Wikipedia:Archief/Wikipedia:Coördinatie externe publiciteit/archief/Breekpunt augustus 2003

Overzicht
beheerpagina's

Dit is een archiefpagina Gelieve onderstaande teksten NIET te wijzigen of er commentaar op te geven.

Archivering gedaan door Romaine op 9 feb 2008 23:32 (CET) na verwijdernominatie.[reageren]

Ontwerp artikel Breekpunt augustus 2003

Er is op 6 augustus een bericht ontvangen van de reactie van breekpunt met het verzoek een bijdrage te schrijven. Zie overleg. Deze pagina is voor het schrijven van een gepaste tekst die kan dienen voor dit doen. Maximaal 1250 woorden tegen einde augustus.

HET ARTIKEL IS INMIDDELS VERSTUURD NAAR BREEKPUNT.

nl.Wikipedia.org

Wikipedia is een internetencyclopedie die op een bijzondere manier wordt samengesteld. Iedere bezoeker kan namelijk pagina's toevoegen en bewerken. Op deze manier wordt de kennis van de gebruikers op een zeer efficiënte manier gedeeld. Iedereen kan een artikel nemen en wijzigingen erin aanbrengen als hij of zij meer informatie over het onderwerp beschikbaar heeft, of een nieuw artikel beginnen. En dat systeem blijkt nog te werken ook.

Wikipedia is een internationaal project met als doel in zoveel mogelijk talen een vrije enyclopedie te schrijven. "Vrij" houdt in dat alle informatie door iedereen hergebruikt mag worden. Dit wordt geregeld door de GNU Vrije Documentatie Licentie. Deze houdt, in essentie, in dat iedereen het materiaal mag gebruiken op willekeurige wijze, maar daarbij wel de oorspronkelijke auteurs moet vermelden en de nieuwe publicatie ook weer onder dezelfde licentie moet doen.

Het schrijven van de tekst gebeurt volledig door vrijwilligers die het leuk vinden hun kennis te delen via Wikipedia. Iedereen heeft de mogelijkheid op deze wijze zijn of haar kennis verder te brengen. Velen komen een keer langs om een artikel te schrijven of te verbeteren, maar er is ook een harde kern die wekelijks, of soms zelfs dagelijks, met Wikipedia bezig is.

In januari 2001 werd de Engelstalige Wikipedia gestart. Deze telt nu reeds 150.000 artikelen. De Nederlandstalige Wikipedia ("Wikipedia NL") ontstond in de zomer van 2001, en is het laatste jaar snel aan het groeien. Op dit moment (eind augustus) telt Wikipedia NL circa 11.500 artikelen. Inmiddels zijn er projecten in tientallen talen, waaronder het Fries, al leidt de Friese versie een beetje een sluimerend bestaan.

Wat is een Wiki

'Wiki' in de naam Wikipedia verwijst naar de software die het bewerken van de pagina's mogelijk maakt. De gebruiker, die zijn web-browser kan gebruiken om bijdragen te schrijven, hoeft geen ingewikkelde opmaaktaal te kennen; links worden bijvoorbeeld gevormd door [[ en ]] rond een stuk tekst te zetten. De wiki-software zet de ingevoerde tekst zelf om in een nette pagina, daar hoeft de gebruiker zich verder niet mee bezig te houden.

Het is in een WikiWiki erg makkelijk om documenten met elkaar te verbinden, en zo een netwerk van kennis op te bouwen. Het formaat leent zich uitstekend voor samenwerking.

Het originele WikiWikiWeb werd ontworpen door Ward Cunningham, die het concept uitvond en er de naam Wiki aan gaf. Het woord wiki wiki komt uit de taal die op Hawaii wordt gesproken en heeft de betekenis van 'snel, vlug, beweeglijk'.

Valkuilen en vooroordelen

In een zo gemakkelijk toegankelijk project als Wikipedia, dat principieel geen formele leiding heeft, liggen wel een paar gevaren op de loer. Grappenmakers en vandalen kunnen artikelen bederven. Ook kunnen er goedbedoelde artikelen van gebrekkige kwaliteit of twijfelachtige objectiviteit opduiken. Dat gebeurt dan ook regelmatig. Toch zijn de gevolgen niet groot. Aangepaste pagina's verschijnen in een lijst en worden onmiddellijk door een groep actieve gebruikers gecontroleerd. Het herstellen van fouten of vernielingen vindt in het algemeen binnen een uur plaats. Omdat de oude versies van pagina's ook behouden blijven, gaat dit gemakkelijk. In ernstige gevallen kan een bepaalde gebruiker het bewerken van pagina's onmogelijk worden gemaakt, of kan een pagina onveranderbaar worden gemaakt. Dit gebeurt echter slechts zeer sporadisch.

Ondermaatse artikelen redden het uiteindelijk ook niet: feitelijke betrouwbaarheid en strikte objectiviteit zijn grondregels van Wikipedia. De gebruikers nemen artikelen die aanvankelijk niet aan die grondregels voldoen dan ook snel onderhanden. In samenwerking zorgen de toevallige bezoekers en de steeds terugkerende vrijwilligers ervoor dat aarzelende beginnetjes of stellige meningen worden bewerkt tot neutrale, informatieve teksten.

Daarbij blijft Wikipedia altijd werk-in-uitvoering. Zowel voor de afzonderlijke artikelen als voor de encyclopedie als geheel geldt dat ze nooit af zijn, en nooit perfect. Daartegenover staat iedere dag Wikipedia weer een stukje groter en beter wordt. De grote kracht van de benadering schuilt in de voortdurende stroom van verbeteringen. Die benadering houdt overigens in dat ook actuele gebeurtenissen meteen in een artikel kunnen worden opgenomen: een duidelijk voordeel van het Wikipedia-concept. Al met al heeft Wikipedia NL dan ook de potentie een waardevol naslagwerk op het internet te worden.

Hoewel Wikipdia is eerste plaats een encyclopedie is en niet bijvoorbeeld een woordenboek of een verzameling links, leent het wiki formaat er zich vaak voor om met informatie op manieren om te gaan die in een traditionele 'papieren' encyclopedie niet mogelijk zijn. Er is bijvoorbeeld veel informatie in tabellen en lijsten op alfabet of datum bijeengebracht die door links aan uitgebreider verslag verbonden is.

Overigens staat de Nederlandstalige Wikipedia NL niet op zich, maar via een stelsel van interwiki-links zijn overeenkomstige artikels ook verbonden aan wat erover in Wikipedia's in andere talen over geschreven is. Omdat ook dat onder de GNU licentie valt spelen de anderstalige Wikipedia's regelmatig leentjebuur bij elkaar en dit zorgt voor een wereldwijde kruisbestuiving en verspreiding van kennis.

Wikipedia als geheel heeft als doel alle kennis in alle talen op deze manier beschikbaar te maken.

Waarom is de lay-out anders dan anders?

Wikipedia-artikelen vallen allereerst op door het grote aantal links. Veel daarvan verwijzen naar een ander Wikipedia-artikel. Zo wordt de informatie van vele kanten toegankelijk gemaakt. Nog meer links leiden naar een scherm dat van de lezer een schrijver maakt: dat zijn links naar nog niet beschreven onderwerpen. Men kan meteen aan de slag!

Wat verder opvalt aan de website van Wikipedia is dat deze niet bol staat van de rondvliegende menu's en andere flitsende elementen. Dit is om de pagina's zo overzichtelijk en leesbaar mogelijk te houden. Het gaat immers om de informatie! De gebruiker kan een overzichtelijke en goed gestructureerde pagina veel sneller 'scannen' (snel doorlezen) op zoek naar nuttige informatie.

Om de regelmatige gebruiker toch enige variatie te bieden, kan elke geregistreerde gebruiker kiezen uit drie kleur- en lay-outschema's.

Wikipedia NL in cijfers

De Nederlandstalige Wikipedia telt momenteel 11.500 artikelen, en groeit zeer snel. Eind dit jaar zal dat aantal waarschijnlijk alweer tot zo'n 17.000 gestegen zijn. Daarmee is het bij de diverse talen de zesde in aantal artikelen, maar omdat sommige talen meer, maar kleinere pagina's hebben, is het reëel gezien de vierde of vijfde taal qua grootte.

Er zijn ruim 1000 geregistreerde vrijwilligers, maar sommige daarvan zijn slechts lezers of passanten, terwijl aan de andere kant ook niet-geregistreerde personen pagina's kunnen bewerken. In de maand augustus hebben zo'n 90 geregistreerde gebruikers wijzigingen gedaan; zo'n 30 hiervan waren zeer actieve gebruikers, die vaak terugkwamen en veel met Wikipedia bezig waren.