mechanisme

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  mechanisme    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• me·cha·nis·me

Woordherkomst en -opbouw

• afgeleid van het Frans mécanisme (met het achtervoegsel -isme)

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	mechanisme	mechanismen mechanismes
verkleinwoord	(mechanismetje)	(mechanismetjes)

Zelfstandig naamwoord

het mechanisme o

1. (techniek) een constructie van onderling beweegbaar aan elkaar verbonden delen, machinerie

   • Een aan een mechanisme opgelegde beweging wordt omgezet in een verlangde, van het mechanisme af te nemen beweging. 

2. (scheikunde) de manier waarop een reactie verloopt op moleculair, atomair en elektronisch niveau

   • Is het mechanisme van deze reactie een nucleofiele of een elektrofiele substitutie? 

3. (filosofie) een extreme vorm van determinisme waarbij men elk stoffelijk en biologisch gebeuren probeert te verklaren door plaatselijke, materiële beweging
4. (figuurlijk) berustend op een wetmatige samenhang

   ▸ "Bij institutioneel racisme gaat het typisch om ingebakken, structurele mechanismen", voegt Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme (NCDR) Rabin Baldewsingh toe.

5. (natuurkunde) (techniek) (economie) beschrijving van de werking en eigenschappen van een proces of verschijnsel

Hyponiemen

   

aandrijfmechanisme afweermechanisme arbitragemechanisme beschermingsmechanisme besturingsmechanisme beveiligingsmechanisme bezwijkmechanisme compensatiemechanisme controlemechanisme copingmechanisme correctiemechanisme defensiemechanisme dempingsmechanisme denkmechanisme klapmechanisme klokmechanisme koppelingsmechanisme marktmechanisme ontstekingsmechanisme overlevingsmechanisme planeetwielmechanisme prijsmechanisme reactiemechanisme regelmechanisme schakelmechanisme selectiemechanisme servomechanisme tijdmechanisme toewijzingsmechanisme uitsluitingsmechanisme veermechanisme veiligheidsmechanisme verdedigingsmechanisme vertragingsmechanisme werkingsmechanisme wisselkoersmechanisme

Vertalingen

    1. machinerie   

Duits: Mechanismus (de) m Engels: mechanism (en) Frans: mécanisme (fr) Pools: mechanizm (pl) m

Slowaaks: mechanizmus (sk) m Spaans: mecanismo (es) m, dispositivo (es) m Tsjechisch: mechanismus (cs) monbezield, mechanizmus (cs) monbezield

    3. filosofische doctrine   

Spaans: mecanicismo (es) m

Gangbaarheid

• Het woord mechanisme staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "mechanisme" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Tsjechisch

Uitspraak

• IPA: /mɛxanɪzmɛ/

Woordafbreking

• me·cha·ni·s·me

Zelfstandig naamwoord

mechanisme

1. vocatief enkelvoud van mechanismus

Schrijfwijzen

• mechanizme