ziel

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  ziel    (hulp, bestand)
• IPA: /zil/

Woordafbreking

• ziel

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘geest’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	ziel	zielen
verkleinwoord	zieltje	zieltjes

Zelfstandig naamwoord

de ziel v / m

1. (psychologie), (religie) het veronderstelde wezen van het niet-stoffelijke van de mens

   • Hij is misschien wel overleden, maar zijn ziel zal altijd voortleven. 
   • Ik heb aan het begin van mijn carrière de fout gemaakt dat ik mijn ziel in mijn werk legde. Dat moet je niet doen, want je krijgt hem niet terug, niet in dezelfde staat tenminste. Ik neem mijn ziel met me mee de zaal uit, maar hij voelt steeds minder eigen, eerder als een vergeten rekwisiet dat ik uit beleefdheid meeneem voordat de lichten doven. 

   ▸ Graag zou ik willen geloven in een ziel die doorleeft na de dood, maar ik geloof eerder dat de zielen van onze overleden vrienden voortleven in de harten van mensen die aan hen terugdenken.

Verwante begrippen

• animo, drijvende kracht, geest, gemoed

Hyponiemen

• Allerzielen, christenziel, communieziel, dichterziel, kinderziel, mensenziel, moederziel, slavenziel, volksziel, wereldziel

Afgeleide begrippen

   

bezielen kleinzielig ontzielen zielekracht zielement zielenadel zielenangst zielenboek zielenbrood zielenbroodje zielengrootheid zielenheil zielenherder zielenknijper zielenleed zielenleven zielenlijden zielenment zielenmis zielennood zielenpiet zielenpijn zielenpoot zielenreis zielenroersel zielenroerselen zielenrust zielenslaap zielensmart zielenstrijd zielental zielentroostertje zielenvrede zielenvreugde zielenzaligheid zielenzorg zielig zielknijper zielkunde zielloos zielmis zielroerend zielsaandoening zielsalleen zielsangst zielsbedroefd zielsbemind zielsblij zielsgelukkig zielsgesteldheid zielsgraag zielsinhoud zielskracht zielsleven zielslief zielsontwikkeling zielsrust zielstevreden zielstoestand zielsveel zielsverdriet zielsverhuizing zielsverlangen zielsvermogen zielsvervoering zielsverwant zielsverwantschap zielsvreugde zielsvriend zielsvriendin zielsziek zielszieke zielsziekte zielszorg zieltogen zieltogend zielverkoper zielverkopertje zielverkwikkend zielzorg zielzorger

Uitdrukkingen en gezegden

• Door de ziel snijden

Zeer aangrijpend, bedroevend, schrijnend zijn

• Dat verhaal snijdt door de ziel. 

• Een goed geloof en een kurken ziel dan kunje drijven

Stoett

• Hoe hoger het hart, hoe lager de ziel

Dwaasheid wordt gekenmerkt door hoogmoed

• Iemand op de ziel trappen

Iemand zwaar beledigen of kwetsen

• Iemand op zijn ziel geven

Stoett

• Lichaam en ziel

De mens in zijn geheel (d.w.z. het stoffelijke èn het onstoffelijke)

• Met hart en ziel (doen)

Met plezier en passie iets doen

• Met zijn ziel onder de arm lopen

Zich vervelen

• Ter ziele[n] gaan

Sterven

• Zijn ziel en zaligheid verkopen

Alles voor iets willen opgeven

• Zijn ziel in lijdzaamheid bezitten

Geduldig afwachten wat er gebeuren gaat

∗ Als hij dit aangename gevoel van kou, duisternis en hard werken zou moeten proberen uit te leggen, kon hij het alleen maar beschrijven als een soort pelgrimsreis terug naar de oorsprong, alsof hij zijn lichaam en ziel reinigde door te leven als een normale arbeider.

Vertalingen

    1. het veronderstelde wezen van het niet-stoffelijke van de mens   

Duits: Seele (de) v Engels: soul (en) Esperanto: animo (eo) Frans: âme (fr) v Italiaans: anima (it) v Japans: Kanji: 霊魂 (ja) Hiragana: れいこん (ja) Romaji: reikon (ja)

Papiaments: alma Pools: dusza (pl) v Russisch: душа (ru) v Schots-Gaelisch: anam (gd) m Siraya: litu, ngitu, anitu Spaans: alma (es) v Vietnamees: linh hồn (vi)

Gangbaarheid

• Het woord ziel staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "ziel" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.