Bonifacy Krupski
Bonifacy Krupski (ur. 15 lipca 1822 w Ihnatowie, gubernia mińska, zm. 12 stycznia 1903 w Maciewiczach) – polski działacz narodowy i społeczny, ziemianin, zesłaniec, komisarz powiatu ihumeńskiego w powstaniu styczniowym.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
15 lipca 1822 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
12 stycznia 1903 |
| Narodowość | |
| Alma Mater | |
| Majątek | |
| Rodzice |
Urban Krupski, Katarzyna Antoniewicz |
| Małżeństwo |
Stefania Świda |
| Dzieci |
syn Sigmund, córki |
Życiorys
edytujUrodził się 15 lipca 1822 w majątku ziemskim w Ihnatowie w guberni mińskiej[1][2]. Syn Urbana i Katarzyny z Antoniewiczów. Ukończył gimnazjum w Słucku i wydział przyrodniczy na uniwersytecie petersburskim. Po ukończeniu nauki w Petersburgu pomagał ojcu w prowadzeniu folwarków w powiecie bobrujskim. W 1861 osiadł w majątku ziemskim w Nowosiółkach[3] w powiecie ihumeńskim, zakupionym przez jego ojca od Ratyńskich[1]. Ożenił się ze Stefanią Świdówną[1][4].
W swoim majątku utworzył szkołę ludową. W 1861 został powołany na stanowisko pośrednika w sprawach włościańskich. Znany był ze sprawiedliwych sądów i rozstrzygania spraw na korzyść chłopów[1]. Działał w Towarzystwie Rolniczym Litewskim, był jednym z autorów statutu towarzystwa[5][6][7].
Przeciwnik wybuchu powstania styczniowego. Uważał, że powstanie nie ma szans i pochłonie ogrom ofiar. Pomimo tego działał w organizacji powstańczej[potrzebny przypis]. W 1863 został mianowany powstańczym komisarzem powiatu ihumeńskiego[1]. Wskutek donosu prawosławnego duchownego zarzucającego mu niepożądany wpływ na lud przeniósł się z Nowosiółek do Ihumenia. Tam został aresztowany i osadzony w więzieniu w Mińsku. Skazano go za działalność powstańczą na konfiskatę majątku Nowosiółki[3] i osiem lat ciężkich robót w guberni irkuckiej[1][3]. Karę odbywał w ciężkich warunkach w osadzie Usole[8]. Żona Stefania podążyła dobrowolnie za mężem na zesłanie[1]. Po pięciu latach Krupskich przeniesiono do Tobolska, a potem do Carewa w guberni astrachańskiej. W 1874 otrzymał zezwolenie na osiedlenie się w Warszawie. Po przywróceniu mu praw obywatelskich osiadł w Mieciewiczach – byłym majątku ojca zakupionym w 1856 od Korsaków. Tamże zmarł 12 stycznia 1903[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h Jakub Gieysztor, Pamiętniki Jakóba Gieysztora z lat 1857-1865, Tadeusz Korzon, t. 1, Wilno: nakł. Tow. Udz. "Kurjer Litewski", 1913, s. 80,252,255,302,303.
- ↑ Krupski - Katalog Powstańców Styczniowych [online], genealogia.okiem.pl [dostęp 2018-12-16].
- ↑ a b c Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 7, s. 281.
- ↑ Bonifacy Krupski [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2018-12-16].
- ↑ Adam Lityński, Piotr Fiedorczyk (red.), Wielokulturowość polskiego pogranicza: ludzie, idee, prawo : materiały ze Zjazdu Katedr Historycznoprawnych, Augustów, 15-18 września 2002 roku, Białystok: Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Prawa, 2003, s. 359-363, ISBN 83-89031-56-6.
- ↑ Dariusz Szpoper, Pomiędzy caratem a snem o Rzeczypospolitej: myśl polityczna i działalność konserwatystów polskich w guberniach zachodnich Cesarstwa Rosyjskiego w latach 1855-1862, Arche, 2003, s. 292,320,325.
- ↑ Dariusz Szpoper, «Edward Woyniłłowicz i Mińskie Towarzystwo Rolnicze–przyczynek do dziejów polskiej myśli politycznej w Cesarstwie Rosyjskim do 1914 roku» - Tom V, S.24 (STUDIA IURIDICA TORUNIENSIA)
- ↑ Usole Sybirskie – najważniejsze miejsce pielgrzymowania, [w:] Tygodnik Wileńszczyzny.