Eugeniusz Hinterhoff
Eugeniusz Hinterhoff, także jako Eugène Hinterhoff[1] (ur. 2 lub 3 marca 1895, zm. 28 lutego 1972) – kapitan dyplomowany artylerii Wojska Polskiego II RP, dziennikarz, publicysta wojskowy, sowietolog, awansowany na stopień podpułkownika przez władze RP na uchodźstwie.
Eugeniusz Hinterhoff (przed 1939) | |
kapitan dyplomowany artylerii | |
Data urodzenia |
2 marca 1895 |
---|---|
Data śmierci |
28 lutego 1972 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne |
Armia Imperium Rosyjskiego |
Formacja | |
Jednostki |
1 Dywizjon Artylerii Konnej |
Stanowiska |
szef sztabu dywizji piechoty |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujEugeniusz Hinterhoff urodził się 2[2] lub 3[3][4] marca 1895. Pochodził z polskiej rodziny szlacheckiej z obszaru Inflant[5]. Podczas I wojny światowej był żołnierzem armii Imperium Rosyjskiego, po czym w stopniu podporucznika dołączył do powstałej pod koniec 1917 5 baterii I Korpusu Polskiego w Rosji gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego[3][6][7]. Według swojej relacji, w 1917 został skazany na karę śmierci na obszarze Imperium Rosyjskiego[8]. U kresu wojny na początku listopada 1918, będąc studentem Uniwersytetu Warszawskiego został jednym z siedmiu członków Akademickiego Komitetu Wykonawczego[6]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości jako były oficer armii rosyjskiej dekretem Naczelnego Wodza z 23 grudnia 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego, zatwierdzony w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 20 kwietnia 1918[9] i z dniem 11 listopada 1918 otrzymał przydział do Szkoły Oficerów Artylerii w Rembertowie[10][11]. Został awansowany na stopień kapitana artylerii Sztabu Generalnego ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[12][13][14][15]. Odbył I Kurs Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego w 1919. W szeregach 1 dywizjonu artylerii konnej uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej, za co otrzymał Order Virtuti Militari[16]. Później pozostawał żołnierzem 4 dywizjonu artylerii konnej w Suwałkach, skąd w 1923 jako oficer zawodowy był przydzielony do Biura Ścisłej Rady Wojennej[17][18]. Od 3 listopada 1924 do 1925 odbył IV Kurs Doszkolenia w Wyższej Szkole Wojennej, uzyskując tytuł oficera dyplomowanego. W 1928 był oficerem 9 pułku artylerii polowej w Białej Podlaskiej[19]. Równolegle udzielał się jako komentator wojskowy, m.in. był autorem artykułu opublikowanego w 1922 na łamach brytyjskiego czasopisma „Royal Artillery Journal”[20]. Publikował w wojskowych czasopismach: „Przegląd Artyleryjski”, „Przegląd Wojskowo-Techniczny”, „Przegląd Wojskowy”[21], „Bellona”[22]. Ukończył studia z tytułem magistra[23]. We wrześniu 1930 w Warszawie brał udział w ogólnopolskim turnieju o mistrzostwo armii w tenisie[24][25]. W czerwcu 1930 został przeniesiony do 22 Dywizji Piechoty Górskiej w Przemyślu na stanowisko szefa sztabu[26][27]. W listopadzie 1932 został zwolniony z zajmowanego stanowiska z pozostawieniem bez przynależności służbowej i równoczesnym oddaniem do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr X[28]. Z dniem 30 kwietnia 1933 został przeniesiony w stan spoczynku[29]. W 1934 był przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr I jako oficer przewidziany do użycia w czasie wojny i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III[30].
Podjął pracę w sferze prasowej. Został korespondentem Polskiej Agencji Telegraficznej we Lwowie[31]. Później był korespondentem PAT w Wiedniu[32][33], skąd po dokonaniu przez Niemców Anschlussu Austrii z 12 marca 1938 został przeniesiony na stanowisko korespondenta PAT w Pradze[5][34]. Tam 15 marca 1939 był świadkiem wkroczenia Niemców (zob. Protektorat Czech i Moraw)[35]. 16 marca 1939 został aresztowany przez Gestapo w Pradze w gronie tysięcy zatrzymanych osób i nie został zwolniony mimo interwencji konsula RP, Jóźwiaka[5][36][37][38][39]. Był przetrzymywany w jednym z obozów koncentracyjnych, utworzonych wówczas przez Niemców w Czechach[40]. W informacji udzielonej przez MSZ III Rzeszy był oskarżony przez Niemców o ciężkie przestępstwo kryminalne[41][42]. Był więziony przez trzy miesiące, po czym w śledztwie został oczyszczony ze stawianych mu zarzutów, zwolniony z aresztu i w lipcu 1939 powrócił do Warszawy[43][44][45].
Podczas II wojny światowej znalazł się na Zachodzie. Publikował prace publicystyczne na łamach czasopism „Wiadomości Polskie, Polityczne i Literackie”[46][47], „Dziennik Polski”[35][48]. W 1942 założył w Londynie Klub Komentatorów Wojskowych (ang. Military Commentators' Circle), którego został sekretarzem honorowym[3][20][49].
Po wojnie pozostał na emigracji. Został mianowany przez władze RP na uchodźstwie majorem, a później podpułkownikiem artylerii[3]. W 1949 został naturalizowany w Wielkiej Brytanii, zamieszkiwał wówczas w Londynie[50]. Jako publicysta był współpracownikiem emigracyjnych pism „Wiadomości”[20][51][52][53][54], „Orzeł Biały”[55][56][57], paryskiej „Kultury”[58][59][60]. Ponadto jego prace publikowano w pismach zachodnioeuropejskich (np. holenderskim „NATO's Fifteen Nations ”[61]) i amerykańskich[20] (np. „Correspondent”, wydawany w Cambridge[62]). Od 1957 był stałym korespondentem wojskowym (defense correspondent) londyńskiego periodyku „Tablet”[20]. W 1960 otrzymał Nagrodę Pisarską Stowarzyszenia Polskich Kombatantów za pracę pt. Disengagement[20][63]. Został członkiem amerykańskiej Akademii Nauk Politycznych i Społecznych oraz brytyjskiego Królewskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych i Instytutu Studiów Strategicznych[20]. W 1962 i 1963 był stypendystą NATO[20]. Wykładał w Defence College NATO[20]. Odbywał podróże naukowe na całym świecie[20]. Specjalizował się w sowietologii[3]. Uzyskał tytuł naukowy doktora w zakresie nauk społecznych[3]. W 1969 działał w zawiązanym w Londynie komitecie obchodu 50-lecia Wyższej Szkoły Wojennej (ang. Ex. P.G.S. Officers' Association)[64].
Zmarł 28 lutego 1972[3][65][66][67]. Został pochowany na Cmentarzu Gunnersbury w Londynie[3][4]. Był żonaty z Węgierką, która uratowała mu życie, gdy w 1939 aresztowany został przez gestapo w Pradze[20].
Publikacje
edytujOrdery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 5243 (przed 1923)
- Order Odrodzenia Polski[3]
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie: przed 1923)
- Srebrny Krzyż Zasługi (28 lutego 1925)[74][19]
- Krzyż Oficerski Orderu Korony Rumunii (Rumunia, przed 1923)[17]
- Krzyż Oficerski Orderu Gwiazdy Rumunii (Rumunia, przed 1928)[19]
- Krzyż Oficerski Orderu Świętego Sawy (Jugosławia, przed 1928)[19]
- Krzyż Oficerski Orderu Białej Róży Finlandii (Finlandia, przed 1928)[19]
- Order Krzyża Wolności III klasy (Estonia, przed 1928)[19][75]
- Order Imperium Brytyjskiego (1 stycznia 1968, za działalność na polu piśmiennictwa wojskowego oraz jako sekretarz honorowy KKW)[20][76]
- Medal Zwycięstwa (Médaille Interalliée) (przed 1928)[19]
Przypisy
edytuj- ↑ Na emigracji w Wielkiej Brytanii. Puszka. Strategia odwrotu. „Wiadomości”. Nr 721, s. 4, 24 stycznia 1980.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923, 1924, Rocznik Oficerski Rezerw 1934
- ↑ a b c d e f g h i Karolina Grodziska: Polskie Groby Na Cmentarzach Londynu. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1995, s. 315. ISBN 83-904926-8-7.
- ↑ a b Polish Graves in North, West & South London cemeteries and churches. polishheritage.co.uk. [dostęp 2022-10-24]. (ang.).
- ↑ a b c Aresztowania korespondenta Pata w Pradze. „Ilustrowana Republika”. Nr 78, s. 3, 19 marca 1939.
- ↑ a b Stanisław Groniowski. 6 listopada r. 1918. „Naród i Państwo”. Nr 49/50, s. 11, 19 grudnia 1937.
- ↑ Włodzimierz Kozłowsk. Powstanie artylerii I Korpusu Polskiego. Sierpień 1917 – luty 1918 roku. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica”. Tom 38, s. 39, 1990.
- ↑ Janusz Laskowski. Publicystyka uproszczona (za artykułem E. Hinterhoffa). „Wiadomości Polskie, Polityczne i Literackie”. Nr 39, s. 5, 28 września 1941.
- ↑ 69. Dekret. „Dziennik Rozkazów Wojskowych”. Nr 2, s. 40, 12 stycznia 1919.
- ↑ 152. Rozkaz. „Dziennik Rozkazów Wojskowych”. Nr 3, s. 86, 14 stycznia 1919.
- ↑ Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne, do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922, s. 38.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 829.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 743.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 459.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 185.
- ↑ Artylerzyści konni odznaczeni VM. genoroots.com. [dostęp 2018-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-20)].
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 69, 804.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 723.
- ↑ a b c d e f g Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 383.
- ↑ a b c d e f g h i j k l Kronika. Major Eugeniusz Hinterhoff, V.M. M.B.E.. „Wiadomości”. Nr 1153, s. 6, 4 maja 1968.
- ↑ Wykaz artykułów, recenzyj i wzmianek, umieszczonych w „Przeglądzie artyleryjskim” i „Wiadomościach Techniczno-Artyleryjskich” od 1923 do 1932 r. (tomy I – XV). „Przegląd Artyleryjski”. Nr 12, s. 15, 101, 107, 1933.
- ↑ Kwestia tzw. „manewru” i „wojny manewrowej” w polskiej myśli wojskowej okresu międzywojennego – próba nakreślenia problematyki. pbn.nauka.gov.pl/. [dostęp 2018-04-13].
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 950.
- ↑ Życie sportowe. Turniej tenisowy o mistrzostwo armii. „Kurier Warszawski”. Nr 258, s. 6, 20 września 1930.
- ↑ Sezon tenisowy. Tenisowe mistrzostwa armii. „Stadjon”. Nr 39, s. 15, 25 września 1930.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 491.
- ↑ Franciszek Groński. 22 Dywizja Piechoty Górskiej. Rys historyczny. „Przemyskie Zapiski Historyczne”. R. XIV-XV, s. 253, 2008. ISSN 0860-0317.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 15 listopada 1932 roku, s. 399.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 20 maja 1933 roku, s. 122.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 343, 849.
- ↑ Eugeniusz Hinterhoff. audiovis.nac.gov.pl. [dostęp 2018-04-13].
- ↑ Enzesfeld – rezydencja ks. Windsor. „Kurier Warszawski”. Nr 347, s. 3, 18 grudnia 1936.
- ↑ Z drukarni feldm. Göringa. Tatarskie wieści o Żydach w Polsce. „Dziennik Narodowy”. Nr 27, s. 5, 28 stycznia 1939.
- ↑ W Pradze aresztowano korespondenta Pat'a. „Gazeta Wągrowiecka”. Nr 66, s. 3, 21 marca 1939.
- ↑ a b Eugeniusz Hinterhoff. 15 marca 1939. „Wiadomości Polskie, Polityczne i Literackie”. Nr 24, s. 9, 15 czerwca 1941.
- ↑ Już są obozy koncentracyjne. „Gazeta Robotnicza”. Nr 71, s. 3, 23 marca 1939.
- ↑ Interpelacja w sprawie aresztowania korespondenta P.AT. w Pradze. „Siedem groszy”. Nr 83, s. 4, 24 marca 1939.
- ↑ Dni. Skróty. „W Służbie Penitencjarnej”. Nr 7, s. 13, 1 kwietnia 1939.
- ↑ Adolf Nowaczyński. Glossy do sprawy gdańskiej. Gdańscy hitlerowcy z polskimi nazwiskami. „Tęcza”. Nr 7, s. 32, 1939.
- ↑ Gdzie jest polski dziennikarz aresztowany w Pradze. „Dziennik Bydgoski”. Nr 83, s. 18, 9 kwietnia 1939.
- ↑ Red. Hinterhof jeszcze w więzieniu. „Dziennik Polski”. Nr 165, s. 2, 17 czerwca 1939.
- ↑ Echa aresztowania korespondenta PAT'a. „Echo”. Nr 166, s. 2, 17 czerwca 1939.
- ↑ Red. Hinterhof powrócił do Warszawy. „Warszawski Dziennik Narodowy”. Nr 198B, s. 1, 20 lipca 1939.
- ↑ Red. Hinterhof zwolniony. „Dziennik Polski”. Nr 198, s. 1, 20 lipca 1939.
- ↑ Red. Hinterhof – zwolniony. „Nowy Dziennik”. Nr 197, s. 3, 20 lipca 1939.
- ↑ „Wiadomości Polski” 1940: zestawienie treści. „Wiadomości Polskie, Polityczne i Literackie”. Nr 41/42, s. 12, 29 grudnia 1940.
- ↑ „Wiadomości Polski” 1942: zestawienie treści. „Wiadomości Polskie, Polityczne i Literackie”. Nr 51/52, s. 8, 27 grudnia 1942.
- ↑ Janusz Laskowski. Publicystyka uproszczona. „Wiadomości Polskie, Polityczne i Literackie”. Nr 39, s. 5, 28 września 1941.
- ↑ Po śmierci Eugeniusz Hinterhoffa jego następcą w KKW został dr Hugh L'Etang. Przemysław A. Szudek. Wodzowie. „Wiadomości”. Nr 1786, s. 2, 22 czerwca 1980.
- ↑ Naturalisation Certificate: Eugeniusz Hinterhoff. From Poland. Resident in London. discovery.nationalarchives.gov.uk. [dostęp 2018-04-13]. (ang.).
- ↑ Wykaz treści za rok 1960. „Wiadomości”. Nr 768/769, s. 28, 18/25 grudnia 1968.
- ↑ Wykaz treści za rok 1965. „Wiadomości”. Nr 1029/1030, s. 20, 19/26 grudnia 1968.
- ↑ Wykaz treści za rok 1968. „Wiadomości”. Nr 1186/1187, s. 10, 22/29 grudnia 1968.
- ↑ Wykaz treści za rok 1970. „Wiadomości”. Nr 1290/1291, s. 11, 20/27 grudnia 1970.
- ↑ Orzeł Biały. „Na Antenie”. Nr 94, s. 50, styczeń 1971.
- ↑ Orzeł Biały. „Na Antenie”. Nr 95, s. 15, luty 1971.
- ↑ Orzeł Biały. „Na Antenie”. Nr 96, s. 21, marzec 1971.
- ↑ Kultura 105-106/1956. kwadryga.com. [dostęp 2018-04-13].
- ↑ Kultura paryska. kulturaparyska.com. [dostęp 2018-04-13].
- ↑ Bernard Wiaderny. Neutralizacja Europy Środkowo–Wschodniej w publicystyce „Kultury” (1955–1962). „Dzieje Najnowsze”. Tom XLIII, s. 115, 118, 122, 2011.
- ↑ Kronika. Major Hinterhoff o wspólnym rynku. „Wiadomości”. Nr 895, s. 6, 26 maja 1963.
- ↑ Kronika. Artykuły Hinterhoffa. „Wiadomości”. Nr 934, s. 2, 23 lutego 1964.
- ↑ Nagrody pisarskie stowarzyszenia. W: SPK. Historia federacji. Londyn: Stowarzyszenie Polskich Kombatantów, 2013, s. 294.
- ↑ Kronika. 50-lecie założenia Wyższej Szkoły Wojennej. „Wiadomości”. Nr 1216, s. 4, 20 lipca 1969.
- ↑ Przedświąteczne porządki i kronika. „Wiadomości”. Nr 1355, s. 4, 19 marca 1972.
- ↑ Eugene Hinterhoff. ancestry.co.uk. [dostęp 2018-04-13]. (ang.).
- ↑ Bernard Wiaderny. Neutralizacja Europy Środkowo–Wschodniej w publicystyce „Kultury” (1955–1962). „Dzieje Najnowsze”. Tom XLIII, s. 115, 2011.
- ↑ Eugeniusz Hinterhoff. Zagon na Korosteń. „Przegląd Kawaleryjski”. Nr 4 (78), s. 329-341, 1932.
- ↑ Moja odpowiedź. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 2018-04-13].
- ↑ Moja odpowiedź. nukat.edu.pl. [dostęp 2018-04-13].
- ↑ Moja odpowiedź. books.google.pl. [dostęp 2018-04-13].
- ↑ Puszka. Strategia odwrotu. „Wiadomości”. Nr 721, s. 4, 24 stycznia 1980.
- ↑ Disengagement. books.google.pl. [dostęp 2018-04-13].
- ↑ M.P. z 1925 r. nr 56, poz. 217 „za zasługi, położone dla Rzeczypospolitej Polskiej przy zawieraniu wojskowych umów międzynarodowych”.
- ↑ Kawalerowie Estońskiego Krzyża Wolności. tallinn.msz.gov.pl, 2016-02-03. [dostęp 2018-04-13].
- ↑ M.B.E.. „The London Gazette”. Nr 44484, s. 16, 29 grudnia 1967. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.