Wikipedia:Taalcafé
→ Naar inhoud | → Naar onder | → Een nieuw onderwerp toevoegen
Specialiteit van dit café is een ruime voorraad kletskoppen die onze stamgasten bij voorkeur nuttigen met spraakwater. Schroom niet een vraag te stellen, gezellig mee te praten of alleen maar te luisteren naar wat anderen te vertellen hebben. Je leert er in elk geval wat van op het gebied van je moedertaal. Soms komen ook andere levende of dode talen aan bod.
Voor oud overleg, zie het Archief. Voor een knipoog, zie Aforismen en de Taalbanaan.
- Intern
Categorie Nederlandse grammatica
Categorie Nederlandse spelling
Hoofdcategorie Taal
Lijst van talen
Por•τααl
Taal (hoofdartikel)
- Wikipedia-naamruimte
Spellinggids
Talenkennis van collega's
Transliteratie- en transcriptiegids
Verzoeken aan (spelling)bots
Wikiproject/SpellingCheck
Wikiproject/Stop de Engelse ziekte
- Extern
Aardrijkskundige namen
ANS (elektronisch)
Etymologiebank
Instituut Nederlandse Lexicologie
Interinstitutionele schrijfwijzer
Nederlandse woorden in/uit andere talen
Synoniemen
Technische Handleiding Nederlandse spelling
Van Dale online (beknopt)
Woordenboek der Nederlandse Taal
Woordenlijst Nederlandse Taal
- Overige taallinks
Beter Spellen
Dicteewoorden (archief)
Lexilogos
Meldpunt taal
Taalunieversum
- Taaladvies
Onze Taal
Taaltelefoon
Taalunie
VRT Taalnet
- Woordenboeken dialecten
Woordenbank van de Nederlandse Dialecten
e-Woordenbank van de Nederlandse dialecten
Antwerps Woordenboek
Woordenboek van de Drentse dialecten
Groninger Woordenboek
links naar Limburgse woordenboeken
Limburgs Woordenboek
Vlaams Woordenboek
Zeeuws Woordenboek
- Woordenboeken vreemde talen
Deens
Gammeldansk Ordbog (Ouddeens)
Duits
Duden
Engels
Cambridge
Longman Contemporary English
Merriam-Webster
Middle English Dictionary
Oxford
Frans
Académie Française, 4e, 8e en 9e druk
Le Dictionnaire
Larousse
Grieks
Dictionary of Standard Modern Greek
Italiaans
Dizionario italiano
Maori
Maori Dictionary
Portugees
Dicio, Dicionário Online de Português
Léxico, Dicionário de Português Online
Pools
Słownik języka polskiego
Wielki słownik języka polskiego
Russisch
Gramota
Spaans
Diccionario de la RAE
Zweeds
Svenska Akademien
"meedoen" versus "mee doen"
[bewerken | brontekst bewerken]Hallo, er zijn nogal wat sporters e.a. die aan iets mee doen. Mocht iemand met verstand van zaken zich geroepen voelen :-) Lotje (overleg) 15 sep 2024 06:11 (CEST)
- Ik tel er nu 187, is er nog niemand die er iets mee doet, of hebben er al vele Wikipedianen iets mee gedaan? Ik vrees het ergste, want ik zie ettelijke keren Aan deze wedstrijd mochten alleen vrouwelijke eliteloopsters aan mee doen. Die zal ik er in elk geval uithalen, de andere gevallen reken ik tot de onbelangrijke fouten waar ik geen moeite voor ga doen. Ik zal wel overwegen om mee doen te melden bij Wikipedia:AutoWikiBrowser/Typos →bertux 23 sep 2024 11:42 (CEST)
- Dankjewel Bertux, :-) Lotje (overleg) 23 sep 2024 15:58 (CEST)
- De schrijfwijze "mee doen" is overigens lang niet altijd fout. In rijdenderechterzinnen als:
Dit is mijn uitspraak, en daar moet u het mee doen.
- hoort er wel degelijk een spatie tussen beide woorden te staan. Volautomatisch corrigeren gaat dus helaas niet lukken. — Matroos Vos (overleg) 23 sep 2024 21:09 (CEST)
- Klopt, ik had in mijn antwoord al een voorbeeld verwerkt. Voor een AWB-voorstel dacht ik aan varianten op mee doen aan, aan mee doen en eraan mee doen, en dat zonder tussenstaande leestekens. Dat gaat weliswaar mis bij een zin als Hier is een eitje, daar kun je vast iets mee doen aan de ontbijttafel, maar zoiets lijkt me bijzonder zeldzaam.
- Mijn indruk is trouwens dat de meeste mensen zorgvuldig werken met AutoWikiBrowser en meekijken bij automatische vervangingen. →bertux 23 sep 2024 22:28 (CEST)
- hoort er wel degelijk een spatie tussen beide woorden te staan. Volautomatisch corrigeren gaat dus helaas niet lukken. — Matroos Vos (overleg) 23 sep 2024 21:09 (CEST)
- Ha, dat voorbeeld zie ik nu pas. En aan die zin:
Hier is een eitje, daar kun je vast iets mee doen aan de ontbijttafel
- ligt de constructie doen met ten grondslag, terwijl aan een zin als:
Nederland gaat dit jaar weer meedoen met/aan de wereldkampioenschappen tongworstelen
- de constructie meedoen met/aan ten grondslag ligt. Met die uitleg kunnen taalgevoelige autowikibrowseristen het onderscheid denk ik goed maken. — Matroos Vos (overleg) 23 sep 2024 22:58 (CEST)
- Jij en ik hoeven wegens taalgevoel over de achtergrond niet na te denken en gezien het tempo van de aanpassingen dat zal voor de meeste AWB-gebruikers ook gelden. (Het artikel Taalgevoel ga ik maar eens lezen, ben benieuwd waar het zit in schaal van breinkietelend tot tenenkrommend) →bertux 24 sep 2024 19:44 (CEST)
- Ha, dat voorbeeld zie ik nu pas. En aan die zin:
- Ik steek elke dag, direct na het ontbijt, een thermometer in een mijner al dan niet geheime openingen, en die geeft steevast aan dat het met mijn taalgevoelstemperatuur inderdaad wel goed zit. — Matroos Vos (overleg) 24 sep 2024 20:01 (CEST)
Koelies
[bewerken | brontekst bewerken]In de inleiding van Suriname schreef ik over koelies:
- De Surinaamse bevolking is divers, mede door de slavenhandel vanuit Afrika en de migratie van koelies uit Azië.
Iemand schrapte dat, het werd teruggeplaatst en vervolgens vervangen door contractarbeiders.
Ik snap dat best, want koelie kan beledigend opgevat worden, maar het is wel een aanduiding die de kern raakt; bij contractarbeider zullen Nederlandse scholieren denken aan een zzp’er of een uitzendkracht, en zij niet alleen. Nu ken ik als slechthorende, hoogblonde Nederlander met metersdiepe wortels in de Friese klei het woord niet in gesproken vorm en dat is nu juist de uitgelezen manier om de connotaties en kwetsuren op te merken. Hoe beledigend (in welke mate) en hoe beledigend (op welke manier) is het nu precies? Ik ken een vrouw die vrouwen standaard als kutten aanduidt wanneer ze een traditioneel vrouwelijke rol aannemen, zit het daar in de buurt qua ongepastheid? Of is het gewoon acceptabel als uit de context blijkt dat het woord niet beledigend bedoeld is? Kan onze Surinamespecialist daar iets over zeggen? Of onze taalgenieters? →bertux 23 sep 2024 11:32 (CEST)
- Ik denk dat het genoeg zegt dat Hindoestanen en Javaanse Surinamers zichzelf nooit koelie zouden noemen. Ymnes (overleg) 23 sep 2024 12:29 (CEST)
- Dank voor je reactie. Dit is het nu geworden:
- De Surinaamse bevolking is divers, mede door de slavenhandel vanuit Afrika en de instroom van loonslaven uit Azië.
- De term loonslaaf is ietwat anachronistisch en ook ruimer dan ik bedoelde, daarom heb ik de link naar het artikel koelie gehandhaafd. Deze site wees mij erop dat migratie ook makkelijk verkeerd begrepen kan worden, vandaar instroom. Dit stuk, geschreven door iemand die blijkens de foto van Aziatisch-Surinaamse komaf is, lijkt overigens koelie enigszins als geuzennaam te gebruiken, maar inderdaad, ik zie met deze zoekopdracht geen zelf-identificaties als koelie →bertux 23 sep 2024 13:28 (CEST)
- Wat je zelf ook al aangeeft wordt koelies ook wel als geuzennaam gebruikt, het is de toon die de muziek maakt. Als een Creool het roept tijdens het staatsbezoek van president Santokhi aan Nederland, dan is dat not done (maar wel gebeurd).
- Het boek “De tot koelie gemaakten” waar je naar linkt is best wel omstreden: meerdere Surinaamse wetenschappers vinden dit te ver overtrokken. Gebruiker:Chescargot heeft toevallig gisteren een artikel geschreven over de schrijver van dat boek: Radjinder Bhagwanbali. Ik raad je het aan om even te lezen, want dan ben je meteen bijgepraat.
- In het artikel over Suriname heb ik instroom weer teruggezet naar migratie en het woord contractarbeiders ook, wat veel gebruikelijker (vooral geen loonslaaf graag :-D Ik hoop dat het ermee eens kunt zijn. Ymnes (overleg) 23 sep 2024 16:32 (CEST)
- Ik heb hierboven uiteengezet waarom ik contractarbeider misleidend vind, hoewel het strikt genomen wel correct zal zijn. Wat is er mis met loonslaaf? Het is vrij duidelijk en niet beledigend →bertux 23 sep 2024 18:20 (CEST)
- Contractarbeid is een geijkte term en bovendien een blauwe link. Johanraymond (overleg) 23 sep 2024 18:43 (CEST)
- Contractarbeider is niet misleidend. Ik ben het eens met Johanraymond dat dit het geaccepteerde woord is. Ymnes (overleg) 23 sep 2024 19:10 (CEST)
- Ik geef je op een briefje dat 80% van de mensen onder de dertig denkt aan een zzp’er of een uitzendkracht, en ook nog een flink aantal van de dertigplussers. Wat heb je eraan als een term voor experts correct is en zowat alle anderen op het verkeerde been zet? Ik wil de linktekst vervangen door de omschrijving onvrije arbeid die in het artikel over contractarbeid gehanteerd wordt →bertux 23 sep 2024 19:24 (CEST)
- Dat mag niet vanwege WP:GOO. Contractarbeider is de gangbare term altijd al geweest. Heb je dat artikel van Chescargot nog gelezen? Ymnes (overleg) 23 sep 2024 19:33 (CEST)
- Het is niet ongewoon om te spreken van geronselde arbeiders uit Nederlands-Indië (Java) en India. Zie hier. JanB46 (overleg) 23 sep 2024 19:50 (CEST)
- Dijkgraaf zei dat wel als politicus he. Op zich klinkt het beter, maar het gaat niet om ons. Dan is een term van gerespecteerde schrijvers uit dit vakgebied beter. Ymnes (overleg) 23 sep 2024 19:56 (CEST)
- We schrijven niet voor schrijvers, we schrijven voor lezers; die hebben niets aan informatie die ze verkeerd begrijpen. Als onvrije arbeid onder GOO valt, zou die uitleg uit het artikel Contractarbeid verwijderd moeten worden, dat lijkt me een heilloze weg; beschrijvende aanduidingen worden op Wikipedia algemeen aanvaard →bertux 23 sep 2024 22:35 (CEST)
- Als je er goede bronnen bijpakt kan dat gerust samengaan, maar jij kleurt het hier zelf in. Ymnes (overleg) 24 sep 2024 07:23 (CEST)
- We schrijven niet voor schrijvers, we schrijven voor lezers; die hebben niets aan informatie die ze verkeerd begrijpen. Als onvrije arbeid onder GOO valt, zou die uitleg uit het artikel Contractarbeid verwijderd moeten worden, dat lijkt me een heilloze weg; beschrijvende aanduidingen worden op Wikipedia algemeen aanvaard →bertux 23 sep 2024 22:35 (CEST)
- Dijkgraaf zei dat wel als politicus he. Op zich klinkt het beter, maar het gaat niet om ons. Dan is een term van gerespecteerde schrijvers uit dit vakgebied beter. Ymnes (overleg) 23 sep 2024 19:56 (CEST)
- Het is niet ongewoon om te spreken van geronselde arbeiders uit Nederlands-Indië (Java) en India. Zie hier. JanB46 (overleg) 23 sep 2024 19:50 (CEST)
- Dat mag niet vanwege WP:GOO. Contractarbeider is de gangbare term altijd al geweest. Heb je dat artikel van Chescargot nog gelezen? Ymnes (overleg) 23 sep 2024 19:33 (CEST)
- Ik geef je op een briefje dat 80% van de mensen onder de dertig denkt aan een zzp’er of een uitzendkracht, en ook nog een flink aantal van de dertigplussers. Wat heb je eraan als een term voor experts correct is en zowat alle anderen op het verkeerde been zet? Ik wil de linktekst vervangen door de omschrijving onvrije arbeid die in het artikel over contractarbeid gehanteerd wordt →bertux 23 sep 2024 19:24 (CEST)
- Contractarbeider is niet misleidend. Ik ben het eens met Johanraymond dat dit het geaccepteerde woord is. Ymnes (overleg) 23 sep 2024 19:10 (CEST)
- Contractarbeid is een geijkte term en bovendien een blauwe link. Johanraymond (overleg) 23 sep 2024 18:43 (CEST)
- Ik heb hierboven uiteengezet waarom ik contractarbeider misleidend vind, hoewel het strikt genomen wel correct zal zijn. Wat is er mis met loonslaaf? Het is vrij duidelijk en niet beledigend →bertux 23 sep 2024 18:20 (CEST)
- Dank voor je reactie. Dit is het nu geworden:
Hallo, de schrijfwijze van de combinaties met "groep" zie ik persoonlijk eerder als bv. Thiladhunmati-groep, Men spreekt toch ook van eilandengroep? Lotje (overleg) 27 sep 2024 09:31 (CEST)
- Je zou je duidelijker kunnen uitdrukken. Bepleit je een titelwijziging?
- En naar wat? Malediven-atollen? Maledivenatollen? →bertux 27 sep 2024 09:37 (CEST)
- @Bertux: dank voor je reactie. Weeral eens onduidelijke opmerking van mezelf. Sorry. Ik bedoelde eigenlijk bv. Thiladhunmati Groep, dat zie ik eerder als Thiladhunmati-groep. Cheers. Lotje (overleg) 27 sep 2024 10:45 (CEST)
- Ja, en bv. "Felidhu Atol Groep" zou "Felidhu-atolgroep" (of "Atolgroep Felidhu") moeten zijn. –bdijkstra (overleg) 27 sep 2024 18:58 (CEST)
- @Bertux: dank voor je reactie. Weeral eens onduidelijke opmerking van mezelf. Sorry. Ik bedoelde eigenlijk bv. Thiladhunmati Groep, dat zie ik eerder als Thiladhunmati-groep. Cheers. Lotje (overleg) 27 sep 2024 10:45 (CEST)
Caraïbiër
[bewerken | brontekst bewerken]Vraagje: is het woord Caraïbiër voldoende gangbaar? Het komt op zich wel voor[1] maar het klinkt vreemd, en Caraïbisch persoon ligt makkelijker in het gehoor. Ik heb het woord gebruikt in de titel Indo-Caraïbiërs. Is deze titel oké of is er iets beters? Ymnes (overleg) 29 sep 2024 09:49 (CEST)
- Mijns inziens een anglicisme/amerikanisme. Volgens mij bestaat er geen land of streek met de naam Caraïbië. Ik heb enkele lemmas hierop aangepast, maar een ervan is weer teruggedraaid (Afro-Caraïbisch, een bijvoeglijk naamwoord). Gr.Niksbij26 (overleg) 29 sep 2024 11:54 (CEST)
- Caraïbiër staat als Nederlands woord in de nieuwste edities van de Van Dale-woordenboeken Nederlands-Engels en Nederlands-Spaans, dus er lijkt me niks mis met die bewonersaanduiding. Inwonersnamen die eindigen op -iër zijn bovendien niet ongewoon in het Nederlands. Naast Caraïbiër heb je bijvoorbeeld ook nog Namibiër, Bosniër en Libiër. — Matroos Vos (overleg) 29 sep 2024 14:08 (CEST)
- Een verschil met Namibiër, Bosniër en Libiër is wel dat Caraïbiër niet zo gangbaar is en daarom niet zo makkelijk in het gehoor ligt. Maar dat kan ook zijn omdat het woord niet zo vaak gebruikt wordt in de Nederlandse taal: een inwoner uit het koninkrijk daar noemen we een Caraïbisch Nederlander en aan de rest van de eilanden komen we niet zo vaak toe. @Caribiana: wat is jouw ervaring? Ymnes (overleg) 29 sep 2024 15:45 (CEST)
- Nog een aanvulling. Caraïeb (Caraïbiër niet) staat in de Woordenlijst en Caraïeb en Caraïebse in het Groot Woordenboek der Nederlandse Taal (2005): Dat zou resulteren in Indo-Caraïben. Nederlands Engels heb ik van Wolters (1990) en die heeft het juist alleen over Caraïbiër. Ymnes (overleg) 29 sep 2024 16:06 (CEST)
- Caraïbiër staat als Nederlands woord in de nieuwste edities van de Van Dale-woordenboeken Nederlands-Engels en Nederlands-Spaans, dus er lijkt me niks mis met die bewonersaanduiding. Inwonersnamen die eindigen op -iër zijn bovendien niet ongewoon in het Nederlands. Naast Caraïbiër heb je bijvoorbeeld ook nog Namibiër, Bosniër en Libiër. — Matroos Vos (overleg) 29 sep 2024 14:08 (CEST)
- De Woordenlijst is verre van compleet, dus dat Caraïbiër er niet in voorkomt, zegt eigenlijk niks. Verder zijn er wel meer landen met een dubbele inwonersbenaming. Zo kun je iemand uit Guyana volgens de Dikke Van Dale zowel een Guyaan als een Guyanees noemen, en iemand uit het Caraïbisch gebied kun je dus zowel een Caraïbiër als een Caraïeb noemen. En de alternatieve schrijfwijze Caribisch gebied levert uiteraard nog weer meer mogelijke inwonersbenamingen op. — Matroos Vos (overleg) 29 sep 2024 16:46 (CEST)
- Een verschil met Namibiër, Bosniër en Libiër is toch ook dat deze verwijzen naar bestaande landen en Caraïbiër niet, want er geen streek die Caribië heet. De archipel is genoemd naar de Karaïben, een volk dat ook in Suriname woont. Ik vraag me af wat zij van deze naam vinden. Zijn zij nu een van de vele Caraïbiërs? Niksbij26 (overleg) 29 sep 2024 18:24 (CEST)
- Inwonersnamen zijn nu eenmaal lang niet altijd even logisch. Iemand uit Azië is geen Aziër, maar een Aziaat, en iemand uit Thailand noem je geen Thailander, maar een Thai. — Matroos Vos (overleg) 29 sep 2024 21:57 (CEST)
- En iemand uit het Caraïbisch gebied is een Caraïb of Caraïbiër. Ik kies eerlijk gezegd liever voor de liggende bronnen en daarom voor de eerste. Ymnes (overleg) 29 sep 2024 22:18 (CEST)
- Je bedoelt denk ik Caraïeb in plaats van Caraïb. Die laatste schrijfwijze is volgens mij verouderd. Maar ik begrijp sowieso niet wat je wilt zeggen met "de liggende bronnen". Beide vormen – dus zowel Caraïbiër als Caraïeb – zijn in gezaghebbende bronnen te vinden. — Matroos Vos (overleg) 29 sep 2024 22:43 (CEST)
- Beide komen amper voor, maar Caraïeb staat in de twee belangrijkste bronnen. Ymnes (overleg) 30 sep 2024 07:08 (CEST)
- Je bedoelt denk ik Caraïeb in plaats van Caraïb. Die laatste schrijfwijze is volgens mij verouderd. Maar ik begrijp sowieso niet wat je wilt zeggen met "de liggende bronnen". Beide vormen – dus zowel Caraïbiër als Caraïeb – zijn in gezaghebbende bronnen te vinden. — Matroos Vos (overleg) 29 sep 2024 22:43 (CEST)
- @Niksbij26: Het is een gebiedsnaam, we spreken immers over het Caraïbisch gebied. Het criterium is me niet duidelijk; zou je Sudeten-Duitsers, Lilliputters, en Arabieren willen verbieden, die laatste omdat er geen land of streek Arabie bestaat? →bertux 29 sep 2024 22:20 (CEST)
- Saoudi-Arabië bestaat wel, maar we zeggen inderdaad nooit Arabiër. Inwonersnamen volgen inderdaad niet één bepaalde logica, maar allerlei. Het probleem lijkt me dat hier klakkeloos iets uit het engels wordt overgenomen. In het Engels is het zelfstandig naamwoord en het bijvoeglijk naamwoord exact gelijk namelijk Caribbean. In het Nederlands kennen/kenden we geen zelfstandig naamwoord bedoeld als naam voor een bevolking. Maar het is niet een volk en het is ook niet een land. Het gaat hier om bewoners van een archipel. De opgeworpen term Caraïbiër lijkt slechts bedoelt om onderscheid te kunnen gaan maken tussen de bewoners naar etniciteit; Indo-Caraïbiërs, Afro-Caraïbiërs, enz enz. Vergelijkbaar misschien met Sudeten-Duitsers, maar het woord Duitsers bestond al langer. Als wikipedia dan toch een zelfstandig naamwoord moet kiezen, wat ik eigenlijk betreur, dan heb ik een lichte voorkeur (Afro-)Caraïeb(en) boven (Afro-)Caraïbiër(s). Niksbij26 (overleg) 1 okt 2024 15:37 (CEST)
- Ik heb ook zo mijn voorkeuren, maar als de bronnen geen voorkeur hebben heeft Wikipedia dat ook niet. Als vrijwel alle bronnen een van de varianten op een heel specifieke manier gebruiken, is het verstandig om dat ook te doen →bertux 1 okt 2024 15:57 (CEST)
- Saoudi-Arabië bestaat wel, maar we zeggen inderdaad nooit Arabiër. Inwonersnamen volgen inderdaad niet één bepaalde logica, maar allerlei. Het probleem lijkt me dat hier klakkeloos iets uit het engels wordt overgenomen. In het Engels is het zelfstandig naamwoord en het bijvoeglijk naamwoord exact gelijk namelijk Caribbean. In het Nederlands kennen/kenden we geen zelfstandig naamwoord bedoeld als naam voor een bevolking. Maar het is niet een volk en het is ook niet een land. Het gaat hier om bewoners van een archipel. De opgeworpen term Caraïbiër lijkt slechts bedoelt om onderscheid te kunnen gaan maken tussen de bewoners naar etniciteit; Indo-Caraïbiërs, Afro-Caraïbiërs, enz enz. Vergelijkbaar misschien met Sudeten-Duitsers, maar het woord Duitsers bestond al langer. Als wikipedia dan toch een zelfstandig naamwoord moet kiezen, wat ik eigenlijk betreur, dan heb ik een lichte voorkeur (Afro-)Caraïeb(en) boven (Afro-)Caraïbiër(s). Niksbij26 (overleg) 1 okt 2024 15:37 (CEST)
- En iemand uit het Caraïbisch gebied is een Caraïb of Caraïbiër. Ik kies eerlijk gezegd liever voor de liggende bronnen en daarom voor de eerste. Ymnes (overleg) 29 sep 2024 22:18 (CEST)
- Inwonersnamen zijn nu eenmaal lang niet altijd even logisch. Iemand uit Azië is geen Aziër, maar een Aziaat, en iemand uit Thailand noem je geen Thailander, maar een Thai. — Matroos Vos (overleg) 29 sep 2024 21:57 (CEST)