Liberalisme
Lo liberalisme es un grop d'ideologias politicas e filosoficas qu'es fondat sus la cresença en la libertat individuala e l'egalitat davant la lei ; los liberals considèran que la limitacion del poder del sobeiran es la primièra condicion de la defensa d'aquelas.
Lo liberalisme afirma la supremacia de l'accion individual sobre la collectiva. Aquò significa que las estructuras de govèrnement redusíscan lor intervencion au minim de besonh per garantir la convivéncia, en seguissent la filosofia del laissez faire, laissez passer ("daissar far, daissar passar").
Principis
[modificar | Modificar lo còdi]Lo liberalisme es fondat sus l'idèa que los umans possedisson de dreches fondamentals que se cal pas violar. Aquels dreches son nomenats "dreches naturals".
Liberalisme e capitalisme
[modificar | Modificar lo còdi]Los liberals son estacats a la proprietat privada. Aital, acceptan que lo capitalisme es une consequéncia logica de la pensada liberala e lo sol sistema economic qu'es compatible amb lo liberalisme.
Çaquelà, lo capitalisme es pas lo liberalisme, que lo capitalisme vòl dire sonque que los mejans de produccions son privatizats. Un sistèma capitalista es pas liberal se la libertat d'actar e l'egalitat davant la lei son pas assegurats. De mai, los liberals luchan per que disparescan los monopòlis legals, las subvencions de l'Estat e la mai granda part de las reglamentacions.