Sint-Antoniuskerk (Paesens)

Sint-Antoniuskerk van Paesens
	Sint-Antoniuskerk van Paesens anno 2010
Plaats	Paesens
Gewijd aan	Sint-Antonius
Coördinaten	53° 24′ NB, 6° 5′ OL
Gebouwd in	omstreeks 1200
Monumentale status	Rijksmonument
Monumentnummer	31593
Architectuur
Toren	1792
Portaal	Christendom

De Sint-Antoniuskerk van Paesens is een laatromaanse kerk, gebouwd omstreeks 1200 in Paesens in de Nederlandse provincie Friesland..

Geschiedenis

De Sint-Antoniuskerk van Paesens, met de toen nog bestaande zadeldaktoren, getekend door Jacobus Stellingwerff in 1722

Paesens met kerk omstreeks 1718 op een kaart van Oostdongeradeel in de atlas Schotanus

Van de oorspronkelijke romaanse kerk zijn nog delen bewaard gebleven. Voor de bouw van de kerk werd gebruikgemaakt van kloostermoppen, ook wel friezen genoemd. In 1792 werd de kerk ingrijpend gewijzigd. De oude zadeldaktoren werd afgebroken en de kerk werd in westelijke richting verlengd, waarbij het materiaal van de afgebroken toren werd hergebruikt. In plaats van de oude robuuste zadeldaktoren werd een daktorentje geplaatst. Op een oude prent van Jacobus Stellingwerff (zie afbeelding) staat de oude toren nog afgebeeld. Een dergelijke afbeelding is ook te vinden op de zilveren deksel van een tinnen wijnkan, die in het bezit is van de kerk. Daarnaast bezit de kerk nog een zilveren beker met de tekst De kerke beeker van Paesens 1692.

De preekstoel dateert uit de 19e eeuw. Het orgel is gekocht in 1908 en waarschijnlijk afkomstig uit de Sint-Laurenskerk in Alkmaar.^[1] Dit orgel werd in 1758 gebouwd door de orgelbouwer J.Th. Gilmann.

De klok in het klokkentorentje werd in 1507 gegoten. In het opschrift van de klok staat dat de klok de naam Maria heeft gekregen en in opdracht van het kerspel Paesens werd gegoten door een klokkengieter met de naam Joan:^[2]

Maria bin ick gheheten dat kerspel to der pasens hebben my laten geten Ioan my ghegoten haet

Fotogalerij

Hervormde kerk (Sint-Antoniuskerk) Toegangshek.
Hervormde kerk (Sint-Antoniuskerk) Toegangsdeur.
Hervormde kerk (Sint-Antoniuskerk) Zijdeur.
Hervormde kerk (Sint-Antoniuskerk)
Hervormde kerk (Sint-Antoniuskerk) Kerktoren.

Bronnen

Karstkarel, Peter Alle middeleeuwse kerken: Van Harlingen tot Wilhelmshaven (2007) Leeuwarden/Groningen, Uitgeverij Noordboek, ISBN 978 9033005589
Kuipers, Maaike Paesens-Moddergat, uitg. Noord-Nederlands Bureau voor Toerisme, 2e druk, Drachten, 2000, ISBN 90 73845 55 6
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed Paesens

Noten

↑ De bronnen zijn hierover niet eensluidend: Karstkarel (2007:247) vemeldt als plaats van herkomst de rooms-katholieke Sint-Laurenskerk in Haarlem, Kuipers (2000:23) vermeldt een rooms-katholieke kerk in Noord-Holland en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed vermeldt de voormalige rooms-katholieke schuilkerk Sint Laurentius in de Diggelaarssteeg te Alkmaar als herkomst van het orgel.
↑ Kuipers, 2000:19

Zie de categorie Sint-Antoniuskerk (Peazens) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] De bronnen zijn hierover niet eensluidend: Karstkarel (2007:247) vemeldt als plaats van herkomst de rooms-katholieke Sint-Laurenskerk in Haarlem, Kuipers (2000:23) vermeldt een rooms-katholieke kerk in Noord-Holland en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed vermeldt de voormalige rooms-katholieke schuilkerk Sint Laurentius in de Diggelaarssteeg te Alkmaar als herkomst van het orgel.

[2] Kuipers, 2000:19

[1]

[2]