Linear B
Linear B er ei stavingsskrift som det mykenske målet, tidleg gresk, vart skrive med. Skrifta vart brukt på Kreta og det greske fastlandet i tidsrommet rundt 1400–1200 f.Kr. Linear B har kring 90 stavingsteikn, ideogram og tallteikn.[1]
Oppdaging
[endre | endre wikiteksten]Skrifta vart først oppdaga og gjeven namn av den britiske arkeologen Arthur Evans under utgravingar i Knossos på Kreta i 1900. Dei over 4000 tavlene frå Knossos utgjer også den største samlinga av linear B-tekstar. Ein har også gjort store funn ved Pylos (ca. 1000 tavler), Mykene og Tiryns på Peloponnes, og ved Thebes i Boeotia (ca. 350). Tekstane vart funne innrissa på små leirtavler i palassarkiva. Tavlene er vorte brende til keramikk og såleis verna for ettertida då palassa vart øydelagde ved brann kring 1200 f.Kr.[1]
Tolking
[endre | endre wikiteksten]Den britiske arkiteten Michael Ventris og filologen John Chadwick påviste i 1952 at språket i linear B-tekstane er det eldste språktrinnet av gresk, mykensk gresk. Somme forskarar meiner at linear B er utvikla frå linear A-skrifta, medan andre ser dei to som parallelle skriftsystem utvikla frå ein felles føreganger.[1]
Skriftsystemet
[endre | endre wikiteksten]Rutenettet nedanfor vart utvikla under desiferinga til Michael Ventris og John Chadwick av dei fonetiske verdiene for stavingsteikna. Det må installerast ein egen font for å sjå spesialteikna som elles viser som ein firkant.[2]
Gjenkjende teikn av formene V, CV[3] | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
-a | -e | -i | -o | -u | ||||||
𐀀 | a
*08 |
𐀁 | e
*38 |
𐀂 | i
*28 |
𐀃 | o
*61 |
𐀄 | u
*10 | |
d- | 𐀅 | da
*01 |
𐀆 | de
*45 |
𐀇 | di
*07 |
𐀈 | do
*14 |
𐀉 | du
*51 |
j- | 𐀊 | ja
*57 |
𐀋 | je
*46 |
𐀍 | jo
*36 |
||||
k- | 𐀏 | ka
*77 |
𐀐 | ke
*44 |
𐀑 | ki
*67 |
𐀒 | ko
*70 |
𐀓 | ku
*81 |
m- | 𐀔 | ma
*80 |
𐀕 | me
*13 |
𐀖 | mi
*73 |
𐀗 | mo
*15 |
𐀘 | mu
*23 |
n- | 𐀙 | na
*06 |
𐀚 | ne
*24 |
𐀛 | ni
*30 |
𐀜 | no
*52 |
𐀝 | nu
*55 |
p- | 𐀞 | pa
*03 |
𐀟 | pe
*72 |
𐀠 | pi
*39 |
𐀡 | po
*11 |
𐀢 | pu
*50 |
q- | 𐀣 | qa
*16 |
𐀤 | qe
*78 |
𐀥 | qi
*21 |
𐀦 | qo
*32 |
||
r- | 𐀨 | ra
*60 |
𐀩 | re
*27 |
𐀪 | ri
*53 |
𐀫 | ro
*02 |
𐀬 | ru
*26 |
s- | 𐀭 | sa
*31 |
𐀮 | se
*09 |
𐀯 | si
*41 |
𐀰 | so
*12 |
𐀱 | su
*58 |
t- | 𐀲 | ta
*59 |
𐀳 | te
*04 |
𐀴 | ti
*37 |
𐀵 | to
*05 |
𐀶 | tu
*69 |
w- | 𐀷 | wa
*54 |
𐀸 | we
*75 |
𐀹 | wi
*40 |
𐀺 | wo
*42 |
||
z- | 𐀼 | za
*17 |
𐀽 | ze
*74 |
𐀿 | zo
*20 |
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Mæhlum, Lars (17. september 2015). «linear B». Store norske leksikon.
- ↑ Sjå Linear B Font / How to Install and Use the Linear B True Type Font by Curtis Clarke
- ↑ I lingvistikk står C og V for konsonant (C) og vokalteikn (V) i denne typen kontekst.