Research Activity of the Old and Rare Book Studies Research Unit at the Institute for the History... more Research Activity of the Old and Rare Book Studies Research Unit at the Institute for the History of Science PAS in 2021 The article presents the achievements of the members of the Old and Rare Book Studies Research Unit in 2021. These comprise not only the tasks completed within the NPRH-funded project titled Inventory of national heritage in the field of medieval manuscripts, such as scientific queries or creating a database, but also scientific publications (monographs and scientific articles) as well as scientific and popularizing presentations at conferences, webinars, etc.
Tomasz JUREK-Formula komisyjna w czternastowiecznej kancelarii świdnickiej 1 Agnieszka KUŹMIUK-CI... more Tomasz JUREK-Formula komisyjna w czternastowiecznej kancelarii świdnickiej 1 Agnieszka KUŹMIUK-CIEKANOWSKA-Mnich Krystian i jego stosunek do św. Wojciecha 19 Marzena MATLA-KOZŁOWSKA-Kwestia zależności polskiego i czeskiego rocznikarstwa (od drugiej polowy XI do polowy XIII wieku) .27 Agnieszka GUT-Urząd kanclerza za panowania księcia wschodniopomorskiego Mściwoja II (1266-1294) 53 Materiały Ewa SYSKA-Źródla do dziejów Nowej Marchii z okresu panowania Askańczyków i Wittelsbachów (do 1373 r.).. . .61 Przemysław NOWAK-Dokumenty II pokoju toruńskiego z 1466 roku 85 Sławomir ZONENBERG-Ślązacy z polskiej prowincji dominikańskiej na studiach w Wiedniu w XV i na początku XVI wieku 111 Krzysztof KACZMAREK-Nekrolog Dominikanów Poznańskich 125 Przeglądy Agnieszka BIEDRZYCKA-Edycje źródłowe listów z czasów Władysława IV (1632-1648). Wiek XIX i XX 151 Krzysztof CHŁAPOWSKI, Jerzy DYGDAŁA-Prace edytorskie nad lustracjami dóbr królewskich XVI-XVIII w. po półwieczu .
Arykuły recenzyjne i recenzje spotkać się z reakcją strony przeciwnej. Dzieło świętego Anzelma ni... more Arykuły recenzyjne i recenzje spotkać się z reakcją strony przeciwnej. Dzieło świętego Anzelma nie jest przecież katalogiem, lecz próbuje definiować i propagować doktrynę obozu papieskiego. Jest więc prawnym uzasadnieniem postulowanych reform. Dobrym przykładem jest tu stosunek Anzelma do słynnego Dictatus papae, otóż w Collectio canonum jedynie 3 punkty (z 27) papieskiego programu nie mają swojego uzasadnienia 30. Wspominaliśmy już, że Anzelm dużo miejsca poświęcił prymatowi papieża w całym Kościele i na świecie. Według biskupa Lukki papież nie tylko miał prawo działać, lecz był to także jego moralny obowiązek. Z Collectio wyłania się Kościół scentralizowany i zdominowany przez Rzym i następcę św. Piotra (np. wezwania biskupów ad limina apostolorum, regularne synody w Rzymie). Według Anzelma jedynie silna władza centralna może wprowadzić dyscyplinę w Kościele, porządek i niezbędne reformy. Za czasów pontyfikatu Grzegorza VII Stolica Apostolska przeszła więc do ofensywy, nie mogła pogodzić się z zastanym status quo, zbiory kanonów miały tę ofensywę legitymizować. Na pytanie, czy w ramach tej walki Kościół może stosować przemoc fizyczną, odpowiadają dwie ostatnie księgi Collectio canonum (XII De excommunicatione, XIII De iusta vindicta). Te nie wydane wcześniej księgi brytyjska uczona omawia w rozdziale Anselm and Coercion: A Legal Form of Persuasion, s. 122-141. Zdaniem biskupa Lukki wszelkie zło i herezję trzeba nie tylko niszczyć i wypleniać, lecz także należy je poprawiać i "leczyć". Jest to przede wszystkim zadanie papieża, który jest przecież prawdziwym pastor ecclesiae. Anzelm nie wykluczył jednak zastosowania przemocy w tej działalności: Quod militantes etiam possunt esse iusti (XII, 4). Kanonista usprawiedliwiał także wojny, oczywiście rozróżniając sprawiedliwe i niesprawiedliwe zastosowanie siły; do króla angielskiego Wilhelma I pisał: Non sine causa gladium portas, Dei enim minister es ad vindictam malorum, ad laudem vero bonorum 31. W tym miejscu warto przytoczyć kilkadziesiąt lat późniejszy znamienny fragment Kroniki Kosmasa: Nam ad hoc vobis ducibus mucro pendet in femore, ut manus vestras sepius lavetis peccatoris in sanguine 32. Przemoc usprawiedliwiona, według Anzelma, to rzecz jasna walka w obronie Kościoła i jego interesów. Wojna była dla biskupa Lukki jednym ze sposobów nawrócenia błądzących i ich powrotu do domu Boga (domus Dei), którym był oczywiście Kościół Rzymski. Z obu ostatnich ksiąg Collectio canonum wyłania się następujący obraz: Kościół wszelkimi sposobami musi bronić się przed schizmą, powinien też przywrócić jedność chrześcijan, nawet przy pomocy siły fizycznej. Integralną częścią książki są liczne appendyksy i tabele, które stanowią jedną trzecią całej pracy. Przede wszystkim Autorka wydała obszerne fragmenty niepublikowanych dotąd dwóch ostatnich ksiąg Collectio canonum (Biblioteca Apostolica Vaticana, ms. Vat. Lat. 1363). Cushing zestawiła także źródła kanoniczne, z których czerpał Anzelm, m.in. wskazała na kanony bezpośrednio zapożyczone od Pseudo-Izydora czy kanony Pseudo-Izydora zaczerpnięte z 74T. Interesujące jest także zestawienie wszystkich źródeł poszczególnych ksiąg kolekcji, z podziałem na falsyfikaty, źródła autentyczne, postanowienia soborów, teksty świeckie, patrystyczne i inne. Badaczka dokonała także zestawienia źródeł kanonicznych innego dzieła Anzelma, Liber contra Wibertum. Zależność Collectio canonum od myśli Grzegorza VII najlepiej obrazuje wykaz dekretów uzasadniających 24 punkty Dictatus papae (Reg. II, 55a). Praca Kathleen Cushing nie jest jedynie monografią poświęconą Anzelmowi z Lukki i jego kolekcji kanonów, jest to sprawnie i przekonywająco przeprowadzona analiza roli kanonistyki w służbie reformy, czy też rewolucji gregoriańskiej. Kanonistyka tego okresu miała zdolność usprawiedliwiania i uzasadniania "gregoriańskich ambicji" poprzez odwoływanie się do przeszłości, lecz także dzięki podporządkowywaniu tej przeszłości i manipulowaniu nią. Kanonistyka potrafiła znaleźć odpowiedź na pojawiające się problemy i okoliczności. Anzelm i jego koledzy-zwolennicy Grzegorza VII, kształtowali prawo według tego, czego wymagał interes reformy. Zbiory kanonów były nie tylko głosem w dyskusji pomiędzy dwoma stronami sporu, lecz-przede wszystkim-były swoistymi podręcznikami postępowania dla zwolenników gregoriańskiej wizji świata chrześcijańskiego.
Autorzy postawili sobie za cel przygotowanie opracowania podsumowującego dzisiejszy stan prac edy... more Autorzy postawili sobie za cel przygotowanie opracowania podsumowującego dzisiejszy stan prac edytorskich nad źródłami średniowiecznymi i wiedzy źródłoznawczej na temat korpusu narracyjnych i literackich źródeł średniowiecznych. Nasze repertorium może stanowić przewodnik po piśmiennictwie wieków średnich. Mamy nadzieję, że użytkownicy otrzymają wygodne narzędzie umożliwiające szybkie dotarcie do danych bio-bibliograficznych rozproszonych edycji źródłowych oraz wykaz stanu badań i ustalenia na temat tradycji rękopiśmienna. W przypadku rękopisów staraliśmy się dotrzeć do wielu z nich i z autopsji podawać informacje np. o kartach/stronach, na których znajdują się określone dzieła. Nie zawsze jednak było to możliwe. Wtedy podawaliśmy tego typu informacje za dotychczasową literaturą przedmiotu lub edycjami. Z powodu zmian foliacji w późniejszym czasie, numery kart w takich przypadkach mogą być dzisiaj nieaktualne. Czasem jednak, zwłaszcza gdy rękopisu nie mogliśmy poznać z autopsji, a informacje w literaturze były niejasne, danych tych nie podajemy. Natomiast, co warto podkreślić, w przypadku wydanych już źródeł, niekiedy udało nam się poszerzyć liczbę przekazów określonego dzieła o rękopisy do tej pory nieznane. Clavis scriptorum et operum ma być – w zamierzeniu zespołu realizującego projekt – punktem wyjścia do dalszych badań i wskazać ich główne kierunki. Zgodnie z naszymi zamierzeniami ma formułę otwartą, wymagającą regularnej aktualizacji wraz z postępem badań nad polskimi źródłami średniowiecznymi. Mamy nadzieje, że dalsza kwerenda archiwalna i biblioteczna przyniesie informacje nie tylko o przekazach tekstów już wydanych, ale umożliwi odkrycie tekstów nieznanych. Badania takie powinny stać się priorytetowym zadaniem polskiej mediewistyki.Dominik Purchał
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi, 2020
Artykuł stanowi próbę, w oparciu o badania proweniencyjne, odtworzenia skomplikowanych dziejów rę... more Artykuł stanowi próbę, w oparciu o badania proweniencyjne, odtworzenia skomplikowanych dziejów rękopisu zawierającego niemiecką wierszowaną przeróbkę legendy o Barlaamie i Jozafacie autorstwa Rudolfa von Ems (urodzony prawdopodobnie ok. 1200 r.), która uznawana była za jeden z ważniejszych utworów w historii literatury niemieckiej. Pochodzący z pierwszej połowy XIV w. kodeks zawierający ten tekst, przechowywany jest obecnie w Bibliotece Narodowej w Warszawie (sygn. Akc. 8711). Autor ustalił, że przed II wojną światową księga należała do biblioteki uniwersyteckiej w Królewcu, a po wojnie miała trafić do biblioteki uniwersyteckiej w Toruniu, w której w 1960 r. została uznana za zaginioną. Siedem lat później kodeks został zakupiony przez Bibliotekę Narodową od osoby prywatnej. W ciągu tych siedmiu lat w księdze „dokonano zabiegów mających na celu całkowitą eliminację wszelkich znaków proweniencyjnych wskazujących na Królewiec i Toruń”. Wcześniejsze proweniencje ustalone przez Autora: w...
Research Activity of the Old and Rare Book Studies Research Unit at the Institute for the History... more Research Activity of the Old and Rare Book Studies Research Unit at the Institute for the History of Science PAS in 2021 The article presents the achievements of the members of the Old and Rare Book Studies Research Unit in 2021. These comprise not only the tasks completed within the NPRH-funded project titled Inventory of national heritage in the field of medieval manuscripts, such as scientific queries or creating a database, but also scientific publications (monographs and scientific articles) as well as scientific and popularizing presentations at conferences, webinars, etc.
Tomasz JUREK-Formula komisyjna w czternastowiecznej kancelarii świdnickiej 1 Agnieszka KUŹMIUK-CI... more Tomasz JUREK-Formula komisyjna w czternastowiecznej kancelarii świdnickiej 1 Agnieszka KUŹMIUK-CIEKANOWSKA-Mnich Krystian i jego stosunek do św. Wojciecha 19 Marzena MATLA-KOZŁOWSKA-Kwestia zależności polskiego i czeskiego rocznikarstwa (od drugiej polowy XI do polowy XIII wieku) .27 Agnieszka GUT-Urząd kanclerza za panowania księcia wschodniopomorskiego Mściwoja II (1266-1294) 53 Materiały Ewa SYSKA-Źródla do dziejów Nowej Marchii z okresu panowania Askańczyków i Wittelsbachów (do 1373 r.).. . .61 Przemysław NOWAK-Dokumenty II pokoju toruńskiego z 1466 roku 85 Sławomir ZONENBERG-Ślązacy z polskiej prowincji dominikańskiej na studiach w Wiedniu w XV i na początku XVI wieku 111 Krzysztof KACZMAREK-Nekrolog Dominikanów Poznańskich 125 Przeglądy Agnieszka BIEDRZYCKA-Edycje źródłowe listów z czasów Władysława IV (1632-1648). Wiek XIX i XX 151 Krzysztof CHŁAPOWSKI, Jerzy DYGDAŁA-Prace edytorskie nad lustracjami dóbr królewskich XVI-XVIII w. po półwieczu .
Arykuły recenzyjne i recenzje spotkać się z reakcją strony przeciwnej. Dzieło świętego Anzelma ni... more Arykuły recenzyjne i recenzje spotkać się z reakcją strony przeciwnej. Dzieło świętego Anzelma nie jest przecież katalogiem, lecz próbuje definiować i propagować doktrynę obozu papieskiego. Jest więc prawnym uzasadnieniem postulowanych reform. Dobrym przykładem jest tu stosunek Anzelma do słynnego Dictatus papae, otóż w Collectio canonum jedynie 3 punkty (z 27) papieskiego programu nie mają swojego uzasadnienia 30. Wspominaliśmy już, że Anzelm dużo miejsca poświęcił prymatowi papieża w całym Kościele i na świecie. Według biskupa Lukki papież nie tylko miał prawo działać, lecz był to także jego moralny obowiązek. Z Collectio wyłania się Kościół scentralizowany i zdominowany przez Rzym i następcę św. Piotra (np. wezwania biskupów ad limina apostolorum, regularne synody w Rzymie). Według Anzelma jedynie silna władza centralna może wprowadzić dyscyplinę w Kościele, porządek i niezbędne reformy. Za czasów pontyfikatu Grzegorza VII Stolica Apostolska przeszła więc do ofensywy, nie mogła pogodzić się z zastanym status quo, zbiory kanonów miały tę ofensywę legitymizować. Na pytanie, czy w ramach tej walki Kościół może stosować przemoc fizyczną, odpowiadają dwie ostatnie księgi Collectio canonum (XII De excommunicatione, XIII De iusta vindicta). Te nie wydane wcześniej księgi brytyjska uczona omawia w rozdziale Anselm and Coercion: A Legal Form of Persuasion, s. 122-141. Zdaniem biskupa Lukki wszelkie zło i herezję trzeba nie tylko niszczyć i wypleniać, lecz także należy je poprawiać i "leczyć". Jest to przede wszystkim zadanie papieża, który jest przecież prawdziwym pastor ecclesiae. Anzelm nie wykluczył jednak zastosowania przemocy w tej działalności: Quod militantes etiam possunt esse iusti (XII, 4). Kanonista usprawiedliwiał także wojny, oczywiście rozróżniając sprawiedliwe i niesprawiedliwe zastosowanie siły; do króla angielskiego Wilhelma I pisał: Non sine causa gladium portas, Dei enim minister es ad vindictam malorum, ad laudem vero bonorum 31. W tym miejscu warto przytoczyć kilkadziesiąt lat późniejszy znamienny fragment Kroniki Kosmasa: Nam ad hoc vobis ducibus mucro pendet in femore, ut manus vestras sepius lavetis peccatoris in sanguine 32. Przemoc usprawiedliwiona, według Anzelma, to rzecz jasna walka w obronie Kościoła i jego interesów. Wojna była dla biskupa Lukki jednym ze sposobów nawrócenia błądzących i ich powrotu do domu Boga (domus Dei), którym był oczywiście Kościół Rzymski. Z obu ostatnich ksiąg Collectio canonum wyłania się następujący obraz: Kościół wszelkimi sposobami musi bronić się przed schizmą, powinien też przywrócić jedność chrześcijan, nawet przy pomocy siły fizycznej. Integralną częścią książki są liczne appendyksy i tabele, które stanowią jedną trzecią całej pracy. Przede wszystkim Autorka wydała obszerne fragmenty niepublikowanych dotąd dwóch ostatnich ksiąg Collectio canonum (Biblioteca Apostolica Vaticana, ms. Vat. Lat. 1363). Cushing zestawiła także źródła kanoniczne, z których czerpał Anzelm, m.in. wskazała na kanony bezpośrednio zapożyczone od Pseudo-Izydora czy kanony Pseudo-Izydora zaczerpnięte z 74T. Interesujące jest także zestawienie wszystkich źródeł poszczególnych ksiąg kolekcji, z podziałem na falsyfikaty, źródła autentyczne, postanowienia soborów, teksty świeckie, patrystyczne i inne. Badaczka dokonała także zestawienia źródeł kanonicznych innego dzieła Anzelma, Liber contra Wibertum. Zależność Collectio canonum od myśli Grzegorza VII najlepiej obrazuje wykaz dekretów uzasadniających 24 punkty Dictatus papae (Reg. II, 55a). Praca Kathleen Cushing nie jest jedynie monografią poświęconą Anzelmowi z Lukki i jego kolekcji kanonów, jest to sprawnie i przekonywająco przeprowadzona analiza roli kanonistyki w służbie reformy, czy też rewolucji gregoriańskiej. Kanonistyka tego okresu miała zdolność usprawiedliwiania i uzasadniania "gregoriańskich ambicji" poprzez odwoływanie się do przeszłości, lecz także dzięki podporządkowywaniu tej przeszłości i manipulowaniu nią. Kanonistyka potrafiła znaleźć odpowiedź na pojawiające się problemy i okoliczności. Anzelm i jego koledzy-zwolennicy Grzegorza VII, kształtowali prawo według tego, czego wymagał interes reformy. Zbiory kanonów były nie tylko głosem w dyskusji pomiędzy dwoma stronami sporu, lecz-przede wszystkim-były swoistymi podręcznikami postępowania dla zwolenników gregoriańskiej wizji świata chrześcijańskiego.
Autorzy postawili sobie za cel przygotowanie opracowania podsumowującego dzisiejszy stan prac edy... more Autorzy postawili sobie za cel przygotowanie opracowania podsumowującego dzisiejszy stan prac edytorskich nad źródłami średniowiecznymi i wiedzy źródłoznawczej na temat korpusu narracyjnych i literackich źródeł średniowiecznych. Nasze repertorium może stanowić przewodnik po piśmiennictwie wieków średnich. Mamy nadzieję, że użytkownicy otrzymają wygodne narzędzie umożliwiające szybkie dotarcie do danych bio-bibliograficznych rozproszonych edycji źródłowych oraz wykaz stanu badań i ustalenia na temat tradycji rękopiśmienna. W przypadku rękopisów staraliśmy się dotrzeć do wielu z nich i z autopsji podawać informacje np. o kartach/stronach, na których znajdują się określone dzieła. Nie zawsze jednak było to możliwe. Wtedy podawaliśmy tego typu informacje za dotychczasową literaturą przedmiotu lub edycjami. Z powodu zmian foliacji w późniejszym czasie, numery kart w takich przypadkach mogą być dzisiaj nieaktualne. Czasem jednak, zwłaszcza gdy rękopisu nie mogliśmy poznać z autopsji, a informacje w literaturze były niejasne, danych tych nie podajemy. Natomiast, co warto podkreślić, w przypadku wydanych już źródeł, niekiedy udało nam się poszerzyć liczbę przekazów określonego dzieła o rękopisy do tej pory nieznane. Clavis scriptorum et operum ma być – w zamierzeniu zespołu realizującego projekt – punktem wyjścia do dalszych badań i wskazać ich główne kierunki. Zgodnie z naszymi zamierzeniami ma formułę otwartą, wymagającą regularnej aktualizacji wraz z postępem badań nad polskimi źródłami średniowiecznymi. Mamy nadzieje, że dalsza kwerenda archiwalna i biblioteczna przyniesie informacje nie tylko o przekazach tekstów już wydanych, ale umożliwi odkrycie tekstów nieznanych. Badania takie powinny stać się priorytetowym zadaniem polskiej mediewistyki.Dominik Purchał
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi, 2020
Artykuł stanowi próbę, w oparciu o badania proweniencyjne, odtworzenia skomplikowanych dziejów rę... more Artykuł stanowi próbę, w oparciu o badania proweniencyjne, odtworzenia skomplikowanych dziejów rękopisu zawierającego niemiecką wierszowaną przeróbkę legendy o Barlaamie i Jozafacie autorstwa Rudolfa von Ems (urodzony prawdopodobnie ok. 1200 r.), która uznawana była za jeden z ważniejszych utworów w historii literatury niemieckiej. Pochodzący z pierwszej połowy XIV w. kodeks zawierający ten tekst, przechowywany jest obecnie w Bibliotece Narodowej w Warszawie (sygn. Akc. 8711). Autor ustalił, że przed II wojną światową księga należała do biblioteki uniwersyteckiej w Królewcu, a po wojnie miała trafić do biblioteki uniwersyteckiej w Toruniu, w której w 1960 r. została uznana za zaginioną. Siedem lat później kodeks został zakupiony przez Bibliotekę Narodową od osoby prywatnej. W ciągu tych siedmiu lat w księdze „dokonano zabiegów mających na celu całkowitą eliminację wszelkich znaków proweniencyjnych wskazujących na Królewiec i Toruń”. Wcześniejsze proweniencje ustalone przez Autora: w...
‘Codices deperditi’. Medieval Latin Manuscripts from the National Library Lost During the Second ... more ‘Codices deperditi’. Medieval Latin Manuscripts from the National Library Lost During the Second World War In 1944 the collection of the National Library in Warsaw was almost entirely destroyed by German troops. This book is the first attempt to reconstruct the collection of medieval Latin manuscripts from that library. The turbulent history of Polish book-collections in the 19th and the first quarter of the 20th centuries prevented pre-war scholars from completing a full description of the collections, and such handwritten catalogues and interventories as existed burnt together with the manuscripts. Based on a painstaking investigation, the author managed to gather information on almost 1,500 medieval Latin manuscripts. In order to reconstruct the content of individual codices, the author made use of a a wide variety of sources: references in scholarly literature of the 19th and 20th centuries; correspondences; partly surviving Russian catalogues and indices; and the miraculously preserved personal notes of the Polish researcher Maria Hornowska (d. 1944). The book presents not only the history and contents of the collection but also attempts to identify the contexts in which the manuscripts were written and read. A picture thus emerges of complex intellectual network in late medieval Poland, combining monasteries, cathedrals, collegiates, parishes and the University of Cracow and covering virtually the entire area of the state. Books and ideas circulated within this network, creating a sense of common identity in its members above and beyond their specific institutional and geographical communities. In addition to the analysis of the collection, the publication also contains detailed codicological descriptions of identified medieval Latin manuscripts. The description of the features of individual codices may eventually aid in the identification of other manuscripts that were not burned but taken as booty or souvenirs. The compendium is accompanied by excerpts from historical sources, mainly from Hornowska’s records of destroyed library catalogues, indices, and several reproductions of now lost manuscripts.
Publikacja zawiera informacje o wszystkich źródłach narracyjnych polskiego średniowiecza (do ok. ... more Publikacja zawiera informacje o wszystkich źródłach narracyjnych polskiego średniowiecza (do ok. 1520 r.) - pisanych zarówno w języku łacińskim, jak i polskim. Każdy utwór opisany jest wraz z informacjami o rękopisach, ewentualnych wydaniach, opracowaniach. http://otwartehistorie.pl/books/clavis-scriptorum-et-operum-medii-aevi-poloniae/
Publikacja zawiera informacje o wszystkich (znanych autorom) źródłach narracyjnych polskiego śred... more Publikacja zawiera informacje o wszystkich (znanych autorom) źródłach narracyjnych polskiego średniowiecza (do ok. 1520 r.) - pisanych zarówno w języku łacińskim, jak i polskim.
http://otwartehistorie.pl/books/clavis-scriptorum-et-operum-medii-aevi-poloniae-2/
‘Codices deperditi’. Medieval Latin Manuscripts from the National Library Lost During the Second ... more ‘Codices deperditi’. Medieval Latin Manuscripts from the National Library Lost During the Second World War
In 1944 the collection of the National Library in Warsaw was almost entirely destroyed by German troops. This book is the first attempt to reconstruct the collection of medieval Latin manuscripts from that library. The turbulent history of Polish book-collections in the 19th and the first quarter of the 20th centuries prevented pre-war scholars from completing a full description of the collections, and such handwritten catalogues and interventories as existed burnt together with the manuscripts. Based on a painstaking investigation, the author managed to gather information on almost 1,500 medieval Latin manuscripts. In order to reconstruct the content of individual codices, the author made use of a a wide variety of sources: references in scholarly literature of the 19th and 20th centuries; correspondences; partly surviving Russian catalogues and indices; and the miraculously preserved personal notes of the Polish researcher Maria Hornowska (d. 1944). The book presents not only the history and contents of the collection but also attempts to identify the contexts in which the manuscripts were written and read. A picture thus emerges of complex intellectual network in late medieval Poland, combining monasteries, cathedrals, collegiates, parishes and the University of Cracow and covering virtually the entire area of the state. Books and ideas circulated within this network, creating a sense of common identity in its members above and beyond their specific institutional and geographical communities. In addition to the analysis of the collection, the publication also contains detailed codicological descriptions of identified medieval Latin manuscripts. The description of the features of individual codices may eventually aid in the identification of other manuscripts that were not burned but taken as booty or souvenirs. The compendium is accompanied by excerpts from historical sources, mainly from Hornowska’s records of destroyed library catalogues, indices, and several reproductions of now lost manuscripts.
Uploads
Papers by Jerzy Kaliszuk
http://otwartehistorie.pl/books/clavis-scriptorum-et-operum-medii-aevi-poloniae/
http://otwartehistorie.pl/books/clavis-scriptorum-et-operum-medii-aevi-poloniae-2/
In 1944 the collection of the National Library in Warsaw was almost entirely destroyed by German troops. This book is the first attempt to reconstruct the collection of medieval Latin manuscripts from that library. The turbulent history of Polish book-collections in the 19th and the first quarter of the 20th centuries prevented pre-war scholars from completing a full description of the collections, and such handwritten catalogues and interventories as existed burnt together with the manuscripts. Based on a painstaking investigation, the author managed to gather information on almost 1,500 medieval Latin manuscripts. In order to reconstruct the content of individual codices, the author made use of a a wide variety of sources: references in scholarly literature of the 19th and 20th centuries; correspondences; partly surviving Russian catalogues and indices; and the miraculously preserved personal notes of the Polish researcher Maria Hornowska (d. 1944).
The book presents not only the history and contents of the collection but also attempts to identify the contexts in which the manuscripts were written and read. A picture thus emerges of complex intellectual network in late medieval Poland, combining monasteries, cathedrals, collegiates, parishes and the University of Cracow and covering virtually the entire area of the state. Books and ideas circulated within this network, creating a sense of common identity in its members above and beyond their specific institutional and geographical communities.
In addition to the analysis of the collection, the publication also contains detailed codicological descriptions of identified medieval Latin manuscripts. The description of the features of individual codices may eventually aid in the identification of other manuscripts that were not burned but taken as booty or souvenirs. The compendium is accompanied by excerpts from historical sources, mainly from Hornowska’s records of destroyed library catalogues, indices, and several reproductions of now lost manuscripts.