Planas de Valençòla
Lei Planas de Valençòla[1] (Plano de Valençolo segon la nòrma mistralenca e Plateau de Valensole en francés) son un plan d'Occitània, en Provença, situat dins lo departament deis Aups d'Auta Provença.
An una altitud mejana de 500 m e s'estendon sus 800 km², a l'Oèst de la valada de Durença, au Nòrd de Dinha e la valada de Blèuna, a l'Èst dei Preaups de Dinha e au Sud dei Gòrgas de Verdon e dau lac de Santa Crotz.
Lei doas vilas principalas dau plan son Valençòla e Riés.
Lei Planas de Valençòla an la forma generala d'un trapèzi onte lei bordaduras Èst e Oèst son d'estructuras geologicas majoras: lei cavaucaduras de la toalha de Dinha e la falha desencrancanta de la Durença, respectivament.
Lo plan es un bacin molassic de la periferia deis Aups. Es constituit de conglomerat grossier, localament mai marlós, geissós o gresós datats dau Miocèn superior (formation de "Valençòla I") e Pliocèn (formacion de "Valençòla II"). Lei doas formacions son desseparadas per una discordança associada a la crisi de salinitat messinièna en mar Mediterranèa. Lo subreplan, ben preservat sus dei algas superficias (subretot sus la part Sud dau plan) foguèt datat a 1,8 Ma (Vilafrancenc). Lo plan es portat a l'erosion durant lo Qüaternari.
Istòria
[modificar | Modificar lo còdi]Lo luòc foguèt tostemps ocupat: lei sites preïstorics e antics ne testimònian. De baumas arqueologicas coma la Bauma Bona dins lei Bassei Gòrgas de Verdon an un patrimòni istoric fòrça ric. La vila de Riés au còr dau plan foguèt una rica ciutat romana, apelada Forum Reii o Colonia Julia Augusta Apollinarium Reiorum. Doas vias romanas traversavan lo plan. Riés se desvolopèt au caireforc dei doas vias e venguèt la capitala economica.
Economia
[modificar | Modificar lo còdi]Lo plan viu dau torisme e subretot de l'agricultura: lo plan es conegut per son importanta 81 400 ha dau plan son cultivadas. Ancianament au sègle XIX, lo plan foguèt cultivat essencialament de camps d'ametliers e de casses (quercus pubescens, quercus ilex). Aquela economia a desaparegut e foguèt remplaçada per la cultura de la lavanda e de cerealas. Lo plan a recebut l'escais de granier de la region.
Lo vilatge de Montanhac e Montpesat (ancianament Montanhac dei Rabassas utilizat de 1815 a 1940) es celèbre per la cultura de la rabassa despuèi l'Edat Mejana. La famosa Tuber melanosporum es celebrada pendent la fèsta de Sant Antòni, sant patron dei rabassiers.
