaamd Tenochtitlán. De Azteken waren zeer oorlogszuchtig en zijn bekend om hun mensenoffers, die ze uitvoerden in de overtuiging dat anders de zon niet meer zou opkomen. In de oorlog met de Spaanse veroveraars, onder leiding van Hernán Cortés, sneuvelde hun laatste religieus-politieke leider Motecuhzoma II.
Het woord "Azteken" komt van het NahuatlAztecah, "mensen uit Aztlan". Aztlan was een mythische plaats ergens in het noorden waar de Azteken zeiden vandaan te komen. Voor de Azteken zelf was het niet gebruikelijk zichzelf met Aztecah aan te duiden. Over het algemeen werden met Aztecah alle mensen die Nahuatl spraken genoemd, en dat waren niet alleen mensen binnen het Azteekse rijk zelf, maar ook bijvoorbeeld de Tlaxcalteken, gezworen vijanden van de Azteken.
