Batalha de Zama
|
Batalha de Zama
| |
|---|---|
 | |
| Informacions generalas | |
| Data | 19 d'octobre de 202 AbC |
| Luòc | Zama, Sud Èst de l'actuala Tunisia |
| Eissida | |
| Belligerants | |
| Cartage Numidia occidentala |
Republica Romana Numidia orientala |
| Comandants | |
| Annibal Barca Sifax |
Scipion l'African Massinissa I |
| Fòrças en preséncia | |
| 50 000 fantassins 4 000 cavallièrs 80 elefant de guèrra |
34 000 legionaris 3 000 cavallièrs romans 6 000 cavallièrs numíds |
| Pèrdas | |
| 20 000 mòrts 11 000 ferrits 15 000 prisonièrs |
1 500 mòrts 4 000 ferrits |
La batalha de Zama se debanèt lo 19 d'octobre de 202 AbC e es la batalha decisiva de la Segonda Guèrra Punica. Una armada romana comandada pel consul Scipion l'African derrotèt una armada cartaginesa comandada pel general Annibal Barca. Après aquela desfacha, sofrida pas gaire luènh de la quita vila de Cartage, lo senat cartaginés foguèt obligat d'acceptar la patz. Amb aquel fach s'acabèt la Segonda Guèrra Púnica.
Abans de la batalha
[modificar | Modificar lo còdi]Après aver liquidat las fòrças cartaginesas a Ispània, Scipion l'African, prepausèt al Senat roman d'acabar la guèrra en atacant a la vila de Cartage e los territòris a l'entorn, que, mai o mens, se situa l'actuala Tunis. Malgrat la prudéncia del Senat roman, Scipion l'African recebèt del pòble de Roma l'autoritat necessària per ensajar l'invasion. Après lo desembarcament en Africa, Scipion l'African operèt amb prudéncia en territòri cartaginés, se limitant a enforçar la seuna armada recrutant dins la populacion locala d'opausants al regim cartaginés. Un còp que Masinissa I saquèt lo procartaginés Sifax del tròn nimíd, Scipion l'African se sentiguèt capable de se riscar a menaçar la ciutat de Cartage mejançant una batalha qu'acabariá la guèrra. Alavetz lo senat cartaginés cridèt a lo sèu general Annibal Barca, que se trobava a Itàlia en luchat contra Roma. Annibal, al cap d'una armada de veterans d'Itàlia e de ciutadans cartagineses, anèt a l'encontra de l'armada d'Scipion. Ambedoas armadas se trobèron dins la plana de Zama.
La batalha
[modificar | Modificar lo còdi]A Zama se faguèt una virada de 180 gras contra de las tipicas batalhas de la Segonda Guèrra Púnica perque los romans èra en inferioritat numerica al respècte de l'infanteriá e de la cavalariá cartaginesas, amb la traïson numida, èran vencuts per 5700 cavalièrs romans.
Al començament de la batalha la cavalleriá romana encerclèt la cartaginesa, mas al luòc de tornar sul còp al front principal de la batalha, contunhèron la sèuna manòbra. Après una granda escaramossa entre la infanteriá leugièra romana e la combinason cartaginesa de infanteriá leugièra e d'elefants de guèrra, las formacions principalas s'encontrèron. Annibal aviá desplegat los sièus veterans en la formacion esglaonada darrièra de la primièra linha de combat, amb l'intencion d'encerclar los flancs de l'armada romana. Pasmens, Scipion aviá fach lo mèsme combinant de colomnas de triarii e de principes, çò permetèt a l'armada romana de resistir a la manòbra cartaginesa. Alara, los legionaris romans faguèron de bruches tarabastièrs, qu'espantèron los elefants de guèrra que fugiguèron cap a l'armada cartaginesa, fasent atal de taucadas dins las formacions punicas. Alra que los romans s'afrontavan ja amb la infanteriá cartaginesa, la cavalleriá romana se tornèt atacant la reiregarda cartaginesa. Aquela ataca de dos fronts desintegrèt las formacions cartaginesas e assegurèt la victòria romana. Annibal subrevisquèt e fugiguèt a Cartage per informar de la desfacha cartaginesa.
Las repercussions de la batalha
[modificar | Modificar lo còdi]Quand lo senat cartaginés aprenguèt de la derrota aguèt pas d'autra opcion qu'acceptar la patz que Roma impausava. Amb aquel fach, la Segonda Guèrra Púnica s'acabèt. Cartage foguèt obligada, per subreviure, a renonciar a las sèunas possessions en Ispània, a aver una armada controtlada per Roma e pagar 300000 quilos d'aur en 50 ans. De mai, granda partida de las possessions africanas de Cartage las calguèt daisar al reialme de Numidia perque lo sèu rei, Masinissa I, èra aliat de la Republica de Roma. Aquela desfacha significava que Cartage poirá pas tornar a luchar contra Roma per dominacion de la Mediterranèa occidentala. 50 ans après, pendent la Tresena guèrra púnica, Cartage podèt pas qu'organizar la defensa de la vila, que, après un sètge, foguèt vencuda e totalament destruida.
Bibliografia
[modificar | Modificar lo còdi]En anglés
[modificar | Modificar lo còdi]- Hans Delbrück; Warfare in Antiquity; 1920; ISBN 0-8032-9199-X
- Robert F. Pennel; Ancient Rome from the earliest times down Ton 476 A.D; 1890
- Theodore Ayrault Dodge; Hannibal: A History of the Art of War among the Carthaginians and Romans down ton the Battle of Pydna, 168 B.C., with A Detailed Account of the Second Punic War; 1891; ISBN 0-306-81362-9