Napachanie
Napachanie – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Rokietnica.
| wieś | |
 Pałac w Napachaniu z końca XIX w. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Sołectwo |
Napachanie-Dalekie |
| Liczba ludności (2021) |
787[2] |
| Strefa numeracyjna |
61 |
| Kod pocztowy |
62-090[3] |
| Tablice rejestracyjne |
POZ, PZ |
| SIMC |
0594057 |
Położenie na mapie gminy Rokietnica  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu poznańskiego  | |
 52°29′11″N 16°43′25″E/52,486389 16,723611[1]
| |
Położenie
edytujNapachanie położone jest w północno–zachodniej części powiatu poznańskiego, ok. 16 km od Poznania. Przez wieś przebiega droga ekspresowa 
oraz droga wojewódzka 184 Przeźmierowo – Szamotuły – Wronki.
Przynależność administracyjna
edytuj| Napachanie | |||
|---|---|---|---|
| Okres | Jednostka administracyjna | ||
| 1975–1998 | województwo poznańskie |  gmina Rokietnica
| |
| 1999– |  województwo wielkopolskie
|
 powiat poznański
| |
- W 1580 Napachanie przynależały administracyjnie do powiatu poznańskiego w województwie poznańskim[4].
Nazwa
edytujNazwa wsi wywodzi się najprawdopodobniej od słowa napachać czyli nawąchać się (ze względu na okoliczne łąki) lub od słowa pchać (od sposobu wykonywania orki)[potrzebny przypis].
Historia
edytujNapachanie (w źródłach od 1394) to stara wieś o metryce z czasów późnośredniowiecznej kolonizacji na prawie niemieckim (ślady osadnictwa tego terenu pochodzą z okresu wczesnego średniowiecza)[5].
Według źródeł historycznych tutejszy majątek cały czas był własnością prywatną, odnotowywano także częste zmiany właścicieli[5]. W dokumencie z 1417 wymieniany jest najstarszy właściciel wsi Wincenty de Napachanie[5].
W 1580 wieś liczyła 12 łanów (1 łan nieosadzony), 2 zagrodników, 3 komorników i jednego kolonistę a właścicielem dóbr był Andrzej Przecławski[6].
We wsi urodził się kaznodzieja Antoni z Napachania (1494−1561), syn tutejszego sołtysa, późniejszy kapelan króla Zygmunta Augusta[5].
Pod koniec XIX w. wieś liczyła 124 mieszkańców[6].
Po zakończeniu okupacji niemieckiej (1945) majątek upaństwowiono, działał tu m.in. Kombinat Ogrodniczy Naramowice (1968−1977) oraz gospodarstwo Zespołu Szkół Rolniczych z Rokietnicy[5].
Zabytki
edytujObiekty wpisane w rejestr zabytków województwa wielkopolskiego[7]:
- zespół pałacowy:
- Pałac w Napachaniu (1897, 1900), eklektyczny, wzorowany na architekturze angielskiego pałacu „królowej Anny” z XVII w., wzniesiony dla ówczesnego właściciela Napachanina Rudolfa Griebla[5],
- park (poł. XIX w.), pozostałości starego zadrzewienia m.in. aleja bukowa, drzewa o rozmiarach pomnikowych[5].
-
Portal pałacu
Pozostałe[5]:
- zespół zabudowań folwarcznych (k. XIX w.),
- kamienny dom robotników folwarcznych „Kamionka” (1875−1877),
- tablica pamiątkowa Antoniego z Napachania na murze szkoły (1994), fund. Antoni Adamczak.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 85885
- ↑ Wieś Napachanie w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-10-29], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 816 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. I, Wielkopolska, Warszawa 1883, s. 9.
- ↑ a b c d e f g h Paweł Anders, Tablica w Napachaniu, „Kronika Wielkopolski” (2), 1995, s. 118-120, ISSN 0137-3102.
- ↑ a b Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom VI, dir.icm.edu.pl, 1885 [dostęp 2018-08-17] (pol.).
- ↑ Zestawienia zabytków nieruchomych [online], www.nid.pl [dostęp 2018-08-17] [zarchiwizowane z adresu 2021-01-27].