Vidèo

La vidèo regropa l'ensems de las tecnicas permetent l'enregistrament e la restitucion d'imatges animats, acompanhats o non de son, sus un supòrt electronic e non de tipe fotoquimic.

Lo mòt « vidèo » ven del latin « video » que significa: « vesi ». Es l'apocòpa de videofonia o videograma.

Teoria

Un flus vidèo es compausat d'una succession d'imatges que desfilan a un ritme fixe (per exemple 25 per segonda dins la norma Francesa L o 30 per segonda dins d'autra normas) per far l'illusion del movement. Cada imatge es descompausat en linhas orizontalas, cada linha essent una succession de punts. La lectura e la restitucion d'un imatge se fa donc sequencialament linha per linha al biais un tèxte escrich: d'esquèrra cap a drecha puèi de naut cap al bas.

Escansion

Escansion per entrelaçament

L'imatge d'un televisor es una succession d'escancions lineárias, partant del naut cap al bas de l'ecran. Als començaments de la television, la qualitat dels elements fosforescents del tube èra mediócre. Per aquel fach, quand lo fais tocava lo bas de l'ecran, lo naut aviá ja desparegut, provocant un fenomèn de beluguejament, sentit fortament per l'uèlh uman a l'entorn de 25 Hz o 30 Hz. La solucion mai simpla seriá estat d'accelerar la cadéncia de la scancion, mas aquó seriá estat plan costós en benda passanta. Una solucion mai astuciosa foguèt de sautar una linha sus doas per cada imatge, permetent atal de doblar la cadéncia de scancion tot en gardant una mèsma benda passanta. Atal, una primièra passa aficha totas las linhas imparas en dos còp mens de temps que per un imatge sensèr e una segonda passa aficha las linhas mancantas paras: aquó es l'entrelaçament. S'obten alara lo mèsme nombre de linhas d'escancion per un imatge, e se fa dos passatges a l'ecran per afichar un sol imatge. Se dich « trama » (« field » en anglés) una passa. Un imatge es donc constituit de doas tramas, per que cal doas passas per definir l'imatge (« frame » en anglés).

Las cameràs, que foncionan coma un « televisor inversat », utilizavan tanben aquel entrelaçament. Dins la primièra mitat del temps d'un imatge, una 1^a presa de vista definís totas las linhas imparas, e una mitat d'imatge mai tard, una segonda presa de vista definís las linhas paras. Cal plan comprendre que las doas presas de vista son separadas dins lo temps (d'una mitat d'imatge). E quitament ambedoas presas de vistas son complementárias d'un punt de vista espacial (ambedos passatges se complètant dins lo quadre), ambedoas presas de vista n'afichan pas lo mèsme contengut! Se un subjècte se desplaça dins lo camp, tendra una posicion diferenta sus caduna de las doas tramas: i a alara un efècte de zig-zag sus cada « frame ».

Aquel problèma foguèt en partida resolgut per un dispositiu de lamas cristallinas birefringentas que « liçam » los detalhs en desdoblant los rais luminoses. Ne resulta una pèrda de definicion que balha als sistèma PAL e SECAM una resolucion verticala multiplicada per 0,7 (factor de Kell) e vertadièrament sonque d'unas 400 linhas.

Escancion progressiva

Quand l'afichatge es pas mai entrelaçat, se dich escancion progressiva. Es lo biais de captura causit pels filmes realizats en HD TV o en D-cinemà destinats a èsser transferits e projectats en 35 mm.

Los 25 imatges progressius (25p) balhan alara a las cameràs un temps de pausa de 1/25 de segonda çò qu'es tròp long en tèrmes de resolucion temporala. Se preferís alara limitar lo temps d'integracion de las tramas a 1/50 s (obturator electronic).

Los estandards de difusion en color

Estandards vidèo analogics pel mond: NTSC en verd, PAL en jaune, SECAM en irange

Los estandards PAL o SECAM an pas de rapòrt amb l'escancion d'un imatge, aqueles estandards permeton sonque d'apondre la color als imatges en blanc e negre:

Dins los primièrs temps de la television, sola la luminéncia definís l'imatge per un nombre de punts orizontals e tanben per tres factors de nuéncia de gris.

Quand la television color apareciá calguèt que los televisors blanc e negre pòscan encara restituir un imatge, lo senhal de luminéncia foguèt conservat e s'apondèt un senhal que lo televisor blanc e negre podava pas distingar e donc afichar pas, quitament coma senhal parasit, es la compatibilitat ascendanta o retrocompatibilitat.

S'apondèt donc las doas diferéncias de color R'-Y e B'-Y (lo ' significa que los senhals pòrtan una correccion especifica d'una corbadura de gamma per resòlvre, a l'epòca, un problèma de nonlinearitat de restitucion dels tubes catodics) per que, en combinant l'ensems amb la luminéncia, se pòsca extraire lo verd.

Atal per la color; ara calguèt poder transportar ambendoas diferéncias e d'aici ven lo conflicte d'estandard, totes los païses adoptèron pas lo meteis biais de transmetre de senhals de crominéncia.

En França SECAM (Sequentiel de Couleur A Mémoire), memorizacion d'una linha sus doas per calcular lo verd.
Als Etats Units d'America e autres païses l'NTSC (cambi de fasa sonque sus una de las diferéncias color): es lo primièr sistèma que foguèt realizat, mas genèra de diafocia qu'en França se respondèt pel SECAM.

E lo rèsta del mond, lo PAL Phase Alteration Line (distinccion de las doas diferéncias enviadas al meteis temps e amb de fasas diferentas).

Lo senhal de crominéncia es enseguiuda una sosportaira de la luminéncia…

Lo nombre de linhas, la velocitat d'escansion, lo tipe de senhal positiu o negatiu dempuèi l'emission, fan partit de las normas seguent lo país e an res a veire amb los estandards de difusion color (PAL, SECAM, MESECAM, e NTSC).

De fach de la captura en doas tramas de 1/50 de segonda caduna, es lo temps de pausa en vidèo (25i).

Los captors fotografics

Las primièras cameràs, foncionant sul meteis principi que los televisors, analisan l'imatge formada per l'objectiu amb un tube catodic. Dempuèi la fin dels ans 1980, son dotadas d'un captor fotografic de tipe CCD o CMOS.

Definicion de l'imatge e frequéncia d'escancion

Existisson diferents formats d'imatge vidèo, que dependon sustot de la frequéncia d'escancion verticala de l'imatge.

405 linhas 50 Hz (estandard anglés abandonat) blanc e negre
525 linhas 60 Hz: resolucion 4/3 utila = 720 x 480 (estandard american) color NTSC e PAL-N
625 linhas 50 Hz: resolucion 4/3 utila = 768 x 576 (estandard europèu) color PAL, SECAM e NTSC-4.43
819 lignes 50 Hz: resolucion 4/3 utila = 1024 x 768 (estandard francés abandonat) blanc e negre

Se constata qu'existís una diferéncia entre lo nombre de linhas compausant l'imatge e lo nombre de linhas afichadas. Aquó representa una diferéncia de 49 linhas en 50 Hz e de 45 linhas en 60 Hz. Aquelas linhas perdudas son necessárias, representan le temps necessari per que lo fais d'electrons tocant lo tube catodica pòsca pujar del bas de l'imagte cap al naut. Aquel problèma tecnic existís pas amb los panèls LCD e los malons plasma, mas es conservat per assegurar la compatibilitat. Las linhas liuras son utilizadas en partida: s'i plaça los senhals del teletèxte, del sostitratge e tanben lo còdi temporal dels equipaments vidèo professionals.

Cal distingar doas frequéncias d'escancion de l’imatge:

Lo passatge vertical, que se fa del naut cap al bas e servís per compausar l'imatge. S'effectua 50 o 60 còps per segonda.
Lo passatge orizontal, que se fa de drecha cap l'esquèrra per cada linha de l'imatge. La frequéncia del passatge orizontal es donc egala a la frequéncia verticala multiplicada pel nombre de linhas e divisada per dos a causa de l'entrelaçament.

F_{h}={\frac {F_{v}N}{2}}

Donant las valors seguentas:

Fh(50 Hz) = 50 x 625 / 2 = 15 625 Hz
Fh(60 Hz) = 60 x 525 / 2 = 15 750 Hz

Aquel resultat es pas un azard. Se las frequéncias orizontalas son gaireben identicas en 50 Hz e en 60 Hz, permetent atal d'utilizar lo meteis tipe de circuit de passatge orizontal, donc de realizar d'economias.

Color

Fa qualques decenias, los especialistas aprenguèron las particularitats espectralas de l'uèlh uman, que preferís netament d'unas colors. De mai, savián que l'espèctre cromatic de l'uèlh pòt se decompausar en tres colors primàrias, que permeton per mescla de tornar gaireben totas las autras colos de l'espèctre. Lo cinemà color expleita aquó utilisant d'emulsions de sisas, que caduna es sensible a una color primària.

Los ecrans emetent de lutz, los engenhaires utilisèron la sintèsi additiva compausada de roge, verd e blau (al contrari lo papièr absòrba la lutz e utilisa la sintèsi sostractiva compausat de cian, magenta e jauna) Lo roge, verd e blau son las colors primàrias d'aquela sintèsi additiva. Del meteis que lo cian, magenta e jaune son las colors primàrias de la sintèsi sostractiva.

La presa de vista en color se fa segon un prisme optic que repartís la lutz sus tres captors, davant que i a respectivament un filtre roge, verd e bleu. Atal, cada captor enregistra sonque las informacions de lutz tocant una color. Sufisís enseguida d'enregistrar puèi tornar las 3 compausantas RVB sus un monitor color acceptant las tres entradas RVB: i a tres senhals a la plaça d'un sol. Cal en mai de triplar totes los ligams cablats entre los diferents equipaments, mas tanben triplar las pistas d'enregistrament sus un magnetoscòpi, triplar totes los equipaments de realizacion fins als equipaments de difusion ertziana. Lo desfís èra donc de crear un senhal unic englobant tres informacions diferentas, e que devián pas se mesclar abans lo tractament pel pòste de recepcion.

Lo desfís èra tanben de conservar la totala compatibilitat amb los pòstes blanc e negre encara fòrça presents dins los fogals. Los cercaires trabalhèron donc per tòca de crear un senhal vidèo englobant del roge, del verd, del blau, e tanben del blanc e negre dins lo mèsme « tudèl », sens qu'aqueles se mesclan.

Èra pas possible d'aver una camera blanc e negre E una camera color. Caliá donc fabricar de blanc e negre en partent de las tres compausantas RVB. Se basant sus las sensibilitats de l'uèlh de las diferentas colors, los especialistas prenguèron 59 % de verd, 30 % de roge e 11 % de blau. Acabavan d'inventar un nòu tèrme: la luminéncia (Y). Los televisors blanc e negre podavan veire en blanc e negre d'imatges eissits de camera color. Cossí ara apondre a aquel Y las informacions de colors permetent de tornar al RVB original? Perque i aviá ja de lutz (l'Y), caliá « coloriar » aquel blanc e negre amb d'informacions de colors qu'avián, elas, pas de valor de lutz, mas unicament d'indicatcons de tencha e de saturacion.

Un còp d'acòrdi per aquel blanc e negre colorizat, calguèt trobar l'astucia que permetava de transmetre la lutz (Y) e la croma (C). De procés electronics foguèron realizats. I a per exemple «modulacion d'amplitud en quadratura de fasa, de sosportaira suprimida». Aquelas solucions devián a l'encòp de mesclar dos senhals de biais a poder los discriminar a la recepcion, mas tanben aver pas cap interferéncia visibla dins l'epèctre del senhal blanc e negre.

Aquelas solucions foguèron trobadas e aplicadas. Atal nasquèron l'NTSC als Estats Units d'America, lo SECAM en França, e lo PAL en Alemanha, Espanha e Itália. Lo codatge permet de transformar lo RVB en senhal color compatible blanc e negre. L'NTSC, lo SECAM e lo PAL son tres tipes de codatges diferents incompatibles entre eles. Passar d'un tipe de codatge a un autre se nomena lo « transcodatge ».

Pasmens cap d'aquelas tres solucions es transparenta, de luènh. Un senhal transcodat patís d'artefactes mai o mens visibles segon lo codatge.

Un senhal vidèo atal codat es dich senhal composit, car conten mai d'una font de natura diferent. Los estandards vidèo utilisant lo composit anant de l'U-MATIC / U-MATIC SP al VHS en passant pel 8mm o Vidèo 8, lo Betamax, lo VCR o encara lo V2000. A causa de las degradacions causadas pel codatge, èra urgent de se n'afranquir en produccion.

Al començament dels ans 1980, Sony realizèt un format vidèo de composantas separadas, constituit de senhals distinctes, veïculats per de cables distinctes: lo Betacam / Betacam SP. Per demorar compatible amb lo blanc e negre, la societat evita meticulosament lo RVB, e causís naturalament un format comportant l'Y, mai d'informations de crominéncia veïculats per enhal: U et V (tanben nomenat Cr e Cb).

Aquelas composantas son ligadas per des formulas U = R - Y e V = B - Y, ont Y = 0,30R + 0,59V + 0,11B (los coeficients essent diferents segon le codatge utilisat). Aquela transformacion de RVB en YUV se nomena matriçatge. Aquel matriçatge es una operacion mai simpla que lo codatge que genèra pas de degradacion, tot en ofrissent l'avantatge de la compatibilitat Y.

Quelquas ans mai tard, un format grand public apareguèt: l'S-Vidèo o Y/C, que la luminéncia Y e la crominéncia C (codada en NTSC, PAL o SECAM) èran separadas (S-VHS, Hi-8, Super-Betamax). Aquel format es de qualitat melhora qu'un format composit, perque la crominéncia encamba pas mai sus la benda de frequéncias de la luminéncia, çò que podava menar a d'artefactes colorats sus de detalhs prims. La resolucion orizontala d'aqueles formats podava donc èsser fins a doblada (400 punts/linha al luòc de 240-250).

L'acquisicion vidèo

Introduccion

Memento CCIR 601
	Luminéncia Y	Crominéncia Cr ---Cb
Benda passanta	5,75 MHz	2,75 MHz
Frequéncia d'escandalhatge	13,5 MHz	6,75 MHz
Nombre d'escandalhs per linha	864	432 ---432
Nombre d’escandalhs utils per linha	720	360 ---360
Estructura d'escandalhatge	Doas tramas entrelaçadas
Quantificacion 8 bits	220 nivèls utils	225 nivèls utils
Quantificacion 10 bits	880 nivèls utils	900 nivèls utils
Rapòrt sehal sus bruch	qualitat 8 bits : 56 dB qualitat 10 bits : 68 dB
Codatge	Binari	Binari descalat
Debit brut	8 bits : 216 Mb/s 10 bits : 270 Mb/s
Debit net	8 bits : 166 Mb/s 10 bits : 207 Mb/s

Lo procés de l’acquisicion vidèo analogic e de sa conversion en numeric pòt s’assimilar al passatge del lengatge oral al lengatge escrich. Per prendre en nota lo discors oral d’una persona, aquela deu pas parlar tròp aviadament, senon ven dificil d’escotar e de transcriure simultanèament. La persona poiriá ralentir son debit de paraula mas se s'assimila aquelas paraulas amb lo senhal vidèo analogic, se comprend aisidament que lo debit pòt pas èsser ralentit. Se procedís donc a l’escandalhatge del discors, es a dire que se pren sonque de « troces » de messatge per los tornat transcriure mai tard. La precision de la retranscripcion depend dirèctament del nombre d’escandalhs de discors levats. Per la vidèo, lo fenomèn es identic: es necessari avans tot de conéisser lo senhal e de saber quines son los senhals de numerizar.

Istoric

L’istòria del numeric dins la vidèo comença veritadièrament de 1972 a 1982. A l’origina los equipements de sincronizacion, los aparelhs se sofistiquèron abans d’intrar dins lo mitan professional. Alara, los industrials prenguèron consciéncia de l’aveniment d'aquel nòu fenomèn e presentèron de normas en matèria de numerizacion. Una anarquia numerica reinava alara sul mercat obligant lo CCIR (Comitat consultatiu internacional de las radiocomunicacions) a normalizar un format vidèo en compausants numerics compatibles pel mond entièr: aquela norma es lo CCIR 601. Especifica los paramètres de codatge de senhals de numerizar (escandalhatge, quantificacion…). Alara los novelums acabèron pas de s’encadenar per permetre ara a la vidèo numerica de se generalizar dins los centres de produccion, cadenas de television e regias de pòstproduccion per assistir lo montatge vidèo.

Perque un codatge de las composantas?

Lo senhal vidèo numeric deuriá sens cap de dobte, èsser identic per totes los païses: l’idèa èra de numerizar de donadas comunas als sistèmas 625 linhas (PAL, SECAM) e 525 linhas (NTSC). Lo CCIR a donc unanimament decidit de numerizar de biais separada los senhals de luminéncia (Y) e de crominéncia (Cr ; Cb). Un sistèma basat sul codatge numeric de las composantas vidèo exclusís totes los problèmas qu’aurián podut crear un codatge de senhal vidèo composite e permet una compatibilitat a escala mondiala. Aquel sistèma deuriá donc apareisser coma essent l’accessòri principal d’un desvelopament de nòus equipaments, mai tanben e sustot d’un escambi internacional de donadas, constituissent la basa de l’audiovisual: la comunicacion.

L'escandalhatage

L’escadalhatage d’un senhal, es lo descopatge en talhs temporals o « escadalhs » d'aquel darrièr. Es dirèctament seguit de la quantificacion que consistís a convertir la valor de l'escandalh en valor numerica representada par un nombre entièr. Es donc necessari que lo ritme de descopatge (frequéncia d’escandalhatge) siá naut per poder tornar transcriure las variacions del senhal las mai brèvas. Car se l’interval de temps entre dos escandalhs consecutius es superior al temps de la variacion mai aviada del senhal d’origina, aquela darrièra se trapa perdida e será pas presa en compte dins lo senhal numeric.

En consequéncia, per escandalhar un senhal, ne preservant son informacion, es necessari de conéisser la frequéncia mai nauta qu'es susceptible de variar. Lo teorèma d'escandalhatge de Nyquist-Shannon establís qu’« un senhal que l'espèctre es limitat a la frequéncia Fmax es entièrament definit enseguida dels seus escandalhs levats a d'intervals de temps regulars de valor « T » inferiors a 1/(2 Fmax) ».

En consequéncias, la frequéncia d’escandalhatge deu èsser ƒ_e > 2 Fmax per respectar la representacion d’origina. S'aquela condition es pas complida, las composantas espectralas repetitivas del senhal escadalhat son pas pro espaçadas e s'encamban. La zona de retirada, o « aliasing zona», crea una frequéncia parasita se tradusent per un efècte irizat sus l’imatge. Per resòlvre aquel problèma, un filtre passa-bas (filtre anti-aliasing) es dispausat en amont de la conversion. Aquel filtre de penjal regde fòrageta las frequéncias del senhal analogic d’intrada que son superioras a 1/2 ƒ_e.

Lo senhal vidèo de luminéncia possedís una benda passanta a l'entorn de 6 MHz. Per qu'aquel senhal siá correctament numerizat, sa frequéncia d’escandalhatge deu respectar los critèris de Shanon et Nyquist, siá: ƒ_e(Y) > 6 x 2 = 12 MHz

Pr'amor, per èsser utilizada al nivèl mondial, ƒ_e(Y) deu èsser multiple comun de las frequéncias linhas dels sistèmas de 525 e 625 linhas, a saber 15 625 e 15 734,2 Hz. Lo CCIR donc retenguèt la frequéncia d’escandalhatge seguenta: ƒ_e(Y) = 13,5 MHz. Aquela frequéncia es egala a 864 còps la frequéncia linha dels sistèmas de 625 linhas e 858 còps aquela dels sistèmas de 525 linhas (una linha activa contenent 720 escadalhs).

Pels senhals de crominéncia, se pòt realizar sens emabarràs visuala un sosescandalhatge, car l’èsser uman qu'es mens sensible a las variacions de color qu’a las variacions d’esclairament. Concrètament, lo contorn d'un objècte pareisserá net se la luminéncia varia aviadament, mas es pas indispensable que la crominéncia varie tanben aviadament. La benda passanta pels senhal de crominéncia es de gaireben 3 MHz. L CCIR decidiguèt de los escandalhonar a una frequéncia dos còps mendre qu'aquela de la luminéncia, siá ƒ_e(Cr) = ƒ_e(Cb) = 6,75 MHz. Per aqueles senhals, i a donc sonque 360 escandalhs per linha activa.

Aquelas frequéncias d’escandalhonatge determinadas pel CCIR s’aparenton als chifres 4, 2 e 2. Per un grope d'8 pixels (4 pixels per linha e sus 2 linhas), lo chifre 4 representa lo nombre de valors indicadas per linha per la luminéncia (13,5 MHz), 2 lo nombre de pixels possedissent una valor propria crominéncia (6,75 MHz = 13,5/2) sus las linhas paras, e lo darrièr 2 idèm per las linhas imparas. Es atal que la norma CCIR 601, nascuda d'aqueles estudis, a per nom corren norma 4:2:2.

La periodicitat de doas tramas permet tres tipes d'estructuras d’escandalhonatage: ortogonala, quincònci linha e quincònci trama. Es l'estructura ortogonala que fouèt retengut per la norma 4:2:2. Dins aquela estructura, la fasa del relòtge d’escandalhonatge es identic per cada linha e cada trama. Los escandalhs son donc situats als mèsmes emplaçaments d’una linha cap a l’autre e d’una trama cap a l’autre.

La quantificacion

Cada escandalh es « pesat », coma d'aliment, per ne determinar son pés. En numerica, aquela pesada es nomenada quantificacion. S’efectua, seguent l'analogia, mejans una balança de dos platèus: dins un dels platèus se trapa l’escandalh de pesar, dins l’autre los peses necessaris per trapar l’equilibri. La precision de la pesada depend donc de la valor del pes mai pichon disponible. En vidèo, lo pés de l’escandalh es la tension del senhal electric de numerizar e la balança un quantificator. Aquel aparelh convertís las tensions en valors numerics, expleitablas per una estacion de montatge virtuala, per exemple.

Pasmens, la quantificacion pòt pas representar parfèctament la tension de l'escandalh del senhal analogic d'origina. En efècte, un senhal analogic (representat per un nombre real) pòt prene una infinitat de valors, mas será convertit en un senhal format d'un nombre finit de valors numericas « N » que caduna es codada sus « n » bits (es a dire jos forma d'un nombre entièr que la valor maximala es limitada). I aurá donc necessáriament, après quantificacion, una error d'arrondida. La precision del senhal convertit será donc ligada al nombre de valors disponiblas per traduire cada escandalh. L'interval situat entre doas valors es notat « q » e se nomena « pas de quantificacion ». A cada instant « t », l'amplitud del senhal se trapant a l'interior d'un escandalh es remplaçat per la valor de l'escandalh mai pròche. Se compren aisidament que mai los pases de quantificacion son pichons, mai son nombroses sus una plaja donada e donc que mai la precision del senhal quantificat es importanta (lo taus d'error de quantificacion essent determinada per la relacion Terr = 1/2n).

La quantificacion del senhal vidèo es uniforme, lineari e s'efectua de biais separada sus Cr e Cb. D'en primièr fixada sus 8 bits, la quantificacion del senhal vidèo de la norma 4:2:2 es passada a 10 bits. En efècte, una quantificacion sus 8 bits permet de dispausar de 2^8 = 256 nivèls numerics (que 220 utils per representar los nivèls de gris) çó qu'a vegada es pas sufisent. Per un desgradat de gris del blanc al negre, per exemple, un « efècte d'escalièr » aparéis après numerisacion. En mai, lo rapòrt S/B (senhal sus bruch) d'una quantificacion sus 8 bits es de 56 dB alara que las cameràs d'ara atenhon los 60 dB. Lo C.C.I.R. causiguèt donc de quantificar lo senhal vidèo sur 10 bits, çò que fa 1024 nivèls (que 880 utils) o 4 còps mai qu'una quantificacion sus 8 bits, e amb per rapòrt S/B 68 dB.

Lo senhal de luminéncia es totjorn positiu e pausa pas de problèmas de numerizar, al contrari los senhals de crominéncia son bipolars. Donc se deguèt fixar una valor pel senhal nul: las valors al dessús correspondent a un senhal positiu e aquelas al dejos d'un senhal negatiu. Aquela « valor zerò » foguèt fixada pel C.C.I.R. a 512 (a mièg camin entre 0 e 1024).

Lo codatge del canal

Un còp escadalhonat e quantificat, lo senhal vidèo deu èsser codat per optimizar son estocatge o sa transmission. Diferentas formas de codatge existisson e presentan caduna lors avantatges e inconvenients. La tòca es donc de causir lo còdi mai adaptat a l'utilizacion. Per aquò, aqueles còdis son a disposicion:

Lo còdi NRZ (Non Retorn a Zerò): una donada binara « 1 » engendra un nivèl naut de senhal e una donada « 0 » un nivèl bas
Lo còdi NRZI (Non Retorn a Zerò Inversat): una donada binara « 1 » engendra una transicion a la mitat del miègperiòde de relòtge, una donada « 0 » a pas cap d'efècte. Aquel tipe de codatge es utilizat en vidèo dins los ligams seria 4:2:2 car permet de transmetre amb lo senhal vidèo son senhal de rolòtge.
Lo còdi Bifasa Mark: utilizat pel senhal de LTC dels magnetoscòpis. Un « 0 » provòca una transicion e un manten del nivèl pendent tot lo periòde de relòtge, alara qu'un « 1 » entraïna une transicion e un cambiament de nivèl a la mitat del miègperiòde de relòtge.

Existisson encara d'autres còdis (coma lo còdi Miller o còdi Miller carrat) que son utilizats sonque dins qualquess magnetoscòpis numerics.

L'estructura de la linha numerica

Las linhas analogicas dels sistèmas a 625 e 525 linhas son de duradas leugièrament diferentas. Atal, la capacitat d’una linha activa deu èsser sufisanta per caber un nombre sufisent d’escandalhs per cobrir las linhas dels dos sistèmas. Lo CCIR causiguèt 720 escandalhs pel senhal de luminéncia e 360 pels senhals de crominéncia. Aquò es sufisent car las linhas activas analogicas mai longas son aquelas dels sistèmas de 525 linhas que demandan mai de 710 escandalhs per èsser totalament analizadas. La linha activa 4:2:2 es donc codada sus 1 440 mots (720 x 2). Los senhals permeton de posicionar la linha activa numerica son codats respectivament sus 264 e 24 mots pels sistèmas de 625 linhas e sus 244 e 32 pels sistèmas de 525 linhas. Lo front davant de las impulsions de sincronizacion linha (SAV) determina l’arribada d'en primièr escandalh e la referéncia de temps per la conversion analogica-numerica. Lo front rèire (EAV) ne determina la fin.

Remarcas sus la deteccion e la correccion d'errors

Lo supòrt d’enregistrament o canal de transmission pòt engendrar d'errors dins lo flus de donadas numericas. Es a dire qu’una valor binara pòt prene una autra valor (un « 0 » ven « 1 » et viceversà) o ben qu’una informacion pòt mancar a un moment donat. Aquela error pòt o afectar l’imatge vidèo visibla o los autres senhals vidèo segon los bits qu’afècta. Se pòt donc aver de consequéncias mai o mens importantas d’aquò l’utilitat de las detectar e de las corrigir.

La dificultat dels sistèmas correccion d’error demora dins lo fach que cal d'en primièr detectar l’error avant de la poder corrigir. Per aquó, de donadas redondantas son apondudas pendent codatge a las donadas utilas, segon una lei definida e coneguda del codaire e del descodaire. Cada còp qu'aquela lei es pas verificada al descodatge, un procés de correccion es lançat. Se lo manca d’informacion es tal que las quitas donadas redondantas sufison pas a tornar al senhal d’origina, de processus de compensacion, que consistís a calcular la valor mejana entre escandalhs pròches, son realizats. Lo senhal atal corrigit pòt fin finala èsser utilizat pels diferents equipaments numerics.

Rapòrt largor / nautor

Istoricament, la television se realizèt sus d'ecrans de format 4/3 (un rapòrt de 1,33/1). Aquel format foguèt causit car èra aquel del cinemà a l'epòca de crecion de la television dins los ans 1940. Dempuèi, lo cinemà evoluèt, amb lo cinemascòpi o la panavision basats sus l'utilizacion d'un objectiu anamorfosic, los formats corrents al cinemà son lo 1,85/1 e lo 2,35/1. Quand foguèt decidit de passar la television cap a un format panoramic, es lo format 16/9 que foguèt causit. Correspond a un rapòrt d'imatge de 1,77/1, plan pròche de 1,85 e demora un bon compromés entre lo 1,33 (barras a esquèrra a drecha) e lo 2,35 (barras negras en naut e en bas). Los puristas conservan las barras negras per veire l'integralitat de l'imatge, alara qu'aqueles que peferisson profeitar de l'ecran en plan utilizan lo zoom del televisor mas pèrdon en consequéncia una partida dels bòrds de l'imatge.

Formats e estandards vidèo

Analogics

Numerics

Estandards d'enregistrament vidèo

Vidèo e informatica

Los afichatges informatics dispausan de resolucions especificas e de biais d'escancion tanben especifics. Los microordinators 8 bits e los primièrs 16 e 32 bits èran destinats a un brancament sus un aparelh de television, lor sortida vidèo èra donc de 740/50 o 525/60. Las normas utilizadas sul PC son diferentas:

CGA 320×200×4c o 640×200×2c a 60 Hz
Hercules 720x348(N/B) a 72 Hz (?)
EGA 640×350×16c a Modèl:Unita
VGA 640×480×16c a 60 Hz

Los autres mòdes d'afichatge son pas vertadièrament normalizats. Los formats d'imatge estandards son declinats en un nombre vertadièr de colors (16, 256, 65 536, 16 777 216, 4 294 967 296 e mai).

640 × 480
800 × 600
1 024 × 768
1 152 × 864
1 280 × 960
1 280 × 1 024
1 600 × 900
1 600 × 1 200
1 920 × 1 080
2 048 × 1 536
2 560 × 2 048

La frequéncia d'escancion es compresa entre 50 Hz e mai de Modèl:Unitat120. Totes aqueles afichatges son d'escancion progressiva pr'amor que dins las nautas resolucions, siá possible de trobar de mòdes entrelaçats.

Es a causa de las frequéncias d'escancion diferentas qu'es pas possible de brancar un ordinator dirèctament sus un televisor, quitament pòt provocar la destruccion del televisor. E mai, un encodaire color (PAL, SECAM o NTSC) es necessari per realizar un enregistrament vidèo d'un imatge informatica. Per aquó qualques ordinators son dotats d'una sortiada vidèo independanta de la sortida destinada al monitor.

Vejatz tanben

Wikimedia Commons prepausa de documents multimèdia liures sus Vidèo.

Bibliografia (fr)

Jean-Charles Fouché, Comprendre la vidéo numérique, Éditions Baie des Anges, 2007 ISBN: 978-2-9524391-7-6.
Philippe Bellaïche, Les Secrets de l’image vidéo, Paris, Eyrolle, 6^en édition, 2006.
Françoise Parfait, Vidéo : un art contemporain, édition du regard, 2001
Marc Marcillac, Cinéma numérique : Le cinéma DV, édition ALEAS, 2004
François Luxereau, Vidéo : principes et techniques, éditions Dujarric
François Luxereau, Vidéo : l'ère numérique, éditions Dujarric
Olivier Cotte, La vidéo de A à Z, éditions Compétence Micro ISBN: 2-915605-92-0.

Articles connèxes

Aparelhs