Batalha d'Issos
|
Batalha d'Issos
| |
|---|---|
 | |
| Informacions generalas | |
| Data | 5 de novembre de -333 |
| Luòc | IssosTurquia |
| Eissida | |
| Belligerants | |
| Reialme de Macedònia, Liga de Corint | Empèri Pèrsa aquemenida |
| Comandants | |
| Alexandre lo Grand | Dàrius III Arsames † Reomitres † Atizi es † Bubaces † Sabaces † |
| Fòrças en preséncia | |
| 40 850 en tot: 13 000 peltastas,[1] 22 000 fantassins,[2] 5 850 cavalièrs[3] |
25 000 al total (Delbrück)[4] 108 000 al total (Warri )[5] |
| Pèrdas | |
| 7 000[6] | ~20 000 |
La batalha d'Issos es un afrontament armat entre l'armada macedoniana d'Alexandre lo Grand, contra l'Empèri Pèrsa de Dàrius III de Pèrsia, en 333 abans JC.
Precedents
[modificar | Modificar lo còdi]Aprèp lo derrotar del satrapa local a la batalha del Granic, la resisténcia pèrsa desapareguèt en Asia Menora, levat qualques fòcus aliats coma Milet o Alicarnàs. Aprèp un an passat e assegurada sa conquista de la peninsula d'Anatolia (Turquia actuala), Alexandre comencèt son ofensiva cap a Siria, amb la tòca de neutralizar la perilhosa flòta pèrsa li prenent los pòrts.
Quand Alexandre se trobava a Tars (Cilícia), li arribèron las informacions que Dàrius reünissiá una granda armada a Babilònia. Se Dàrius capitava d'arribar al Golf d'Issos, poiriá utilizar l'ajuda de la flòta pèrsa capitanejada per Farnabazos III, estacionada en Mediterranèa, facilitant las provisions e benlèu lo desbarcament de las tropas per la garda enrè. D'aquel biais, lo macedonian daissèt son armada principala a Tars, mas comandèt Parmeni de prendre la còsta a l'entorn d'Issos.
En novembre, Alexandre recebèt las informacions que la granda armada seriá dintrada en Siria. Decidiguèt de tornar reünir son armada dispersada e avançèt cap al sud fins a Issos a travèrs lo pas de Jonas, las «Pòrtas de Cilícia».
Dàrius, sabent que las tropas de Parmeni defendián lo pas, causiguèt una rota mai septentrionala. Los persans prenguèron Issos sens oposicion e assassinèron totes los ferits qu'aviá daissat enrè Alexandre. Lo rei pèrsa se retrobèt amb son armada que se situava darrièr los macedonians, copant las linhas d'aprovesiment. Avancèt alara cap al sud, arribant fins al riu Pinar abans que los espias l'informen qu'avián localizat Alexandre marchant cap al nòrd. Formèt doncas, sas tropas en linha de batalha sus l'estrech replanat prèp la còsta.
L'armada pèrsa pus nombrosa que la macedoniana, emai las chifras sián desconegudas, las estimacions mai bassas son de 60 000 a 100 000, alara que las pus nautas son de 600 000 persans segon Plutarc; pels persans vàrian de 20 000 a 120 000 mòrts.
Combatents
[modificar | Modificar lo còdi]
| Unitats | Soldats |
|---|---|
| Peltastas | 69 000 |
| Immortals (persans) | 10 000 |
| Oplitas Grècs | 10 000 |
| Cavalariá | 11 000 |
| Total | 100 000 |
La batalha
[modificar | Modificar lo còdi]
Primièra fasa
[modificar | Modificar lo còdi]La situacion de l'armada pèrsa, sus un replanat estrech entre las montanhas e la mar, empachava que Dàrius utilizèsse son avantatge de las grandas massas dels fantassins. Alexandre envièt qualques unitats de sa cavalariá dels Companhons dempuèi lo centre sul flanc drech. Sa carga subta, passant lo riu, foncionèt gaireben: lo flanc drech ataquèt, jonhent sa posicion iniciala, alara que lo centre passava a la defensiva, causa que dubriguèt un temps un trauc dins la linha de combat macedoniana. Aguèsse aprofechat aquel avantatge, Dàrius auriá pogut portar l'armada macedoniana cap a la mar.
Segonda fasa
[modificar | Modificar lo còdi]Mas Alexandre al luòc de se retirar per cobrir lo trauc entre la cavalariá e las falanjas, desvièt sos Companhons sul flanc esquèrre pèrsa, creant la confusion en las filas enemigas e trencant la coesion. Alara que lo Grand Rei temptava sens capitar de mòure son armada per far front a la nòva menaça, la falanja e l'infantariá pesuca d'Alexandre portada al centre, acabèt amb lo pauc d'òrdre que demorava dins l'armada pèrsa.
Epilòg
[modificar | Modificar lo còdi]
Fins al darrièr moment, los pèrsas resistiguèron sul flanc drech (provocant de pèrdas sul flanc esquèrre de la cavalariá Tessaliana d'Alexandre), mas s'afondrèron quand vegèron fugir lo rèsta de l'armada. Dàrius virèt son carri quand vegèt caber l'ala esquèrra, fugissent lo camp de batalha. Quand lo carri venguèt instable, fin finala l'abandonèt coma tot son equipament e contunhant de cavalgar a crud. Quand los pèrsas vegèron fugir Dàrius, abandonèron definitivament las posicions en desbandada. La cavalariá macedoniana perseguèt los pèrsas fins al cloc de solelh. E seguèt un masèl.
Las nòtas de Ptolemèu I, reculhidas per Arrian, mencionan qu'Alexandre e sos gardacòsses, per persègre Dàrius, traversèron una trencada cavalgant suls còsses dels pèrsas mòrts.