Transpiracion vegetala
2) Un còp dins lo xilèma, las fòrças d'aderença e de coesion agisson sus l'aiga (capillaritat). Provòcan l'aderença de las moleculas als parets dels vaissèls, e la coesion mena las moleculas a aderirr las unas a las autras, formant una colomna d'aiga que s'espandís de la raiç a la partida superiora de la planta.
3) L'aiga del xilèma arriba dins lo mesofi espongós, ont es possiblament expausada a l'aire exterior se los estomats son dobèrts; l'evaporacion se realiza alara, creant de tensions dins la colomna d'aiga, que las fòrças de coesion de las moleculas vesinas tiran cap al naut, creant una fòrça de traccion sus tota la longor del xilèma[1]
Quand la temperatura merma e que l'aiga es de nòu disponible, las fuèlhas se gavan daiga e tornan prene lor forma normala (a drecha)
La transpiratcon vegetala es, per las plantas, lo procediment de contunh causat per l'evaporacion d'aiga per las fuèlhas (e la reprisa qu'i correspond a partir de las raiças dins lo sol).
Lo ròtle de la transpiracion pels vegetals
[modificar | Modificar lo còdi]Es multiple:
- La transpiracion es (amb lo fenomèn de pojada capillara) lo motor de la circulacion de la saba bruta dins lo xilèma; se produch subretot dins las fuèlha, a 90-95 % al nivèl dels estomatas[2] (la regulacion de lor dubertura influéncia donc directament l'intensitat de la transpiracion). L'apèl transpiratòri es un dels motors de la circulacion de la saba bruta (existís tanben la pojada radiculara).
Pendent la fotosintèsi los estomatas se dubrisson per daissar dintrar de CO2. I a alara mesa en contacte de la solucion de las fuèlhas amb l'aire exterior. La diferéncia entre le potencial idric atmosferic e aquel de las fuèlhas induch la sortida de l'aiga (presenta dins las fuèlhas) dins l'atmosfèra. La pression relativa dins lo xilèma merma e ven mai fèble que la pression atmosferica. Lo xilèma es alara jos tension, çò que permet la pojada de la saba bruta. - Contribuís, dins una certa mesura, al refresquiment de las plantas e permet lo transferiment dels sals minerals als luòc ont la planta n'a besonh, subretot dins las fuèlhas que son lo sèti de la fotosintèsi.
- Amb la vapor d'aiga, la planta emés tanben dins l'aire de gases (subretot d'oxigèn) e dels aerosols comprenant entre autres de fitoormonas que li permeton de comunicar amb d'autras plantas o d'emetre de « messatges quimics » perceptibles per unes animals (insectes).
- Es una compausanta màger de l'evapotranspiracion qu'es subretot importanta en tèrmes de quantitat d'aiga (de nòu) introducha dins l'atmosfèra, çò que podèt per exeple montrat o confirmat per d'analisis isotopicas del cicle de l'aiga en Amazonia[3].
Pels angiospèrmas
[modificar | Modificar lo còdi]La transpiracion es mai importanta pels angiospèrmas, qu'aquelas plantas dispausan dins lors fuèlhas d'un malhum de nervaduras quatre còps mai dense qu'aquel de las autras plantas[4].
La quantitat d'aiga rebutada dins l'atmosfèra per la transpiracion de las plantas
[modificar | Modificar lo còdi]Pels vegetals de granda talhas e los elofitas, pòt èsser fòrça importanta.
Per illustrar, dins una zona temperada e se manca pas d'aiga, un ectara de fau (Fagus sylvatica) emés dins l'atmosfèra gaireben 25 tonas de vapor d'aiga per jorn pendent una sason de vegetation. Aquò explica lo ròtle jogat per las grandas formacions vegetalas, coma las sèlvas sul cicle de l'aiga e sul clima.
Un ectara de sèlva tropicala umida n'evapotranspira plan mai encara (1 530 mm ± 7 % segon los bacins, en Guaiana, jos una pluviometria de 2 000 mm a 4 000 mm segon la mesura facha pel bilanç idrologic[5]; resultats pròches d'aqueles de Madec obtenguts amb lo metòde de Thornthwaite en 1963[6]).
Los factors influenciant la transpiracion
[modificar | Modificar lo còdi]Factors estructurals
[modificar | Modificar lo còdi]Superfícia e espessor de las fuèlhas: Una fuèlha mai pichona transpirera mens lèu qu’una fuèlha mai granda, qu'i a mens de pòres disponibles per la pèrda d’aiga. L’epidèrma de gaireben totes los vegetals terrèstres es cobèrt d’una cuticula. Aquel atot balha una proteccion impermeabilisanta qu'apara de l’assecament. mai la cuticula es espessa mai la transpiracion serà fèbla[7].
Nombre d'estomatas: L’aiga de la transpiracion essent evacuada pels estomatas es proporcionala al nombre de pòres d'estomatas. Mas n'i a, mai la transpiracion serà fòrta.
Nombre de fuèlhas: Un nombre de fuèlhas, o autres organs fotosintetics, mai grand aumenta tanben lo nombre d'estomatas disponibles per la transpiracion. I aurà donc mai d’escambis gasoses amb lo mitan extèrne.
Factors extèrnes
[modificar | Modificar lo còdi]Disponibilitat de l’aiga: Quand l’umiditat del sol passa en dejós d’un lindal normal (entre -1,0 MPa e -4,0 MPa pels mesofitas)[8] per la planta, los estomatas se tancan fins a que la condicion venga melhora e la transpiracion serà tanben redusida.
Umiditat relativa: La diminucion de l’umiditat relativa, fasent l’aire mai sec, merma fòrça lo gradient potencial idric atmosferic çò que contribuís a aumentar la transpiracion. La diferéncia mai granda entre lo potencial idric intèrne de las fuèlhas e extèrne encoratja l’aiga a las daissar aquelas.
Vent: Lo vent desfach la sisa termièra que servís a protegi la superfícia de las fuèlhas comolant una vapor d’aiga que merma lo nivèl d’aiga a evacuar d'aquelas darrièras. Lo vent aumenta donc lo dessecament. Lo cambiament d’aire a l'entorn de la planta mai frequent favoriza l’evaporacion de l’aiga. Puèi, la diferéncia de potencials idrics entre los mitans, intèrne e extèrne, es aumentada, çò que crèis alara sul pic la transpiracion, cercant lo renovelament de sa sisa termièra.
Luminositat: Coma gaieben totas las plantas dubrisson lors estomatas pendent lo jorn per far de fotosintèsi, levat las plantas de la familha CAM[9], la velocitat de transpiracion aumenta amb l’intensitat de la lutz daissant l’aiga s’evaporar pels pòres de las fuèlhas. La sensibilitat de las plantas a la luminositat varia segon las espècias. La transpiracion es donc mai nauta lo jorn e merma fòrça de nuèch.
Temperatura: La temperatura encoratja la dubertura d'estomatas per permetre l’evaporacion de l’aiga cellulara. Mai fa caud, mai los estomatas se dubrissont e donc, mai i aurà de transpiracion. Çò que se realiza fins a que la temperatura atenh un cert lindal, de 25 a 30ºC[10]. A aquel lindal, los estomatas començaràn a se tancar e atal bassar la transpiracion per evitar lo dessecament.
Notas e referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ Mader, Sylvia S (2010) Biology, Tenth.
- ↑ (en) Ernst Steudle, « Transport of water in plants », Environment Control in Biology, vol. 40, no 1, 2002, p. 29-37
- ↑ Gat JR & Matsui E (1991) Atmospheric water balance in the Amazon Basin: an isotopic evapotranspiration model.
- ↑ «actualite-de-la-fraicheur-grace-aux-plantes-a-fleurs in www.pourlascience.fr».
- ↑ Roche MA (1982) Évapotranspiration réelle (ETR) de la forêt amazonienne en Guyane.
- ↑ Madec H (1963) L’évapotranspiration potentielle et le bilan de l’eau en Guyane, d’après les méthodes de Thornthwaite.
- ↑ Campbell, N.A. et Reece, J.B., Biologie, 3e édition., ERPI, 2007, 1454 p.
- ↑ (en) Gurevitch, J., Scheiner, S.M. and Fox G.A., The ecology of plants, second edition., Sinauer., 2006, 578 p.
- ↑ Hopkins, W.G., Physiologie végétale., Boeck., 2003, 516 p.
- ↑ Raven P.H., Evert R.F. et Eichhorn S.E., Biologie végétale., Boeck., 2000, 926 p.
