ਕਲਾਰਾ ਜ਼ੈਟਕਿਨ
ਕਲਾਰਾ ਜ਼ੇਤਕੀਨ | |
|---|---|
 | |
| ਜਨਮ | ਜੁਲਾਈ 5, 1857 |
| ਮੌਤ | ਜੂਨ 20, 1933 (ਉਮਰ 75) ਅਰਖਾਂਗਲਸਕੋਏ, ਨੇੜੇ ਮਾਸਕੋ |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਜਰਮਨ |
| ਪੇਸ਼ਾ | ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਘੁਲਾਟੀਆ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਅਮਨ ਕਾਰਕੁਨ |
ਕਲਾਰਾ ਜ਼ੇਤਕੀਨ (5 ਜੁਲਾਈ 1857 – 20 ਜੂਨ 1933) ਇੱਕ ਜਰਮਨ ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ ਸਿਧਾਂਤਕਾਰ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਲੜਦੀ ਸੀ। 1911 ਵਿੱਚ ਇਹਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਔਰਤ ਦਿਹਾੜਾ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ।
1917 ਤੱਕ ਉਹ ਸ਼ੋਸ਼ਲ ਡੈਮੋਕ੍ਰੈਟਿਕ ਪਾਰਟੀ ਆਫ਼ ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਰਹੀ, ਫੇਰ ਉਹ ਇੰਡੀਪੈਂਡੈਂਟ ਸ਼ੋਸ਼ਲ ਡੈਮੋਕ੍ਰੈਟਿਕ ਪਾਰਟੀ ਆਫ਼ ਜਰਮਨੀ (USPD) ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਅਤ ਖੱਬੇ ਪੱਖੀ ਅੰਗ ਸਪਾਰਟਾਕਿਸਟ ਲੀਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਆਫ਼ ਜਰਮਨੀ (KPD) ਬਣੀ।
ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਪਿਛੋਕੜ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ
[ਸੋਧੋ]ਤਿੰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ, ਕਲਾਰਾ ਜ਼ੇਟਕਿਨ ਦਾ ਜਨਮ ਕਲੈਰਾ ਜੋਸਫਾਈਨ ਈਸਨੇਰ ਵਿਕਸੇਰਾ, ਸਿਕਸੋਨੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਿਸਾਨੀ ਪਿੰਡ 'ਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਹੁਣ ਮਿਊਂਸਪੈਲਟੀ ਕਨੀਗਸ਼ੈਨ-ਵਿਡੇਰਾਉ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ, ਗੌਟਫ੍ਰਾਈਡ ਈਸਨੇਰ, ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਮਾਸਟਰ, ਚਰਚ ਦੇ ਆਰਗੇਨਾਈਜਿਸਟ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ, ਜੋਸਫਾਈਨ ਵਿਟਾਲੇ, ਫ੍ਰੈਂਚ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਸਨ, ਲੀਪਜ਼ੀਗ ਤੋਂ ਇੱਕ ਮੱਧ ਵਰਗੀ ਪਰਿਵਾਰ ਤੋਂ ਆਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸੀ। 1872 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਲੇਪਜ਼ੀਗ ਚਲਾ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੂੰ ਲੈਪਜ਼ੀਗ ਟੀਚਰਜ਼ ਕਾਲਜ ਫਾਰ ਵੂਮੈਨ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਮਿਲੀ। ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਬੱਚੇ ਸੋਜ਼ੀਅਲ ਡੈਮੋਕਰੈਟਿਸ ਪਰਟੀਈ ਡਿਊਸ਼ਚਲੈਂਡਜ਼ (ਐਸ.ਪੀ.ਡੀ; ਸੋਸ਼ਲ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਪਾਰਟੀ) ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ।
ਸੋਸ਼ਲ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਪਾਰਟੀ ਵਿਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ
[ਸੋਧੋ]ਕਲੈਰਾ ਜ਼ੇਟਕਿਨ ਦੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਓਸੀਪ ਜ਼ੇਟਕਿਨ ਨਾਲ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਦਾ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਵਿਆਹ ਕਰ ਲਿਆ। ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਸਭਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਅਤੇ ਭਾਗ ਲੈਣ ਦੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ, ਜ਼ੇਟਕਿਨ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਰਟੀ ਪ੍ਰਤੀ ਵਚਨਬੱਧ ਹੋ ਗਈ, ਉਸ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਮੁਕਤੀ ਦੀ ਮੰਗ ਲਈ ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ ਪਹੁੰਚ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ। 1880 ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਲਗਭਗ, ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਮਾਹੌਲ ਕਾਰਨ, ਜ਼ੇਟਕਿਨ ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਫਰਾਂਸ 'ਚ ਗ਼ੁਲਾਮੀ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਜਰਮਨੀ ਵਾਪਸ ਪਰਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਜਰਮਨੀ ਦੇ ਅਖਬਾਰ ਡੇਅ ਗਲੀਚੇਟ (ਸਮਾਨਤਾ) ਦੀ ਸੋਸ਼ਲ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਸੰਪਾਦਕ ਬਣ ਗਈ, ਜਿਸ ਅਹੁਦੇ ਉੱਤੇ ਉਸ ਨੇ ਪੱਚੀ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਕਬਜ਼ਾ ਕੀਤਾ।
ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕ ਬਣਨ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜ਼ੇਟਕਿਨ ਨੇ 1874 ਤੋਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਲਹਿਰ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰ ਲਹਿਰ ਨਾਲ ਜੁੜ ਗਿਆ। 1878 ਵਿੱਚ ਉਹ ਸੋਸ਼ਲਿਸਟ ਵਰਕਰਜ਼ ਪਾਰਟੀ (ਸੋਜ਼ੀਅਲਿਸਟਿਸ਼ ਅਰਬੇਟਰਪਾਰਟੀ, ਐਸਏਪੀ) ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ।
1898 ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ, ਜ਼ੇਟਕਿਨ ਨੇ ਛੋਟੇ ਰੋਜ਼ਾ ਲਕਸਮਬਰਗ ਨਾਲ ਦੋਸਤੀ ਕੀਤੀ ਜੋ 20 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਚੱਲੀ। ਲਕਸਮਬਰਗ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅੰਦੋਲਨ ਪ੍ਰਤੀ ਉਦਾਸੀਨਤਾ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਜਿਸ ਨੇ ਜ਼ੇਟਕਿਨ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਊਰਜਾ ਨੂੰ ਜਜ਼ਬ ਕਰ ਲਿਆ, ਉਹ ਐਸ.ਡੀ.ਪੀ. ਦੇ ਬਹੁਤ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਪੱਕੇ ਰਾਜਸੀ ਭਾਈਵਾਲ ਬਣ ਗਏ। ਲਕਸਮਬਰਗ ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਾਂਝਾ ਮਹਾਂਕਾਵਿ "ਜਰਮਨ ਸੋਸ਼ਲ ਡੈਮੋਕਰੇਸੀ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਦੋ ਆਦਮੀ ਇੱਥੇ ਹੋਣਗੇ।"
ਮਰਨ ਉਪਰੰਤ ਸਨਮਾਨ
[ਸੋਧੋ]- Zetkin was memorialized on the ten mark banknote and twenty mark coin of the German Democratic Republic (GDR) (East Germany).
- After 1949, every major city in the GDR had a street named after her.
- In 1954, the GDR established the Clara Zetkin Medal (Clara-Zetkin-Medaille).
- In 1955, the city council of Leipzig established a new recreation area near the city center called "Clara-Zetkin-Park"[1]
- In 1967, a statue of Clara Zetkin, sculpted by GDR artist Walter Arnold, was erected in Johannapark, Leipzig in commemoration of her 110th birthday.
- In 1987, the GDR issued a stamp with her picture.
- Since 2011, the German party Die Linke issues an annual
[10
- ਯਾਦਾਂ ਅਤੇ ਸਮਾਰਕ
-
ਬਿਰਕੇਨਬਰਦਰ ਵਿੱਚ ਕਲਾਰਾ ਜ਼ੇਤਕੀਨ ਦਾ ਹਾਊਸ-ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ -
ਕੋਨਿਗਸ਼ੇਨ-ਵਾਇਦੇਰੌ (ਮਿੱਤਲਸਾਸ਼ੇਨ) ਵਿੱਚ ਕਲਾਰਾ ਜ਼ੇਤਕੀਨ ਦਾ ਹਾਊਸ-ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ -
ਡ੍ਰੇਜ਼ਡਿਨ ਵਿੱਚ ਕਲਾਰਾ ਜ਼ੇਤਕੀਨ ਦਾ ਸਮਾਰਕ -
ਲੇਯਿਜ਼ੀਗ ਵਿੱਚ ਕਲਾਰਾ ਜ਼ੇਤਕੀਨ ਦਾ ਸਮਾਰਕ -
ਨਿਊਬ੍ਰੈਨਡਨਬਰਗ ਵਿੱਚ ਕਲਾਰਾ ਜ਼ੇਤਕੀਨ ਦਾ ਸਮਾਰਕ -
Памятник Клары Цеткин в Берлине -
Памятник Клары Цеткин в Кёнигсхайн-Вайдерау (Средняя Саксония)
- На деньгах и почтовых марках
-
-
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]ਸਰੋਤ
[ਸੋਧੋ]- Mutert, Susanne (1996). "Femmes et syndicats en Bavière". Métiers, corporations, syndicalismes (in ਫਰਾਂਸੀਸੀ). Presses Univ. du Mirail. ISBN 978-2-85816-289-5. Retrieved 4 November 2014.
ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ
[ਸੋਧੋ]- Full works of Clara Zetkin available (in English) at the Marxist Internet archive
- Full works of Clara Zetkin available (in German) at the Marxist Internet archive
- Timeline of Clara Zetkin's life (in German), at the Lebendiges Museum Online (LEMO)
- Clara Zetkin, Clara Zetkin: Selected Writing, 1991, ISBN 0-7178-0611-1.
- Dorothea Reetz, Clara Zetkin as a Socialist Speaker, Intl. Pub, 1987, ISBN 0-7178-0649-9.
- Gilbert Badia, Clara Zetkin: Féministe Sans Frontières (Paris: Les Éditions Ouvrières 1993).
- Luise Dornemann, Clara Zetkin: Leben und Wirken, Dietz; 9., uberarbeitete Aufl edition (1989), ISBN 978-3320012281
- Karen Honeycutt, "Clara Zetkin: A left-wing socialist and feminist in Wilhelmian Germany," Columbia University, 1975
- Clara Zetkin biography at FemBio.org (in German)
- Clara Zetkin biography from the University of Leipzig (in German)
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
[ਸੋਧੋ]
- ਕਲਾਰਾ ਜ਼ੈਟਕਿਨ ਇਨਸਾਈਕਲੋਪੀਡੀਆ ਬ੍ਰਿਟਾਨੀਕਾ ਵਿੱਚ
- ਕਲਾਰਾ ਜ਼ੈਟਕਿਨ ਦੁਆਰਾ ਗੁਟਨਬਰਗ ਪਰਿਯੋਜਨਾ ’ਤੇ ਕੰਮ
- Clara Zetkin at Spartacus Educational (biography, extracts)
- Zetkin at marxists.org (biography, some writings, links)