cijfer

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  cijfer    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈsɛifər / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• cij·fer

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘getalmerk’ voor het eerst aangetroffen in 1508
• van Arabisch صِفْر‏ (sifr) "nul, letterlijk: niets, leeg", cognaat met zowel Frans chiffre en Engels cipher als met zero "nul" in die talen

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	cijfer	cijfers
verkleinwoord	cijfertje	cijfertjes

Zelfstandig naamwoord

het cijfer o

1. teken waarmee aantallen en nummers worden weergegeven
   1. (wiskunde) een enkelvoudig symbool om een telbaar aantal aan te duiden. Bijvoorbeeld 0 en 7 zijn cijfers, maar 19 niet

      • Sudoku is een populair spelletje met cijfers. 
      • Hij praatte niet veel, hij kon goed uit de voeten met cijfers. Vóór de oorlog was hij kassier in een filiaal van de Banque de l'Union parisienne.  

      ▸ Ze draaide haar hoofd naar rechts en keek naar de rode, digitale cijfers van de wekkerradio die op het nachtkastje stond.

   2. waardering van een prestatie, in een getal uitgedrukt

      • Wat is je cijfer voor het proefwerk? 

• 
  1. cijfers op een telefoontoestel
• 
  1. cijfers op de draaischijf van een oud telefoontoestel
• 
  1. cijfers 3 en 9 op voetbalshirts
• 
  1. een sudoku met voorgedrukte en ingevulde cijfers
• 
  Romeinse cijfers op een uurwerk
• 
  1. het jaartal 1678 in Romeinse cijfers op een gebouw
• 
  1. cijfers uit verschillende beschavingen
• 
  2. cijfers van Albert Einstein bij zijn eindexamen

Synoniemen

• [2] punt

Verwante begrippen

• [1] getal, nummer

Uitdrukkingen en gezegden

• in de rode cijfers zitten

verlies maken - schulden hebben

Hyponiemen

   

CBS-cijfer Caesarcijfer Romeins cijfer abortuscijfer begincijfer bevolkingscijfer bezoekcijfer bezoekerscijfer boerencijfer conjunctuurcijfer consumentenprijsindexcijfer controlecijfer coronacijfer criminaliteitscijfer dieptecijfer dodencijfer doelcijfer eindcijfer eindexamencijfer examencijfer exportcijfer frequentiecijfer geboortecijfer geldgroeicijfer groeicijfer handcijfer hoofdcijfer indexcijfer inflatiecijfer instroomcijfer jaarcijfer kencijfer kerncijfer kerninflatiecijfer kijkcijfer koopkrachtcijfer kwartaalcijfer maandcijfer maatcijfer macrocijfer merkcijfer misdaadcijfer moordcijfer naamcijfer omzetcijfer opkomstcijfer oplagecijfer paardensprongcijfer paginacijfer populariteitscijfer prijsindexcijfer productiecijfer rangcijfer rapportcijfer realisatiecijfer recordcijfer rendementscijfer reproductiecijfer schoolcijfer slaagcijfer stemcijfer sterftecijfer streefcijfer surfcijfer tabelcijfer tevredenheidscijfer totaalcijfer transpositiecijfer tweecijferig verkoopcijfer verliescijfer vertrouwenscijfer verzuimcijfer vruchtbaarheidscijfer waarderingscijfer werkeloosheidscijfer werkgelegenheidscijfer werkloosheidcijfer werkloosheidscijfer winstcijfer zakencijfer zelfmoordcijfer ziektecijfer

Afgeleide begrippen

   

cijferadres cijferbaas cijferblindheid cijferboek cijferbrij cijfercode cijfercombinatie cijferen cijferfetisjisme cijferfetisjist cijferkunst cijferlijst cijfermateriaal cijfermatig cijferneuker cijferopstelling cijferpuzzel cijferreeks cijferregen cijferschrift cijferseizoen cijferslot cijferspel cijferwerk driecijferig dubbelcijferig enkelcijferig meercijferig viercijferig vijfcijferig

Vertalingen

    1. een enkelvoudig symbool om een telbaar aantal aan te duiden   

Duits: Ziffer (de) v Engels: cipher (en), digit (en) Frans: chiffre (fr) m Italiaans: cifra (it) v Japans: 数字 (ja) (すうじ, sūji)

Noors: siffer (no) o, tall (no) o Nynorsk: siffer (nn) o Oudnoords: tal o, tala v Pools: cyfra (pl) v Spaans: cifra (es) v Waals: chife (wa) m

    waardering van een prestatie   

Duits: Note (de)

Werkwoord

vervoeging van
cijferen

cijfer

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van cijferen
   

   • Ik cijfer. 

2. gebiedende wijs van cijferen
   

   • Cijfer! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van cijferen
   

   • Cijfer je? 

Gangbaarheid

• Het woord cijfer staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "cijfer" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.