Napachanie

wieś w województwie wielkopolskim

Napachaniewieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Rokietnica.

Napachanie
wieś
Ilustracja
Pałac w Napachaniu z końca XIX w.
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

poznański

Gmina

Rokietnica

Sołectwo

Napachanie-Dalekie

Liczba ludności (2021)

787[2]

Strefa numeracyjna

61

Kod pocztowy

62-090[3]

Tablice rejestracyjne

POZ, PZ

SIMC

0594057

Położenie na mapie gminy Rokietnica
Mapa konturowa gminy Rokietnica, na dole znajduje się punkt z opisem „Napachanie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Napachanie”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Napachanie”
Położenie na mapie powiatu poznańskiego
Mapa konturowa powiatu poznańskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Napachanie”
Ziemia52°29′11″N 16°43′25″E/52,486389 16,723611[1]

Położenie

edytuj

Napachanie położone jest w północno–zachodniej części powiatu poznańskiego, ok. 16 km od Poznania. Przez wieś przebiega droga ekspresowa   oraz droga wojewódzka 184 PrzeźmierowoSzamotułyWronki.

Przynależność administracyjna

edytuj
Napachanie
Okres Jednostka administracyjna
1975–1998 województwo poznańskie   gmina Rokietnica
1999–   województwo wielkopolskie   powiat poznański

Nazwa wsi wywodzi się najprawdopodobniej od słowa napachać czyli nawąchać się (ze względu na okoliczne łąki) lub od słowa pchać (od sposobu wykonywania orki)[potrzebny przypis].

Historia

edytuj

Napachanie (w źródłach od 1394) to stara wieś o metryce z czasów późnośredniowiecznej kolonizacji na prawie niemieckim (ślady osadnictwa tego terenu pochodzą z okresu wczesnego średniowiecza)[5].

Według źródeł historycznych tutejszy majątek cały czas był własnością prywatną, odnotowywano także częste zmiany właścicieli[5]. W dokumencie z 1417 wymieniany jest najstarszy właściciel wsi Wincenty de Napachanie[5].

W 1580 wieś liczyła 12 łanów (1 łan nieosadzony), 2 zagrodników, 3 komorników i jednego kolonistę a właścicielem dóbr był Andrzej Przecławski[6].

We wsi urodził się kaznodzieja Antoni z Napachania (1494−1561), syn tutejszego sołtysa, późniejszy kapelan króla Zygmunta Augusta[5].

Pod koniec XIX w. wieś liczyła 124 mieszkańców[6].

Po zakończeniu okupacji niemieckiej (1945) majątek upaństwowiono, działał tu m.in. Kombinat Ogrodniczy Naramowice (1968−1977) oraz gospodarstwo Zespołu Szkół Rolniczych z Rokietnicy[5].

Zabytki

edytuj

Obiekty wpisane w rejestr zabytków województwa wielkopolskiego[7]:    

  • zespół pałacowy:
    • Pałac w Napachaniu (1897, 1900), eklektyczny, wzorowany na architekturze angielskiego pałacu „królowej Anny” z XVII w., wzniesiony dla ówczesnego właściciela Napachanina Rudolfa Griebla[5],
    • park (poł. XIX w.), pozostałości starego zadrzewienia m.in. aleja bukowa, drzewa o rozmiarach pomnikowych[5].

Pozostałe[5]:

  • zespół zabudowań folwarcznych (k. XIX w.),
  • kamienny dom robotników folwarcznych „Kamionka” (1875−1877),
  • tablica pamiątkowa Antoniego z Napachania na murze szkoły (1994), fund. Antoni Adamczak.

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 85885
  2. Wieś Napachanie w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-10-29], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 816 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. I, Wielkopolska, Warszawa 1883, s. 9.
  5. a b c d e f g h Paweł Anders, Tablica w Napachaniu, „Kronika Wielkopolski” (2), 1995, s. 118-120, ISSN 0137-3102.
  6. a b Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom VI, dir.icm.edu.pl, 1885 [dostęp 2018-08-17] (pol.).
  7. Zestawienia zabytków nieruchomych [online], www.nid.pl [dostęp 2018-08-17] [zarchiwizowane z adresu 2021-01-27].