Bonifacy Krupski

polski działacz narodowy i społeczny

Bonifacy Krupski (ur. 15 lipca 1822 w Ihnatowie, gubernia mińska, zm. 12 stycznia 1903 w Maciewiczach) – polski działacz narodowy i społeczny, ziemianin, zesłaniec, komisarz powiatu ihumeńskiego w powstaniu styczniowym.

Bonifacy Krupski
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

15 lipca 1822
Ihnatowo

Data i miejsce śmierci

12 stycznia 1903
Mieciewicze

Narodowość

polak

Alma Mater

Petersburski Uniwersytet

Majątek

Mieciewicze

Rodzice

Urban Krupski, Katarzyna Antoniewicz

Małżeństwo

Stefania Świda

Dzieci

syn Sigmund, córki

Życiorys

edytuj

Urodził się 15 lipca 1822 w majątku ziemskim w Ihnatowie w guberni mińskiej[1][2]. Syn Urbana i Katarzyny z Antoniewiczów. Ukończył gimnazjum w Słucku i wydział przyrodniczy na uniwersytecie petersburskim. Po ukończeniu nauki w Petersburgu pomagał ojcu w prowadzeniu folwarków w powiecie bobrujskim. W 1861 osiadł w majątku ziemskim w Nowosiółkach[3] w powiecie ihumeńskim, zakupionym przez jego ojca od Ratyńskich[1]. Ożenił się ze Stefanią Świdówną[1][4].

W swoim majątku utworzył szkołę ludową. W 1861 został powołany na stanowisko pośrednika w sprawach włościańskich. Znany był ze sprawiedliwych sądów i rozstrzygania spraw na korzyść chłopów[1]. Działał w Towarzystwie Rolniczym Litewskim, był jednym z autorów statutu towarzystwa[5][6][7].

Przeciwnik wybuchu powstania styczniowego. Uważał, że powstanie nie ma szans i pochłonie ogrom ofiar. Pomimo tego działał w organizacji powstańczej[potrzebny przypis]. W 1863 został mianowany powstańczym komisarzem powiatu ihumeńskiego[1]. Wskutek donosu prawosławnego duchownego zarzucającego mu niepożądany wpływ na lud przeniósł się z Nowosiółek do Ihumenia. Tam został aresztowany i osadzony w więzieniu w Mińsku. Skazano go za działalność powstańczą na konfiskatę majątku Nowosiółki[3] i osiem lat ciężkich robót w guberni irkuckiej[1][3]. Karę odbywał w ciężkich warunkach w osadzie Usole[8]. Żona Stefania podążyła dobrowolnie za mężem na zesłanie[1]. Po pięciu latach Krupskich przeniesiono do Tobolska, a potem do Carewa w guberni astrachańskiej. W 1874 otrzymał zezwolenie na osiedlenie się w Warszawie. Po przywróceniu mu praw obywatelskich osiadł w Mieciewiczach – byłym majątku ojca zakupionym w 1856 od Korsaków. Tamże zmarł 12 stycznia 1903[1].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h Jakub Gieysztor, Pamiętniki Jakóba Gieysztora z lat 1857-1865, Tadeusz Korzon, t. 1, Wilno: nakł. Tow. Udz. "Kurjer Litewski", 1913, s. 80,252,255,302,303.
  2. Krupski - Katalog Powstańców Styczniowych [online], genealogia.okiem.pl [dostęp 2018-12-16].
  3. a b c Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 7, s. 281.
  4. Bonifacy Krupski [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2018-12-16].
  5. Adam Lityński, Piotr Fiedorczyk (red.), Wielokulturowość polskiego pogranicza: ludzie, idee, prawo : materiały ze Zjazdu Katedr Historycznoprawnych, Augustów, 15-18 września 2002 roku, Białystok: Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Prawa, 2003, s. 359-363, ISBN 83-89031-56-6.
  6. Dariusz Szpoper, Pomiędzy caratem a snem o Rzeczypospolitej: myśl polityczna i działalność konserwatystów polskich w guberniach zachodnich Cesarstwa Rosyjskiego w latach 1855-1862, Arche, 2003, s. 292,320,325.
  7. Dariusz Szpoper, «Edward Woyniłłowicz i Mińskie Towarzystwo Rolnicze–przyczynek do dziejów polskiej myśli politycznej w Cesarstwie Rosyjskim do 1914 roku» - Tom V, S.24 (STUDIA IURIDICA TORUNIENSIA)
  8. Usole Sybirskie – najważniejsze miejsce pielgrzymowania, [w:] Tygodnik Wileńszczyzny.

Linki zewnętrzne

edytuj