Sataniske vers

... medan eit blikk på ein særleg ven trane gir eit hint om at det er eit edelt vesen, og at dei tre gudinner vel kunne allegorisk samanliknast med slike fuglar (*ġarānīq*)

Sataniske vers er nemning for ein episode i Muhammeds liv, belagt i nokre tidlege biografiar, men ikkje i andre. Episoden hengjer saman med den 53. sure «Stjerna» (an-Najm). Dei som avviser at versutsnittet ein gong var del av diktatet som ligg til grunn for Koranen, grunngjev dette blant anna med å påpeka at episodens isnad (attforteljingskjede) er for svak til å tilleggjast pålitelighet.

Skildring

Der dreier det seg om gamle guddomar som vart påkalla ved Kaabaen i Mekka. Ifølgje ein overlevering som Muhammed-biografen Ibn Saʿd^[1] skrive ned i sit verk Kitāb aṭ-Ṭabaqāt, og som kommentatoren av Koranen og historikaren al-Tabari har omtalt i sin kronikk og korankommentar aksepterte Mohammed at gudinnene al-Latt, al-Uzza og Manāt vart påkalla, men at han tilbakekalte dei angjeldende versa etter ei kortare tid.^[2]

Uttrykket

Uttrykket Sataniske vers stammar ikkje frå muslimsk hold. Det vart skapt av William Muir. Den første nytta av uttrykket «Sataniske vers» er knytt til William Muir (1858).^[3] Han brukte den i-en sit verk Life of Mohamet (1858) i ein passasje som diskuterte «two Satanic verses».^[4]^[5]^[6]

I arabiske krøniker og i korankommentarar verta uttrykket brukt «Traneberetningen» (qiṣṣat al-ġarānīq, قصة الغرانيق).

Romanen Sataniske vers frå 1988

Saka fekk fornya aktualitet med Salman Rushdies roman i 1988, Sataniske vers. Romanen, som vart rost for sina litterære kvalitetar, provoserte fram både usemje og sinne blant muslimar, men langt frå berre på grunn av ein uærbødig omgang med Trane-teksta. Muslimar over heile verda protesterte mot utgjevinga av boka, og Ayatollah Khomeini i Iran dømde Salman Rushdie og William Nygaard d.y. (ein fatwa) til døden, då det vart påstått at boka spotta Muhammed og hans koner.

Kjelder

Denne artikkelen bygger på «Sataniske vers» frå Wikipedia på bokmål, den 18. november 2018.

↑ Ibn Saʿd: Kitāb aṭ-Ṭabaqāt, Kairo: 1968, Bind I, 1, s. 137, l. 8–13
↑ Tabari: Annaler I, d. 1192–1196 o. a., sml.
↑ Esposito, John L. (2003): The Oxford dictionary of Islam, Oxford University Press. s. 563.
↑ Pipes 2003, s. 115
↑ Esposito 2003, s. 563
↑ Muir 1858, s. 152

[1] Ibn Saʿd: Kitāb aṭ-Ṭabaqāt, Kairo: 1968, Bind I, 1, s. 137, l. 8–13

[2] Tabari: Annaler I, d. 1192–1196 o. a., sml.

[3] Esposito, John L. (2003): The Oxford dictionary of Islam, Oxford University Press. s. 563.

[Pipes2003-4] Pipes 2003, s. 115

[5] Esposito 2003, s. 563

[6] Muir 1858, s. 152

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]