Voimattomus
Voimattomus libo taudi (latinakse. morbus) on ku elimistö tijustau poikkevuksellizii simptomuloi, ka erotah elimistön perus toimizis da ollah ülehizesti kuitah tabah vahingollizii, sil ne voijah nostattau simptomuloi kui kibuu, väzümüstü da žuaruu.[1]
Nostattai
[kohenda | kohenda tekstu]
Enimüölleh taudiloi nostattau monet eri süüt ezimerkikse ku vardaluo menöü viirussoi, vahingollizii bakteriloi libo taudiloi nostattoi sienii. Üksi suurimis taudi nostattajis on huono gigijienu da puhtahan vien puuteh. Troopikkoi alovehil müös böbökät kui pin'oit on vällü mal'arieloi levittiä[2], kägöintäi on müös üksi tunnettu taudiloi levittiä.[3]
Hoido
[kohenda | kohenda tekstu]Ülehizesti, taudiloi hoidetah erilastu lekarsvoin väil, ga infektsiedu hoidetah antibioutiekoil, infektsie vastustus antibioutiekoil suattau ollah harvinaine probliema infektsie hoiduo. On müös taudiloi ka ei voi hoidua lieččehii väil, kui hrouniellizet taudit.[4]
Estämine
[kohenda | kohenda tekstu]Taudiloi voi estiä monil erilazil tavoil kui hüvät elostavat (gigijienu, tervehellizet syömizet, riittävü liikkumine, imi).
Üksi toine tabah on immuunizatsi, mis ristikanzale annetah pieni annos mainittuu viirusta libo bakterii, ka ruadau rungas valmehe taudile, täs metoudus käütetäh elimistön kügüü mustua taudiloi, libo elimistö püstüü parembi puolistamah taudiloi vastah. Osoubenno rokotuksihis käütetäh immuunizatsuo metouduo.