Стъалыгуппар
Стъалыгуппæрттæ кæнæ стъалыбардзтæ[1], стъалыты дзыгуыртæ[2] сты арвы сферæйы хæйттæ. Æхсæнадæмон астрономион цæдисмæ гæсгæ ис дзы 88 стъалыгуппары.
Стъалыгуппары æрттивагдæр стъалыйы йæ номæй хоныны бæсты фæнысан кæнынц грекъаг алфавиты фыццаг дамгъæйæ (α — альфæ). Уымæй лæмæгъдæр дзы цы стъалы вæййы, уый нысан кæнынц алфавиты дыккаг дамгъæйæ (β — бетæ), стæй пайда кæнынц алфавиты æртыккаг дамгъæйæ (γ — гаммæ) æмæ аф. д.
Стъалыгуппæртты номхыгъд
[ивын | Бындур ивын]| Ирон ном | Латинаг ном (номон хауæн) | Латинаг ном (гуырынон хауæн) | Цыбыргонд | Фæзуат (кв. градустæ) | Тæккæ ирддæр стъалы |
|---|---|---|---|---|---|
| Андромедæ | Andromeda | Andromedae | And | 722 | Алферац |
| Арвы куыдз | Canis Minor | Canis Minoris | CMi | 183 | Процион |
| Æртæкъуымон | Triangulum | Trianguli | Tri | 132 | |
| Бæлон | Columba | Columbae | Col | 270 | Факт |
| Бæхтæрæг | Auriga | Aurigae | Aur | 657 | Капеллæ |
| Бирæгъ | Lupus | Lupi | Lup | 334 | |
| Бындз | Musca | Muscae | Mus | 138 | |
| Вероникæйы сæрыхъуынтæ | Coma Berenices | Comae Berenices | Com | 386 | |
| Гайа | Cetus | Ceti | Cet | 1231 | Дифдæ |
| Галгæс | Bootes | Bootis | Boo | 907 | Галгæс стъалы |
| Гæккуыри | Lacerta | Lacertae | Lac | 201 | |
| Геркулес | Hercules | Herculis | Her | 1225 | Рас Альгети |
| Гидрæ | Hydra | Hydrae | Hya | 1303 | Альфард |
| Донгæнæг | Aquarius | Aquarii | Aqr | 980 | Садальсууд |
| Дзæнæты Маргъ | Apus | Apodis | Aps | 206 | |
| Дзуар | Crux | Crucis | Cru | 68 | Акрукс |
| Доныхъаз | Cygnus | Cygni | Cyg | 804 | Денеб |
| Егæрттæ | Canes Venatici | Canum Venaticorum | CVn | 565 | Карлы Зæрдæ |
| Единорог | Monoceros | Monocerotis | Mon | 482 | |
| Жертвенник | Ara | Arae | Ara | 237 | |
| Жираф | Camelopardalis | Camelopardalis | Cam | 757 | |
| Индейаг | Indus | Indi | Ind | 294 | |
| Калм | Serpens | Serpentis | Ser | 637 | Унукалхаи |
| Калмхæссæг | Ophiuchus | Ophiuchi | Oph | 948 | |
| Кассиопейæ | Cassiopeia | Cassiopeiae | Cas | 598 | Шедар |
| Кæрдæг | Caelum | Caeli | Cae | 125 | |
| Кæсæгтæ | Pisces | Piscium | Psc | 889 | |
| Кæфхъуындар | Draco | Draconis | Dra | 1083 | Этамин |
| Киль | Carina | Carinae | Car | 494 | Канопус |
| Къæдздым | Scorpius | Scorpii | Sco | 497 | Антарес |
| Къус | Crater | Crateris | Crt | 282 | |
| Лирæ | Lyra | Lyrae | Lyr | 286 | Вегæ |
| Микроскоп | Microscopium | Microscopii | Mic | 210 | |
| Мæлхъ | Pavo | Pavonis | Pav | 378 | Пикок |
| Мыдзбыр | Cancer | Cancri | Cnc | 506 | Тарф |
| Наугольник | Norma | Normae | Nor | 165 | |
| Наупæлæзтæ | Vela | Velorum | Vel | 500 | |
| Науы фæстаг хай | Puppis | Puppis | Pup | 673 | Наос |
| Нывгæрдæг | Sculptor | Sculptoris | Scu | 475 | |
| Нывгæнæг | Pictor | Pictoris | Pic | 247 | |
| Октант | Octans | Octantis | Oct | 291 | |
| Пегас | Pegasus | Pegasi | Peg | 1121 | Эниф |
| Персей | Perseus | Persei | Per | 615 | Мирфак |
| Пец | Fornax | Fornacis | For | 398 | |
| Сахат | Horologium | Horologii | Hor | 249 | |
| Сæгъысы | Capricornus | Capricorni | Cap | 414 | Денеб Альгиеди |
| Сæмсгæф | Delphinus | Delphini | Del | 189 | Суалокин |
| Секстант | Sextans | Sextantis | Sex | 314 | |
| Стай | Lynx | Lyncis | Lyn | 545 | |
| Стыр Куыдз | Canis Major | Canis Majoris | CMa | 380 | Сириус |
| Сыгъзæрин Кæсаг | Dorado | Doradus | Dor | 179 | |
| Сынт | Corvus | Corvi | Crv | 184 | Гиенах |
| Тæраз | Libra | Librae | Lib | 538 | Зубен эль Шемали |
| Тæрхъус | Lepus | Leporis | Lep | 290 | Арнеб |
| Тæхгæ Кæсаг | Volans | Volantis | Vol | 141 | |
| Телескоп | Telescopium | Telescopii | Tel | 252 | |
| Тукан | Tucana | Tucanae | Tuc | 295 | Альфа Тукан |
| Уарт | Scutum | Scuti | Sct | 109 | |
| Уæныг | Taurus | Tauri | Tau | 797 | Альдебаран |
| Фаззæттæ | Gemini | Geminorum | Gem | 514 | Поллукс |
| Фатæхсæг | Sagittarius | Sagittarii | Sgr | 867 | Каус Аустралис |
| Фисынмæдзæуджытæ | Ursa Major | Ursae Majoris | UMa | 1280 | Алиот |
| Фыййауы Лæдзджытæ | Orion | Orionis | Ori | 594 | Ригель |
| Фынджы Хох | Mensa | Mensae | Men | 153 | |
| Фат | Sagitta | Sagittae | Sge | 80 | |
| Феникс | Phoenix | Phoenicis | Phe | 469 | Анкаа |
| Фыр | Aries | Arietis | Ari | 441 | Хамаль |
| Хамелеон | Chamaeleon | Chamaeleontis | Cha | 132 | |
| Хуссар Æртæкъуымон | Triangulum Australe | Trianguli Australis | TrA | 110 | |
| Хуссар Гидрæ | Hydrus | Hydri | Hyi | 243 | |
| Хуссар Кæсаг | Piscis Austrinus | Piscis Austrini | PsA | 245 | Фомальгаут |
| Хуссар Коронæ | Corona Australis | Coronae Australis | CrA | 128 | |
| Хыз | Reticulum | Reticuli | Ret | 114 | |
| Хърихъупп | Grus | Gruis | Gru | 366 | Альнаир |
| Хъыбыллæ | Pyxis | Pyxidis | Pyx | 221 | |
| Цæгаты Коронæ | Corona Borealis | Coronae Borealis | CrB | 179 | Геммæ |
| Цæргæс | Aquila | Aquilae | Aql | 652 | Альтаир |
| Центавр | Centaurus | Centauri | Cen | 1060 | Ригель |
| Цефей | Cepheus | Cephei | Cep | 588 | Альдемарин |
| Циркуль | Circinus | Circini | Cir | 93 | |
| Цъирæн | Antlia | Antliae | Ant | 239 | |
| Цомахъ | Leo | Leonis | Leo | 947 | Регул |
| Чызг | Virgo | Virginis | Vir | 1294 | Спикæ |
| Чысыл Арс | Ursa Minor | Ursae Minoris | UMi | 256 | Арвы цæджындз |
| Чысыл Бæх | Equuleus | Equulei | Equ | 72 | Китальфа |
| Чысыл рувас | Vulpecula | Vulpeculae | Vul | 268 | Ансер |
| Чысыл Цомахъ | Leo Minor | Leonis Minoris | LMi | 232 | |
| Эридан | Eridanus | Eridani | Eri | 1138 | Ахернар |