Colòs de Ròdes
Lo Colós de Ròdes (grèc antic: Ὁ Ἥλιος Ῥόδιος, Ὁ Κολοσσὸς Ῥόδιος – ho Hélios Rhódios, ho Kolossòs Rhódios, latin: Colossus Solis Rhodi o Solis Colossus Rhodi, grèc modèrne: Κολοσσός της Ρόδου – Kolossós tis Rhódu) èra una gigantesca estatua del dieu Èlios bastida sus l'illa grega de Ròdes al sègle III abC per Cares de Lindόs. Sa grandor èra coma aquela de la modèrna Estatua de la Libertat, de Nòva York, alara qu'èra pausat sus una plataforma mens elevada. Foguèt una de las Sèt Meravilhas del Monde.
Las originas
[modificar | Modificar lo còdi]Alexandre lo Grand, moriguèt a una edat primieirenca sens designar un successor. Alara esclatèt fòrtas disputas entre sos generals e tres dels quals acabèron per dividir la majora partida d'aquel empèri Mediterranèu.
Pendent la disputa, Ròdes èra al costat de Ptolomèu I e, quand aquel general venguèt rei d'Egipte, formèt una aliança que permetèt de contrarotlar una granda partida del comèrci de la Mediterranèa orientala.
Un autre dels generals d'Alexandre, Antigon, èra ofensat per aquò. En 305 aC ordenèt a son filh Demètri (alara ja un famós general) envasèt Ròdes amb una armada de 40 000 soldats. Pasmens, la ciutat èra plan protegida e a Demetri le calguèt bastir fòrça torres de sètge per accedir als murs. La primièra d'aquelas torres èra montada sus sièis naus, que foguèron enfonzadas pendent una tempèsta abans que se pòscan utilizar. Temptèron encara amb una torre pus granda per tèrra, mas los defensors de Ròdes los arrestèron en inondant la tèrra al pè dels barris per evitar l'avançada de las torres. En 304 abC, una armada de naus enviadas per Ptolemèu arribèt a Ròdes e causèt la desbandada de l'armada de Demetri, qu'abandonèt una granda partida de l'esquipament. Malgrat son fracàs a Ròdes, Demetri foguèt escaissat de Poliorcetes, "aquel qu'assètja las ciutats".
Per celebrar lor victòria, los de Ròdes decidiguèron de bastir una estatua giganta la patronizant al lor dieu, Èlios. La construccion foguèt balhada a la direccion de Cares, natiu de l'illa, que ja avia trabalhat a la construccion de grandas estatuas. Son mèstre, lo famós escultor Lisip, aviá ja bastit una estatua de Zèus de 18 mètres d'auçada.
La construccion e son destin final
[modificar | Modificar lo còdi]De recits antics (que diferisson mai o mens) descrivon una estructura interiora formada per de colomnas de pèira (o torres fachas de grands blòts), situada sus un naut pedestal de marbre blanc prèp de la dintrada del pòrt (d'autres fonts indican que se trobava sus una pèirada del pòrt). A l'interior de las torres de pèira se plaçava de bigas de fèrre, e per la cobertura exteriora s'utilizèt de placas de bronze. Una granda partida del material venguèt de l'armament que daissèt l'armada de Demetri, e la segonda torre de sètge foguèt utilizada per bastir los nivèls d'en bas. Las partidas mai elevadas foguèron bastidas amb l'ajuda d'una granda rampa. La torre aviá, al total, una nautor de 34 mètres.
La construccion s'acabèt en 282 abC aprèp 12 ans de trabalh. Demorèt drecha pendent 56 ans, abans que Ròdes patiguèsse un tèrratrem en 226 abC. Alara l'estatua se rompèt pels genolhs e casèt a tèrra. Ptolomèu III ofriguèt de pagar per la tornar bastir, mas un oracle faguèt pensar a los de Ròdes qu'avián ofensat Èlios e declinèron l'ofèrta. Los rèstas de l'estatua demorèron sus el tèrra de Ròdes pendent mai de 800 ans, e maugrat que foguèsson copats èran encara tan impressionants que fòrça viatgèron solament per los veire. Plini lo Vièlh destacava que plan pauc podi´Æn entornejar amb lo braces lo poce casut per tèrra, e que cadun dels dets del Colòs èra pus grand que fòrça estatuas.
En 654 una fòrça aràbia dirigida per Muawiyah I capturèt Ròdes e vendèt los rèstas de l'estatua a un òme de negòcis d'Edessa, segon lo cronicaire Teofanes Isauric. Lo comprador tirèt l'estatua de tèrra e transportèt las placas de bronze sus l'esquina de 900 camèls cap a son país. Se contunhèt de vendre de pèças pendent d'ans, tal coma ne testimònian los rèstas que se pòt trobar sus la rota de la caravana.
La novèla construccion
[modificar | Modificar lo còdi]En novembre de 2008, s'anoncièt que lo Colós tornarà èsser bastit. Segon lo Dr Dimitris Koutoulas, que dirigís lo projècte en Grècia, en plaça de reproduire l'estatua originala, bastirà l'òbra amb una nòva estructura. Serà entre 60 e 100 mètres d'auçada, la gent i poirà dintrar fisicament e serà bastida de tal biais que serà una escultura de lutz. Lo projècte poiriá costar fins a 200 milions d'èuros, que seràn obtenguts per soscripcion internacionala e l'artista alemand Gert Hof. Lo nòu Colòs de Ròdes adornarà un cai exterior a la zòna del pòrt de Ròdes, ont serà vesible pels vaissèls en transit.