donderen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  donderen    (hulp, bestand)
• IPA: /ˈdɔndərə(n)/

Woordafbreking

• don·de·ren

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘hard lawaai maken, o.a. van donder’ voor het eerst aangetroffen in 1240
• afgeleid van donder met het achtervoegsel -en

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
donderen /ˈdɔndərə(n)/	donderde /ˈdɔndərdə/	gedonderd /ɣəˈdɔndərt/
zwak -d	volledig

Werkwoord

donderen

1. onpersoonlijk, (meteorologie) het weerklinken van luid gerommel ten gevolge van bliksemontlading

   • Het donderde in de verte. 

2. inergatief op luide en barse toon een bevel geven of zijn ongenoegen uiten

   • "Koppen dicht!" donderde hij. 

3. ergatief (informeel) (met veel lawaai) ergens af-/uitvallen

   • Ze struikelde en donderde met veel gedruis de trap af. 

Hyponiemen

   

aandonderen afdonderen bedonderen indonderen nederdonderen neerdonderen omdonderen opdonderen overdonderen toedonderen uitdonderen verdonderen

Afgeleide begrippen

   

donder donderaal donderaar donderbaard donderbeestje donderbezem donderblad donderbui donderbus donderdag dondergans donderglas dondergod donderhond donderjagen donderkop donderkruid donderpad donderpreek donderroe donderroede donders-glaucoom donderslag donderspeech dondersteen donderstralen dondervogel donderwolk gedonder

Uitdrukkingen en gezegden

• het in Keulen horen donderen

heel erg verbaasd zijn

1. ▸ Geen burger? Ik keek alsof ik het in Keulen hoorde donderen. Dit kon niet waar zijn. Wat een tegenvaller, nou moest ik nog twee uur op mijn burger wachten.

Vertalingen

    1. het weerklinken van luid gerommel ten gevolge van bliksemontlading.   

Duits: donnern (de) Engels: thunder (en)

Frans: tonner (fr) Spaans: retumbar (es) , tronar (es)

    2. op luide en barse toon een bevel geven of zijn ongenoegen uiten.   

Duits: donnern (de), wettern (de)

Engels: thunder (en), thunder away (en), bluster (en)

    3. met veel lawaai ergens afvallen.   

Duits: fallen (de) Engels: tumble (en), come crashing down (en)

Frans: dégringoler (fr)

Gangbaarheid

• Het woord donderen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "donderen" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.