Kardemomme

Kardemomme
Kardemomme
Systematikk
Rike:	Planteriket Plantae
Underrekkje:	Frøplantar Spermatophytes
Orden:	Ingefærordenen Zingiberales
Familie:	Ingefærfamilien Zingiberaceae
Underfamilie:	Alpinioideae
Stamme:	Alpinieae
Slekt:	Elettaria
Art:	Kardemomme E. cardamomum
Vitskapleg namn
Elettaria cardamomum Maton, 1811

Kardemomme er ei fleirårig urt i ingefærfamilien med frø som blir brukt som krydder. Arten stammar frå Malabarkysten sør i India. Ein dyrkar kardemomme særleg i Sri Lanka, Søraust-Asia, Jamaica, Guatemala og Australia.

Skildring

Botanisk illustrasjon av kardemomme frå Köhlers Medizinal Pflantzen (1887).

Frå ein jordstengel veks det opp 4–5 m høge bladberande skot og 0,5 m høge blomstrande skot. Blada er lansettforma og mørkegrøne på oversida og lyst grøne på undersida. Blomane sit i klasar og er røyrforma, usymmetrisk bygde, med grønkvite kronblad og begerblad. Den iaugefallande delen av blomen består av ein omdanna kvit pollenberar med djupraude striper. Frukta er ei treromma kapselfrukt med brune til svarte, aromatiske frø.

Bruk

Kardemomme er eit urgammalt krydder med eit ujamnt geografisk forbruksmønster. Nesten halve verdsproduksjonen blir brukt i den nære Austen, særleg Saudi-Arabia, og i Skandinavia. Innan arabisk matlaging blir kardemommem særleg brukt til å smaksetja kaffi, og i indisk blir krydderet tilsett te, karriblandingar og til å tyggjast saman med betelblad. I skandinavisk mattradisjon blir kardemomme brukt i bakverk og enkelte kjøtrettar.

Kardemommeolje blir brukt i enkelte likørar.

Andre krydder med kardemomme i namnet er mellom anna siamkardemomme, javakardemomme, bastardkardemomme og svart kardemomme frå slekta Amomum.

Kjelder

• «Kardemomme», Store norske leksikon, 28. november 2014 

Bakgrunnsstoff

Commons har multimedium som gjeld: Kardemomme